OBWIESZCZENIE

ZARZĄDU NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ

z dnia 18 listopada 1997 r.

w sprawie ogłoszenia informacji o działalności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 1996 r.

(M.P. z dnia 28 listopada 1997 r.)

Na podstawie art. 88h ust. 4 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. z 1994 r. Nr 49, poz. 196, z 1995 r. Nr 90, poz. 446, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 i Nr 132, poz. 622 oraz z 1997 r. Nr 46, poz. 296, Nr 96, poz. 592, Nr 121, poz. 770 i Nr 133, poz. 855) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia informację o działalności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 1996 r.

ZAŁĄCZNIK

INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W 1996 R.

Wstęp 

W roku sprawozdawczym 1996 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, zwany dalej "Narodowym Funduszem", koncentrował swoją działalność na:

-   finansowym wspomaganiu realizacji polityki ekologicznej państwa według opracowanego i koordynowanego przez Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa "Programu wykonawczego do Polityki Ekologicznej Państwa do roku 2000",

-   usprawnianiu zarządzania środkami publicznymi poprzez doskonalenie zasad funkcjonowania systemu finansowania ochrony środowiska naturalnego,

-   wspieraniu wysiłków Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w pozyskiwaniu dla Polski najnowocześniejszej techniki i technologii oraz zagranicznych środków finansowych na realizację zadań w zakresie ochrony środowiska.

Wyniki działania Narodowego Funduszu uzyskane w 1996 r. potwierdzają rolę spełnianą przez Narodowy Fundusz w finansowaniu zadań ekologicznych.

Pozyskiwanie środków

Ogółem uzyskano przychody w wysokości 1.136,8 mln zł, to jest o 9,4% wyższe niż w 1995 r. oraz o 3,3% niższe od planowanych.

Przychody ze źródeł krajowych składały się z:

 

Wyszczególnienie	Wpływy w 1996 r. w mln zł	Struktura %	1995=100
opłat i kar za korzystanie ze środowiska	582,0	51,2	106,1
opłat i kar z prawa geologicznego i górniczego	102,8	9,0	121,2
spłat pożyczek i ich oprocentowania	354,9	31,2	136,3
przychodów z operacji finansowych	97,1	8,6	66,6

 

Ponadto w 1996 r. Narodowy Fundusz administrował środkami zagranicznymi przeznaczonymi na realizację zadań o charakterze proekologicznym w wysokości 118,9 mln zł, w tym z Programu PHARE - 86,9 mln zł oraz z Banku Światowego - 17,6 mln zł.

Skala i kierunki pomocy finansowej na cele ekologiczne

Do Narodowego Funduszu wpłynęło 1.720 wniosków (466 wniosków pozostało z roku poprzedniego), z których 551 nie spełniało wymaganych kryteriów, a 58 zostało przez wnioskodawców wycofanych. Zarząd rozpatrzył 892 wnioski, akceptując 868 (oddalono 24); 67 wniosków przekazano do Banku Ochrony Środowiska S.A., zwanego dalej "BOŚ S.A.", do załatwienia w ramach linii kredytowych. Zarząd przedłożył do zatwierdzenia Radzie Nadzorczej 317 zaakceptowanych wniosków na kwoty powyżej 500 tys. zł. Rada Nadzorcza zatwierdziła 286 wniosków (oddaliła 31). W różnych fazach opracowywania na koniec roku znajdowało się 245 wniosków.

Zawarto 849 umów na łączną kwotę 1.009,6 mln zł.

Zobowiązania wynikające z zawartych umów obejmują następujące cele: ochronę powietrza - 393,8 mln zł, tj. 39% ogólnej kwoty; ochronę wód i gospodarkę wodną - 430,4 mln zł, tj. 42,7%; ochronę powierzchni ziemi - 54,9 mln zł, tj. 5,4%; inne - 130,5 mln zł, tj. 12,9%.

Inwestycje oddane do użytku w 1996 r. pozwolą między innymi na uzyskanie następujących efektów:

a)  ograniczenie emisji rocznej:

–  dwutlenku siarki  o 225,5 tys. ton

–  pyłów  o 24,7 tys. ton

–  tlenków azotu  o 8,2 tys. ton

–  tlenku węgla  o 30,3 tys. ton,

b)  zwiększenie przepustowości

oczyszczalni ścieków  o 864 tys. m³/dobę,

c)  wybudowanie kolektorów ścieków  939 km,

d)  zwiększenie dostępu do ujęć

wody pitnej  o 349 tys. m³/dobę,

e)  zwiększenie pojemności

zbiorników retencyjnych  o 1.290 tys. m³,

f)  wybudowanie wałów

przeciwpowodziowych  101 km,

g)  wzrost wydajności kompostowni  o 25,0 tys. ton/rok,

h)  zwiększenie pojemności

składowisk odpadów komunalnych  o 2.062 tys. m³,

i)  zapewnienie właściwych warunków

do utylizacji odpadów szpitalnych

w 6 dużych ośrodkach miejskich  4.547 ton/rok,

j)  zmniejszenie zanieczyszczeń produktami ropopochodnymi w 6 i zrekultywowanie gruntów w 2 bazach po wojskach radzieckich,

k)  różnorodne działania na rzecz poprawy stanu środowiska przyrodniczego, głównie w lasach i parkach narodowych, oraz ochrony bioróżnorodności.

Wśród umów podpisanych w 1996 r. są 4 umowy konsorcjalne zawarte z udziałem BOŚ S.A., w których zostały zaangażowane środki Narodowego Funduszu w kwocie 186,6 mln zł. Dotyczyły one następujących zadań:

  1)   modernizacji wytwórni mocznika - faza II - kredyt preferencyjny, udzielony Zakładom Azotowym "Puławy" Spółka Akcyjna w Puławach w wysokości 37,8 mln zł (Narodowy Fundusz - 34,1 mln zł),

  2)   modernizacji bloku nr II w Zespole Elektrociepłowni Gdańsk S.A. z siedzibą w Gdańsku - kredyt preferencyjny w wysokości 54,7 mln zł (Narodowy Fundusz - 45 mln zł),

  3)   modernizacji kotłów OP-650 z montażem palników niskoemisyjnych - kredyt preferencyjny, udzielony Elektrowni Kozienice Spółka Akcyjna w Świerżach Górnych w wysokości 46 mln zł (Narodowy Fundusz - 41,5 mln zł),

  4)   instalacji odsiarczania spalin - kredyt preferencyjny, udzielony Elektrowni im. Tadeusza Kościuszki Spółka Akcyjna z siedzibą w Połańcu w wysokości 80 mln zł (Narodowy Fundusz - 64 mln zł).

W 1996 r. realizowano pomoc zakładom najbardziej uciążliwym dla środowiska, objętym "Listą 80". Zawarto 11 umów przewidujących dofinansowanie przedsięwzięć zmniejszających tę uciążliwość w kwocie 158,2 mln zł. Umowy te stanowiły 20,7% ogólnej wartości umów zawartych w 1996 r., a wypłaty wyniosły 22,2% wszystkich wypłat dokonanych w 1996 r. na cele dotyczące ochrony środowiska.

Na koniec roku w stadium realizacji były 1683 umowy na kwotę 3.235,6 mln zł, z czego 890 umów na kwotę 2.796,3 mln zł dotyczyło pożyczek.

Finansowanie ze środków zagranicznych

Współpraca z zagranicą przejawiała się w różnych formach - od wstępnych kontaktów z potencjalnymi partnerami zagranicznymi, udziału w seminariach, po współdziałanie w trakcie realizacji przedsięwzięć z udziałem kapitału zagranicznego. Podstawowe obszary współpracy w 1996 r. stanowiły: obsługa finansowania Programu PHARE, współpraca z Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju i obsługa programów bilateralnych.

W 1996 r. w ramach zawartych kontraktów PHARE pozyskano kwotę ponad 12,6 mln ECU, czyli około 39,8 mln zł, wydano ponad 17,9 mln ECU, czyli około 56,8 mln zł.

W 1996 r. zakończono realizację programu "Strategia zarządzania środowiskiem" finansowanego z pożyczki Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju. Pożyczka w wysokości 18 mln USD została wykorzystana w 10%.

W 1996 r. rozpoczęto realizację 18 nowych projektów finansowanych w ramach pomocy bilateralnej, o łącznej wartości 10,8 mln USD (30,6 mln zł), a zakończono realizację 19 projektów o wartości 9,9 mln USD (28,2 mln zł).

Gospodarowanie środkami finansowymi w 1996 r.

Przy przychodach wynoszących w 1996 r. 1.168,0 mln zł środki dyspozycyjne Narodowego Funduszu stanowiły kwotę 1.540,0 mln zł, z czego środki zagraniczne - 118,9 mln zł, tj. 7,7%. Kwota środków dyspozycyjnych była o 101,2 mln zł, tj. o 7%, większa niż w 1995 r.

Rozchody zrealizowane w 1996 r. wyniosły 1.404,1 mln zł (w tym ze środków zagranicznych 79,2 mln zł) i były o 337,3 mln zł, tj. o 31,6%, wyższe niż w 1995 r.

Na podstawie umów zawartych w 1996 r. i w latach poprzednich wypłacono w formie pożyczek, dotacji i dopłat do kredytów preferencyjnych oraz umorzenia rat pożyczek kwotę 1.269,3 mln zł, tj. o 310,6 mln zł (32,4%) więcej niż w 1995 r.

Wypłaty ze środków krajowych według podstawowych dziedzin kształtowały się następująco:

 

	1996 r.	1995=100
- ochrona atmosfery	395,8 mln zł	93,3
- ochrona wód i gospodarka wodna	445,0 mln zł	164,4
- górnictwo i geologia	132,1 mln zł	150,4
- ochrona powierzchni ziemi	52,0 mln zł	114,3
- ochrona przyrody	31,2 mln zł	113,0
- przeciwdziałanie nadzwyczajnym  zagrożeniom środowiska	29,2 mln zł	152,1
- monitoring środowiska	11,1 mln zł	115,5
- edukacja ekologiczna	16,8 mln zł	173,2

 

W roku sprawozdawczym Narodowy Fundusz kontynuował współpracę z BOŚ S.A. w zakresie rozszerzania pomocy kredytowej.

Wynikiem tej współpracy było uruchomienie przez Narodowy Fundusz preferencyjnych linii kredytowych na drobne inwestycje z zakresu ochrony środowiska. Administrujący liniami BOŚ S.A. udzielił 3.163 kredytów o łącznej wartości 100,4 mln zł; wypłaty w 1996 r. na ten cel wyniosły 94,9 mln zł.

BOŚ S.A. zawarł też w 1996 r. 94 nowe umowy na kredyty preferencyjne, płatne ze środków własnych, na kwotę 58,9 mln zł, wypłacając z tego tytułu, jak i na podstawie umów z lat poprzednich, kwotę 57,2 mln zł. Z tytułu dopłat do oprocentowania kredytów preferencyjnych Narodowy Fundusz wypłacił kwotę 27,3 mln zł.

W 1996 r. nastąpił wzrost zaangażowania kapitałowego Narodowego Funduszu w spółkach prawa handlowego o 23% w stosunku do 1995 r. Narodowy Fundusz na dzień 31 grudnia 1996 r. był akcjonariuszem lub udziałowcem 13 spółek prawa handlowego. Ponadto posiadał akcje i udziały przejęte za wierzytelności w 26 spółkach.

Łączne zaangażowanie kapitału wynosiło 111,9 mln zł, przy czym 59,2% tej kwoty stanowił pakiet akcji BOŚ S.A., którego Narodowy Fundusz jest założycielem i głównym akcjonariuszem.

Działalność Organów Narodowego Funduszu

Do 1 października 1996 r. rada Nadzorcza Narodowego Funduszu działała w składzie 17 osób pod przewodnictwem prof. dr hab. Józefa S. Zegara. Po tym terminie do końca roku obowiązki Przewodniczącego Rady pełnił Andrzej Walewski - wiceprzewodniczący. Rada odbyła 10 posiedzeń, zatwierdzając odpowiednio dokumenty Narodowego Funduszu i nadzorując pracę Zarządu.

Zarząd w okresie do 25 czerwca 1996 r. pracował w czteroosobowym składzie pod przewodnictwem prezesa Zarządu Kazimierza Chłopeckiego. W związku z jego śmiercią pełnienie obowiązków prezesa Zarządu powierzono Jerzemu Kędzierskiemu. Od 1 października 1996 r. funkcję prezesa Zarządu objął Józef S. Zegar. Zarząd odbył 51 posiedzeń, podejmując decyzje dotyczące kryteriów wyboru i zasad udzielania dofinansowania, listy przedsięwzięć priorytetowych i dofinansowania projektów.

W roku sprawozdawczym usprawniano także funkcjonowanie biura, formy i metody jego pracy, w celu poprawy efektywności wykorzystywanych środków i podniesienia poziomu obsługi klientów.

Sytuacja finansowa

Należności z tytułu udzielonych pożyczek, wynoszące na początku roku 1.203,0 mln zł, na koniec roku wzrosły do 1.864,9 mln zł, tj. o 55%.

Przejściowo wolne środki pieniężne były umieszczane na korzystnych lokatach; dokonywano także zakupów bonów skarbowych NBP. W wyniku tych działań uzyskano przychody w wysokości 59,4 mln zł, tj. 5,3% ogólnej kwoty przychodów.

Na koniec roku 1996 stan środków pieniężnych krajowych wynosił 96,1 mln zł (łącznie z bonami skarbowymi i lokatami), a środków zagranicznych - 39,8 mln zł. Stanowiło to niezbędne zabezpieczenie dla pokrycia zobowiązań przypadających na I kwartał 1997 r.

Na koniec roku 1996 liczba zagrożonych w spłacie pożyczek wyniosła 61, a łączna kwota zaległych płatności - 49,9 mln zł, co stanowi 0,84% całej kwoty udzielonych pożyczek (w roku 1995 - 1,19%).

Działania windykacyjne należności prowadzone były w różnych formach. Prowadzono 41 spraw sądowych i uczestniczono w 8 postępowaniach upadłościowych. Zawarto z dłużnikami Narodowego Funduszu 11 ugód regulujących spłatę wierzytelności, a bankowym postępowaniem ugodowym objęte zostały 3 pożyczki.

Rachunek zysków i strat

Przychody Narodowego Funduszu za 1996 r., które można było przeznaczyć na finansowanie kosztów działalności, wyniosły 257,9 mln zł, to jest o 12,3% więcej niż w 1995 r. oraz 2,4% więcej niż określono w planie.

Koszty działalności, na które składają się koszty utrzymania biura Narodowego Funduszu (wraz z amortyzacją majątku) w wysokości 11,9 mln zł oraz koszty finansowe w wysokości 24,5 mln zł, wyniosły łącznie 36,4 mln zł.

Osiągnięto dodatni wynik finansowy w wysokości 221,5 mln zł, tj. o 19,4% wyższy niż w roku poprzednim i o 14,0% wyższy od planowanego.

Roczne sprawozdanie finansowe Narodowego Funduszu za 1996 r. (synteza)

 

I. Bilans sporządzony na 31 grudnia 1996 r.	W tys. zł
	Stan na
	początek 1996 r.	koniec 1996 r.
Aktywa
Majątek trwały	1.365.116,4	2.039.017,8
w tym:
Finansowy majątek trwały	1.294.038,1	1.976.848,0
Majątek obrotowy	533.431,5	337.576,7
w tym:
Należności i roszczenia	161.418,1	201.692,4
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu	178.281,4	84.391,6
Środki pieniężne	193.685,6	51.442,9
Suma aktywów	1.898.547,9	2.376.594,5
Pasywa
Fundusz statutowy	1.520.040,3	1.963.902,8
Fundusz rezerwowy	59.822,1	100.000,0
Zysk netto	185.469,3	221.478,8
Rezerwy	-	6.318,3
Zobowiązania krótkoterminowe	15.960,8	14.719,3
Fundusze specjalne	100.458,0	54.295,9
Przychody przyszłych okresów	16.797,4	15.879,4
Suma pasywów	1.898,547,9	2.376.594,5
II. Rachunek zysków i strat (w tys. zł)	1995 r.	1996 r.
1. Przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi	1,2	0,7
2. Koszty działalności operacyjnej	-8.512,3	-11.900,5
3. Wynik na sprzedaży (1-2)	-8.511,1	-11.899,8
4. Pozostałe przychody operacyjne	1,9	33,0
5. Pozostałe koszty operacyjne	-40,9	-38,2
6. Wynik na działalności operacyjnej (3+4+5)	-8.550,1	-11.905,0
7. Przychody finansowe	229,704,4	257.855,2
8. Koszty finansowe	-35.685,0	-24.466,4
9. Straty nadzwyczajne	-	-5,0
10. Zysk brutto = netto (6+7-8-9)	185.469,3	221.478,8