POROZUMIENIE ADMINISTRACYJNE,

podpisane w Warszawie dnia 27 czerwca 2007 r.,

w sprawie stosowania Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Macedonii o zabezpieczeniu społecznym, podpisanej w Warszawie dnia 6 kwietnia 2006 r.

(Dz. U. z dnia 22 listopada 2007 r.)

Zgodnie z postanowieniami artykułu 23 ustęp 1 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Macedonii o zabezpieczeniu społecznym, podpisanej w Warszawie dnia 6 kwietnia 2006 r., właściwe władze:

- w Rzeczypospolitej Polskiej - minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego i minister właściwy do spraw zdrowia,

- w Republice Macedonii - Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej i Ministerstwo Zdrowia,

ustanowiły procedury administracyjne konieczne do stosowania wyżej wymienionej Umowy i uzgodniły, co następuje:

Dział I 

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł 1 

Definicje

(1) Dla stosowania niniejszego Porozumienia Administracyjnego, zwanego dalej "Porozumieniem", pojęcie "Umowa" oznacza Umowę między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Macedonii o zabezpieczeniu społecznym, podpisaną w Warszawie dnia 6 kwietnia 2006 r.

(2) Pojęcia określone w artykule 1 Umowy zachowują w Porozumieniu takie samo znaczenie, jakie im zostało przypisane w Umowie.

Artykuł 2 

Instytucje łącznikowe

Zgodnie z artykułem 23 ustęp 2 punkt 1 Umowy dla każdej z Umawiających się Stron wyznacza się następujące instytucje łącznikowe:

1.   w Rzeczypospolitej Polskiej:

1.1.  Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Centrala w Warszawie - (Забод за социјално осигурyвање - Централа во Варшава) - w zakresie stosowania artykułu 5 oraz w zakresie świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia: w razie choroby i macierzyństwa, z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, emerytalnego i ubezpieczeń rentowych z wyjątkiem świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego rolników;

1.2.  Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - Centrala w Warszawie - (Kaca на земјоделско социјално осигурување- Централа во Ваpшава) - w zakresie stosowania artykułu 5 oraz w zakresie świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego rolników: w razie choroby i macierzyństwa, z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, emerytur i rent oraz zasiłków pogrzebowych;

1.3.  Biuro Rozliczeń Międzynarodowych podległe Ministrowi Zdrowia - (Биро за меѓународно раздолжување подредено на Министерот за здравство) - w zakresie świadczeń rzeczowych;

1.4.  Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej - (Министерство за труд и социјална политика) - w zakresie zasiłku dla bezrobotnych oraz zasiłków rodzinnych.

2.   w Republice Macedonii:

2.1.  Фонд за здравствено осигурвање на Македoнија - Централа во Скопје (Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego Macedonii - Centrala w Skopje) w sprawach dotyczących zabezpieczenia i ochrony zdrowia, włączając i przypadki ubezpieczenia od wypadków przy pracy i chorób zawodowych, w przypadku rolników tylko w zakresie świadczeń rzeczowych;

2.2.  Фонд за пензиско и инвалидско осигурување на Република Македoнија - Централа во Скопје (Fundusz Ubezpieczeń Emerytalnych i Inwalidzkich Republiki Macedonii - Centrala w Skopje) w sprawach ubezpieczenia emerytalnego i inwalidzkiego, włączając ubezpieczenia od wypadków przy pracy i chorób zawodowych;

2.3.  Агенциjа за вработување на Република Македoнија - Централа во Скопје (Urząd Pracy Republiki Macedonii - Centrala w Skopje) do ubezpieczenia na wypadek bezrobocia;

2.4.  Министерство за труд и социјална политика (Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej) w sprawach dodatku na dzieci.

Artykuł 3 

Właściwe instytucje

Zgodnie z artykułem 23 ustęp 2 punkt 1 Umowy właściwymi instytucjami dla stosowania Umowy są:

1.   w Rzeczypospolitej Polskiej:

1.1.  Zakład Ubezpieczeń Społecznych - (Завод за социјално осигурување) - w zakresie stosowania artykułu 5 oraz w zakresie świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia: w razie choroby i macierzyństwa, z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych emerytalnego i ubezpieczeń rentowych, z wyjątkiem świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego rolników;

1.2.  Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - (Kaca нa земјоделско социјално осигурување) - w zakresie stosowania artykułu 5 oraz w zakresie świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego rolników: w razie choroby i macierzyństwa, z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, emerytur i rent oraz zasiłków pogrzebowych;

1.3.  Biuro Rozliczeń Międzynarodowych podległe Ministrowi Zdrowia - (Биро за меѓународно раздолжување подредено на Министерот за здравство) w zakresie świadczeń rzeczowych, Narodowy Fundusz Zdrowia - (Народен фонд за здравство) - w zakresie potwierdzania prawa do świadczeń rzeczowych;

1.4.  Wojewódzkie Urzędy Pracy - (Војводски агенции за вработување) -w zakresie zasiłku dla bezrobotnych;

1.5.  Gminy - (Општини) - w zakresie zasiłków rodzinnych.

2.   w Republice Macedonii:

2.1.  Фонд за здравствено осигурување на Македонија - подрачни единици (Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego Macedonii - oddziały terenowe) w sprawach dotyczących zabezpieczenia i ochrony zdrowia, włączając i przypadki ubezpieczenia od wypadków przy pracy i chorób zawodowych, w przypadku rolników tylko w zakresie świadczeń rzeczowych;

2.2.  Фонд за пензиско и инвалидско осигурување на Република Македонија - Централа во Скопје (Fundusz Emerytalnych i Inwalidzkich Ubezpieczeń Republiki Macedonii - Centrala w Skopje) w sprawach ubezpieczenia emerytalnego i inwalidzkiego, włączając ubezpieczenia od wypadków przy pracy i chorób zawodowych;

2.3.  Агенција за вработување на Република Македонија - Централа во Скопје (Urząd Pracy Republiki Macedonii - Centrala w Skopje) do ubezpieczenia na wypadek bezrobocia;

2.4.  Министерство за труд и социјална политика (Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej) w sprawach dodatku na dzieci.

Artykuł 4 

Postanowienia dotyczące instytucji łącznikowych oraz właściwych instytucji

(1) Właściwe władze każdej z Umawiających się Stron mogą wyznaczyć inne niż określone w artykule 2 i 3 instytucje łącznikowe oraz właściwe instytucje. W takim przypadku zobowiązane są powiadomić niezwłocznie właściwą władzę drugiej Umawiającej się Strony.

(2) Instytucje łącznikowe wskazane w artykule 2 i właściwe instytucje wskazane w artykule 3 ustalają formularze niezbędne do stosowania Umowy. Przesyłanie formularzy zastępuje przekazywanie dokumentów potwierdzających zawarte w nich dane.

(3) Instytucje łącznikowe i właściwe instytucje są uprawnione do kontaktowania się między sobą oraz z zainteresowanymi osobami.

Dział II 

ZASTOSOWANIE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Artykuł 5 

Stosowanie zasad szczególnych

(1) W przypadkach, o których mowa w artykule 8 ustęp 1 punkty 1, 2, 3, 4, 5, 6 i 10 Umowy, właściwa instytucja Umawiającej się Strony, której przepisy prawne mają zastosowanie, wystawia na wniosek pracodawcy lub osoby pracującej na własny rachunek formularz potwierdzający okres, w którym pracownik lub osoba pracująca na własny rachunek w dalszym ciągu podlega przepisom prawnym tej Umawiającej się Strony. Kopię tego formularza przekazuje się do właściwej instytucji drugiej Umawiającej się Strony, a drugą kopię pozostawia się zainteresowanemu jako dowód, że w stosunku do niego nie są stosowane przepisy prawne o obowiązkowym ubezpieczeniu drugiej Umawiającej się Strony.

(2) Jeżeli stosunek pracy między pracownikiem i jego pracodawcą ustanie przed upływem okresu, na jaki pracownik został wysłany, pracodawca powiadamia właściwą instytucję tej Umawiającej się Strony, której przepisom prawnym podlega pracownik, ta niezwłocznie powiadamia właściwą instytucję drugiej Umawiającej się Strony. Dotyczy to także takich przypadków, kiedy pracownik wraca przed upływem okresu delegowania na terytorium tej Umawiającej się Strony, której przepisom prawnym podlega.

(3) Jeżeli osoba pracująca na własny rachunek zaprzestanie swej działalności lub powróci na terytorium Umawiającej się Strony, której przepisom prawnym podlega, przed upływem określonego w formularzu okresu, powiadamia o tym właściwą instytucję, ta niezwłocznie powiadamia właściwą instytucję drugiej Umawiającej się Strony.

(4) W przypadku dokonania wyboru, o którym mowa w artykule 8 ustęp 1 punkty 8 i 9 Umowy, pracownik jest zobowiązany, za pośrednictwem swego pracodawcy, zawiadomić właściwą instytucję tej Umawiającej się Strony, której przepisy prawne wybrał. Ta właściwa instytucja, za pomocą odpowiedniego formularza, informuje o dokonanym wyborze właściwą instytucję drugiej Umawiającej się Strony. Kopię tego formularza pozostawia się zainteresowanemu jako dowód, że w stosunku do niego nie są stosowane przepisy prawne o obowiązkowym ubezpieczeniu tej drugiej Umawiającej się Strony.

(5) W przypadkach, o których mowa w artykule 8 ustęp 2 Umowy, właściwa instytucja Umawiającej się Strony, której przepisom prawnym podlega ubezpieczony, wystawia formularz, o którym mowa w ustępie 1, po uzyskaniu pisemnej zgody otrzymanej od właściwej władzy lub wyznaczonej przez nią instytucji drugiej Umawiającej się Strony. Do stosowania artykułu 8 ustępu 1 punktu 1 zdanie drugie i ustępu 2 Umowy wyznacza się:

  1.   w Rzeczypospolitej Polskiej - Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Centrala w Warszawie (Забод за социјално осигурување - Централа во Варшава);

  2.   w Republice Macedonii - Подрачната служба на Фондот за здравствено осигурување на Македонија (Służba Pomocnicza Funduszu Ubezpieczeń Zdrowotnych Macedonii).

Dział III 

ŚWIADCZENIA RZECZOWE I PIENIĘŻNE

Rozdział 1 

Postanowienia ogólne

Artykuł 6 

Sumowanie okresów ubezpieczenia

Przy stosowaniu przez właściwą instytucję Umawiającej się Strony artykułu 9 Umowy wnioskodawca ma obowiązek dostarczyć formularz potwierdzający okresy ubezpieczenia przebyte zgodnie z przepisami prawnymi drugiej Umawiającej się Strony. Jeżeli wnioskodawca nie dostarczy formularza, właściwa instytucja może zażądać od właściwej instytucji drugiej Umawiającej się Strony wydania i przesłania tego formularza.

Rozdział 2 

Świadczenia rzeczowe

Artykuł 7 

Postępowanie w sprawie świadczeń rzeczowych

(1). W celu uzyskania świadczeń rzeczowych osoba uprawniona przedstawia formularz wydany przez właściwą instytucję, który potwierdza prawo do świadczeń rzeczowych.

(2) Jeżeli osoba, która występuje o świadczenia rzeczowe, nie może przedstawić formularza, instytucja właściwa występuje o jego wydanie, odpowiednio:

  1.   w Rzeczpospolitej Polskiej do instytucji łącznikowej,

  2.   w Republice Macedonii do właściwej instytucji.

(3) Odpowiednie instytucje każdej z Umawiających się Stron informują się wzajemnie o każdej, znanej sobie, zmianie mogącej mieć wpływ na prawo do korzystania ze świadczeń rzeczowych.

(4) Postanowienia ustępów 1, 2, 3 stosuje się odpowiednio wobec członków rodziny osoby uprawnionej.

Artykuł 8 

Świadczenia rzeczowe znacznej wartości

(1) Przy stosowaniu artykułu 10 ustęp 2 Umowy protezami, sprzętem lub innymi świadczeniami rzeczowymi znacznej wartości są następujące świadczenia, o ile dla danego przypadku przewiduje się ich udzielanie własnym ubezpieczonym:

  1.   protezy, aparaty ortopedyczne i podtrzymujące, gorsety i kołnierze ortopedyczne z przynależnymi im częściami uzupełniającymi, dodatkami i narzędziami;

  2.   obuwie ortopedyczne na miarę z przynależnym butem normalnym;

  3.   krtań elektroniczna (aparat wspomagający mowę);

  4.   plastyka twarzy i żuchwy;

  5.   peruki;

  6.   proteza oka wykonana indywidualnie, soczewki kontaktowe, pomoce optyczne dla niedowidzących;

  7.   aparaty słuchowe;

  8.   protezy stomatologiczne, aparaty ortodontyczne;

  9.   wózki inwalidzkie, inne mechaniczne przedmioty ortopedyczne pomocne przy poruszaniu się;

  10.  odnawianie świadczeń wymienionych w punktach 1 - 9;

  11.  umieszczenie i opieka lekarska w sanatorium lub w szpitalu uzdrowiskowym;

  12.  działania podjęte dla regeneracji organizmu lub ponownego wdrożenia do zawodu;

  13.  każde inne czynności medyczne, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, jeżeli ich przewidywane koszty przekroczą kwotę stanowiącą równowartość 150 Euro, za wyjątkiem opieki szpitalnej, ambulatoryjnej i zaopatrzenia w leki i wyroby medyczne.

(2) W celu przyznania świadczeń, o których mowa w ustępie 1, odpowiednie instytucje każdej z Umawiających się Stron kierują do siebie wzajemnie, na odpowiednim formularzu, zapytanie o wyrażenie zgody na ich przyznanie. Instytucja, która otrzymała zapytanie, natychmiast potwierdza otrzymanie zapytania. Odmowa przyznania świadczeń rzeczowych powinna być wysłana w terminie 10 dni od dnia potwierdzenia otrzymania zapytania. Brak odpowiedzi w powyższym terminie oznacza wyrażenie zgody.

(3) Postanowienia ustępów 1 i 2 stosuje się odpowiednio do członków rodziny osoby uprawnionej.

Artykuł 9 

Rozliczanie kosztów świadczeń rzeczowych

(1) Koszty świadczeń rzeczowych są rozliczane przez instytucje łącznikowe według cen tych świadczeń, obowiązujących w systemie ubezpieczenia zdrowotnego stosowanego przez właściwą instytucję każdej z Umawiających się Stron.

(2) Rozliczenie kosztów świadczeń rzeczowych, o których mowa w ustępie 1, następuje na początku każdego półrocza roku kalendarzowego. Zwrotu należności dokonuje się w terminie do 60 dni od daty otrzymania rachunku.

(3) Instytucje łącznikowe mogą, za zgodą właściwych władz, uzgodnić w stosunku do wszystkich lub części świadczeń rzeczowych inne zasady zwrotu kosztów świadczeń rzeczowych.

Artykuł 10 

Zwrot kosztów świadczeń rzeczowych w przypadkach szczególnych

(1) Jeżeli nie dotrzymano zasad postępowania, o których mowa w artykule 7, udokumentowane koszty świadczeń rzeczowych, na wniosek osoby uprawnionej, są jej refundowane przez właściwą instytucję.

(2) Maksymalna kwota refundowanych kosztów, o których mowa w ustępie 1, nie może przekraczać kosztów tych świadczeń ustalonych według cen świadczeń stosowanych w systemie ubezpieczenia zdrowotnego tej Umawiającej się Strony, na terytorium której zostały udzielone.

(3) Właściwa instytucja Umawiającej się Strony, na terytorium której udzielone zostały świadczenia rzeczowe, przekazuje na odpowiednim formularzu, na wniosek właściwej instytucji drugiej Umawiającej się Strony, informacje o cenach, o których mowa w ustępie 2.

Rozdział 3 

Świadczenia pieniężne w razie choroby i macierzyństwa

Artykuł 11 

Postępowanie w sprawie świadczeń pieniężnych

(1) W celu otrzymania świadczeń pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa przez osobę podlegającą przepisom prawnym jednej Umawiającej się Strony, podczas jej pobytu lub zamieszkania na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, osoba ta powinna przedłożyć instytucji miejsca pobytu lub miejsca zamieszkania zaświadczenie o niezdolności do pracy wystawione przez lekarza leczącego.

(2) Instytucja, o której mowa w ustępie 1, przeprowadza, zgodnie z obowiązującymi ją przepisami prawnymi, kontrolę administracyjną i lekarską w trybie przewidzianym dla własnych ubezpieczonych.

(3) Właściwa instytucja zachowuje, w każdym przypadku, prawo poddania ubezpieczonego badaniom lekarskim przez wyznaczonego przez siebie lekarza.

(4) Zaświadczenie lekarskie, o którym mowa w ustępie 1, jest przesyłane przez instytucję miejsca pobytu lub miejsca zamieszkania właściwej instytucji wraz z odpowiednim formularzem.

(5) Właściwa instytucja ustala prawo do świadczeń pieniężnych i wypłaca je bezpośrednio osobie uprawnionej, zawiadamiając o tym, odpowiednim formularzem, instytucję miejsca pobytu lub miejsca zamieszkania.

Rozdział 4 

Emerytury i renty

Artykuł 12 

Określenie instytucji wszczynającej postępowanie

Wszczęcie postępowania w sprawie emerytury lub renty dokonywane jest przez właściwą instytucję, która zostaje wyznaczona zgodnie z następującymi zasadami:

  1.   Jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania na terytorium jednej Umawiającej się Strony, instytucją wyznaczoną do wszczęcia postępowania jest właściwa instytucja tej Umawiającej się Strony.

  2.   Jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania w kraju trzecim, instytucją wyznaczoną do wszczęcia postępowania jest właściwa instytucja tej Umawiającej się Strony, której przepisom prawnym ubezpieczony podlegał ostatnio.

  3.   Jeżeli ubezpieczony przebył okresy ubezpieczenia zgodnie z przepisami prawnymi tylko jednej Umawiającej się Strony, instytucją wyznaczoną do wszczęcia postępowania jest właściwa instytucja tej Umawiającej się Strony.

Artykuł 13 

Wnioski o emerytury lub renty

(1) Wnioski o emerytury lub renty są składane we właściwej instytucji, która wszczyna postępowanie zgodnie z postanowieniami artykułu 12 i odpowiednio do przepisów prawnych stosowanych przez tę instytucję.

(2) Jeżeli instytucja, do której wpłynął wniosek, nie jest wyznaczoną do wszczęcia postępowania, niezwłocznie przesyła wniosek wraz z całą dokumentacją instytucji drugiej Umawiającej się Strony, wyznaczonej do wszczęcia postępowania, wskazując datę złożenia wniosku.

(3) Data złożenia wniosku, o której mowa w ustępie 2, jest uważana za datę złożenia wniosku we właściwej instytucji. Wniosek ten jest przyjmowany przez właściwe instytucje każdej z Umawiających się Stron jako wniosek o przyznanie emerytury lub renty, chyba że osoba składająca wniosek o emeryturę wnioskuje inaczej.

Artykuł 14 

Postępowanie w sprawie emerytur i rent

(1) Właściwa instytucja, wyznaczona do wszczęcia postępowania, wypełnia odpowiednie formularze i niezwłocznie przesyła je do właściwej instytucji drugiej Umawiającej się Strony.

(2) W przypadku wniosku o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy do formularzy, o których mowa w ustępie 1, załącza się formularz wydany przez organ Umawiającej się Strony, odpowiadający za ocenę niezdolności do pracy.

(3) Właściwa instytucja, która otrzymała formularze, o których mowa w ustępie 1, przekazuje właściwej instytucji drugiej Umawiającej się Strony odpowiedni formularz, potwierdzający okresy ubezpieczenia przebyte zgodnie ze stosowanymi przez nią przepisami prawnymi.

(4) Właściwe instytucje Umawiających się Stron wzajemnie przekazują sobie kopie decyzji podjętych przy stosowaniu Umowy.

(5) Na wniosek właściwej instytucji Umawiającej się Strony właściwa instytucja drugiej Umawiającej się Strony udostępnia informacje dotyczące wysokości emerytur i rent przyznanych z zastosowaniem Umowy.

Rozdział 5 

Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych

Artykuł 15 

Składanie wniosków o świadczenia

Wnioski o świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych są kierowane bezpośrednio do właściwej instytucji. Jeżeli wnioskodawca ma miejsce pobytu lub zamieszkania na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, może złożyć wniosek w instytucji miejsca pobytu lub zamieszkania. W takim przypadku wniosek wraz z dokumentacją lekarską, dotyczącą wypadku i jego następstw, stwierdzenia choroby zawodowej lub pogłębienia się choroby zawodowej, przekazywany jest do właściwej instytucji.

Artykuł 16 

Postępowanie w sprawie świadczeń

(1) W przypadkach, o których mowa w artykule 15 Umowy, właściwa instytucja tej Umawiającej się Strony, na terytorium której nastąpiło pogłębienie się choroby zawodowej, zobowiązana jest poinformować o tym właściwą instytucję drugiej Umawiającej się Strony żądając od niej, o ile zaistnieje taka potrzeba, przekazania informacji dotyczących udzielonego świadczenia, a także udostępnienia posiadanej dokumentacji lekarskiej dotyczącej tego przypadku. Właściwa instytucja, do której zwrócono się z żądaniem, przekazuje informacje i dokumentację w możliwie najkrótszym terminie.

(2) Właściwa instytucja, zobowiązana do wypłacenia świadczeń z tytułu pogłębienia się choroby zawodowej, informuje właściwą instytucję drugiej Umawiającej się Strony o podjętej decyzji.

(3) Do postępowania w sprawie zasiłków chorobowych z tytułu niezdolności do pracy, spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, stosuje się odpowiednio artykuł 11.

Rozdział 6 

Zasiłek dla bezrobotnych

Artykuł 17 

Potwierdzanie okresów ubezpieczenia

(1) Jeżeli w celu przyznania zasiłku dla bezrobotnych właściwa instytucja jednej Umawiającej się Strony sumuje okresy ubezpieczenia zgodnie z artykułem 21 Umowy, żąda ona od właściwej instytucji drugiej Umawiającej się Strony zaświadczenia, na odpowiednim formularzu, potwierdzającego okresy ubezpieczenia przebyte zgodnie ze stosowanymi przez nią przepisami prawnymi.

(2) Na formularzu, o którym mowa w ustępie 1, potwierdza się także te okresy w których otrzymywany był zasiłek dla bezrobotnych zgodnie z przepisami prawnymi stosowanymi przez instytucję, która wydaje formularz.

DZIAŁ IV 

POSTANOWIENIA RÓŻNE I KOŃCOWE

Rozdział 1 

Postanowienia różne

Artykuł 18 

Współpraca administracyjna i kontrola

(1) W celu kontroli uprawnień osób otrzymujących świadczenia pieniężne, które mają miejsce zamieszkania na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, właściwe instytucje każdej z Umawiających się Stron niezwłocznie przekazują sobie niezbędne informacje o wszelkich okolicznościach, z jakich mogą wyniknąć nienależne wypłaty świadczeń.

(2) Instytucje łącznikowe każdej z Umawiających się Stron wymieniają dane statystyczne dotyczące emerytur i rent, wypłacanych osobom uprawnionym na podstawie Umowy. Dane te są sporządzane rocznie, w formie ustalonej przez te instytucje.

Artykuł 19 

Wypłata świadczeń pieniężnych

(1) Właściwe instytucje dokonują wypłaty świadczeń pieniężnych bezpośrednio osobom uprawnionym, z zastosowaniem własnych przepisów prawnych.

(2) W celu kontynuowania wypłaty emerytury lub renty osoba uprawniona do świadczeń przedstawia, na żądanie właściwej instytucji, własnoręcznie podpisaną i należycie potwierdzoną deklarację życia.

Rozdział 2 

Postanowienia końcowe

Artykuł 20 

Wejście w życie Porozumienia

Niniejsze Porozumienie wchodzi w życie z dniem wejścia w życie Umowy i pozostaje w mocy tak długo, jak Umowa.

Sporządzono w Warszawie w dniu 27.06.2007 r. w dwóch oryginalnych egzemplarzach, każdy w językach polskim i macedońskim, przy czym oba teksty mają jednakową moc.