Dziennik Ustaw 2007 Nr 92 poz. 614 - Wymagania, którym powinny odpowiadać szklane przyrządy pomiarowe, oraz szczegółowy zakres badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej ty


ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GOSPODARKI1)

z dnia 16 kwietnia 2007 r.

w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać szklane przyrządy pomiarowe, oraz szczegółowego zakresu badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów2)

(Dz. U. z dnia 25 maja 2007 r.)


Na podstawie art. 9a pkt 1 i 2 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach (Dz. U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2441, z późn. zm.3)) zarządza się, co następuje:


Rozdział 1 

Przepisy ogólne

§ 1. Rozporządzenie określa:
  1)   wymagania, którym powinny odpowiadać w zakresie konstrukcji, wykonania, materiałów, charakterystyk metrologicznych oraz miejsc umieszczenia cech legalizacji następujące szklane przyrządy pomiarowe:
a)  kolby szklane z jedną kreską klasy A, zwane dalej "kolbami",
b)  pipety laboratoryjne jednomiarowe klasy A, zwane dalej "pipetami jednomiarowymi",
c)  pipety laboratoryjne wielomiarowe klasy A, zwane dalej "pipetami wielomiarowymi",
d)  biurety zwykłe klasy A, zwane dalej "biuretami",
e)  cylindry pomiarowe klasy A, zwane dalej "cylindrami";
  2)   szczegółowy zakres badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej szklanych przyrządów pomiarowych oraz sposoby i metody ich przeprowadzania.

§ 2. Wymagań określonych w rozporządzeniu nie stosuje się do szklanych przyrządów pomiarowych:
  1)   wyprodukowanych i/lub wprowadzonych do obrotu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej albo Republice Turcji,
  2)   wyprodukowanych w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - będącym stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym
- zgodnie z przepisami obowiązującymi w tych państwach, pod warunkiem że przyrządy te spełniają wymagania w stopniu odpowiadającym przepisom rozporządzenia.

§ 3. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:
  1)   pojemność nominalna - wartość objętości zaokrągloną lub przybliżoną i oznaczoną na szklanym przyrządzie pomiarowym;
  2)   błąd graniczny dopuszczalny - wartości skrajne błędu pojemności szklanych przyrządów pomiarowych odniesione do pojemności nominalnej;
  3)   czas wypływu - wyrażony w sekundach czas swobodnego opadania menisku wody w:
a)  pipecie jednomiarowej oraz pipecie wielomiarowej na wpływ całkowity i podwójny od kreski ograniczającej pojemność do końcówki wypływowej,
b)  pipecie wielomiarowej na wpływ częściowy oraz biurecie od najwyższej do najniższej kreski
- i nieobejmujący czasu odczekania;
  4)   czas odczekania - wyrażony w sekundach czas, który musi minąć po zatrzymaniu się menisku wody na danej kresce podziałki lub w końcówce wypływowej, przed wyjęciem pipety jednomiarowej, pipety wielomiarowej lub biurety z odbieralnika;
  5)   długości działki elementarnej - odstęp pomiędzy środkami sąsiadujących kresek podziałki.

§ 4. Temperatura odniesienia dla szklanych przyrządów pomiarowych wynosi 20 °C.

Rozdział 2 

Wymagania w zakresie konstrukcji, materiału i wykonania szklanych przyrządów pomiarowych

§ 5. Ustala się następujące pojemności nominalne szklanych przyrządów pomiarowych wyrażone w ml albo w cm3:
  1)   kolby: 1; 2; 5; 10; 20; 25; 50; 100; 200; 250; 500; 1.000; 2.000 i 5.000;
  2)   pipety jednomiarowe: 0,5; 1; 2; 5; 10; 20; 25; 50; 100 i 200;
  3)   pipety wielomiarowe na wypływ:
a)  częściowy lub całkowity: 1; 2; 5; 10 i 25,
b)  podwójny: 0,5; 1; 2; 5; 10 i 25;
  4)   biurety: 1; 2; 5; 10; 25; 50 i 100;
  5)   cylindry: 5; 10; 25; 50; 100; 250; 500; 1.000 i 2.000.

§ 6. 1. Kształt i wymiary:
  1)   kolby określa załącznik nr 1 do rozporządzenia;
  2)   pipety jednomiarowej określa załącznik nr 2 do rozporządzenia;
  3)   cylindra określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.
2. Wymiary pipety wielomiarowej określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.
3. Wymiary biurety oraz kształt jej zaworów, w szczególności kurkowych, zwanych dalej "zaworami", określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

§ 7. 1. Wzory podziałek pipety wielomiarowej, biurety i cylindra określa załącznik nr 6 do rozporządzenia.
2. Oznaczenie kresek podziałki wartościami liczbowymi uwzględniające pojemność nominalną oraz wartość działki elementarnej dla pipety wielomiarowej, biurety i cylindra określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

§ 8. 1. Szklane przyrządy pomiarowe, z zastrzeżeniem ust. 2-4, powinny być wykonane z bezbarwnego szkła borokrzemowego albo sodowo-wapniowego.
2. Kolba powinna być wykonana z bezbarwnego szkła borokrzemowego.
3. Szkło, z którego wykonuje się kolby i biurety, może być barwione na brązowo.
4. Cylinder powinien być wykonany z bezbarwnego szkła borokrzemowego albo z polimetylopentenu (PMP).
5. Szkło i tworzywo sztuczne powinny być pozbawione widocznych wad utrudniających odczyt wyników pomiarów.
6. Grubość ścianek szklanych przyrządów pomiarowych powinna być równomierna, bez widocznych nierówności.

§ 9. Korek kolby lub cylindra powinien być:
  1)   dokładnie dopasowany do szyjki;
  2)   wykonany z pełnego lub drążonego, dmuchanego szkła albo z polietylenu;
  3)   wyposażony w uchwyt czworokątny, sześciokątny albo ośmiokątny.

§ 10. Końcówka wypływowa pipety jednomiarowej, pipety wielomiarowej i biurety powinna:
  1)   mieć kształt stopniowo zwężającego się, odwróconego stożka;
  2)   zapewniać równomierny wypływ;
  3)   stanowić integralną część biuret, o których mowa w pkt 2 lit. a i b załącznika nr 5 do rozporządzenia, oraz pipety jednomiarowej, oraz pipety wielomiarowej.

§ 11. 1. Na szklanych przyrządach pomiarowych powinny być umieszczone w sposób trwały i czytelny w szczególności następujące oznaczenia:
  1)   pojemność nominalna z oznaczeniem legalnej jednostki objętości:
a)  ml albo cm3,
b)  ml, cm3 albo I, L - dla kolb o pojemności nominalnej 1.000 ml, 2.000 ml i 5.000 ml;
  2)   temperatura odniesienia;
  3)   znak lub nazwa producenta;
  4)   litera "A".
2. Na kolbie dodatkowo powinny być umieszczone:
  1)   "In" oznaczający wzorcowanie kolb na wlew;
  2)   litery "AW" dla kolb z szeroką szyjką;
  3)   wielkość szlifu, w tym również na korku;
  4)   znak lub nazwa szkła;
  5)   wartość błędu granicznego dopuszczalnego pojemności kolby, o którym mowa w załączniku nr 8 do rozporządzenia.
3. Na pipecie jednomiarowej i pipecie wielomiarowej oraz biurecie powinny być dodatkowo umieszczone:
  1)   "Ex" oznaczający wzorcowanie (na wypływ) przyrządu bez określonego czasu odczekania;
  2)   "Ex + 15 s" oznaczający wzorcowanie (na wypływ) pipety jednomiarowej i pipety wielomiarowej z określonym czasem odczekania równym 15 s;
  3)   "Ex + 30 s" oznaczający wzorcowanie (na wypływ) biurety z określonym czasem odczekania równym 30 s;
  4)   numer identyfikacyjny na rurce biuret oraz na uchwycie korka zaworu biuret, o których mowa w pkt 2 lit. c i d załącznika nr 5 do rozporządzenia.
4. Na cylindrze ponad najwyższą kreską podziałki powinny być dodatkowo umieszczone:
  1)   "In" oznaczający wzorcowanie cylindrów na wlew;
  2)   znak lub nazwa masy szklanej lub tworzywa sztucznego;
  3)   wielkość szlifu, w tym również na korku.
5. Oznaczenia, o których mowa w ust. 1-4, nie powinny uniemożliwiać ustalenia położenia menisku.
6. Na szklanych przyrządach pomiarowych mogą być dodatkowo umieszczone:
  1)   wartość błędu granicznego dopuszczalnego w postaci "±... ml" lub "+... cm3", równa wartości błędu określonego w rozporządzeniu dla pipet jednomiarowych, pipet wielomiarowych, biuret i cylindrów;
  2)   czas wypływu dla pipet jednomiarowych, pipet wielomiarowych i biuret.
7. Na biurecie wykonanej ze szkła borokrzemowego powinny być umieszczone jego nazwa lub znak.

Rozdział 3 

Dodatkowe wymagania w zakresie konstrukcji i wykonania kolb

§ 12. Kolba może być wykonana z wąską lub szeroką szyjką.

§ 13. 1. Kolba może mieć dno płaskie lub wklęsłe.
2. Kolba o pojemności:
  1)   mniejszej niż 25 ml, pusta i bez korka, ustawiona na płaskiej powierzchni nachylonej pod kątem 10° do poziomu,
  2)   większej lub równej 25 ml, pusta i bez korka, ustawiona na płaskiej powierzchni nachylonej pod kątem 15° do poziomu
- nie powinna się przewracać.
3. Oś kolby powinna być prostopadła do podstawy.

§ 14. 1. Szyjka kolby powinna być cylindryczna.
2. Górna część szyjki kolby może być wykonana bez szlifu albo ze szlifem.
3. Wierzchołek szyjki kolby bez szlifu powinien być zakończony kołnierzem wzmacniającym.
4. Średnica szyjki kolby ze szlifem może być powiększona poniżej szlifu.

§ 15. Kreska oznaczająca pojemność kolby powinna być:
  1)   trwałą, wyraźną i równomierną linią o grubości nie większej niż 0,4 mm, leżącą w płaszczyźnie prostopadłej do osi szyjki;
  2)   długości nie mniejszej niż 90 % obwodu szyjki;
  3)   umieszczona w odległości od górnej krawędzi szyjki nie mniejszej niż 1/3 wartości "I", o której mowa w ust. 2 załącznika nr 1 do rozporządzenia.

Rozdział 4 

Dodatkowe wymagania w zakresie konstrukcji i wykonania pipet jednomiarowych

§ 16. Pipeta jednomiarowa może być wykonana:
  1)   bez określonego czasu odczekania;
  2)   z określonym czasem odczekania równym 15 s.

§ 17. 1. Pipeta jednomiarowa o pojemności nominalnej:
  1)   0,5 ml - powinna być wykonana bez zbiornika;
  2)   1 ml - może być wykonana bez zbiornika lub ze zbiornikiem;
  3)   2 ml, 5 ml, 10 ml, 20 ml, 25 ml, 50 ml, 100 ml i 200 ml - powinna być wykonana ze zbiornikiem.
2. Zbiornik powinien mieć kształt cylindra, przy czym jego górna i dolna część powinny się stopniowo wydłużać wewnątrz rurek zasysającej i odpływowej i przechodzić w kształt stożkowy.

§ 18. Brzeg rurki zasysającej powinien być prostopadły do osi pipety i pozbawiony ostrych krawędzi.

§ 19. Kreska oznaczająca pojemność pipety jednomiarowej powinna być:
  1)   trwałą, wyraźną i równomierną linią o grubości nie większej niż 0,4 mm, leżącą w płaszczyźnie prostopadłej do osi rurki zasysającej;
  2)   długości nie mniejszej niż 90 % obwodu rurki zasysającej.

Rozdział 5 

Dodatkowe wymagania w zakresie konstrukcji i wykonania pipet wielomiarowych

§ 20. 1. Pipeta wielomiarowa może być wykonana na wypływ:
  1)   częściowy;
  2)   całkowity;
  3)   podwójny - częściowy lub całkowity.
2. Pipeta wielomiarowa może być wykonana:
  1)   bez określonego czasu odczekania;
  2)   z określonym czasem odczekania, przy czym dla pipet, o których mowa w ust. 1 pkt 3, czas odczekania wynosi 15 s.

§ 21. Pipeta wielomiarowa powinna być wykonana z rur szklanych i mieć kształt cylindra, którego górna część powinna być zakończona rurką zasysającą, a dolna końcówką wypływową.

§ 22. 1. Pipeta wielomiarowa może mieć naniesiony niebieski lub czerwony pasek na białym tle, zwany dalej "paskiem Schellbacha".
2. Białe pole paska Schellbacha powinno obejmować kąt około 45° (1/8 obwodu przekroju prostopadłego do osi pipety), pole niebieskie lub czerwone około 15° (1/24 obwodu przekroju prostopadłego do osi pipety).
3. Pasek Schellbacha powinien być:
  1)   naniesiony na powierzchnię szkła pipety równomiernie;
  2)   wykonany po przeciwnej stronie niż podziałka pipety, wzdłuż całej jej długości;
  3)   umieszczony tak, aby jego oś symetrii zawierała się w płaszczyźnie przechodzącej przez oś symetrii pipety i oś symetrii najkrótszych kresek podziałki.

Rozdział 6 

Dodatkowe wymagania w zakresie konstrukcji i wykonania biuret

§ 23. Biureta może być wykonana z zaworem z przelotem prostym lub bocznym.

§ 24. Biureta może być wykonana:
  1)   bez określonego czasu odczekania;
  2)   z określonym czasem odczekania równym 30 s.

§ 25. Biureta, z wyłączeniem wykonanej ze szkła barwionego na brązowo, może mieć naniesiony pasek Schellbacha spełniający wymagania, o których mowa w § 22.

§ 26. 1. Górna krawędź biurety powinna być prostopadła do osi biurety.
2. Biureta może być wyposażona w urządzenie do napełniania.
3. Biureta może być zakończona:
  1)   wzmacniającym kołnierzem;
  2)   cylindrycznym naczyniem - w biuretach z działką elementarną nie większą niż 0,05 ml albo
  3)   lejkiem - w biurecie z działką elementarną większą niż 0,05 ml.

§ 27. Zawór biurety powinien umożliwiać odcięcie i płynne regulowanie wypływu oraz zapewniać jej szczelność.

§ 28. 1. Szklany zawór biurety powinien mieć gniazdo i korek ze szlifem stożkowym o zbieżności 1/10.
2. Zawór biurety może być wykonany z tworzywa sztucznego obojętnego chemicznie.
3. Części składowe zaworu powinny być zabezpieczone przed rozłączeniem.

§ 29. 1. Końcówka wypływowa biurety z zaworem z przelotem:
  1)   prostym - powinna stanowić jedną całość z korpusem zaworu;
  2)   bocznym - powinna stanowić jedną całość z korkiem zaworu.
2. Końcówka wypływowa biurety powinna być wykonana:
  1)   z cienkościennej kapilary;
  2)   w sposób eliminujący powstawanie pęcherzyków powietrza.

Rozdział 7 

Dodatkowe wymagania w zakresie konstrukcji i wykonania cylindrów

§ 30. 1. Średnica okrągłej podstawy cylindra powinna wynosić około 1/4 wysokości.
2. W przypadku cylindra o podstawie wielokątnej za średnicę podstawy cylindra przyjmuje się średnicę koła opisanego na wielokącie podstawy.

§ 31. Grubość ścianek cylindra powinna wynosić:
  1)   1,3 ± 0,3 mm - dla cylindra o pojemności nominalnej od 5 ml do 25 ml;
  2)   1,5 ± 0,5 mm - dla cylindra o pojemności nominalnej od 50 ml do 100 ml;
  3)   2,2 ± 1,0 mm - dla cylindra o pojemności nominalnej od 250 ml do 500 ml;
  4)   2,75 ± 1,0 mm - dla cylindra o pojemności nominalnej 1.000 ml;
  5)   2,75 ± 1,25 mm - dla cylindra o pojemności nominalnej 2.000 ml.

§ 32. Owalność części cylindrycznej nie może być większa niż:
  1)   1 mm - dla cylindra o pojemności nominalnej od 5 ml do 100 ml;
  2)   1,5 mm - dla cylindra o pojemności nominalnej większej niż 100 ml.

§ 33. Cylinder może być wykonany bez szlifu lub ze szlifem.

§ 34. 1. Cylinder bez szlifu powinien mieć wykonany wylew.
2. Krawędź cylindra z wylewem powinna być nieostra i prostopadła do osi cylindra.
3. Wylew powinien być ukształtowany w sposób zapewniający opróżnianie cylindra z wody, bez jej spływania po zewnętrznej powierzchni cylindra.

§ 35. Krawędź szyjki cylindra ze szlifem powinna być wywinięta na zewnątrz w płaszczyźnie prostopadłej do osi cylindra.

§ 36. Odchyłka prostopadłości dolnej powierzchni podstawy od osi cylindra nie powinna być większa niż ± 40'.

§ 37. Napełniony cylinder ustawiony na płaskiej powierzchni nachylonej do poziomu pod kątem 15° nie powinien się przewracać.

Rozdział 8 

Wymagania w zakresie charakterystyk metrologicznych szklanych przyrządów pomiarowych oraz miejsc umieszczania cech legalizacji


§ 38. 1. Błędy graniczne dopuszczalne pojemności kolby określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.
2. Błędy, o których mowa w ust. 1, dla wyznaczanej pojemności powinny zostać zachowane, jeżeli kolba, uprzednio niezwilżona, zostanie napełniona wodą do kreski oznaczającej pojemność, a menisk będzie ustawiony tak, aby płaszczyzna przechodząca przez górną krawędź kreski była styczna w najniższym punkcie menisku.

§ 39. 1. Błędy graniczne dopuszczalne pojemności pipety jednomiarowej określa załącznik nr 9 do rozporządzenia.
2. Błędy, o których mowa w ust. 1, dla wyznaczanej pojemności powinny zostać zachowane, jeżeli:
  1)   pipeta jednomiarowa zostanie napełniona wodą do kreski oznaczającej pojemność, a następnie opróżniona do zatrzymania się menisku wody w końcówce wypływowej pipety dotykającej ścianki szklanego odbieralnika;
  2)   wynik pomiaru pojemności pipety jednomiarowej z określonym czasem odczekania ustala się po 15 s.

§ 40. 1. Czasy wypływu dla pipety jednomiarowej określa załącznik nr 9 do rozporządzenia.
2. W przypadku zaznaczenia na pipecie czasu wypływu zmierzony czas wypływu nie powinien różnić się od czasu zaznaczonego o więcej niż:
  1)   2 s - dla pipety o pojemności nominalnej 0,5 ml, 1 ml, 2 ml;
  2)   3 s - dla pipety o pojemności nominalnej 5 ml, 10 ml;
  3)   4 s - dla pipety o pojemności nominalnej 20 ml, 25 ml;
  4)   5 s - dla pipety o pojemności nominalnej 50 ml, 100 ml, 200 ml.

§ 41. 1. Błędy graniczne dopuszczalne pojemności pipety wielomiarowej określa załącznik nr 10 do rozporządzenia.
2. Błędy, o których mowa w ust. 1, dla wyznaczanej pojemności powinny zostać zachowane, jeżeli końcówka wypływowa pipety wielomiarowej dotyka ścianki szklanego odbieralnika oraz gdy pipeta wielomiarowa na wypływ:
  1)   częściowy zostanie opróżniona od kreski zerowej do kreski oznaczającej jej pojemność nominalną;
  2)   całkowity zostanie opróżniona od kreski oznaczającej pojemność nominalną do zatrzymania się menisku w jej końcówce wypływowej;
  3)   podwójny częściowy zostanie opróżniona od kreski zerowej do zatrzymania się menisku wody nie więcej niż 2 do 5 mm nad daną kreską, przy czym ustalenie pojemności pipety następuje po odczekaniu 15 s;
  4)   podwójny całkowity zostanie opróżniona od kreski zerowej do zatrzymania się menisku w jej końcówce wypływowej, przy czym ustalenie pojemności nominalnej pipety następuje po odczekaniu 15 s.

§ 42. 1. Czasy wypływu dla pipety wielomiarowej określa załącznik nr 10 do rozporządzenia.
2. W przypadku zaznaczenia na pipecie czasu wypływu zmierzony czas wypływu nie powinien różnić się od czasu zaznaczonego o więcej niż 2 s.

§ 43. 1. Błędy graniczne dopuszczalne pojemności biurety określa załącznik nr 11 do rozporządzenia.
2. Błędy, o których mowa w ust. 1, dla wyznaczanej pojemności powinny zostać zachowane, jeżeli zawór biurety będzie całkowicie otwarty i końcówka wypływowa biurety nie będzie dotykać ścianki odbieralnika oraz gdy biureta:
  1)   bez określonego czasu odczekania zostanie opróżniona od kreski zerowej do kreski oznaczającej pojemność nominalną biurety;
  2)   z określonym czasem odczekania zostanie opróżniona od kreski zerowej do zatrzymania się menisku wody nie więcej niż 2 do 5 mm nad kreską oznaczającą pojemność nominalną biurety, przy czym ustalenie pojemności biurety następuje po odczekaniu 30 s.

§ 44. Czasy wypływu dla biurety określa załącznik nr 11 do rozporządzenia.

§ 45. 1. Błędy graniczne dopuszczalne pojemności cylindra określa załącznik nr 12 do rozporządzenia.
2. Błędy, o których mowa w ust. 1, dla wyznaczanej pojemności powinny zostać zachowane, jeżeli cylinder, uprzednio niezwilżony, zostanie napełniony wodą do kreski oznaczającej pojemność, a menisk będzie ustawiony tak, aby płaszczyzna przechodząca przez górną krawędź kreski była styczna w najniższym punkcie menisku.

§ 46. Cechy legalizacji na szklanych przyrządach pomiarowych powinny być umieszczone w miejscu nieograniczającym ustalenie położenia menisku.

Rozdział 9 

Szczegółowy zakres badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej szklanych przyrządów pomiarowych oraz sposoby i metody ich przeprowadzania


§ 47. Badanie i sprawdzenie szklanych przyrządów pomiarowych przeprowadza się za pomocą następujących przyrządów pomiarowych i urządzeń pomocniczych, a w szczególności:
  1)   wagi nieautomatycznej mechanicznej lub elektronicznej z działką elementarną d Ł 1 mg;
  2)   odważników klasy dokładności E2 (klasy dokładności 1);
  3)   wzorców objętości I rzędu o pojemności nominalnej w ml: 1, 2, 5, 10, 20, 25, 50, 100, 200, 250, 500, 1.000, 2.000 i 5.000 do sprawdzania kolb;
  4)   wzorców objętości II rzędu o pojemności nominalnej w ml: 5, 10, 25, 50, 100, 250, 500, 1.000 i 2.000 do sprawdzenia cylindrów;
  5)   stanowiska do sprawdzenia kolb i cylindrów metodą objętościową;
  6)   suwmiarki dwustronnej z głębokościomierzem oraz działką elementarną o wartości 0,1 mm;
  7)   pipet laboratoryjnych wielomiarowych klasy A o pojemnościach nominalnych w ml: 1, 2, 5, 10 i 25;
  8)   termometru z działką elementarną o wartości 0,1 °C albo 1 °C;
  9)   barometru;
  10)  stopera;
  11)  lupy pomiarowej;
  12)  przymiaru sztywnego lub stalowego zwijanego, o górnej granicy zakresu pomiarowego 1 m;
  13)  poziomnicy;
  14)  piaskarki;
  15)  destylarki.

§ 48. 1. Badanie i sprawdzenie szklanych przyrządów pomiarowych podczas prawnej kontroli metrologicznej obejmuje:
  1)   oględziny zewnętrzne;
  2)   sprawdzenie wymiarów;
  3)   sprawdzenie pojemności.
2. W przypadku pipet jednomiarowych, pipet wielomiarowych i biuret ich badanie i sprawdzenie obejmuje również sprawdzenie czasu wypływu.

§ 49. Podczas oględzin zewnętrznych szklanych przyrządów pomiarowych należy sprawdzić:
  1)   oznaczenia wykonane na szklanych przyrządach pomiarowych;
  2)   czy nie występują widoczne wady szkła, w szczególności utrudniające odczyt wyników pomiarów;
  3)   ich kształt;
  4)   widoczność kresek podziałki;
  5)   końcówki wypływowe;
  6)   wzory podziałki i oznaczenia podziałki wartościami liczbowymi.

§ 50. 1. Wymiary szklanych przyrządów pomiarowych sprawdza się za pomocą suwmiarki i przymiaru.
2. Sprawdzenie długości kresek podziałki przebiega w następujący sposób:
  1)   pomiaru średnicy zewnętrznej dokonuje się w miejscu wyznaczonym przez sprawdzaną kreskę i oblicza się minimalną długość sprawdzanej kreski;
  2)   dokonuje się pomiaru długości sprawdzanej kreski;
  3)   porównuje się wartość długości sprawdzonej kreski z wartością obliczoną.
3. Podczas sprawdzenia wymiarów wewnętrznej średnicy szyjki kolby należy:
  1)   niezwilżoną kolbę napełnić wodą destylowaną tak, aby najniższy punkt menisku znalazł się w płaszczyźnie wyznaczonej przez górną krawędź kreski oznaczającej pojemność kolby;
  2)   dolać do kolby za pomocą pipety, o której mowa w § 47 pkt 7, objętość wody określoną w załączniku nr 13 do rozporządzenia;
  3)   zmierzyć odległość między płaszczyzną wyznaczoną przez górną krawędź kreski a płaszczyzną poziomą styczną do menisku wody.
4. Wewnętrzną średnicę szyjki uznaje się za poprawną, jeżeli zmierzona odległość, o której mowa w ust. 3 pkt 3, jest nie mniejsza od określonej w załączniku nr 13 do rozporządzenia minimalnej odległości menisku wody od kreski po dolaniu wody.

§ 51. 1. Czas wypływu pipet jednomiarowych i pipet wielomiarowych oraz biuret sprawdza się za pomocą stopera.
2. Sprawdzenie czasu wypływu wody powinno być przeprowadzone w przypadku:
  1)   pipety jednomiarowej oraz pipety wielomiarowej - przy ich pionowym ustawieniu i końcówce wypływowej dotykającej ścianki szklanego odbieralnika;
  2)   biuret - przy ich pionowym ustawieniu, całkowicie otwartym kurku i końcówce biurety niedotykającej ścianki odbieralnika.

§ 52. Sprawdzenie pojemności szklanych przyrządów pomiarowych obejmuje pojemność nominalną oraz dodatkowe pojemności w przypadku:
  1)   pipety wielomiarowej - dwie dowolne pojemności;
  2)   cylindra - jedną dowolną pojemność;
  3)   biurety - trzy dowolne pojemności.

§ 53. 1. Sprawdzenie pojemności szklanych przyrządów pomiarowych powinno być przeprowadzone, jeżeli szklane przyrządy pomiarowe oraz zastosowane do ich sprawdzenia wzorce są czyste.
2. Przyrządy i wzorce, o których mowa w ust. 1, uznaje się za czyste, jeżeli woda spływa po ich powierzchni równomierną cienką warstwą, nie pozostawiając niezwilżonych miejsc i nie tworząc kropli spływających zygzakowato bądź zatrzymujących się.

§ 54. Sposób odczytywania położenia menisku określa załącznik nr 14 do rozporządzenia.

§ 55. Sprawdzenie pojemności szklanych przyrządów pomiarowych przeprowadza się metodą wagową lub objętościową.

§ 56. 1. Przy sprawdzeniu pojemności szklanych przyrządów pomiarowych metodą wagową objętość wody wyrażona w ml lub cm3 jest równa liczbowo masie tej wody wyrażonej w gramach pomniejszonej o masę dokładki Δ.
2. Obliczenia masy dokładki wyrażonej w g dokonuje się według wzoru:

Δ = V20 Vtabl · (Δ1 + Δ2)

gdzie:
V20 -   sprawdzana pojemność w dm3 odniesiona do temperatury 20 °C,
Vtabl -  jedna z objętości (0,25 dm3, 0,5 dm3, 1 dm3, 2 dm3), dla których obliczono masę dokładek Δ1 i Δ2,
Δ1 -    masa dokładki podstawowej wyrażona w g, w zależności od temperatury wody, rodzaju masy szklanej i Vtabl,
Δ2 -    masa dokładki podstawowej wyrażona w g, uwzględniająca zmianę masy wypartego podczas ważenia powietrza w funkcji ciśnienia atmosferycznego i temperatury powietrza.
3. Masy dokładki Δ1 określa załącznik nr 15 do rozporządzenia.
4. Masy dokładki Δ2 określa załącznik nr 16 do rozporządzenia.

§ 57. 1. Stanowisko pomiarowe przeznaczone do sprawdzania pojemności szklanych przyrządów pomiarowych metodą wagową powinno być zaopatrzone w naczynia wagowe odpowiednie pojemnościowo do sprawdzanego szklanego przyrządu pomiarowego.
2. Masy naczyń wagowych przeznaczonych do sprawdzania poszczególnych wielkości nie powinny różnić się między sobą o więcej niż:
  1)   1 mg - przy sprawdzeniu o pojemności do 2 ml;
  2)   2 mg - przy sprawdzeniu o pojemności 5 ml i 10 ml;
  3)   3 mg - przy sprawdzeniu o pojemności od 20 ml do 50 ml;
  4)   5 mg - przy sprawdzeniu o pojemności 100 ml i 200 ml.

§ 58. 1. Podczas sprawdzenia pipety jednomiarowej, pipety wielomiarowej oraz biurety metodą wagową na wadze nieautomatycznej mechanicznej należy:
  1)   osuszyć dokładnie naczynie wagowe, które należy dobrać odpowiednio do pojemności sprawdzanego szklanego przyrządu pomiarowego, oraz ustawić je na szalce wagi;
  2)   na tej samej szalce wagi umieścić odważnik o równej liczbowo sprawdzanej pojemności naczynia tak, aby masie 1 g odpowiadał 1 ml;
  3)   na przeciwległą szalkę wagi nałożyć odważniki w ilości niezbędnej do osiągnięcia wyznaczonego położenia równowagi;
  4)   zmierzyć temperaturę powietrza i wody destylowanej, którą napełniony jest sprawdzany szklany przyrząd pomiarowy, oraz ciśnienie atmosferyczne;
  5)   po ustawieniu menisku wody w sprawdzanym szklanym przyrządzie pomiarowym na kresce ograniczającej sprawdzaną pojemność, wylać z niego wodę do zdjętego z szalki naczynia wagowego;
  6)   obliczyć, dla danej objętości oraz temperatury wody, temperaturę powietrza, ciśnienia atmosferycznego i masy szklanej - masę dokładki Δ według wzoru, o którym mowa w § 56 ust. 2;
  7)   zdjąć z szalki odważnik o wartości liczbowej masy wyrażonej w g, równej wartości liczbowej sprawdzanej pojemności, wyrażonej w ml, i na tej samej szalce ustawić naczynie wagowe z wodą oraz odważniki o masie równej masie dokładki Δ.
2. Jeżeli wyznaczone położenie równowagi nie zmieni się, to pojemność sprawdzanego szklanego przyrządu pomiarowego jest zgodna z jego pojemnością nominalną.
3. Jeżeli wskazanie wagi zmieni się nie więcej niż o masę odpowiadającą wartości błędu granicznego dopuszczalnego, przy założeniu, że objętości 1 ml odpowiada masa 1 g, to błąd pojemności sprawdzanego szklanego przyrządu pomiarowego mieści się w granicach błędu dopuszczalnego.
4. Przy sprawdzeniu każdego następnego szklanego przyrządu pomiarowego, takiego samego rodzaju, takiej samej wielkości i wykonanego z takiej samej masy szklanej - naczynia wagowego nie taruje się, a wartość masy dokładki Δ pozostaje bez zmian, jeżeli temperatura wody, temperatura powietrza i ciśnienie atmosferyczne nie uległy zmianie.

§ 59. 1. Podczas sprawdzenia pipety jednomiarowej i pipety wielomiarowej oraz biurety metodą wagową na wadze nieautomatycznej elektronicznej należy:
  1)   osuszyć dokładnie naczynie wagowe, które należy dobrać odpowiednio do pojemności sprawdzanego szklanego przyrządu pomiarowego, oraz ustawić je na szalce wagi;
  2)   doprowadzić wskazanie wagi do wartości "zero" za pomocą urządzenia do tarowania;
  3)   zmierzyć temperaturę powietrza i wody destylowanej, którą napełniony jest sprawdzany szklany przyrząd pomiarowy, oraz ciśnienie atmosferyczne;
  4)   po ustawieniu menisku wody w sprawdzanym szklanym przyrządzie pomiarowym na kresce ograniczającej sprawdzaną pojemność, wylać z niego wodę do zdjętego z szalki naczynia wagowego;
  5)   obliczyć dla danej objętości, temperatury wody, temperatury powietrza, ciśnienia atmosferycznego i masy szklanej - masę dokładki Δ według wzoru, o którym mowa w § 56 ust. 2;
  6)   ustawić na szalce wagi napełnione naczynie wagowe z wodą oraz odważniki o masie równej masie dokładki Δ.
2. Jeżeli wartość liczbowa wskazania wagi wyrażona w g nie będzie się różniła od wartości liczbowej sprawdzanej pojemności wyrażonej w ml o więcej niż wartość błędu granicznego dopuszczalnego, to błąd pojemności sprawdzanego szklanego przyrządu pomiarowego mieści się w granicach błędu granicznego dopuszczalnego.

§ 60. Schemat stanowiska pomiarowego służącego do sprawdzenia pojemności kolby i cylindra metodą objętościową oraz sposób sprawdzenia określa załącznik nr 17 do rozporządzenia.

Rozdział 10 

Przepisy końcowe

§ 61. Traci moc rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 grudnia 2003 r. w sprawie wymagań metrologicznych, którym powinny odpowiadać szklane przyrządy pomiarowe (Dz. U. z 2004 r. Nr 3, poz. 19).

§ 62. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

______
1)   Minister Gospodarki kieruje działem administracji rządowej - gospodarka, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki (Dz. U. Nr 131, poz. 909).
2)   Niniejsze rozporządzenie zostało notyfikowane Komisji Europejskiej w dniu 20 stycznia 2006 r., pod numerem 2006/0029/PL, zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), które wdraża dyrektywę 98/34/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającą procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 20, str. 337).
3)   Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 163, poz. 1362 i Nr 180, poz. 1494 oraz z 2006 r. Nr 170, poz. 1217 i Nr 249, poz. 1834.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1 

KSZTAŁT I WYMIARY KOLBY

1.   Kolba powinna mieć następujące kształty:
1)   stożkowy - przy pojemności 1 i 2 ml;
2)   stożkowy lub gruszkowy - przy pojemności od 5 do 50 ml;
3)   gruszkowy przy pojemności od 100 do 5.000 ml.
2.   Kształty i wymiary kolby przedstawiają poniższe rysunki:


3.   Wymiary kolby z wąską szyjką określa tabela:
 
Pojemność nominalnaŚrednica wewnętrzna szyjki d1 w miejscu ograniczenia pojemności - kreskiWysokość maksymalna1) h1 w mm, ± 5Minimalna odległość h2 kreski ograniczającej pojemność kolby od każdego punktu zmiany średnicy szyjkiPrzybliżona średnica korpusu d2Minimalna średnica podstawy d3Minimalna grubość ścianki sRodzaj i wielkość szlifu2)
mlmmmmmmmmmmmmk4k6
17 ± 165513130,77/117/16
27 ± 170517150,77/117/16
57 ± 170522150,77/117/16
107 ± 190527180,77/117/16
209 ± 1110539180,710/1310/19
259 ± 1110540250,710/1310/19
5011 ± 11401050350,712/1412/21
10013 ± 11701060400,712/143)12/213)
20015,5 ± 1,52101075500,814/1514/23
25015,5 ± 1,52201080550,814/1514/23
50019 ± 226015100700,819/1719/26
1.00023 ± 230015125851,024/2024/29
2.00027,5 ± 2.5370151601101,229/2229/32
5.00038 ± 3475152151651,234/2334/35
 
1)   Wysokość kolby bez korka.
2)   PN-92/B-13013 Szklany sprzęt laboratoryjny Złącza wymienne ze szlifem stożkowym.
3)   Alternatywny rodzaj i wielkość szlifu to (k4) 14/15 oraz (k6) 14/23.

4.   Wymiary kolby z szeroką szyjką określa tabela:
 
Pojemność nominalna w mlŚrednica wewnętrzna szyjki d1 w miejscu ograniczenia pojemności -kreskiWysokość maksymalna1) h1 w mm, ± 5Minimalna odległość h2 kreski ograniczającej pojemność kolby od każdego punktu zmiany średnicy szyjkiPrzybliżona średnica korpusu d2Minimalna średnica podstawy d3Minimalna grubość ścianki sRodzaj i wielkość szlifu2)
mlmmmmmmmmmmmmk4k6
59 ± 170522150,710/1310/19
109 ± 190527180,710/1310/19
2011 ± 1105539180,712/1412/21
2511 ± 1110540250,712/1412/21
5013 ± 11401050350,714/1514/23
1.00027,5 ± 2,530015125851,029/2229/32
 
1)   Wysokość kolby bez korka.
2)   ISO 383 (PN-92/B-13013 Szklany sprzęt laboratoryjny Złącza wymienne ze szlifem stożkowym).

ZAŁĄCZNIK Nr 2 

KSZTAŁT I WYMIARY PIPETY JEDNOMIAROWEJ

1.   Kształt i wymiary pipety jednomiarowej przedstawiają poniższe rysunki:


2.   Wymiary pipety jednomiarowej określa tabela:
 
Pojemność nominalnaDługość maksymalna pipety bez zbiornika LDługość maksymalna pipety ze zbiornikiem L1Minimalna długość rurki wypływowej pipety ze zbiornikiem I1Minimalna długość rurki zasysającej pipety ze zbiornikiem L2Maksymalna średnica zewnętrzna rurki pipety bez zbiornika DMaksymalna średnica zewnętrzna zbiornika D1Maksymalna średnica zewnętrzna rurki wypływowej pipety ze zbiornikiem (D2 ± 1)Maksymalna średnica wewnętrzna rurki pipety bez zbiornika i ze zbiornikiem dMinimalna grubość ścianki s
mlmmmmmmmmmmmmmmmmmm
0,5300---5--2,30,9
1---6---
-325110150-95,03,00,7
2 350125150-95,53,50,7
5-410145150-126,54,00,9
10-450160160-166,54,5
20-520210170-227,05,5
25-530220-247,0
50-560230-307,56,0
100-600240-388,07,5
200-650-499,08,5
 

ZAŁĄCZNIK Nr 3 

KSZTAŁT I WYMIARY CYLINDRA

1.   Kształt i wymiary cylindra przedstawiają poniższe rysunki:


2.   Wymiary cylindra określa tabela:
 
Pojemność nominalnaWysokość maksymalna cylindra HMinimalna odległość najwyższej kreski podziałki do brzegu cylindra h1Minimalna odległość najwyższej kreski podziałki do najwyższego punktu dna hRodzaj i wielkość szlifu1)
mlmmmmmmk4k6
5115205510/1310/19
10140206512/1410/19
25170258514/1514/23
502003011014/152)19/26
1002603514519/1724/29
2503354020024/2029/32
5003904525029/2234/35
1.0004705031034/2345/40
2.00057050380-45/40
 
1)   PN-92/B-13013 Szklany sprzęt laboratoryjny Złącza wymienne ze szlifem stożkowym.
2)   Alternatywny rodzaj i wielkość szlifu to k4 - 19/17.

ZAŁĄCZNIK Nr 4 

WYMIARY PIPETY WIELOMIAROWEJ

Wymiary pipety wielomiarowej określa tabela:
 
WymiaryPojemność nominalna w ml
0,512510251)252)
Odległość kreski zerowej do najniższej oznaczonej kreski podziałki dla pipet na wypływ częściowy w mmminimalna-160160180180180-
maksymalna-220220220220220-
Odległość pomiędzy najwyższą a najniższą oznaczoną kreską podziałki dla pipet na wypływ całkowity oraz wypływ podwójny w mmminimalna1403)140140160160160220
maksymalna2203)220220220220220290
Odległość pomiędzy najwyższą a najniższą kreską podziałki pipet na wypływ podwójny może być inna niż określona wyżej, jeżeli długość działki elementarnej wyrażona w mm jest nie mniejsza niż1,51,21,51,51,5-1,5
Minimalna odległość najwyższej kreski podziałki od górnej krawędzi pipety w mm 100100100100100100100
Zewnętrzna średnica rurki zasysającej pipety w mmminimalna---6,86,86,86,8
maksymalna---8,38,38,38,3
Długość odcinka pipety o jednakowej średnicy poniżej najniższej kreski podziałki (± 5) w mm 10101010101010
Długość całkowita pipety (± 10) w mm 360360360360360360450
Długość końcówki wypływowej pipety w mm 20202025253030
Zewnętrzna średnica stożka końcówki wypływowej pipety w mm 2,52,52,53333
Grubość ścianki pipety w mm 221,51111
 
1)   Dotyczy pipety o pojemności nominalnej 25 ml z działką elementarną 0,2 ml.
2)   Dotyczy pipety o pojemności nominalnej 25 ml z działką elementarną 0,1 ml.
3)   Dotyczy pipety na wypływ podwójny.

ZAŁĄCZNIK Nr 5 

WYMIARY BIURETY ORAZ KSZTAŁT JEJ ZAWORÓW

1.   Wymiary biurety określa tabela:
 
Pojemność nominalnaDziałka elementarnaDługość podziałkiMaksymalna długość całkowita biuretyMinimalna odległość kreski zerowej od brzegu biuretyMinimalna odległość najniższej kreski podziałki od górnej części zaworuMinimalna długość odcinka biurety o jednakowej średnicy poniżej najniższej kreski podziałkiMinimalna odległość zakończenia końcówki wypływowej do dolnej części zaworu
minimalnamaksymalna
mlmlmmmmmmmmmmmmmm
10,0115020057550502050
20,01200250650
50,02500600800
100,02500600820
100,05250450570
250,05500600820
250,10300450620
500,10500600820
1000,20550650870
 
2.   Kształt zaworów biurety przedstawiają poniższe rysunki:


ZAŁĄCZNIK Nr 6 

WZORY PODZIAŁEK PIPETY WIELOMIAROWEJ, BIURETY I CYLINDRA

  1.   Pipeta wielomiarowa na wypływ częściowy albo na wypływ całkowity oraz biureta bez określonego czasu odczekania powinny mieć naniesioną podziałkę wykonaną według jednego z wzorów przedstawionych na rysunkach:


  2.   Na podziałce, o której mowa w pkt 1 lit. a:
a)  działka elementarna powinna wynosić 1 ml lub stanowić dziesiętną wielokrotność lub podwielokrotność 1 ml,
b)  co dziesiąta kreska podziałki powinna być kreską długą,
c)  kreska średnia powinna być umieszczona w połowie odległości pomiędzy kolejnymi kreskami długimi,
d)  kreski krótkie powinny być umieszczone pomiędzy kolejnymi kreskami: średnią i długą.
  3.   Na podziałce, o której mowa w pkt 1 lit. b:
a)  działka elementarna powinna wynosić 2 ml lub stanowić dziesiętną wielokrotność lub podwielokrotność 2 ml,
b)  co piąta kreska podziałki powinna być kreską długą,
c)  pomiędzy dwiema kolejnymi kreskami długimi powinny być umieszczone cztery kreski krótkie.
  4.   Na podziałce, o której mowa w pkt 1 lit. c:
a)  działka elementarna powinna wynosić 5 ml lub stanowić dziesiętną wielokrotność lub podwielokrotność 5 ml,
b)  co dziesiąta kreska podziałki powinna być kreską długą,
c)  pomiędzy dwiema kolejnymi kreskami długimi powinny być umieszczone w równych odstępach cztery kreski średnie,
d)  pomiędzy dwiema kolejnymi kreskami średnimi lub pomiędzy kolejnymi kreskami: średnią i długą powinna być umieszczona kreska krótka.
  5.   Długość i położenie kresek podziałek pipety wielomiarowej na wypływ częściowy albo na wpływ całkowity oraz biurety bez określonego czasu odczekania przedstawia rysunek:


  6.   Kreski podziałek, o których mowa w pkt 1, powinny obejmować:
a)  nie mniej niż 50 % obwodu pipet lub biuret - kreski krótkie,
b)  nie mniej niż 65 % obwodu pipet lub biuret - kreski średnie, które powinny wystawać z każdej strony symetrycznie poza kreski krótkie,
c)  cały obwód albo stanowić nie mniej niż 90 % obwodu pipety lub biurety - kreski długie.
  7.   Położenie i oznaczenie liczbowe kresek podziałki pipety wielomiarowej na wypływ częściowy przedstawiają rysunki:


  8.   Położenie i oznaczenie liczbowe kresek podziałki pipety wielomiarowej na wypływ całkowity przedstawiają rysunki:


  9.   Wartości odpowiadające najniższej oznaczonej kresce podziałki i najniższej kresce podziałki pipety wielomiarowej na wypływ całkowity określa tabela:
 
Pojemność nominalna w mlNajniższa oznaczona kreska podziałki w mlNajniższa kreska podziałki w ml
10,10,1
20,20,2
50,50,5
1021,5
2542,6
 
  10.  Dla pipety wielomiarowej na wypływ częściowy albo na wpływ całkowity, na której pionowy układ podziałki wykonano zgodnie z jednym z wzorów, o których mowa w pkt 1, końce kresek krótkich podziałki powinny znajdować się na pozornej linii pionowej, a linia ta przy kierunku obserwacji pipety ustawionej jak przy użytkowaniu powinna wyznaczać koniec kresek krótkich.
  11.  Zaleca się, aby kreski podziałek, o których mowa w pkt 1, przy ustawieniu, o którym mowa w pkt 10, oraz przy położeniu kresek podziałki przedstawionym na rysunku, o którym mowa w pkt 5 - obejmowały lewą część przyrządów, o których mowa w pkt 1.
  12.  Pipeta wielomiarowa na wypływ podwójny, biureta z określonym czasem odczekania oraz cylinder powinny mieć naniesioną podziałkę wykonaną według jednego z wzorów przedstawionych na rysunkach:


  13.  Na podziałce, o której mowa w pkt 12 lit. a:
a)  działka elementarna powinna wynosić 1 ml lub stanowić dziesiętną wielokrotność lub podwielokrotność 1 ml,
b)  kolejność kresek podziałki powinna być wykonana w sposób, o którym mowa w pkt 2 lit. b-d.
  14.  Na podziałce, o której mowa w pkt 12 lit. b:
a)  działka elementarna powinna wynosić 2 ml lub stanowić dziesiętną wielokrotność lub podwielokrotność 2 ml,
b)  kolejność kresek podziałki powinna być wykonana w sposób, o którym mowa w pkt 3 lit. b i c.
  15.  Na podziałce, o której mowa w pkt 12 lit. c:
a)  działka elementarna wynosi 5 ml lub stanowi dziesiętną wielokrotność lub podwielokrotność 5 ml,
b)  kolejność kresek podziałki powinna być wykonana w sposób, o którym mowa w pkt 4 lit. b-d.
  16.  Długość i położenie kresek podziałki pipety wielomiarowej na wypływ podwójny, biurety z określonym czasem odczekania oraz cylindra przedstawia rysunek:


  17.  Długości kresek podziałki, o której mowa w pkt 12, powinny wynosić:
a)  krótkich - nie mniej niż 10 % i nie więcej niż 20 % obwodu,
b)  średnich - nie mniej niż 1,5 długości kreski krótkiej i wystawać z każdej strony symetrycznie poza kreski krótkie,
c)  długich - nie mniej niż 90 % obwodu, z tym że przerwa kresek powinna znajdować się po prawej albo po lewej stronie kierunku obserwacji.
  18.  Położenie i oznaczenie liczbowe kresek podziałki pipety wielomiarowej na wypływ podwójny przedstawiają rysunki:


  19.  Wartości odpowiadające najniższej oznaczonej kresce podziałki i najniższej kresce podziałki pipety wielomiarowej na wypływ podwójny określa tabela:
 
Pojemność nominalnaNajniższa oznaczona kreska podziałkiNajniższa kreska podziałki
mlmlml
0,50,40,45
10,90,9
21,81,8
54,54,5
1088,5
252323,2
 
  20.  Położenie i oznaczenie liczbowe kresek podziałki cylindra przedstawiają rysunki:


  21.  Wartości odpowiadające najniższej oznaczonej kresce podziałki i najniższej kresce podziałki cylindra określa tabela:
 
Pojemność nominalnaNajniższa oznaczona kreska podziałkiNajniższa kreska podziałki
mlmlml
510,5
1021
2552,5
50105
1001010
2502020
2503024
5005050
1.000100100
2.000200200
 
  22.  Dla pipety wielomiarowej na wypływ podwójny, biurety z określonym czasem odczekania i cylindra, na których pionowy układ podziałki wykonano zgodnie z jednym z wzorów, o których mowa w pkt 12, środkowe punkty kresek krótkich i średnich podziałki powinny znajdować się na pozornej linii pionowej, a linia ta przy kierunku obserwacji przyrządów ustawionych jak przy użytkowaniu powinna dzielić te kreski na dwie równe części, zgodnie z rysunkiem, o którym mowa w pkt 16.
  23.  Podziałki pipety wielomiarowej i biurety powinny być umieszczone w sposób trwały i czytelny oraz zawierać:
a)  wszystkie znaki o takim samym kształcie i wielkości,
b)  oznaczoną co najmniej co dziesiątą kreskę,
c)  oznaczone kreski długie, przy czym znaki liczbowe należy umieszczać nad kreską i po prawej stronie od najbliższych krótszych kresek podziałki,
d)  kreski o grubości nie większej niż 0,3 mm,
e)  kreski długie z naniesionym paskiem Schellbacha obejmujące część obwodu poza paskiem.
  24.  Podziałka cylindra powinna spełniać wymagania, o których mowa w pkt 23 lit. a-c, oraz:
a)  grubość kresek podziałki dla cylindra o pojemności nominalnej 5 ml i 10 ml powinna być nie większa niż 0,3 mm,
b)  grubość kresek podziałki dla cylindra o pojemności nominalnej 25 ml, 50 ml, 100 ml, 250 ml, 500 ml, 1.000 ml i 2.000 ml powinna być nie większa niż 0,4 mm.
  25.  W pipecie wielomiarowej na wypływ podwójny, biurecie z określonym czasem odczekania i cylindrze w przypadku, gdy:
a)  kreski długie nie obejmują całego obwodu - znaki liczbowe mogą być umieszczone w prawo od końca długiej kreski tak, aby przy przedłużeniu tej kreski były podzielone na połowy,
b)  zachodzi konieczność oznaczenia znakami liczbowymi średniej lub krótkiej kreski podziałki - znaki liczbowe należy umieścić w prawo od końca takiej kreski tak, że gdyby ją przedłużyć, liczby zostałyby podzielone na połowy.
  26.  Na cylindrze o pojemności nominalnej 250 ml, jeżeli najniższą oznaczoną kreską podziałki jest cyfra 20, to co druga kreska długa powinna być oznaczona cyframi od 20 do 240 z dodatkową cyfrą 250.
  27.  Na cylindrze o pojemności nominalnej 250 ml, jeżeli najniższą oznaczoną kreską podziałki jest cyfra 30, to co druga kreska długa powinna być oznaczona cyframi od 30 do 250.

ZAŁĄCZNIK Nr 7 

OZNACZENIE KRESEK PODZIAŁKI WARTOŚCIAMI LICZBOWYMI UWZGLĘDNIAJĄCE POJEMNOŚĆ NOMINALNĄ ORAZ WARTOŚĆ DZIAŁKI ELEMENTARNEJ DLA PIPETY WIELOMIAROWEJ, BIURETY I CYLINDRA

  1.   Oznaczenie kresek podziałki wartościami liczbowymi pipety wielomiarowej przedstawia tabela:
 
Pojemność nominalnaWartość działki elementarnej
mlml
0,50,010,1
10,010,1
20,020,2
50,050,5
100,11
250,11
250,22
 
  2.   Oznaczenie kresek podziałki wartościami liczbowymi biurety przedstawia tabela:
 
Pojemność nominalna w mlWartość działki elementarnejRóżnica wartości liczbowych pomiędzy opisanymi kreskami długimi podziałki
mlml
10,010,1
20,010,1
50,020,2
100,020,2
100,050,5
250,050,5
250,11
500,11
1000,22
 
  3.   Oznaczenie kresek podziałki wartościami liczbowymi cylindra przedstawia tabela:
 
Pojemność nominalnaWartość działki elementarnejRóżnica wartości liczbowych pomiędzy opisanymi kreskami długimi podziałki
mlml
50,11
100,22
250,55
50110
100110
250220
500550
1.00010100
2.00020200
 

ZAŁĄCZNIK Nr 8 

BŁĘDY GRANICZNE DOPUSZCZALNE POJEMNOŚCI KOLBY

  1.   Błędy graniczne dopuszczalne pojemności kolby z wąską szyjką określa tabela:
 
Pojemność nominalnaBłąd graniczny dopuszczalny
mlml
1± 0,025
2± 0,025
5± 0,025
10± 0,025
20± 0,040
25± 0,040
50± 0,060
100± 0,100
200± 0,150
250± 0,150
500± 0,250
1.000± 0,400
2.000± 0,600
5.000± 1,200
 
  2.   Błędy graniczne dopuszczalne pojemności kolby z szeroką szyjką określa tabela:
 
Pojemność nominalnaBłąd graniczny dopuszczalny
mlml
5± 0,040
10± 0,040
20± 0,060
25± 0,060
50± 0,100
1.000± 0,600
 

ZAŁĄCZNIK Nr 9 

BŁĘDY GRANICZNE DOPUSZCZALNE POJEMNOŚCI PIPETY JEDNOMIAROWEJ ORAZ CZASY WYPŁYWU DLA PIPETY JEDNOMIAROWEJ

  1.   Błędy graniczne dopuszczalne pojemności pipety jedno miarowej określa tabela:
 
Pojemność nominalnaBłąd graniczny dopuszczalny
mlml
0,5± 0,005
1± 0,008
2± 0,010
5± 0,015
10± 0,020
20± 0,030
25± 0,030
50± 0,050
100± 0,080
200± 0,100
 
  2.   Czasy wypływu dla pipety jednomiarowej bez określonego czasu odczekania określa tabela:
 
Czas wypływu
minimalnymaksymalny
mls
0,51020
11020
21025
51530
101540
202550
503060
1004060
2005070
 
  3.   Czasy wypływu dla pipety jednomiarowej z czasem odczekania równym 15 s określa tabela:
 
Pojemność nominalnaCzas wypływu
minimalnymaksymalny
mls
0,548
159
259
5711
10812
20913
251015
501318
1002530
200--
 

ZAŁĄCZNIK Nr 10 

BŁĘDY GRANICZNE DOPUSZCZALNE POJEMNOŚCI PIPETY WIELOMIAROWEJ ORAZ CZASY WYPŁYWU DLA PIPETY WIELOMIAROWEJ

  1.   Błędy graniczne dopuszczalne pojemności pipety wielomiarowej określa tabela:
 
Pojemność nominalnaWartość działki elementarnejBłąd graniczny dopuszczalny
mlmlml
0,50,01± 0,005
10,01± 0,006
20,02± 0,010
50,05± 0,030
100,1± 0,050
250,1± 0,100
250,2± 0,100
 
  2.   Czasy wypływu dla pipety wielomiarowej na wypływ częściowy określa tabela:
 
Czas wypływu
minimalnymaksymalny
mls
1710
2812
51014
101317
251521
 
  3.   Czasy wypływu dla pipety wielomiarowej na wypływ całkowity określa tabela:
 
Pojemność nominalnaCzas wypływu
minimalnymaksymalny
mls
157
269
5811
101013
251116
 
  4.   Czasy wypływu dla pipety wielomiarowej na wypływ podwójny określa tabela:
 
Pojemność nominalnaCzas wypływu
 minimalnymaksymalny
mls
0,528
128
228
5511
10511
25915
 

ZAŁĄCZNIK Nr 11 

BŁĘDY GRANICZNE DOPUSZCZALNE POJEMNOŚCI BIURETY ORAZ CZASY WYPŁYWU DLA BIURETY

  1.   Błędy graniczne dopuszczalne pojemności biurety określa tabela:
 
Pojemność nominalnaWartość działki elementarnejBłąd graniczny dopuszczalny
mlmlml
10,01± 0,01
20,01± 0,01
50,02± 0,01
100,02± 0,02
100,05± 0,02
250,05± 0,03
250,10± 0,05
500,10± 0,05
1000,20± 0,10
 
2. Czasy wypływu dla biurety bez określonego czasu odczekania określa tabela:
 
Pojemność nominalnaWartość działki elementarnejCzas wypływu
minimalnymaksymalny
mlmls
10,013545
20,015070
50,027595
100,027595
100,057595
250,0570100
250,104575
500,1060100
1000,2060100
 
3. Czasy wypływu dla biurety z określonym czasem odczekania równym 30 s określa tabela:
 
Wartość działki elementarnejCzas wypływu
minimalnymaksymalny
mlmls
10,012040
20,012545
50,024060
100,024060
100,054060
250,053555
250,102545
500,103050
1000,203050
 

ZAŁĄCZNIK Nr 12 

BŁĘDY GRANICZNE DOPUSZCZALNE POJEMNOŚCI CYLINDRA

Błędy graniczne dopuszczalne pojemności cylindra określa tabela:
 
Pojemność nominalnaBłąd graniczny dopuszczalny
mlml
5± 0,05
10± 0,10
25± 0,25
50± 0,50
100± 0,50
250± 1,00
500± 2,50
1.000± 5,00
2.000± 10,00
 

ZAŁĄCZNIK Nr 13 

OBJĘTOŚĆ WODY DOLEWANEJ DO KOLBY ORAZ MINIMALNA ODLEGŁOŚĆ MENISKU WODY OD KRESKI PO DOLANIU WODY DO KOLBY

a)  dla kolby z wąską szyjką
 
Pojemność nominalna kolbyObjętość wody, jaką należy dolać za pomocą pipety do kolby uprzednio napełnionej wodą do kreski oznaczającej pojemność kolbyMinimalna odległość menisku wody od kreski po dolaniu wody o podanej objętości
mlmlmm
10,510
20,510
50,510
100,510
201,013
251,013
502,018
1003,020
2005,022
2505,022
50010,029
1.00015,031
2.00020,028
5.00025,023
 
b)  dla kolby z szeroką szyjką
 
Pojemność nominalna kolbyObjętość wody, jaką należy dolać za pomocą pipety do kolby uprzednio napełnionej wodą do kreski oznaczającej pojemność kolbyMinimalna odległość menisku wody od kreski po dolaniu wody o podanej objętości
mlmlmm
5113
10113
202,018
252,018
503,020
1.00020,028
 

ZAŁĄCZNIK Nr 14 

SPOSÓB ODCZYTYWANIA POŁOŻENIA MENISKU


ZAŁĄCZNIK Nr 15 

MASY DOKŁADKI Δ1

  1.   Masa szklana o współczynniku rozszerzalności objętościowej ß = 0,0000099 ° C-1:
a)  dla pojemności V = 0,25 dm3
 
t °C wody0,00,10,20,30,40,50,60,70,80,9
150,5000,5040,5070,5110,5150,5180,5220,5260,5290,533
160,5370,5410,5450,5490,5530,5560,5600,5640,5690,573
170,5760,5810,5850,5890,5930,5970,6020,6060,6100,615
180,6190,6230,6280,6320,6370,6410,6460,6500,6550,659
190,6640,6690,6730,6780,6830,6880,6930,6970,7020,707
200,7120,7160,7220,7270,7320,7370,7420,7470,7520,757
210,7620,7680,7730,7780,7830,7890,7940,7990,8050,810
220,8150,8210,8260,8320,8380,8430,8490,8540,8600,865
230,8710,8770,8830,8880,8940,9000,9060,9120,9170,923
240,9290,9350,9410,9470,9530,9590,9650,9710,9770,983
250,9900,9961,0021,0081,0141,0211,0271,0331,0401,046
261,0521,0591,0651,0721,0781,0851,0911,0991,1051,111
271,1181,1241,1311,1381,1441,1511,1581,1651,1721,178
281,1851,1921,1991,2061,2131,2201,2271,2341,2411,248
291,2551,2621,2691,2761,2841,2911,2981,3051,3131,320
301,3271,3341,3421,3491,3561,3641,3711,3791,3861,394
 
b)  dla pojemności V = 0,5 dm3
 
t °C wody0,00,10,20,30,40,50,60,70,80,9
151,0001,0081,0151,0221,0291,0361,0441,0511,0591,066
161,0741,0821,0891,0971,1051,1131,1211,1291,1371,145
171,1531,1621,1691,1781,1861,1951,2031,2121,2211,229
181,2381,2471,2561,2651,2741,2821,2921,3001,3101,319
191,3281,3381,3471,3561,3661,3761,3851,3951,4041,414
201,4241,4331,4441,4541,4641,4741,4841,4941,5051,514
211,5251,5351,5461,5561,5671,5771,5881,5991,6101,620
221,6311,6421,6531,6641,6751,6861,6971,7081,7191,731
231,7421,7541,7651,7771,7881,8001,8111,8231,8351,847
241,8581,8701,8821,8941,9061,9181,9311,9421,9551,967
251,9791,9922,0042,0162,0292,0422,0542,0672,0802,092
262,1052,1182,1312,1442,1562,1702,1832,1962,2092,222
272,2352,2492,2622,2762,2892,3022,3162,3312,3432,357
282,3702,3842,3982,4122,4262,4402,4542,4682,4822,496
292,5102,5242,5382,5532,5672,5822,5962,6102,6252,640
302,6542,6692,6842,6982,7132,7282,7432,7572,7722,788
 
c)  dla pojemności V = 1 dm3
 
t °C wody0,00,10,20,30,40,50,60,70,80,9
152,0012,0152,0302,0442,0592,0732,0882,1032,1182,133
162,1482,1642,1782,1942,2102,2252,2412,2572,2742,290
172,3062,3232,3392,3562,3732,3902,4072,4242,4422,458
182,4762,4932,5112,5292,5472,5652,5832,6012,6202,638
192,6572,6762,6942,7122,7322,7512,7702,7892,8092,828
202,8482,8662,8882,9082,9272,9472,9682,9883,0093,029
213,0503,0713,0923,1123,1333,1543,1763,1973,2193,241
223,2623,2843,3063,3273,3503,3723,3943,4173,4393,462
233,4843,5073,5303,5533,5763,6003,6233,6473,6693,693
243,7163.7413,7653,7893,8123,8363,8613,8853,9103,934
253,9583,9834,0084,0334,0584,0844,1084,1334,1594,185
264,2104,2364,2614,2874,3134,3404,3664,3924,4184,444
274,4714,4984,5244,5514,5784,6054,6324,6614,6864,714
284,7414,7684,7964,8244,8524,8804,9074,9354,9644,992
295,0205.0485,0775,1065,1345,1635,1925,2215,2505,279
305,3085,3385,3675,3965,4265,4555,4855,5155,5445,575
 
d)  dla pojemności V = 2 dm3
 
t °C wody0,00,10,20,30,40,50,60,70,80,9
154,0024,0304,0604,0884,1184,1464,1764,2064,2354,265
164,2954,3274,3574,3894,4214,4514,4834,5144,5484,580
174,6124,6464,6784,7124,7464,7804,8134,8474,8834,917
184,9534,9875,0235,0585,0945,1305,1665,2025,2405,276
195,3135,3515,3875,4255,4655,5025,5405,5785,6185,656
205,6965,7315,7755,8155,8555,8955,9375,9766,0186,058
216,1006,1416,1836,2256,2676,3096,3526,3946,4386,482
226,5236,5676,6116,6556,7006,7446,7886,8346,8786,923
236,9697,0157,0607,1067,1527,2007,2457,2937,3397,386
247,4327,4827,5307,5777,6257,6737,7227,7707,8207,867
257,9177,9678,0168,0668,1168,1678,2178,2678,3188,370
268,4208,4718,5238,5748,6268,6808,7318,7838,8368,888
278,9428,9959,0499,1029,1569,2109,2639,3239,3729,428
289,4819,5379,5929,6489,7039,7599,8159,8709,9289,983
2910,04110,09610,15410,21110,26910,32610,38410,44110,50110,558
3010,61510,67510,73410,79210,85110,91110,97011,03011,08911,150
 
  2.   Masa szklana o współczynniku rozszerzalności objętościowej ß = 0,0000279 ° C-1:
a)  dla pojemności V = 0,25 dm3
 
t °C wody0,00,10,20,30,40,50,60,70,80,9
150,5230,5260,5290,5320,5350,5380,5420,5450,5480,552
160,5550,5580,5620,5650,5690,5720,5760,5790,5830,586
170,5900,5940,5970,6010,6050,6090,6120,6160,6200,624
180,6280,6320,6360,6400,6440,6480,6520,6560,6600,664
190,6690,6730,6770,6810,6860,6900,6940,6990,7030,707
200,7120,7160,7210,7260,7300,7350,7390,7440,7490,753
210,7580,7630,7680,7720,7770,7820,7870,7920,7970,802
220,8060,8110,8160,8220,8270,8320,8370,8420,8470,852
230,8580,8630,8680,8730,8790,8840,8890,8950,9000,906
240,9110,9170,9220,9280,9330,9390,9450,9500,9560,961
250,9670,9730,9790,9840,9900,9961,0021,0081,0141,020
261,0251,0311,0371,0431,0491,0561,0621,0681,0741,080
271,0861,0921,0991,1051,1111,1171,1231,1301,1361,143
281,1491,1561,1621,1691,1751,1821,1881,1951,2011,208
291,2151,2211,2281,2351,2411,2481,2551,2621,2681,275
301,2821,2891,2961,3031,3101,3171,3241,3311,3381,345
 
b)  dla pojemności V = 0,5 dm3
 
t °C wody0,00,10,20,30,40,50,60,70,80,9
151,0461,0521,0581,0641,0711,0771,0841,0901,0971,103
161,1101,1171,1231,1301,1381,1441,1511,1581,1661,173
171,1801,1881,1951,2021,2101,2171,2251,2321,2411,248
181,2561,2641,2721,2801,2881,2961,3041,3121,3211,329
191,3371,3461,3541,3621,3721,3801,3891,3971,4061,415
201,4241,4331,4421,4511,4601,4691,4791,4891,4971,506
211,5161,5251,5351,5451,5541,5641,5741,5831,5931,603
221,6131,6231,6331,6431,6541,6641,6741,6841,6941,705
231,7151,7261,7361,7471,7571,7681,7791,7901,8001,812
241,8231,8341,8451,8561,8671,8781,8891,9001,9121,923
251,9341,9461,9571,9691,9801,9922,0042,0152,0272,039
262,0512,0632,0752,0872,0992,1112,1232,1352,1482,160
272,1722,1852,1972,2102,2222,2352,2472,2602,2732,286
282,2982,3112,3242,3372,3502,3632,3762,3892,4032,416
292,4292,4422,4562,4692,4832,4962,5102,5232,5372,550
302,5642,5782,5922,6052,6192,6332,6472,6612,6752,690
 
c)  dla pojemności V = 1 dm3
 
t °C wody0,00,10,20,30,40,50,60,70,80,9
152,0422,0552,0692,0822,0962,1092,1232,1382,1522,166
162,1802,1952,2092,2242,2402,2542,2692,2842,3002,315
172,3302,3462,3622,3782,3942,4102,4262,4422,4592,476
182,4932,5092,5262,5432,5602,5772,5942,6112,6302,647
192,6652,6832,7002,7182,7372,7552,7732,7922,8112,829
202,8482,8672,8862,9052,9242,9432,9632,9823,0033,022
213,0423,0623,0823,1023,1223,1423,1633,1833,2043,226
223,2463,2673,2883,3093,3313,3523,3733,3953,4163,438
233,4603,4823,5043,5263,5483,5723,5943,6173,6393,662
243,6853,7083,7313,7543,7773,8003,8243,8473,8713,894
253,9183,9423,9663,9904,0144,0394,0634,0874,1124,137
264,1614,1864,2114,2364,2614,2874,3124,3374,3634,388
274,4144,4404,4664,4924,5184,5444,5704,5974,6234,650
284,6764,7034,7304,7574,7844,8114,8384,8654,8924,920
294,9474,9745,0025,0305,0585,0865,1145,1425,1715,199
305,2275,2565,2855,3125,3415,3705,3995,4285,4575,487
 
d)  dla pojemności V = 2 dm3
 
t °C wody0,00,10,20,30,40,50,60,70,80,9
154,0834,1094,1384,1644,1924,2194,2474,2754,3034,332
164,3604,3904,4194,4494,4794,5074,5384,5684,6004,630
174,6614,6934,7234,7554,7884,8204,8524,8844,9194,951
184,9855,0175,0525,0865,1205,1545,1895,2235,2595,293
195,3305,3665,4005,4365,4745,5115,5475,5835,6215,657
205,6965,7345,7725,8105,8485,8875,9275,9656,0056,043
216,0846,1246,1646,2046,2446,2846,3266,3676,4096,451
226,4916,5336,5756,6186,6626,7046,7466,7906,8326,876
236,9206,9657,0097,0537,0977,1437,1877,2337,2777,323
247,3697,4157,4627,5087,5547,6007,6487,6947,7427,788
257,8367,8847,9327,9808,0288,0788,1268,1748,2248,274
268,3228,3728,4228,4728,5228,5748,6248,6748,7268,776
278,8288,8808,9328,9849,0369,0889,1409,1949,2469,300
289,3529,4069,4609,5149,5679,6219,6759,7299,7859,839
299,8959,94910,00510,06010,11610,17210,22810,28410,34210,398
3010,45310,51110,56910,62510,68310,74110,79810,85610,91410,974
 

ZAŁĄCZNIK Nr 16 

MASY DOKŁADKI Δ2

  1.   dla pojemności V = 0,25 dm3
 
t °C powietrzaCiśnienie w hPa
94095096097098099010001010102010301040
15-0,0147-0,0121-0,0095-0,0067-0,0040-0,0014+0,0013+0,0039+0,0066+0,0094+0,0120
16-0,0155-0,0126-0,0102-0,0076-0,0050-0,0024+0,0003+0,0029+0,0055+0,0082+0,0110
17-0,0165-0,0138-0,0112-0,0086-0,0060-0,0034-0,0007+0,0019+0,0045+0,0072+0,0100
18-0,0175-0,0148-0,0122-0,0096-0,0070-0,0044-0,0017+0,0009+0,0036+0,0064+0,0090
19-0,0182-0,0156-0,0130-0,0104-0,0077-0,0051-0,0025+0,0002+0,0028+0,0054+0,0080
20-0,0192-0,0166-0,0140-0,0114-0,0087-0,0061-0,0035-0,0008+0,0018+0,0044+0,0070
21-0,0202-0,0176-0,0150-0,0124-0,0097-0,0070-0,0045-0,0018+0,0008+0,0034+0,0060
22-0,0212-0,0186-0,0160-0,0134-0,0107-0,0081-0,0055-0,0028-0,0002+0,0024+0,0050
23-0,0220-0,0194-0,0167-0,0141-0,0116-0,0091-0,0065-0,0038-0,0012+0,0014+0,0040
24-0,0230-0,0204-0,0177-0,0151-0,0125-0,0099-0,0075-0,0048-0,0022+0,0004+0,0030
25-0,0236-0,0212-0,0187-0,0161-0,0135-0,0108-0,0082-0,0058-0,0032-0,0006+0,0020
26-0,0247-0,0221-0,0195-0,0170-0,0145-0,0118-0,0092-0,0068-0,0042-0,0016+0,0010
27-0,0257-0,0231-0,0205-0,0178-0,0154-0,0128-0,0102-0,0076-0,0051-0,00260,0000
28-0,0264-0,0239-0,0215-0,0188-0,0162-0,0137-0,0112-0,0086-0,0061-0,0036-0,0010
29-0,0275-0,0248-0,0222-0,0198-0,0172-0,0147-0,0122-0,0096-0,0071-0,0046-0,0020
30-0,0281-0,0257-0,0232-0,0206-0,0181-0,0156-0,0130-0,0106-0,0080-0,0054-0,0030
 
  2.   dla pojemności V = 0,5 dm3
 
Ciśnienie w hPa
94095096097098099010001010102010301040
15-0,0294-0,0242-0,0190-0,0134-0,0080-0,0027+0,0026+0,0078+0,0133+0,0188+0,0240
16-0,0310-0,0257-0,0204-0,0152-0,0100-0,0047+0,0006+0,0058+0,0110+0,0164+0,0220
17-0,0330-0,0277-0,0224-0,0172-0,0120-0,0067-0,0014+0,0038+0,0090+0,0144+0,0200
18-0,0350-0,0297-0,0244-0,0192-0,0140-0,0087-0,0034+0,0018+0,0073+0,0128+0,0180
19-0,0364-0,0312-0,0260-0,0207-0,0154-0,0102-0,0050+0,0003+0,0056+0,0108+0,0160
20-0,0384-0,0332-0,0280-0,0227-0,0174-0,0122-0,0070-0,0017+0,0036+0,0088+0,0140
21-0,0404-0,0352-0,0300-0,0247-0,0194-0,0142-0,0090-0,0037+0,0016+0,0068+0,0120
22-0,0424-0,0372-0,0320-0,0267-0,0214-0,0162-0,0110-0,0057-0,0004+0,0048+0,0100
23-0,0440-0,0387-0,0334-0,0282-0,0232-0,0182-0,0130-0,0077-0,0024+0,0028+0,0080
24-0,0460-0,0407-0,0354-0,0302-0,0250-0,0198-0,0150-0,0097-0,0044+0,0008+0,0060
25-0,0472-0,0424-0,0374-0,0322-0,0270-0,0217-0,0164-0,0116-0,0064-0,0012+0,0040
26-0,0494-0,0442-0,0390-0,0341-0,0290-0,0237-0,0184-0,0136-0,0084-0,0032+0,0020
27-0,0514-0,0462-0,0410-0,0357-0,0307-0,0257-0,0204-0,0152-0,0102-0,00520,0000
28-0,0527-0,0478-0,0430-0,0377-0,0324-0,0274-0,0224-0,0172-0,0122-0,0072-0,0020
29-0,0550-0,0497-0,0444-0,0396-0,0344-0,0294-0,0244-0,0192-0,0142-0,0092-0,0040
30-0,0562-0,0514-0,0464-0,0412-0,0362-0,0312-0,0260-0,0211-0,0160-0,0108-0,0060
 
  3.   dla pojemności V = 1 dm3
 
t °C
powietrza
Ciśnienie w hPa
94095096097098099010001010102010301040
15-0,0589-0,0484-0,0379-0,0267-0,0159-0,0054+0,0051+0,0156+0,0266+0,0376+0,0481
16-0,0619-0,0514-0,0409-0,0304-0,0199-0,0094+0,0011+0,0116+0,0221+0,0328+0,0441
17-0,0659-0,0554-0,0449-0,0344-0,0239-0,0134-0,0029+0,0076+0,0181+0,0288+0,0401
18-0,0699-0,0594-0,0489-0,0384-0,0279-0,0174-0,0069+0,0036+0,0146+0,0256+0,0361
19-0,0729-0,0624-0,0519-0,0414-0,0309-0,0204-0,0099+0,0006+0,0111+0,0216+0,0321
20-0,0769-0,0664-0,0559-0,0454-0,0349-0,0244-0,0139-0,0034+0,0071+0,0176+0,0281
21-0,0809-0,0704-0,0599-0,0494-0,0389-0,0284-0,0179-0,0074+0,0031+0,0136+0,0241
22-0,0848-0,0744-0,0639-0,0534-0,0429-0,0324-0,0219-0,0114-0,0009+0,0096+0,0201
23-0,0879-0,0774-0,0669-0,0564-0,0464-0,0364-0,0259-0,0154-0,0049+0,0056+0,0161
24-0,0919-0,0814-0,0709-0,0604-0,0499-0,0397-0,0299-0,0194-0,0089+0,0016+0,0121
25-0,0944-0,0847-0,0749-0,0644-0,0539-0,0434-0,0329-0,0232-0,0129-0,0024+0,0081
26-0,0989-0,0884-0,0779-0,0682-0,0579-0,0474-0,0369-0,0272-0,0169-0,0064+0,0041
27-0,1029-0,0924-0,0819-0,0714-0,0614-0,0514-0,0409-0,0304-0,0204-0,0104+0,0001
28-0,1054-0,0957-0,0859-0,0754-0,0649-0,0547-0,0449-0,0344-0,0244-0,0144-0,0039
29-0,1099-0,0994-0,0889-0,0792-0,0689-0,0587-0,0489-0,0384-0,0284-0,0184-0,0079
30-0,1124-0,1027-0,0929-0,0824-0,0724-0,0624-0,0519-0,0422-0,0319-0,0217-0,0119
 
  4.   dla pojemności V = 2 dm3
 
t °C powietrzaCiśnienie w hPa
94095096097098099010001010102010301040
15-0,1178-0,0968-0,0758-0,0534-0,0318-0,0108+0,0102+0,0312+0,0532+0,0752+0,0962
16-0,1238-0,1028-0,0818-0,0608-0,0398-0,0188+0,0022+0,0232+0,0442+0,0656+0,0882
17-0,1318-0,1108-0,0898-0,0688-0,0478-0,0268-0,0058+0,0152+0,0362+0,0576+0,0802
18-0,1398-0,1188-0,0978-0,0768-0,0558-0,0348-0,0138+0,0072+0,0292+0,0512+0,0722
19-0,1458-0,1248-0,1038-0,0828-0,0618-0,0408-0,0198+0,0012+0,0222+0,0432+0,0642
20-0,1538-0,1328-0,1118-0,0908-0,0698-0,0488-0,0278-0,0068+0,0142+0,0352+0,0562
21-0,1618-0,1408-0,1198-0,0988-0,0778-0,0568-0,0358-0,0148+0,0062+0,0272+0,0482
22-0,1698-0,1488-0,1278-0,1068-0,0858-0,0648-0,0438-0,0228-0,0018+0,0192+0,0402
23-0,1758-0,1548-0,1338-0,1128-0,0928-0,0728-0,0518-0,0308-0,0098+0,0112+0,0322
24-0,1838-0,1628-0,1418-0,1208-0,0998-0,0794-0,0598-0,0388-0,0178+0,0032+0,0242
25-0,1888-0,1694-0,1498-0,1288-0,1078-0,0868-0,0658-0,0464-0,0258-0,0048+0,0162
26-0,1978-0,1768-0,1558-0,1364-0,1158-0,0948-0,0738-0,0544-0,0338-0,0128+0,0082
27-0,2058-0,1848-0,1638-0,1428-0,1228-0,1028-0,0818-0,0608-0,0408-0,0208+0,0002
28-0,2108-0,1914-0,1171-0,1508-0,1298-0,1094-0,0898-0,0688-0,0488-0,0288-0,0078
29-0,2198-0,1988-0,1778-0,1584-0,1368-0,1174-0,0978-0,0768-0,0568-0,0368-0,0158
30-0,2248-0,2054-0,1858-0,1648-0,1448-0,1248-0,1038-0,0844-0,0638-0,0434-0,0238
 

ZAŁĄCZNIK Nr 17 

SCHEMAT STANOWISKA POMIAROWEGO SŁUŻĄCEGO DO SPRAWDZENIA POJEMNOŚCI KOLBY I CYLINDRA METODĄ OBJĘTOŚCIOWĄ ORAZ SPOSÓB SPRAWDZENIA

  1.   Schemat stanowiska pomiarowego


  2.   Przygotowanie stanowiska pomiarowego do sprawdzenia pojemności kolby i cylindra przebiega w następujący sposób:
1)   podczas doboru właściwej końcówki wypływowej oraz podczas sprawdzania naczyń instalację stanowiska pomiarowego należy odpowietrzyć oraz wypełnić całkowicie wodą;
2)   na stanowisku pomiarowym:
a)   należy otworzyć zawory (2) i (3), tak aby woda z butli (1) wpłynęła do wzorca objętości (4);
b)   należy po całkowitym napełnieniu wzorca objętości (4) wodą zamknąć zawór (3) w chwili, gdy woda przepływa przez jego górną krawędź - nadmiar wody należy odprowadzić do butli (5);
c)   należy otworzyć zawór (6), tak aby woda wypłynęła z wzorca objętości do sprawdzanego przyrządu pomiarowego (8);
d)   wypływ powinien nastąpić przez końcówkę wypływową (7), której średnicę wewnętrzną dobiera się tak, aby przy całkowicie otwartym zaworze (6) czas opróżniania wzorca objętości nie różnił się od czasu podanego na nim nie więcej niż:
-   2 s - dla czasu wypływu do 25 s,
-   3 s - dla czasu wypływu od 25 s do 60 s,
-   4 s - dla czasu wypływu powyżej 60 s.
  3.   Sprawdzając pojemność kolby, należy:
1)   wypełnić całkowicie wodą destylowaną instalację stanowiska pomiarowego, z wzorcem objętości I rzędu (4) włącznie;
2)   wprowadzić końcówkę wypływową (7) do szyjki kolby tak, aby dolna jej krawędź znalazła się nie więcej niż 5 do 10 mm nad kreską ograniczającą pojemność kolby;
3)   otworzyć zawór (6);
4)   przymknąć zawór (6) w chwili, gdy najniższy punkt menisku wody w szyjce sprawdzanej kolby zbliży się do płaszczyzny wyznaczonej przez kreskę na odległość nie większą niż 5 do 8 mm;
5)   zamykając zawór (6), doprowadzić najniższy punkt menisku wody w szyjce kolby w czasie nie większym niż 3 do 5 sekund do płaszczyzny wyznaczonej przez kreskę;
6)   skontrolować, czy najniższy punkt menisku wody w rurce wypływowej wzorca objętości I rzędu znajduje się w granicach wyznaczonych przez kreski naniesione na tym wzorcu, wyznaczające błędy graniczne dopuszczalne sprawdzanej kolby.
  4.   Sprawdzając pojemność cylindra, należy:
1)   wypełnić całkowicie wodą destylowaną instalację stanowiska pomiarowego, z wzorcem objętości II rzędu (4) włącznie;
2)   wprowadzić końcówkę wypływową (7) do cylindra pomiarowego tak, aby dolna jej krawędź znalazła się w odległości nie większej niż 5 do 10 mm nad daną kreską ograniczającą sprawdzaną pojemność cylindra;
3)   otworzyć zawór (6);
4)   przymknąć zawór (6) w chwili, gdy najniższy punkt menisku wody w rurce wypływowej wzorca objętości II rzędu zbliży się do płaszczyzny wyznaczonej przez kreskę ograniczającą pojemność nominalną wzorca objętości nie więcej niż 10 do 20 mm;
5)   zamykając zawór (6), doprowadzić najniższy punkt menisku wody we wzorcu objętości II rzędu w czasie nie większym niż 3 do 5 sekund do płaszczyzny wyznaczonej przez kreskę;
6)   skontrolować, czy błąd sprawdzanej pojemności mieści się w granicach dopuszczalnych błędów sprawdzanego cylindra;
7)   w przypadku, gdy menisk wody w sprawdzanym cylindrze ustawi się poza zakresem podziałki - od kreski wyznaczającej całkowitą jego pojemność odmierzyć długość działki elementarnej i ocenić, czy błąd pojemności sprawdzanego cylindra nie przekracza granic błędów dopuszczalnych (pół działki elementarnej).

Pozycje

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218, 219, 220, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 227, 228, 229, 230, 231, 232, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 251, 252, 253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 271, 272, 273, 274, 275, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299, 300, 301, 302, 303, 304, 305, 306, 307, 308, 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315, 316, 317, 318, 319, 320, 321, 322, 323, 324, 325, 326, 327, 328, 329, 330, 331, 332, 333, 334, 335, 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 343, 344, 345, 346, 347, 348, 349, 350, 351, 352, 353, 354, 355, 356, 357, 358, 359, 360, 361, 362, 363, 364, 365, 366, 367, 368, 369, 370, 371, 372, 373, 374, 375, 376, 377, 378, 379, 380, 381, 382, 383, 384, 385, 386, 387, 388, 389, 390, 391, 392, 393, 394, 395, 396, 397, 398, 399, 400, 401, 402, 403, 404, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 411, 412, 413, 414, 415, 416, 417, 418, 419, 420, 421, 422, 423, 424, 425, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 432, 433, 434, 435, 436, 437, 438, 439, 440, 441, 442, 443, 444, 445, 446, 447, 448, 449, 450, 451, 452, 453, 454, 455, 456, 457, 458, 459, 460, 461, 462, 463, 464, 465, 466, 467, 468, 469, 470, 471, 472, 473, 474, 475, 476, 477, 478, 479, 480, 481, 482, 483, 484, 485, 486, 487, 488, 489, 490, 491, 492, 493, 494, 495, 496, 497, 498, 499, 500, 501, 502, 503, 504, 505, 506, 507, 508, 509, 510, 511, 512, 513, 514, 515, 516, 517, 518, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, 526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 538, 539, 540, 541, 542, 543, 544, 545, 546, 547, 548, 549, 550, 551, 552, 553, 554, 555, 556, 557, 558, 559, 560, 561, 562, 563, 564, 565, 566, 567, 568, 569, 570, 571, 572, 573, 574, 575, 576, 577, 578, 579, 580, 581, 582, 583, 584, 585, 586, 587, 588, 589, 590, 591, 592, 593, 594, 595, 596, 597, 598, 599, 600, 601, 602, 603, 604, 605, 606, 607, 608, 609, 610, 611, 612, 613, 614, 615, 616, 617, 618, 619, 620, 621, 622, 623, 624, 625, 626, 627, 628, 629, 630, 631, 632, 633, 634, 635, 636, 637, 638, 639, 640, 641, 642, 643, 644, 645, 646, 647, 648, 649, 650, 651, 652, 653, 654, 655, 656, 657, 658, 659, 660, 661, 662, 663, 664, 665, 666, 667, 668, 669, 670, 671, 672, 673, 674, 675, 676, 677, 678, 679, 680, 681, 682, 683, 684, 685, 686, 687, 688, 689, 690, 691, 692, 693, 694, 695, 696, 697, 698, 699, 700, 701, 702, 703, 704, 705, 706, 707, 708, 709, 710, 711, 712, 713, 714, 715, 716, 717, 718, 719, 720, 721, 722, 723, 724, 725, 726, 727, 728, 729, 730, 731, 732, 733, 734, 735, 736, 737, 738, 739, 740, 741, 742, 743, 744, 745, 746, 747, 748, 749, 750, 751, 752, 753, 754, 755, 756, 757, 758, 759, 760, 761, 762, 763, 764, 765, 766, 767, 768, 769, 770, 771, 772, 773, 774, 775, 776, 777, 778, 779, 780, 781, 782, 783, 784, 785, 786, 787, 788, 789, 790, 791, 792, 793, 794, 795, 796, 797, 798, 799, 800, 801, 802, 803, 804, 805, 806, 807, 808, 809, 810, 811, 812, 813, 814, 815, 816, 817, 818, 819, 820, 821, 822, 823, 824, 825, 826, 827, 828, 829, 830, 831, 832, 833, 834, 835, 836, 837, 838, 839, 840, 841, 842, 843, 844, 845, 846, 847, 848, 849, 850, 851, 852, 853, 854, 855, 856, 857, 858, 859, 860, 861, 862, 863, 864, 865, 866, 867, 868, 869, 870, 871, 872, 873, 874, 875, 876, 877, 878, 879, 880, 881, 882, 883, 884, 885, 886, 887, 888, 889, 890, 891, 892, 893, 894, 895, 896, 897, 898, 899, 900, 901, 902, 903, 904, 905, 906, 907, 908, 909, 910, 911, 912, 913, 914, 915, 916, 917, 918, 919, 920, 921, 922, 923, 924, 925, 926, 927, 928, 929, 930, 931, 932, 933, 934, 935, 936, 937, 938, 939, 940, 941, 942, 943, 944, 945, 946, 947, 948, 949, 950, 951, 952, 953, 954, 955, 956, 957, 958, 959, 960, 961, 962, 963, 964, 965, 966, 967, 968, 969, 970, 971, 972, 973, 974, 975, 976, 977, 978, 979, 980, 981, 982, 983, 984, 985, 986, 987, 988, 989, 990, 991, 992, 993, 994, 995, 996, 997, 998, 999, 1000, 1001, 1002, 1003, 1004, 1005, 1006, 1007, 1008, 1009, 1010, 1011, 1012, 1013, 1014, 1015, 1016, 1017, 1018, 1019, 1020, 1021, 1022, 1023, 1024, 1025, 1026, 1027, 1028, 1029, 1030, 1031, 1032, 1033, 1034, 1035, 1036, 1037, 1038, 1039, 1040, 1041, 1042, 1043, 1044, 1045, 1046, 1047, 1048, 1049, 1050, 1051, 1052, 1053, 1054, 1055, 1056, 1057, 1058, 1059, 1060, 1061, 1062, 1063, 1064, 1065, 1066, 1067, 1068, 1069, 1070, 1071, 1072, 1073, 1074, 1075, 1076, 1077, 1078, 1079, 1080, 1081, 1082, 1083, 1084, 1085, 1086, 1087, 1088, 1089, 1090, 1091, 1092, 1093, 1094, 1095, 1096, 1097, 1098, 1099, 1100, 1101, 1102, 1103, 1104, 1105, 1106, 1107, 1108, 1109, 1110, 1111, 1112, 1113, 1114, 1115, 1116, 1117, 1118, 1119, 1120, 1121, 1122, 1123, 1124, 1125, 1126, 1127, 1128, 1129, 1130, 1131, 1132, 1133, 1134, 1135, 1136, 1137, 1138, 1139, 1140, 1141, 1142, 1143, 1144, 1145, 1146, 1147, 1148, 1149, 1150, 1151, 1152, 1153, 1154, 1155, 1156, 1157, 1158, 1159, 1160, 1161, 1162, 1163, 1164, 1165, 1166, 1167, 1168, 1169, 1170, 1171, 1172, 1173, 1174, 1175, 1176, 1177, 1178, 1179, 1180, 1181, 1182, 1183, 1184, 1185, 1186, 1187, 1188, 1189, 1190, 1191, 1192, 1193, 1194, 1195, 1196, 1197, 1198, 1199, 1200, 1201, 1202, 1203, 1204, 1205, 1206, 1207, 1208, 1209, 1210, 1211, 1212, 1213, 1214, 1215, 1216, 1217, 1218, 1219, 1220, 1221, 1222, 1223, 1224, 1225, 1226, 1227, 1228, 1229, 1230, 1231, 1232, 1233, 1234, 1235, 1236, 1237, 1238, 1239, 1240, 1241, 1242, 1243, 1244, 1245, 1246, 1247, 1248, 1249, 1250, 1251, 1252, 1253, 1254, 1255, 1256, 1257, 1258, 1259, 1260, 1261, 1262, 1263, 1264, 1265, 1266, 1267, 1268, 1269, 1270, 1271, 1272, 1273, 1274, 1275, 1276, 1277, 1278, 1279, 1280, 1281, 1282, 1283, 1284, 1285, 1286, 1287, 1288, 1289, 1290, 1291, 1292, 1293, 1294, 1295, 1296, 1297, 1298, 1299, 1300, 1301, 1302, 1303, 1304, 1305, 1306, 1307, 1308, 1309, 1310, 1311, 1312, 1313, 1314, 1315, 1316, 1317, 1318, 1319, 1320, 1321, 1322, 1323, 1324, 1325, 1326, 1327, 1328, 1329, 1330, 1331, 1332, 1333, 1334, 1335, 1336, 1337, 1338, 1339, 1340, 1341, 1342, 1343, 1344, 1345, 1346, 1347, 1348, 1349, 1350, 1351, 1352, 1353, 1354, 1355, 1356, 1357, 1358, 1359, 1360, 1361, 1362, 1363, 1364, 1365, 1366, 1367, 1368, 1369, 1370, 1371, 1372, 1373, 1374, 1375, 1376, 1377, 1378, 1379, 1380, 1381, 1382, 1383, 1384, 1385, 1386, 1387, 1388, 1389, 1390, 1391, 1392, 1393, 1394, 1395, 1396, 1397, 1398, 1399, 1400, 1401, 1402, 1403, 1404, 1405, 1406, 1407, 1408, 1409, 1410, 1411, 1412, 1413, 1414, 1415, 1416, 1417, 1418, 1419, 1420, 1421, 1422, 1423, 1424, 1425, 1426, 1427, 1428, 1429, 1430, 1431, 1432, 1433, 1434, 1435, 1436, 1437, 1438, 1439, 1440, 1441, 1442, 1443, 1444, 1445, 1446, 1447, 1448, 1449, 1450, 1451, 1452, 1453, 1454, 1455, 1456, 1457, 1458, 1459, 1460, 1461, 1462, 1463, 1464, 1465, 1466, 1467, 1468, 1469, 1470, 1471, 1472, 1473, 1474, 1475, 1476, 1477, 1478, 1479, 1480, 1481, 1482, 1483, 1484, 1485, 1486, 1487, 1488, 1489, 1490, 1491, 1492, 1493, 1494, 1495, 1496, 1497, 1498, 1499, 1500, 1501, 1502, 1503, 1504, 1505, 1506, 1507, 1508, 1509, 1510, 1511, 1512, 1513, 1514, 1515, 1516, 1517, 1518, 1519, 1520, 1521, 1522, 1523, 1524, 1525, 1526, 1527, 1528, 1529, 1530, 1531, 1532, 1533, 1534, 1535, 1536, 1537, 1538, 1539, 1540, 1541, 1542, 1543, 1544, 1545, 1546, 1547, 1548, 1549, 1550, 1551, 1552, 1553, 1554, 1555, 1556, 1557, 1558, 1559, 1560, 1561, 1562, 1563, 1564, 1565, 1566, 1567, 1568, 1569, 1570, 1571, 1572, 1573, 1574, 1575, 1576, 1577, 1578, 1579, 1580, 1581, 1582, 1583, 1584, 1585, 1586, 1587, 1588, 1589, 1590, 1591, 1592, 1593, 1594, 1595, 1596, 1597, 1598, 1599, 1600, 1601, 1602, 1603, 1604, 1605, 1606, 1607, 1608, 1609, 1610, 1611, 1612, 1613, 1614, 1615, 1616, 1617, 1618, 1619, 1620, 1621, 1622, 1623, 1624, 1625, 1626, 1627, 1628, 1629, 1630, 1631, 1632, 1633, 1634, 1635, 1636, 1637, 1638, 1639, 1640, 1641, 1642, 1643, 1644, 1645, 1646, 1647, 1648, 1649, 1650, 1651, 1652, 1653, 1654, 1655, 1656, 1657, 1658, 1659, 1660, 1661, 1662, 1663, 1664, 1665, 1666, 1667, 1668, 1669, 1670, 1671, 1672, 1673, 1674, 1675, 1676, 1677, 1678, 1679, 1680, 1681, 1682, 1683, 1684, 1685, 1686, 1687, 1688, 1689, 1690, 1691, 1692, 1693, 1694, 1695, 1696, 1697, 1698, 1699, 1700, 1701, 1702, 1703, 1704, 1705, 1706, 1707, 1708, 1709, 1710, 1711, 1712, 1713, 1714, 1715, 1716, 1717, 1718, 1719, 1720, 1721, 1722, 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729, 1730, 1731, 1732, 1733, 1734, 1735, 1736, 1737, 1738, 1739, 1740, 1741, 1742, 1743, 1744, 1745, 1746, 1747, 1748, 1749, 1750, 1751, 1752, 1753, 1754, 1755, 1756, 1757, 1758, 1759, 1760, 1761, 1762, 1763, 1764, 1765, 1766, 1767, 1768, 1769, 1770, 1771, 1772, 1773, 1774, 1775, 1776, 1777, 1778, 1779, 1780, 1781, 1782, 1783, 1784, 1785, 1786, 1787, 1788, 1789, 1790, 1791, 1792, 1793, 1794, 1795, 1796, 1797, 1798, 1799, 1800, 1801, 1802, 1803, 1804, 1805, 1806, 1807, 1808, 1809, 1810, 1811, 1812, 1813, 1814, 1815, 1816, 1817, 1818, 1819, 1820, 1821, 1822, 1823, 1824, 1825, 1826, 1827, 1828, 1829, 1830, 1831, 1832, 1833, 1834, 1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840, 1841, 1842, 1843, 1844, 1845, 1846, 1847, 1848, 1849, 1850, 1851, 1852, 1853, 1854, 1855, 1856, 1857, 1858, 1859, 1860, 1861, 1862, 1863, 1864, 1865, 1866, 1867, 1868, 1869, 1870, 1871, 1872, 1873, 1874, 1875, 1876, 1877, 1878, 1879, 1880, 1881, 1882, 1883, 1884, 1885, 1886, 1887

Polecamy

Poszukując najlepszego prawnika na dolnym śląsku pamiętajmy że tylko prawnik Wrocław oferuje najtańsze usługi prawnicze w tej części kraju. Planujesz remont? Poszukujesz projektanta domu? Najlepsi fachowcy pomogą Ci w każdej pracy budowlanej – kwiaty na telefon Wrocław – najtaniej zakupisz w kwiaciarni Margarita we Wrocławiu przy ul. Orląt Lwowskich. Kiedy zdaży Ci się stłuczka lub kiedy Twój samochód odmówi Ci posłuszeństwa - znajdź najlepszą firmę holowniczą dzięki serwisowi o tematyce "pomoc drogowa". Polecamy równierz.
Wszelkie prawa zastrzeżone, © ZnanyPrawnik 2024
Dodaj do ulubionych Mapa strony Polityka prywatności Regulamin Reklama Współpraca Kontakt