H DZIENNIK USTAW

ES RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 23 marca 2018 r. Poz. 605

OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA

z dnia 27 lutego 2018 r.

w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości

1.    Na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1523) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2006 r. w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości (Dz. U. poz. 565), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2016 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości (Dz. U. poz. 1709).

2.    Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity rozporządzenia nie obejmuje § 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości (Dz. U. poz. 1709), który stanowi:

„§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.”.

Minister Zdrowia: Ł. Szumowski

Załącznik do obwieszczenia Ministra Zdrowia z dnia 27 lutego 2018 r. (poz. 605)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA¹

z dnia 13 kwietnia 2006 r.

w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości

Na podstawie art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1056) zarządza się, co następuje:

§ 1.²⁾ Oceny właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i klimatu dokonuje się na podstawie udokumentowanych badań przeprowadzonych w okresie 24 miesięcy przed złożeniem wniosku o potwierdzenie właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu.

§ 2. Zakres badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych wód i gazów leczniczych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 3. Zakres badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych peloidów określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 4. Zakres badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych klimatu, w tym oceny stanu sanitarnego powietrza, określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

§ 5. Kryteria oceny właściwości leczniczych wód i gazów, peloidów i klimatu oraz ich przydatności do celów leczniczych określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

§ 6. Wzór świadectwa potwierdzającego właściwości lecznicze naturalnych surowców leczniczych i klimatu określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

§ 7. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia³-¹.

¹⁾    Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. poz. 95).

²⁾    W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości (Dz. U. poz. 1709), które weszło w życie z dniem 1 listopada 2016 r.

Rozporządzenie zostało ogłoszone w dniu 11 maja 2006 r.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2006 r.

Załącznik nr 1

ZAKRES BADAŃ NIEZBĘDNYCH DO USTALENIA WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZYCH WÓD

I GAZÓW LECZNICZYCH

1.    Badanie właściwości fizycznych i fizykochemicznych:

1)    odczyn wody;

2)    temperatura wody;

3)    potencjał redox;

4)    przewodność elektrolityczna właściwa mierzona na wypływie wody z ujęcia;

5)    absorbancja wody przy X = 254 nm i X = 436 nm;

6)    całkowita aktywność promieniotwórcza a i P, ²²⁶Ra, ²²²Rn.

2.    Badanie składników mineralnych zdysocjowanych:

1)    kationy: amonu, sodu, potasu, wapnia, magnezu, manganu, żelaza, litu, baru, strontu, miedzi, cynku, niklu, kadmu, ołowiu, chromu, selenu, arsenu, glinu, antymonu, kobaltu i rtęci;

2)    aniony: fluorkowy, chlorkowy, bromkowy, jodkowy, siarczanowy, wodorowęglanowy, azotanowy (III i V), fosforanowy, siarczkowy, cyjankowy.

3.    Badanie składników mineralnych niezdysocjowanych: związki boru i krzemu.

4.    Badanie składników gazowych:

1)    dwutlenek węgla;

2)    siarkowodór;

3)    radon.

5.    Badanie substancji organicznych potencjalnie szkodliwych dla zdrowia i wskaźników zanieczyszczenia:

1)    fenole;

2)    wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA);

3)    substancje powierzchniowo czynne (anionowe);

4)    pestycydy.

6.    Badanie wskaźników zanieczyszczenia mikrobiologicznego:

1)    bakterie grupy coli;

2)    bakterie coli typu kałowego;

3)    Pseudomonas aeruginosa;

4)    Streptococcus faecalis;

5)    Clostridia redukujące siarczyny;

6)    ogólna liczba bakterii wyhodowanych na agarze w 1 dm³ wody w temperaturach +22°C/74 h oraz +37°C/24 h.

Załącznik nr 2

ZAKRES BADAŃ NIEZBĘDNYCH DO USTALENIA WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZYCH PELOIDÓW

1.    Badanie właściwości fizykochemicznych:

1)    barwa;

2)    konsystencja;

3)    zapach;

4)    stopień humifikacji;

5) zawartość wody;

6)    odczyn (pH) wyciągu wodnego;

7)    chłonność wody;

8)    objętość sedymentacyjna.

2.    Badanie zawartości składników:

1)    nieorganicznych (ogółem), nierozpuszczalnych w 10% kwasie solnym (krzemionka);

2)    organicznych (ogółem) oraz kwasów humusowych, bitumin, pektyn, białek i węglowodanów.

3.    Badanie wskaźników zanieczyszczenia mikrobiologicznego:

1)    bakterie grupy coli typu kałowego;

2)    Pseudomonas aeruginosa;

3)    Staphylococcus aureus;

4)    Enterobacteriacae;

5)    Candida albicans.

Załącznik nr 3

ZAKRES BADAŃ NIEZBĘDNYCH DO USTALENIA WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZYCH KLIMATU,

W TYM OCENY STANU SANITARNEGO POWIETRZA

1. Określenie warunków klimatycznych poprzez elementy klimatu, do których należą:

1)    temperatura powietrza;

2)    usłonecznienie;

3)    zachmurzenie;

4)    wilgotność względna powietrza;

5)    ciśnienie atmosferyczne i ciśnienie pary wodnej;

6)    wiatry - siła i kierunek;

7)    opady atmosferyczne;

8)    zjawiska atmosferyczne: mgła, burze, wiatr fenowy i halny, pokrywa śnieżna, gołoledź.

Przy określaniu klimatu uwzględniane są trzy kategorie danych statystycznych: przeciętnego stanu albo przeciętnej sumy rocznej elementów klimatu, ich wahań oraz wartości największych odchyleń od stanu przeciętnego (absolutne maksimum, absolutne minimum).

2.⁴⁾    Określenie zanieczyszczenia powietrza poprzez ocenę jakości powietrza, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 86 ust. 1 i 2 oraz art. 90 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r. poz. 519, z późn. zm.⁵⁾).

3.⁴⁾    Określenie poziomu hałasu zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska.

4.⁴⁾    Określenie poziomów pól elektromagnetycznych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska.

W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 2.

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2017 r. poz. 785, 898, 1089, 1529, 1566, 1888, 1999, 2056, 2180 i 2290 oraz z 2018 r. poz. 9, 88 i 534.

Załącznik nr 4

KRYTERIA OCENY WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZYCH WÓD I GAZÓW, PELOIDÓW I KLIMATU ORAZ ICH PRZYDATNOŚCI DO CELÓW LECZNICZYCH

I. Kryteria oceny leczniczych właściwości wód podziemnych

1.    Klasyfikacja fizykochemiczna wód podziemnych, które mogą być uznane za lecznicze

Na podstawie składu chemicznego wody i jej właściwości oznaczonych według zakresu podanego w załączniku nr 1 do rozporządzenia ust. 1-4 wody podziemne klasyfikuje się następująco:

1)    wody mineralne - wody zawierające w 1 dm³ co najmniej 1000 mg rozpuszczonych składników, w tym w szczególności: chlorki, siarczany i wodorowęglany sodu, wapnia i magnezu, występujące w poszczególnych wodach w różnych stosunkach ilościowych.

W charakterystyce wody mineralnej podaje się procentową zawartość ogółu składników stałych, rozpuszczonych w danej wodzie oraz nazwy anionów i kationów, których udział ilościowy w przeliczeniu na miligramorównoważniki (meq) w 1 dm³ wody przekracza 20%, w kolejności malejących stężeń;

2)    wody swoiste (słabo zmineralizowane) - wody zawierające w dm³ poniżej 1000 mg rozpuszczonych składników stałych, w tym jeden lub więcej składników leczniczych swoistych, w podanych lub wyższych stężeniach:

a)    1 mg jodków - woda jodkowa,

b)    1 mg siarczków lub innych związków siarki (II) - woda siarczkowa,

c)    2 mg fluorków - woda fluorkowa,

d)    10 mg żelaza (II) - woda żelazista,

e)    70 mg kwasu metakrzemowego - woda krzemowa,

f)    1000 mg niezwiązanego dwutlenku węgla - szczawa,

g)    250-999 mg niezwiązanego dwutlenku węgla - woda kwasowęglowa lub

h)    wykazuj ąca na wypływie z ujęcia temperaturę co najmniej 20°C - woda termalna,

i)    wykazująca aktywność promieniotwórczą co najmniej 74 Bg/dm³ - woda radonowa.

W charakterystyce wody swoistej wymienia się zawarte w niej składniki swoiste w porządku malejących stężeń;

3)    wody mineralne swoiste - wody mineralne zawierające jeden lub więcej składników swoistych wymienionych w pkt 2.

W charakterystyce wody mineralnej swoistej podaje się procentową zawartość rozpuszczonych składników mineralnych, nazwy anionów i kationów, których udział ilościowy w przeliczeniu na miligramorównoważniki (meq) w 1 dm³ wody przekracza 20%, oraz nazwę związaną z charakterystycznymi dla danej wody składnikami swoistymi, w porządku malejących stężeń.

2.    Wymagania organoleptyczne i fizykochemiczne

Uwaga: znak „-” oznacza, że wymagań w tym zakresie się nie określa. ¹⁾ Wielkość dotyczy wody na stanowisku zabiegowym.

3. Najwyższe dopuszczalne stężenia składników niepożądanych w nadmiernych stężeniach oraz toksycznych

Uwaga: znak „-” oznacza, że wymagań w tym zakresie się nie określa. ^x) Wymagania dotyczą stosowania kuracji powyżej 1 miesiąca.

4. Wymagania mikrobiologiczne

Uwaga: znak „-” oznacza, że wymagań w tym zakresie się nie określa.

II. Kryteria oceny leczniczych właściwości peloidów

Peloidem o właściwościach leczniczych jest surowiec pochodzący z nieodwodnionego złoża torfowego o udokumentowanych zasobach i stopniu humifikacji masy roślinnej powyżej 30%. Peloidy różnicuje się na surowiec typu wysokiego, przej ściowego i niskiego z uwzględnieniem kryteriów podanych w tabeli 1.

Za peloid leczniczy zostaje uznany peloid spełniający wymagania fizykochemiczne i mikrobiologiczne przedstawione w tabelach 1 i 2.

1. Wymagania ogólne i fizykochemiczne peloidów

Tabela 1

Części nierozpuszczonych w kwasie solnym (krzemionki) poniżej 10%.

2. Wymagania mikrobiologiczne dla peloidów

T abela 2

III. Kryteria oceny właściwości leczniczych klimatu i stanu sanitarnego powietrza

1.    Parametry klimatu o właściwościach leczniczych:

1)    liczba godzin ze słońcem w roku co najmniej 1500;

2)    liczba dni z opadem (> 0,1 mm) w roku nie więcej niż 183;

3)    liczba dni z mgłą w okresie od października do marca nie więcej niż 50, a od kwietnia do września nie więcej niż 15.

2.    Klimat o właściwościach leczniczych nie powinien mieć cech stanowiących bodźce niekorzystne dla organizmu ludzkiego:

1)    częste występowanie dni parnych (ciśnienie pary wodnej > 18,8 hPa);

2)    zbyt mała (poniżej 55%) lub zbyt duża (powyżej 86%) wilgotność względna powietrza;

3)    częste występowanie dni charakterystycznych termicznie: dni gorące (t max > 25,0°C), dni upalne (t max > 30,0°C), dni mroźne (t min > -10,0°C), dni bardzo mroźne (t max < -10°C);

4)    długie okresy pogody pochmurnej (zachmurzenie 100%);

5)    zbyt małe przewietrzanie terenu (duża liczba dni z ciszą i bardzo małą prędkością wiatru, poniżej 2 m/s);

6)    częste występowanie dni z dużą prędkością wiatru, dni z ciszą i małą prędkością wiatru, poniżej 8 m/s;

7)    częste zmiany pogody (ponad 50% dni w miesiącu);

8)    częste występowanie burz i wiatru halnego;

9)    duże kontrasty dobowe temperatury i wilgotności powietrza związane z zastoiskami chłodnego powietrza i inwersjami temperatury;

10)    częste poj awianie się wysokich i niskich wartości temperatury odczuwalnej.

3.⁶⁾ Ocena właściwości leczniczych klimatu obejmuje kryteria jakości powietrza, ochrony przed hałasem i ochrony przed polami elektromagnetycznymi, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie:

1)    art.    86 ust. 1    i 2 oraz art. 90 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska;

2)    art.    113 ust.    1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska;

3)    art.    122 ust.    1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska.

4.    (uchylony).⁷⁾

5.    (uchylony).⁷⁾

W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 3 lit. a rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 2. Przez § 1 pkt 3 lit. b rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 2.

ŚWIADECTWO

potwierdzające właściwości lecznicze naturalnych surowców leczniczych i klimatu A. Naturalne surowce lecznicze (woda/peloidy)

pochodzący ze złoża zlokalizowanego w........................................................................................................................

(nazwa i lokalizacja uzdrowiska lub miejscowości ubiegającej się o status uzdrowiska)

i może być wykorzystywany w lecznictwie uzdrowiskowym do.......................................................................................

(wskazania do zastosowania w lecznictwie uzdrowiskowym)

B. Klimat

Stwierdza się, że...............................................................................................................................................

(nazwa i lokalizacja uzdrowiska lub miejscowości ubiegającej się o status uzdrowiska) charakteryzuje się parametrami sanitarnymi powietrza....................................................................................

warunkami bioklimatycznymi ma następujące właściwości lecznicze:

i może być wykorzystywany w lecznictwie uzdrowiskowym do

Charakterystyka i klasyfikacja fizykochemiczna naturalnego surowca leczniczego (wody/peloidy)

Charakterystyka stanu sanitarnego powietrza i klimatu