ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU¹⁾

z dnia 3 lutego 2003 r.

w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe

(Dz. U. z dnia 24 marca 2003 r.)

Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1. 1. Określa się standardy wymagań będące podstawą przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, w zawodach objętych klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, określoną w odrębnych przepisach, w których kształcenie odbywa się w zasadniczych szkołach zawodowych i szkołach policealnych.

2. Standardy, o których mowa w ust. 1, stanowią załącznik do rozporządzenia.

§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

________

¹⁾   Minister Edukacji Narodowej i Sportu kieruje działem administracji rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej i Sportu (Dz. U. Nr 97, poz. 866).

²⁾   Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 117, poz. 759 i Nr 162, poz. 1126, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 19, poz. 239, Nr 48, poz. 550, Nr 104, poz. 1104, Nr 120, poz. 1268 i Nr 122, poz. 1320, z 2001 r. Nr 111, poz. 1194 i Nr 144, poz. 1615, z 2002 r. Nr 41, poz. 362, Nr 113, poz. 984, Nr 141, poz. 1185 i Nr 200, poz. 1683 oraz z 2003 r. Nr 6, poz. 65.

(Załącznik do rozporządzenia stanowi oddzielny załącznik do niniejszego numeru)

ZAŁĄCZNIK

STANDARDY WYMAGAŃ BĘDĄCE PODSTAWĄ PRZEPROWADZANIA EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE W ZAWODACH, W KTÓRYCH KSZTAŁCENIE ODBYWA SIĘ W ZASADNICZYCH SZKOŁACH ZAWODOWYCH I SZKOŁACH POLICEALNYCH

 

Lp.	Symbol cyfrowy	Nazwa zawodu
1	313[05]	Fotograf
2	512[05]	Kucharz małej gastronomii
3	514[01]	Fryzjer
4	522[01]	Sprzedawca
5	611[01]	Ogrodnik
6	612[01]	Pszczelarz
7	613[01]	Rolnik
8	614[02]	Operator maszyn leśnych
9	615[01]	Rybak śródlądowy
10	711[01]	Górnik eksploatacji otworowej
11	711[02]	Górnik eksploatacji podziemnej
12	711[03]	Górnik odkrywkowej eksploatacji złóż
13	711[04]	Kamieniarz
14	712[01]	Betoniarz-zbrojarz
15	712[02]	Cieśla
16	712[03]	Monter budownictwa wodnego
17	712[04]	Monter konstrukcji budowlanych
18	712[05]	Monter nawierzchni kolejowej
19	712[06]	Murarz
20	712[08]	Zdun
21	712[09]	Mechanik maszyn i urządzeń drogowych
22	713[01]	Dekarz
23	713[02]	Monter instalacji i urządzeń sanitarnych
24	713[03]	Monter sieci komunalnych
25	713[04]	Monter systemów rurociągowych
26	713[05]	Posadzkarz
27	713[06]	Technolog robót wykończeniowych w budownictwie
28	713[07]	Monter instalacji gazowych
29	713[08]	Monter izolacji budowlanych
30	714[01]	Malarz-tapeciarz
31	714[02]	Kominiarz
32	714[03]	Lakiernik
33	721[01]	Blacharz
34	721[02]	Monter kadłubów okrętowych
35	721[03]	Blacharz samochodowy
36	722[01]	Modelarz odlewniczy
37	722[02]	Operator obrabiarek skrawających
38	722[03]	Ślusarz
39	722[04]	Kowal
40	723[02]	Mechanik-monter maszyn i urządzeń
41	723[03]	Mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych
42	723[04]	Mechanik pojazdów samochodowych
43	723[05]	Monter-instalator urządzeń technicznych w budownictwie wiejskim
44	724[01]	Elektryk
45	724[02]	Elektromechanik pojazdów samochodowych
46	724[03]	Monter-elektronik
47	724[04]	Monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych
48	724[05]	Elektromechanik
49	731[01]	Mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych
50	731[02]	Monter instrumentów muzycznych
51	731[03]	Mechanik precyzyjny
52	731[04]	Optyk-mechanik
53	731[05]	Zegarmistrz
54	731[06]	Złotnik-jubiler
55	734[01]	Drukarz
56	734[02]	Introligator
57	741[01]	Cukiernik
58	741[02]	Piekarz
59	741[03]	Rzeźnik-wędliniarz
60	742[01]	Stolarz
61	742[02]	Koszykarz-plecionkarz
62	743[01]	Krawiec
63	743[02]	Kuśnierz
64	743[03]	Tapicer
65	744[01]	Kaletnik
66	744[02]	Obuwnik
67	744[03]	Garbarz skór
68	812[01]	Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej
69	812[02]	Operator maszyn i urządzeń metalurgicznych
70	812[03]	Operator maszyn i urządzeń odlewniczych
71	813[01]	Operator urządzeń przemysłu ceramicznego
72	813[02]	Operator urządzeń przemysłu szklarskiego
73	815[01]	Operator urządzeń przemysłu chemicznego
74	826[01]	Operator maszyn w przemyśle włókienniczym
75	827[01]	Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego

 

Zawód: fotograf 

symbol cyfrowy: 313[05] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy, pojęcia, sformułowania, symbole i określenia charakterystyczne dla dziedziny fotografii;

1.2.   rozróżniać techniki zdjęciowe z uwzględnieniem stosowanego sprzętu fotograficznego oraz materiałów światłoczułych;

1.3.   rozróżniać funkcje i kierunki oświetlenia oraz rodzaje planów zdjęciowych na podstawie opisu, schematu, fotografii;

1.4.   rozróżniać aparaty fotograficzne oraz elementy ich budowy z uwzględnieniem funkcji;

1.5.   rozpoznawać materiały fotograficzne i nośniki cyfrowe w zależności od przeznaczenia i właściwości, na podstawie budowy i informacji producenta;

1.6.   rozróżniać procesy obróbki materiałów fotograficznych;

1.7.   rozpoznawać sprzęt i urządzenia stosowane w pracach fotograficznych z uwzględnieniem ich przeznaczenia.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać sprzęt fotograficzny oraz urządzenia w zależności od rodzaju wykonywanych prac fotograficznych;

2.2.   dobierać materiały fotograficzne i nośniki cyfrowe z uwzględnieniem ich przeznaczenia i warunków oświetleniowych;

2.3.   dobierać źródła światła, sposoby oświetlenia i parametry naświetlania w zależności od techniki zdjęciowej, warunków wykonywania zdjęć i rodzaju materiałów fotograficznych;

2.4.   wskazywać procesy obróbki chemicznej materiałów fotograficznych;

2.5.   dobierać składniki chemiczne do sporządzenia roztworu do obróbki chemicznej materiałów fotograficznych;

2.6.   dobierać metody i narzędzia do cyfrowego przetwarzania obrazów.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące podczas wykonywania prac fotograficznych;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz środowiska naturalnego związane z wykonywaniem prac fotograficznych;

3.3.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu podczas prac w laboratorium fotograficznym;

3.4.   dobierać środki ochrony indywidualnej stosowane w pracach w laboratorium fotograficznym.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie określonych prac w zakresie fotografii wskazanego obiektu ustaloną techniką.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie określonych prac w zakresie fotografii wskazanego obiektu ustaloną techniką:

3.1.1.  przygotować sprzęt fotograficzny w zależności od techniki zdjęciowej z uwzględnieniem charakterystyki obiektu;

3.1.2.  dobrać materiały fotograficzne;

3.1.3.  przygotować obiekty do zdjęcia i zaaranżować plan zdjęciowy;

3.1.4.  dobrać parametry ekspozycji;

3.1.5.  wykonać zdjęcia w zaplanowanym ujęciu na materiale światłoczułym;

3.1.6.  wykonać obróbkę chemiczną materiałów światłoczułych;

3.1.7.  wykonać kopię fotograficzną z materiałów zdjęciowych;

3.1.8.  wykonać zdjęcia w zaplanowanym ujęciu na nośniku cyfrowym;

3.1.9.  przetworzyć elektronicznie obraz, zapisać na określonym nośniku;

3.1.10.  wydrukować obraz z nośnika cyfrowego;

3.1.11.  posługiwać się sprzętem fotograficznym zgodnie z przeznaczeniem;

3.1.12.  zabezpieczać sprzęt fotograficzny, materiały fotograficzne i odczynniki chemiczne;

3.1.13.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.1.14.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.15.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.16.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.3    uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.4    ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie określonych prac w zakresie fotografii wskazanego obiektu ustaloną techniką:

Atelier fotograficzne. Sprzęt fotograficzny: aparaty fotograficzne do wykonywania zdjęć na materiałach światłoczułych różnych formatów, aparaty cyfrowe, oprzyrządowanie do aparatów wielkoformatowych, zestaw obiektywów o różnej odległości ogniskowej, światłomierz, zestaw filtrów zdjęciowych. Materiały fotograficzne. Sprzęt oświetleniowy: studyjne oświetlenie błyskowe, zestaw reflektorów, lampa błyskowa, rozpraszacze. Sprzęt pomocniczy: statywy, głowice do statywów, zestawy teł, stół bezcieniowy, ekrany rozpraszające, kolumna reprodukcyjna, namioty świetlne, torba reporterska, wężyk spustowy. Ciemnia negatywowa ze stanowiskami do obróbki laboratoryjnej, ciemnia pozytywowa ze stanowiskami do kopiowania i obróbki chemicznej. Pomieszczenie laboratoryjne z maszynami i urządzeniami do obróbki materiałów fotograficznych: maszyna wywołująca, naświetlarka, powiększalnik z głowicą filtracyjną, zegar powiększalnikowy i ciemniowy, maskownica, kopiarka, lampy ciemniowe, filtry ciemniowe, zestaw filtrów do kopiowania, termometry fotograficzne, wieszaki do suszenia filmów, stojaki do suszenia zdjęć, obcinarki, wycinarki, podświetlarki, koreksy, kuwety, szczypce fotograficzne, zestaw do retuszu, pehametry, wagi, mieszadła laboratoryjne, pojemniki na roztwory, naczynia o różnych pojemnościach, szkło laboratoryjne. Odczynniki: chemikalia, zestawy roztworów do obróbki negatywowej, pozytywowej, odwracalnej czarno-białej i barwnej, receptury roztworów do obróbki chemicznej. Komputer z oprogramowaniem do przetwarzania obrazów, drukarka, skaner, nośniki informacji, kopiarka, papier do ksero i drukowania. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.

Zawód: kucharz małej gastronomii 

symbol cyfrowy: 512[05] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy, pojęcia i określenia właściwe dla gastronomii;

1.2.   klasyfikować podstawowe surowce, półprodukty i gotowe wyroby w zależności od pochodzenia i wartości odżywczej;

1.3.   rozróżniać surowce i półprodukty stosowane do produkcji wyrobów małej gastronomii;

1.4.   wskazywać warunki przechowywania surowców i półproduktów oraz gotowych potraw małej gastronomii;

1.5.   określać wartość odżywczą podstawowych surowców i półproduktów stosowanych w małej gastronomii oraz ich wpływ na zdrowie człowieka;

1.6.   rozpoznawać zmiany w surowcach i półproduktach stosowanych w małej gastronomii zachodzące podczas obróbki wstępnej, cieplnej oraz przechowywania;

1.7.   rozróżniać techniki sporządzania potraw małej gastronomii;

1.8.   rozpoznawać narzędzia, naczynia, maszyny i urządzenia stosowane w produkcji gastronomicznej;

1.9.   identyfikować i wykorzystywać informacje zawarte na opakowaniach produktów spożywczych stosowanych w małej gastronomii.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   określać kolejność czynności w procesie produkcji wyrobów małej gastronomii;

2.2.   dobierać surowce i półprodukty do produkcji wyrobów małej gastronomii;

2.3.   obliczać ilość surowców i półproduktów potrzebnych do sporządzenia określonej ilości wyrobów małej gastronomii;

2.4.   przeprowadzać kalkulację cenową potraw małej gastronomii i napojów;

2.5.   przewidywać czas potrzebny do sporządzenia określonej ilości wyrobów małej gastronomii;

2.6.   dobierać narzędzia i naczynia, maszyny i urządzenia do wykonywanych operacji technologicznych i planowanej produkcji oraz ekspedycji wyrobów małej gastronomii;

2.7.   wskazywać sposoby zapobiegania niekorzystnym zmianom zachodzącym w półproduktach i wyrobach gotowych małej gastronomii w procesie technologicznym i przechowywania;

2.8.   obliczać wartość energetyczną i odżywczą potraw małej gastronomii;

2.9.   zestawiać potrawy małej gastronomii i dodatki zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia człowieka;

2.10.  dobierać surowce i techniki wykonania potraw małej gastronomii w zależności od rodzaju diety.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej obowiązujące w gastronomii;

3.2.   dobierać środki ochrony indywidualnej stosowane do prac w produkcji wyrobów małej gastronomii;

3.3.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz środowiska naturalnego występujące w procesie produkcji wyrobów małej gastronomii;

3.4.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu w wypadku na stanowiskach związanych z produkcją wyrobów małej gastronomii;

3.5.   określać znaczenie higieny i kontroli jakości w produkcji wyrobów małej gastronomii;

3.6.   wskazywać skutki niezgodnego z normą przechowywania surowców i półproduktów dla małej gastronomii oraz gotowych potraw;

3.7.   wskazywać skutki niezgodnego z normą wykorzystywania surowców i półproduktów niepewnej jakości do produkcji wyrobów małej gastronomii.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz z podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - przygotowanie wskazanych potraw małej gastronomii z określonych surowców i półproduktów.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Przygotowanie wskazanych potraw małej gastronomii z określonych surowców i półproduktów:

3.1.1.  przygotować zgodnie z recepturą surowce i półprodukty potrzebne do wykonania wskazanych potraw;

3.1.2.  zabezpieczyć surowce, półprodukty i gotowe potrawy przed działaniem czynników zewnętrznych;

3.1.3.  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców;

3.1.4.  przeprowadzić obróbkę termiczną surowców i półproduktów;

3.1.5.  przeprowadzić zabiegi wykończenia potraw;

3.1.6.  ocenić organoleptycznie sporządzone potrawy;

3.1.7.  przygotować potrawy i wydać konsumentom;

3.1.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku;

3.1.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - przygotowanie wskazanych potraw małej gastronomii z określonych surowców i półproduktów:

Pomieszczenie spełniające wymagania sanitarno-epidemiologiczne. Stół produkcyjny do przygotowania potraw, kuchenka gazowa lub elektryczna, kuchenka mikrofalowa. Zlewozmywak z dostępem do bieżącej zimnej i ciepłej wody, pojemnik na odpadki. Piekarnik, formy i foremki do pieczenia. Frytownica. Grill. Toster. Lodówka. Zamrażarka. Piec konwekcyjny. Zmywarka. Wagi. Robot (mały i duży) z przystawkami. Miksery. Miski i pojemniki ze stali nierdzewnej, garnki z pokrywkami, patelnie dwóch wielkości, zestaw noży i deski do krojenia. Drobny sprzęt kuchenny: łopatki, widelce, stolnice i wałki, łyżki kuchenne, szumówki i sitka różnej wielkości, sita i cedzaki, dwa rodzaje trzepaczek, tarki. Otwieracz do konserw. Naświetlacz do jaj. Surowce i półprodukty zgodnie z warunkami zadania. Zastawa do ekspedycji potraw: talerze płytkie, głębokie, zakąskowe i deserowe, bulionówki; sztućce, szkło do deserów i napojów. Zestaw bielizny stołowej. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.

Zawód: fryzjer 

symbol cyfrowy: 514[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać rodzaje usług i zabiegów fryzjerskich;

1.2.   rozpoznawać gatunki, rodzaje i stan włosów oraz zmiany chorobotwórcze i uszkodzenia;

1.3.   rozróżniać kosmetyki fryzjerskie ze względu na właściwości, substancje biologicznie czynne oraz przeznaczenie z uwzględnieniem informacji producenta;

1.4.   rozpoznawać narzędzia, urządzenia i przybory stosowane w zakładach fryzjerskich;

1.5.   rozpoznawać kształt głowy i cechy charakterystyczne twarzy oraz ich mankamenty i zniekształcenia z uwzględnieniem układu owłosienia;

1.6.   rozróżniać narzędzia i techniki wykonywania usług w zakresie fryzjerstwa damskiego i męskiego;

1.7.   rozróżniać procesy chemiczne zachodzące podczas trwałej ondulacji, farbowania i rozjaśniania włosów;

1.8.   stosować nazwy, pojęcia, określenia z zakresu fryzjerstwa damskiego i męskiego.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać fryzurę do kształtu głowy i właściwości osobniczych człowieka;

2.2.   dobierać kosmetyki fryzjerskie do podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych włosów i skóry głowy z uwzględnieniem ich stanu;

2.3.   wskazywać zastosowanie narzędzi i przyborów fryzjerskich w podstawowych usługach;

2.4.   dobierać rodzaj i zakres usług w zależności od diagnozy stanu włosów i skóry głowy, kształtu głowy oraz innych cech osobniczych, z uwzględnieniem życzeń klienta (klientki);

2.5.   dobierać zabiegi pielęgnacyjne włosów i skóry głowy z uwzględnieniem stanu włosów i skóry głowy oraz rodzaju usługi;

2.6.   dobierać narzędzia i techniki wykonywania usług w zależności od ich rodzaju i przewidywanego efektu końcowego;

2.7.   rozpoznawać błędy w typowych usługach fryzjerstwa damskiego i męskiego, wskazywać przyczyny ich powstawania oraz sposoby zapobiegania;

2.8.   szacować koszty związane z wykonaniem usług w zakresie fryzjerstwa damskiego i męskiego z uwzględnieniem kosztów materiałów.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące w zakładach fryzjerskich;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia występujące podczas wykonywania określonych zabiegów fryzjerskich;

3.3.   dobierać środki ochrony indywidualnej do prac w zakresie usług i zabiegów fryzjerskich.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie fryzury damskiej zgodnie z wymaganiami.

2.   Wykonanie fryzury męskiej zgodnie z wymaganiami.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie fryzury damskiej zgodnie z wymaganiami:

3.1.1.  przeprowadzić diagnozę stanu włosów i skóry głowy klientki;

3.1.2.  ustalić rodzaj, formę i zakres usługi z uwzględnieniem życzenia klientki;

3.1.3.  zabezpieczyć odzież klientki;

3.1.4.  przygotować głowę do farbowania;

3.1.5.  wykonać strzyżenie włosów zgodnie z ustaleniami;

3.1.6.  wyciskać fale na mokro;

3.1.7.  przeprowadzić farbowanie włosów zgodnie z ustaleniami;

3.1.8.  przeprowadzić wodną ondulację włosów zgodnie z ustaleniami;

3.1.9.  wykonać fryzurę zgodnie z ustaleniami i aktualną modą z zastosowaniem środków stylizacyjnych i utrwalających fryzurę;

3.1.10.  kontrolować jakość wykonywanej pracy i usuwać usterki;

3.1.11.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.12.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.13.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i przybory, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie fryzury męskiej zgodnie z wymaganiami:

3.2.1.  przeprowadzić diagnozę stanu włosów i skóry głowy klienta;

3.2.2.  ustalić rodzaj, formę i zakres usługi z uwzględnieniem życzenia klienta;

3.2.3.  zabezpieczyć odzież klienta;

3.2.4.  wykonać strzyżenie określoną metodą;

3.2.5.  wykonać strzyżenie i uformować brodę lub wąsy;

3.2.6.  wykonać fryzurę z zastosowaniem środków stylizacyjnych i utrwalających fryzurę;

3.2.7.  kontrolować jakość wykonywanej pracy i usuwać usterki;

3.2.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i przybory, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie fryzury damskiej zgodnie z wymaganiami*

*   Wykonanie zadania wymaga udziału w egzaminie dwóch modelek.

Stanowisko fryzjerskie: konsola, lustro, fotel, gniazdo elektryczne. Stanowisko do mycia głowy z dostępem do bieżącej zimnej i ciepłej wody. Pojemnik na odpadki, szczotka do zamiatania. Narzędzia i sprzęt: aparat do suszenia włosów na statywie, suszarka ręczna, maszynka elektryczna do strzyżenia; narzędzie brzytwopodobne wraz z wymiennymi ostrzami; nożyczki fryzjerskie: klasyczne i specjalistyczne, tempera; grzebienie: z uchwytem, duży grzebień, mały grzebień do strzyżenia, szpikulec; szczotki: okrągłe o średnicy od 1 do 4 cm, półokrągłe, płaskie. Rozpylacz do wody, środki do dezynfekcji narzędzi, pojemnik na watę, szczotka karkówka, miseczki plastikowe do rozrabiania farby, pędzelki do nakładania farby, wałki do ondulacji wodnej o różnej średnicy, nawijacze do trwałej ondulacji, podkładki pod gumki przy trwałej ondulacji, bibułki stosowane do nakręcania trwałej ondulacji, szpilki fryzjerskie, klipsy fryzjerskie. Bielizna fryzjerska: peleryna do strzyżenia, peleryna do uczesania, ręczniki. Materiały fryzjerskie: zestaw szamponów do trzech rodzajów włosów, zestaw do farbowania, zestaw do trwałej ondulacji, emulsje, żel, wosk, pianka, lakier. Apteczka.

2.   Wykonanie fryzury męskiej zgodnie z wymaganiami*

*   Wykonanie zadania wymaga udziału w egzaminie dwóch modeli.

Stanowisko fryzjerskie: konsola, lustro, fotel, gniazdo elektryczne. Stanowisko do mycia głowy z dostępem do bieżącej zimnej i ciepłej wody. Pojemnik na odpadki, szczotka do zamiatania. Narzędzia i sprzęt: suszarka ręczna, maszynka elektryczna do strzyżenia, narzędzie brzytwopodobne wraz z wymiennymi ostrzami, nożyczki fryzjerskie klasyczne i specjalistyczne; grzebienie: z uchwytem, duży grzebień, mały grzebień do strzyżenia; szczotki: półokrągłe, płaskie. Rozpylacz do wody, środki do dezynfekcji narzędzi, pojemnik na watę, szczotka karkówka. Bielizna fryzjerska: peleryny do strzyżenia, ręczniki. Materiały fryzjerskie: zestaw szamponów do trzech rodzajów włosów, emulsje, żel, wosk, brylantyna, pianka. Apteczka.

Zawód: sprzedawca 

symbol cyfrowy: 522[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać cechy towarów na podstawie ich charakterystyki towaroznawczej;

1.2.   rozróżniać rodzaje środków promocji towarów i usług;

1.3.   rozróżniać zasady prawidłowej organizacji obsługi klienta w zależności od formy sprzedaży i asortymentu towarów;

1.4.   rozpoznawać procesy zawierania umowy sprzedaży;

1.5.   określać zasady przechowywania i rozmieszczania towarów oraz gospodarki zapasami w zależności od branży towaru i rodzaju opakowań;

1.6.   interpretować uprawnienia klienta po dokonaniu zakupu towaru zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego;

1.7.   rozróżniać zasady prawidłowej organizacji przebiegu procesu wydawania odbiorcom towaru z magazynu hurtowni na podstawie opisu obiegu dokumentów i struktury organizacyjnej hurtowni.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać sposób obsługi klienta w zależności od jego typu psychologicznego;

2.2.   szacować wyniki inwentaryzacji, ubytków towarów, obniżek cen, należności, reszty;

2.3.   przeprowadzać obliczenia związane z procesem zakupu i sprzedaży towarów oraz procesem przyjmowania i wydawania towarów z magazynu hurtowni;

2.4.   sporządzać dokumenty związane z zawieraniem umowy sprzedaży oraz przepływem fizycznym towarów w magazynie.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące w handlu detalicznym i hurtowym;

3.2.   przygotować towary do sprzedaży zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny z uwzględnieniem branży towaru i formy sprzedaży;

3.3.   dobierać środki ochrony indywidualnej z uwzględnieniem specyfiki przedsiębiorstw handlowych, w zależności od branży towarów oraz form sprzedaży;

3.4.   wskazywać zagrożenia oraz ich skutki dla zdrowia człowieka występujące podczas prac związanych z gospodarką towarami i opakowaniami.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Obsługa wskazanego typu klienta przy stoisku określonej branży z zastosowaniem ustalonej formy sprzedaży.

2.   Obsługa wskazanego typu klienta w hurtowni określonej branży i stopniu zorganizowania pracy.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Obsługa wskazanego typu klienta przy stoisku określonej branży z zastosowaniem ustalonej formy sprzedaży:

3.1.1.  przeprowadzić rozmowę sprzedażową z uwzględnieniem typu psychologicznego klienta;

3.1.2.  zaprezentować towar klientowi i udzielić poradnictwa sprzedażowego na stanowisku obsługi klienta;

3.1.3.  obsługiwać urządzenia i sprzęt techniczny na stanowisku obsługi klienta;

3.1.4.  wykonać operacje rachunkowo-kasowe i sporządzić dokumenty sprzedaży;

3.1.5.  sporządzić dokumenty dotyczące uprawnień klientów po dokonaniu zakupu towarów;

3.1.6.  postępować zgodnie z etyką zawodu;

3.1.7.  stosować przepisy sanitarno-epidemiologiczne;

3.1.8.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.1.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Obsługa wskazanego typu klienta w hurtowni określonej branży i stopniu zorganizowania pracy:

3.2.1.  przeprowadzić rozmowę sprzedażową z określonym typem klienta;

3.2.2.  wydać towar z magazynu dla klienta hurtowni;

3.2.3.  posługiwać się podstawową dokumentacją magazynową i sprzedaży towarów obowiązującą w hurtowni;

3.2.4.  obsługiwać podstawowe urządzenia magazynowe i transportowe znajdujące się w hurtowni;

3.2.5.  stosować przepisy sanitarno-epidemiologiczne;

3.2.6.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.2.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Obsługa wskazanego typu klienta przy stoisku określonej branży z zastosowaniem ustalonej formy sprzedaży*

*   Rolę klienta w egzaminie powinna pełnić osoba posiadająca uprawnienia egzaminatora.

Sala sprzedażowa. Stoisko do obsługi tradycyjnej. Lada sprzedażowa. Towary. Materiały do pakowania. Środki pieniężne: gotówka, czeki, karty płatnicze. Formularze dokumentów związanych ze sprzedażą detaliczną. Odzież ochronna w zależności od branży. Sprzęt podstawowy: meble sprzedażowe, urządzenia kasowe, urządzenia wagowe i miernicze, urządzenia chłodnicze. Wyposażenie pomocnicze w zależności od branży i formy sprzedaży. Wyposażenie techniczne umożliwiające przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Obsługa wskazanego typu klienta w hurtowni określonej branży i stopniu zorganizowania pracy*

*   Rolę klienta w egzaminie powinna pełnić osoba posiadająca uprawnienia egzaminatora.

Stanowisko magazynowania, stanowisko składowania towarów w hurtowni. Stanowisko do obsługi klienta. Towary. Materiały do pakowania. Dokumentacja związana ze sprzedażą w hurtowni. Meble. Urządzenia transportowe. Urządzenia miernicze i wagowe. Urządzenia chłodnicze. Wyposażenie techniczne i sprzęt pomocniczy w zależności od branży. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.

Zawód: ogrodnik 

symbol cyfrowy: 611 [01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozpoznawać rodzaje i gatunki roślin ogrodniczych oraz ich wymagania siedliskowe;

1.2.   rozróżniać sposoby rozmnażania gatunków roślin ogrodniczych;

1.3.   rozróżniać nasiona gatunków roślin ogrodniczych oraz wskazywać właściwe dla nich zabiegi przedsiewne i sposoby siewu;

1.4.   określać wartość biologiczną i odżywczą owoców i warzyw;

1.5.   rozpoznawać choroby i uszkodzenia roślin ogrodniczych oraz ich szkodniki;

1.6.   rozróżniać sposoby nawadniania i nawożenia roślin ogrodniczych;

1.7.   rozróżniać systemy formowania drzew i krzewów owocowych;

1.8.   klasyfikować podstawowe odmiany roślin sadowniczych pod kątem ich przydatności do produkcji towarowej;

1.9.   rozpoznawać narzędzia, maszyny i urządzenia stosowane w produkcji ogrodniczej.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   wskazywać następstwo roślin ogrodniczych z uwzględnieniem zasad zmianowania;

2.2.   dobierać metody zwalczania chwastów, szkodników oraz czynników powodujących choroby roślin ogrodniczych;

2.3.   dobierać gatunki warzyw w zależności od typu gleby, rejonu uprawy oraz możliwości technicznych gospodarstwa;

2.4.   wskazywać warunki przechowywania warzyw w stanie świeżym;

2.5.   dobierać sprzęt do zbioru warzyw poszczególnych gatunków w zależności od techniki zbioru i sposobu pakowania;

2.6.   wskazywać terminy i techniki cięcia drzew owocowych w zależności od gatunku, odmiany i zamierzonego efektu fizjologicznego;

2.7.   określać zabiegi zabezpieczające drzewa przed wchodzeniem w cykl przemiennego owocowania;

2.8.   wskazywać technikę zbioru oraz optymalne warunki przechowywania owoców i warzyw dla zachowania ich walorów estetycznych i dietetycznych;

2.9.   przeprowadzać kalkulacje związane z produkcją roślin ozdobnych, warzyw, owoców.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać metody ochrony roślin ogrodniczych przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi z wykorzystaniem prognoz i komunikatów meteorologicznych;

3.2.   określać metody i zabiegi ochrony roślin ogrodniczych przed gryzoniami i zwierzyną łowną;

3.3.   wskazywać skutki technologiczne rozstawy i głębokości sadzenia roślin ogrodniczych;

3.4.   wskazywać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska dotyczące prowadzenia chemicznej ochrony plantacji ogrodniczych oraz zbioru owoców i załadunku komór chłodniczych;

3.5.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu podczas wykonywania prac ogrodniczych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie wskazanych prac w zakresie produkcji określonych roślin ozdobnych.

2.   Wykonanie wskazanych prac w zakresie produkcji określonych warzyw.

3.   Wykonanie wskazanych prac z zakresu szkółkarstwa i produkcji owoców.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie wskazanych prac w zakresie produkcji określonych roślin ozdobnych:

3.1.1.  przygotować podłoże zgodnie z wymaganiami gatunków roślin i sposobem ich rozmnażania;

3.1.2.  przygotować nasiona, rośliny lub ich części do rozmnażania;

3.1.3.  napełnić pojemniki podłożem;

3.1.4.  wyznaczyć rozstawy i głębokość siewu lub sadzenia;

3.1.5.  umieścić w podłożu nasiona, rośliny lub ich części;

3.1.6.  zagęścić podłoże po siewie lub sadzeniu roślin;

3.1.7.  zabezpieczyć warunki do wzrostu i rozwoju roślin, w zależności od sposobu ich rozmnażania i gatunku;

3.1.8.  kontrolować jakość wykonywanych prac i usuwać usterki;

3.1.9.  posługiwać się narzędziami i urządzeniami zgodnie z instrukcjami obsługi i przeznaczeniem;

3.1.10.  sprawdzić poprawność wykonanej pracy w odniesieniu do założeń w zadaniu;

3.1.11.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.12.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.13.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie wskazanych prac w zakresie produkcji określonych warzyw:

3.2.1.  przygotować podłoża do siewu nasion, pikowania i doniczkowania siewek;

3.2.2.  przygotować stanowiska do produkcji warzyw w uprawie pod osłonami i w uprawie polowej;

3.2.3.  oznaczyć kwasowość podłoża;

3.2.4.  przygotować pojemniki do produkcji rozsady roślin warzywnych;

3.2.5.  napełnić pojemniki podłożem;

3.2.6.  przygotować nasiona i materiał nasadzeniowy roślin warzywnych;

3.2.7.  wysiać nasiona lub wykonać sadzenie materiału nasadzeniowego;

3.2.8.  podlać wysiane nasiona i wysadzone rośliny warzywne;

3.2.9.  zabezpieczyć optymalne warunki kiełkowania nasion, przyjęcia się i wzrostu wysadzonych roślin;

3.2.10.  kontrolować jakość wykonywanych prac i usuwać usterki;

3.2.11.  posługiwać się narzędziami i urządzeniami zgodnie z instrukcjami obsługi i ich przeznaczeniem;

3.2.12.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.13.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.14.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.3.  Wykonanie wskazanych prac z zakresu szkółkarstwa i produkcji owoców:

3.3.1.  wykonać czynności związane z zakładaniem plantacji sadowniczej i szkółkarskiej;

3.3.2.  wykonać cięcia drzew i krzewów owocowych;

3.3.3.  wykonać czynności związane z produkcją materiału rozmnożeniowego;

3.3.4.  wykonać podkrzesanie pni drzew i usunąć ewentualne odrosty korzeniowe utrudniające zabiegi pielęgnacyjne;

3.3.5.  wykonać cięcia sanitarne;

3.3.6.  usunąć i rozdrobnić wycięte gałęzie;

3.3.7.  wykonywać czynności związane z produkcją owoców: nawożenie, pielęgnacja, zbiór i przechowywanie;

3.3.8.  kontrolować jakość wykonywanych prac i usuwać usterki;

3.3.9.  posługiwać się narzędziami i urządzeniami zgodnie z instrukcjami obsługi i ich przeznaczeniem;

3.3.10.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.3.11.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.3.12.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.  uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.  ocenić efekt wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie wskazanych prac w zakresie produkcji określonych roślin ozdobnych

Gospodarstwo prowadzące produkcję roślin ozdobnych pod osłonami i na gruncie, spełniające przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Materiały: nasiona roślin, rośliny mateczne lub ich części wegetatywne, agrowłóknina. Sprzęt i narzędzia: maszyny i narzędzia ogrodnicze, naczynia do moczenia nasion lub do umieszczania przygotowanych sadzonek; znacznik, deska do ugniatania i wyrównywania podłoża, łopata, waga, arfa, pehametr, pikulce, siewnik, zraszacz, konewka, papier ścierny, nóż. Poradniki nawożenia. Mapy glebowe. Instrukcje obsługi maszyn i ciągników. Środki ochrony indywidualnej. Środki do utrzymania czystości. Apteczka.

2.   Wykonanie wskazanych prac w zakresie produkcji określonych warzyw

Gospodarstwo prowadzące produkcję warzywniczą polową i pod osłonami, spełniające przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Materiały: nasiona, siewki, materiał nasadzeniowy roślin warzywnych, podłoża lub komponenty do przygotowania podłoży (piasek, torf, ziemia kompostowa lub inna, kreda, nawozy), agrowłóknina. Sprzęt i narzędzia: maszyny i narzędzia ogrodnicze, różnego typu osłony, pojemniki stosowane w produkcji warzywniczej; znacznik, deska do zagęszczania podłoża, miotła, łopata, waga, arfa, pehametr, pikulce, zraszacze, konewka, siewnik, nóż. Poradniki nawożenia. Mapy glebowe. Instrukcje obsługi maszyn i ciągników. Środki ochrony indywidualnej. Środki do utrzymania czystości. Apteczka.

3.   Wykonanie wskazanych prac z zakresu szkółkarstwa i produkcji owoców

Gospodarstwo z produkcją sadowniczą z drzewami i krzewami owocowymi w różnym wieku, spełniające przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Materiały: rośliny mateczne lub ich części wegetatywne, pasta grzybobójcza lub farba emulsyjna z dodatkiem środka grzybobójczego, agrowłóknina, taśma do owinięcia miejsca szczepienia. Sprzęt i narzędzia: maszyny ogrodnicze, sekator jedno- i oburęczny, piłka lisi ogon, piła łańcuchowa, grabie, widły, drabina, pędzel, znacznik, łopata, waga, arfa, pehametr, zraszacze, konewka, nóż. Poradniki nawożenia. Mapy glebowe. Instrukcje obsługi maszyn i ciągników. Środki ochrony indywidualnej. Środki do utrzymania czystości. Apteczka.

Zawód: pszczelarz 

symbol cyfrowy: 612[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać, selekcjonować i wykorzystywać informacje dotyczące prowadzenia działalności pszczelarskiej;

1.2.   stosować nazwy, definicje i sformułowania stosowane w produkcji pszczelarskiej;

1.3.   rozpoznawać grupy i gatunki roślin rolniczych miododajnych;

1.4.   rozpoznawać rasy pszczół i określać różnice w budowie poszczególnych osobników;

1.5.   rozpoznawać produkty pasieczne;

1.6.   rozpoznawać choroby i szkodniki pszczół oraz szkodniki produktów pasiecznych;

1.7.   rozpoznawać materiały, narzędzia, maszyny i urządzenia stosowane w produkcji pszczelarskiej;

1.8.   stosować informacje zawarte w normach, instrukcjach i przepisach dotyczących wytwarzania i przygotowania do sprzedaży miodu i innych produktów pszczelich.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   obliczać potrzeby pokarmowe rodzin pszczelich i dobierać sposoby ich zaspokajania;

2.2.   wskazywać sposoby zapobiegania chorobom pszczół i stanom anormalnym w rodzinie pszczelej;

2.3.   dobierać metody zwalczania chwastów, chorób oraz szkodników roślin miododajnych;

2.4.   dobierać metody zwalczania chorób pszczół;

2.5.   wskazywać kierunki produkcji pszczelarskiej w zależności od bazy pożytkowej, prowadzonej gospodarki pasiecznej, wielkości produkcji i potrzeb konsumentów;

2.6.   przeprowadzać kalkulacje opłacalności produkcji wybranych kierunków produkcji pszczelarskiej;

2.7.   dobierać strategie marketingu i sprzedaży produktów pszczelarskich do sytuacji na rynku pracy i potrzeb konsumentów.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące w produkcji rolniczej, w tym pszczelarskiej;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia człowieka, zwierząt i środowiska, związane z wykonywaniem prac w produkcji pszczelarskiej;

3.3.   określać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym podczas wykonywania prac pasiecznych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie określonych prac związanych z produkcją pszczelarską.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, aparaturę i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie określonych prac związanych z produkcją pszczelarską:

3.1.1.  wykonać wskazane prace związane z produkcją pasieczną: przeglądy, przygotowanie do pożytku, rozmnażanie, wychów matek pszczelich, dokarmianie, zapobieganie chorobom;

3.1.2.  odbierać, konfekcjonować, przechowywać produkty pasieczne;

3.1.3.  stosować sprzęt pasieczny zgodnie z instrukcjami obsługi i przeznaczeniem;

3.1.4.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.1.5.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.6.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.7.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie określonych prac związanych z produkcją pszczelarską:

Pasieczysko i pracownia pasieczna. Pasieczysko z minimum 30 pniami (rodzinami pszczelimi) i kompletnym wyposażeniem. Pracownia pasieczna z ujęciem wody spełniająca wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Pomieszczenia do: przechowywania produktów pasiecznych, wirowania i konfekcji miodu, wytopu i klarowania wosku, prac ogólnopasiecznych. Sprzęt do obsługi rodzin pszczelich: odzież ochronna, dłuto pasieczne, podkurzacz, szczotka, transportówki, podkarmiaczki, klateczki na matki, przegonki. Miodarka, odsklepiacz i wanienka do odsklepiania plastrów, cedzidła do miodu, odstojniki i naczynia na miód, wtapiacz do węzy, topiarka do wosku, klarowniki do wosku. Sprzęt do wychowu matek pszczelich. Sprzęt do pozyskiwania pyłku, propolisu, mleczka i jadu pszczelego. Sprzęt i środki do utrzymania czystości. Materiały: cukier, węza, miód, wosk, drut do ramek. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: rolnik 

symbol cyfrowy: 613[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać, selekcjonować i wykorzystywać informacje dotyczące prowadzenia działalności rolniczej;

1.2.   stosować nazwy, pojęcia, sformułowania stosowane w rolnictwie, w tym charakterystyczne dla produkcji roślinnej i zwierzęcej;

1.3.   rozpoznawać organy roślin uprawnych i określać ich funkcje;

1.4.    rozróżniać rośliny uprawne, czynniki i warunki wpływające na ich wzrost i rozwój;

1.5.   rozpoznawać objawy chorób i skutki działalności szkodników w produkcji rolniczej;

1.6.   rozpoznawać sprzęt i środki do prowadzenia produkcji roślinnej i zwierzęcej;

1.7.   rozpoznawać narządy i układy w budowie anatomicznej oraz charakterystyczne cechy budowy zewnętrznej różnych ras bydła, trzody chlewnej i drobiu decydujące o kierunku ich użytkowania;

1.8.   rozróżniać pasze, określać ich wartość w zaspokajaniu potrzeb pokarmowych zwierząt;

1.9.   stosować wymagania dotyczące przygotowania zwierząt i produktów zwierzęcych do sprzedaży.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   wykonywać obliczenia i kalkulacje związane z planowaniem i prowadzeniem produkcji roślinnej i zwierzęcej, w tym przeprowadzać proste kalkulacje jej opłacalności na podstawie założeń wstępnych;

2.2.   szacować zasoby paszowe w gospodarstwie, obliczać zapotrzebowanie pasz dla określonego stanu liczbowego zwierząt;

2.3.   wykonywać obliczenia związane z technologią produkcji i wydajnością pracy ciągników, maszyn i narzędzi, zapotrzebowaniem na określone środki produkcji;

2.4.   ustalać rodzaj płodozmianu w gospodarstwie na podstawie danych dotyczących lokalnych warunków klimatycznych i glebowych oraz czynników decydujących o opłacalności produkcji;

2.5.   wskazywać technologie i techniki wykonywania zabiegów agrotechnicznych;

2.6.   dobierać metody zwalczania szkodników;

2.7.   wskazywać zabiegi pielęgnacyjne dotyczące zwierząt oraz ich pomieszczeń dla zapewnienia optymalnych warunków wydajności produkcji;

2.8.   dobierać maszyny, urządzenia oraz przyrządy i techniki pomiarowe do prac w gospodarstwie rolnym;

2.9.   dobierać określone strategie marketingowe do aktualnej sytuacji na rynku produktów rolniczych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska związane z produkcją roślinną i zwierzęcą;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia człowieka, zwierząt i środowiska naturalnego związane z wykonywaniem prac w rolnictwie;

3.3.   wskazywać działania związane z bezpiecznym przechowywaniem produktów pochodzenia zwierzęcego i roślinnego oraz gospodarką odchodami zwierzęcymi;

3.4.   wskazywać działania w sytuacjach wymagających udzielania pomocy przedlekarskiej;

3.5.   wskazywać działania dotyczące udzielania pierwszej pomocy zwierzętom poszkodowanym w nagłych wypadkach.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje, związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie określonych prac z zakresu wskazanej produkcji roślinnej.

2.   Wykonanie określonych prac z zakresu wskazanej produkcji zwierzęcej.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie określonych prac z zakresu wskazanej produkcji roślinnej:

3.1.1.  ocenić stan pola i uprawy przed wykonaniem zadania;

3.1.2.  przygotować maszyny i urządzenia do określonej produkcji roślinnej;

3.1.3.  wykonać prace w zakresie określonej produkcji roślinnej;

3.1.4.  wykonać prace polowe zgodnie z wymaganiami agrotechnicznymi;

3.1.5.  posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem;

3.1.6.  kontrolować jakość pracy maszyn i narzędzi (w razie potrzeby wykonywać pomiary parametrów roboczych i dokonywać regulacji);

3.1.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i urządzenia, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie określonych prac z zakresu wskazanej produkcji zwierzęcej:

3.2.1.  przygotować materiały do produkcji zwierzęcej;

3.2.2.  ocenić stan zdrowotny zwierzęcia, zwierząt;

3.2.3.  posługiwać się sprzętem zgodnie z jego przeznaczeniem;

3.2.4.  wykonać prace w zakresie określonej produkcji zwierzęcej;

3.2.5.  kontrolować na bieżąco jakość pracy i usuwać usterki;

3.2.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i urządzenia, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić efekt wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie określonych prac z zakresu wskazanej produkcji roślinnej

Gospodarstwo rolne z polem o płaskiej powierzchni w kształcie prostokąta i jednolitej warstwie ornej (z roślinami w odpowiedniej fazie wegetacji) lub użytek zielony (łąka, pastwisko), o powierzchni 1 hektara, oznaczone palikami. Materiały: paliwa, oleje, smary, ciecze chłodzące niezbędne do wykonania prac maszynowych, nawozy, materiał siewny, środki ochrony roślin. Sprzęt i narzędzia: ciągniki rolnicze różnej mocy z wyposażeniem, zestaw maszyn i narzędzi do uprawy gleby, nawożenia, ochrony roślin i zbioru roślin, instrukcje obsługi ciągnika, maszyn i narzędzi rolniczych. Poradniki nawożenia, mapy glebowe. Przyrządy kontrolno-pomiarowe: tyczki, bruzdomierz, taśma miernicza. Wyposażenie do mycia agregatu. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie określonych prac z zakresu wskazanej produkcji zwierzęcej

Budynek inwentarski ze zwierzętami, wyposażeniem technicznym i zapleczem paszowym. Materiały: pasze, środki czystości. Sprzęt i narzędzia: sprzęt do odważania i zadawania pasz. Normy żywienia zwierząt gospodarskich, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Środki do utrzymania czystości. Apteczka.

Zawód: operator maszyn leśnych 

symbol cyfrowy: 614[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać główne składniki środowiska naturalnego, a w szczególności leśnego;

1.2.   określać cechy lasu i drzewostanów leśnych oraz ich wymagania siedliskowe i hodowlane;

1.3.   określać wpływ czynników biotycznych i abiotycznych na drzewostan;

1.4.   rozróżniać gatunki roślin i zwierząt leśnych, w szczególności chronionych;

1.5.   rozpoznawać szyszki i nasiona drzew i krzewów leśnych;

1.6.   wskazywać sposoby zapobiegania zniszczeniom w środowisku leśnym spowodowanym przez szkodniki i zanieczyszczenia przemysłowe;

1.7.   rozpoznawać rodzaje drewna na podstawie jego budowy makroskopowej;

1.8.   rozróżniać czynności związane z wykonywaniem ścinki drzew, sortowaniem, obróbką i odbiórką drewna, transportowaniem drewna, wyróbką sortymentów drzewnych;

1.9.   rozróżniać rodzaje maszyn i urządzeń stosowanych w gospodarce leśnej oraz określać zasady ich działania i obsługi;

1.10.  określać działania związane z ochroną przyrody oraz sposoby racjonalnego wykorzystania surowców leśnych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   określać zabiegi pielęgnacyjne w poszczególnych etapach rozwoju drzewostanów i upraw leśnych;

2.2.   wskazywać przeznaczenie drewna w zależności od jego właściwości;

2.3.   dobierać maszyny, urządzenia i narzędzia do rodzaju prac w gospodarce leśnej w zależności od ich przeznaczenia;

2.4.   określać czynności demontażowe i montażowe maszyn i urządzeń leśnych na podstawie dokumentacji;

2.5.   wskazywać prace odnowieniowe i zabiegi pielęgnacyjne w poszczególnych fazach rozwojowych drzewostanu;

2.6.   obliczać ilość i objętość wyrobionych sortymentów drzewnych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia człowieka i środowiska naturalnego związane z wykonywaniem prac w gospodarce leśnej;

3.2.   wskazywać skutki nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy podczas obsługi maszyn i urządzeń leśnych oraz nieostrożnego obchodzenia się z preparatami chemicznymi;

3.3.   dobierać środki ochrony indywidualnej do prac związanych z obsługą pilarek spalinowych i innych maszyn oraz prac związanych ze zwalczaniem szkodników i wykonywaniem zabiegów pielęgnacyjnych;

3.4.   wskazywać sposoby ochrony zasobów leśnych przed pożarami.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Obsługa maszyn i urządzeń przeznaczonych do pozyskiwania drewna lub ścinki drzew.

2.   Wykonanie określonych prac związanych z hodowlą, ochroną lub użytkowaniem wskazanych upraw lub drzewostanów leśnych.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Obsługa maszyn i urządzeń przeznaczonych do pozyskiwania drewna lub ścinki drzew:

3.1.1.  wyznaczyć powierzchnię drzewostanu leśnego do ścinki lub zrywki;

3.1.2.  przygotować stanowisko do ścinki, zrywki drzewa i transportowania drewna poprzez usunięcie podrostu, podszytu, runa i okorowanie szyi korzeniowej;

3.1.3.  wykonać próbny rozruch maszyn i urządzeń leśnych;

3.1.4.  uruchomić i obsługiwać maszyny do zrywki drzew;

3.1.5.  wykonać zrywkę drzew;

3.1.6.  uruchomić i obsługiwać maszyny do transportu drewna;

3.1.7.  dobrać technikę ścinki drzew;

3.1.8.  uruchomić i obsługiwać pilarki podczas ścinki drzew z założeniem rzazu podcinającego i ścinającego;

3.1.9.  wykonać ścinkę drzew określoną techniką;

3.1.10.  kontrolować na bieżąco jakość robót;

3.1.11.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.12.  wyłączyć i zabezpieczyć maszyny i urządzenia po wykonaniu zadania;

3.1.13.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.14.  uporządkować stanowisko, oczyścić i zakonserwować narzędzia i sprzęt.

3.2.  Wykonanie określonych prac związanych z hodowlą, ochroną lub użytkowaniem wskazanych upraw lub drzewostanów leśnych:

3.2.1.  wyznaczyć powierzchnię uprawy lub drzewostanu leśnego;

3.2.2.  przygotować do pracy pilarki, narzędzia ręczne;

3.2.3.  przygotować materiały pomocnicze;

3.2.4.  przeprowadzić zabiegi pielęgnacyjne i cięcie na wyznaczonej powierzchni roboczej;

3.2.5.  przeprowadzić zabiegi ulepszające rozwój upraw lub drzewostanów leśnych;

3.2.6.  posługiwać się narzędziami zgodnie z przeznaczeniem;

3.2.7.  kontrolować na bieżąco jakość robót;

3.2.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.10.  uporządkować stanowisko, oczyścić i zakonserwować narzędzia.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Obsługa maszyn i urządzeń przeznaczonych do pozyskiwania drewna lub ścinki drzew

Drzewostan rębny o powierzchni minimum 10 arów, trenażery do ścinki drzew. Średnica drzew w miejscu cięcia od 35 do 45 centymetrów. Maszyny i urządzenia leśne do zrywki, transportowania, korowania drzew lub drewna oraz pilarki spalinowe z wyposażeniem. Sprzęt pomocniczy: siekiery, kliny, łańcuchy. Materiały pomocnicze: paliwo, oleje. Stół pod zadaszeniem. Instrukcje obsługi maszyn leśnych. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie określonych prac związanych z hodowlą, ochroną lub użytkowaniem wskazanych upraw lub drzewostanów leśnych

Drzewostany leśne w różnych fazach rozwojowych (uprawa, młodnik, drzewostan dojrzewający, drzewostan dojrzały) o powierzchni minimum 10 arów. Maszyny i urządzenia: pilarka spalinowa z kompletnym wyposażeniem. Sprzęt pomocniczy: siekiera, motyka, łopata, taśma miernicza, młotek, gwoździe. Materiały pomocnicze: paliwo, oleje, środki ochrony roślin. Stół pod zadaszeniem. Instrukcja obsługi pilarki spalinowej. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: rybak śródlądowy 

symbol cyfrowy: 615[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać nazwy, pojęcia, określenia i sformułowania z zakresu rybactwa;

1.2.   rozpoznawać podstawowe gatunki ryb;

1.3.   rozróżniać terminy odłowu w zależności od gatunków i sortymentów ryb;

1.4.   rozróżniać narzędzia i drobny sprzęt rybacki z uwzględnieniem ich przeznaczenia;

1.5.   rozpoznawać układy mechaniczne ciągnika rolniczego i przyczep oraz rodzaje napędów łodzi rybackich;

1.6.   rozpoznawać rodzaje materiałów stosowanych w budowie maszyn i sprzętu rybackiego;

1.7.   wskazywać sposoby zagospodarowania zbiorników wodnych i rzek;

1.8.   określać warunki przechowywania ryb, przygotowania do transportu i sprzedaży zgodnie z normami;

1.9.   rozróżniać zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne w stawach;

1.10.  rozróżniać rodzaje pasz oraz metody ich przygotowania w zależności od gatunków i sortymentów ryb;

1.11.  rozpoznawać znaki żeglugowe i wskazywać przepisy o ruchu i postoju statku.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać przyrządy i urządzenia oraz techniki pomiarowe w zależności od mierzonej wielkości;

2.2.   dobierać metody i system wychowu ryb w zależności od gatunku, wielkości produkcji, z uwzględnieniem płodności, tempa wzrostu oraz rodzaju zbiornika wodnego;

2.3.   dobierać rodzaj i ilość paszy potrzebnej do przeprowadzenia karmienia w założonych warunkach obsady stawu, ilości ikry i wylęgu (w aparacie wylęgowym lub podchowalniku) z uwzględnieniem grupy wiekowej i gatunkowej ryb;

2.4.   dobierać narzędzia i sprzęt rybacki do rodzaju zabiegu w zależności od gatunku i sortymentu ryb oraz rodzaju zbiornika wodnego;

2.5.   wskazywać środki zwalczające choroby ryb;

2.6.   interpretować wyniki analizy parametrów wody, współczynniki pokarmowe oraz tempo wzrostu ryb;

2.7.   szacować koszty wychowu ryb, przygotowania do sprzedaży i przetwarzania.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, bezpieczeństwa żeglugi oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, bezpieczeństwa żeglugi i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych rybaka;

3.2.   dobierać środki ochrony indywidualnej i sprzętu ratunkowego w zależności od rodzaju prac rybackich;

3.3.   rozpoznawać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka i otoczenia występujące podczas poruszania się łodzią wiosłową i motorową oraz ciągnikiem rolniczym;

3.4.   wskazywać skutki działań związanych z wychowem ryb, połowami z łodzi i połowami podlodowymi.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie odłowu ryb zgodnie z określonymi wymaganiami.

2.   Przygotowanie paszy dla określonego gatunku ryb, przeprowadzenie karmienia i odłowu kontrolnego.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie odłowu ryb zgodnie z określonymi wymaganiami:

3.1.1.  rozmieszczać sprzęt rybacki w łodzi i zakładać odzież ochronną;

3.1.2.  dopłynąć do miejsca połowu;

3.1.3.  stawiać narzędzia połowu;

3.1.4.  podnosić narzędzia połowu, wybierać ryby i układać sprzęt w łodzi;

3.1.5.  powrócić łodzią do przystani;

3.1.6.  posortować i przygotować ryby do transportu i sprzedaży;

3.1.7.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.1.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.10.  oczyścić sprzęt rybacki i uporządkować przystań rybacką.

3.2.   Przygotowanie paszy dla określonego gatunku ryb, przeprowadzenie karmienia i odłowu kontrolnego:

3.2.1.  pobrać i odważyć paszę dla określonego gatunku ryb;

3.2.2.  przygotować paszę;

3.2.3.  przygotować łódź oraz dokonać załadunku paszy i sprzętu rybackiego;

3.2.4.  dopłynąć łodzią do wyznaczonych miejsc karmienia;

3.2.5.  zadać paszę w wyznaczonych miejscach karmienia;

3.2.6.  przeprowadzić odłów kontrolny przy użyciu określonego narzędzia;

3.2.7.  ocenić stan zdrowia ryb;

3.2.8.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.2.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.11.  oczyścić i pozostawić sprzęt rybacki w miejscu jego przechowywania.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie odłowu ryb zgodnie z określonymi wymaganiami*

*   Wykonanie zadania egzaminacyjnego wymaga obecności w łodzi dla zdającego osoby posiadającej uprawnienia egzaminatora.

Jezioro o minimalnej powierzchni 1 hektara, użytkowane rybacko. Przystań rybacka z pomostem i magazynem sprzętu rybackiego. Narzędzia: łódź rybacka z wyposażeniem dla zdającego, łódź rybacka z wyposażeniem dla członków zespołu egzaminacyjnego, silnik łodziowy, narzędzia połowu, wiosła, iglica rybacka, wylewka, skrzynki do przechowywania ryb, basen. Materiały: przędza rybacka, tkanina sieciowa, paliwo. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Przygotowanie paszy dla określonego gatunku ryb, przeprowadzenie karmienia i odłowu kontrolnego*

*   Wykonanie zadania egzaminacyjnego wymaga obecności w łodzi dla zdającego osoby posiadającej uprawnienia egzaminatora.

Staw o powierzchni do 1 hektara, obsadzony rybami. Magazyn paszowy. Narzędzia: rozdrabniacz, łódź paszowa z wiosłami, łódź dla członków zespołu egzaminacyjnego, silnik łodziowy, narzędzie połowu, ciągnik, przyczepa, wózek paszowy, wiadro, łopata, iglica rybacka. Materiały: pasza, przędza rybacka, paliwo. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: górnik eksploatacji otworowej 

symbol cyfrowy: 711[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   wykorzystywać informacje przedstawione w postaci rysunków i schematów konstrukcyjnych, technologicznych i montażowych, tabel, wykresów i map zawarte w podstawowej dokumentacji technicznej stosowanej w zakładach górnictwa otworowego;

1.2.   wykorzystywać informacje zawarte w katalogach, normach, instrukcjach obsługi maszyn i urządzeń, przyrządów i aparatury kontrolno-pomiarowej, dotyczące prowadzenia procesu technologicznego wydobywania kopalin otworami wiertniczymi;

1.3.   określać warunki występowania złóż ropy naftowej i gazu ziemnego na podstawie profili i przekrojów geologicznych;

1.4.   rozróżniać konstrukcję wgłębną odwiertu eksploatacyjnego, sposoby uzbrojenia napowierzchniowego odwiertu, rodzaje urządzeń stosowanych w kopalni do oczyszczania ropy i gazu, rodzaje i konstrukcje zbiorników magazynowych ropy naftowej na podstawie rysunków i schematów;

1.5.   określać warunki zalegania warstw wodonośnych oraz możliwości samoczynnego wypływu wody na powierzchnię na podstawie danych geologicznych;

1.6.   rozróżniać konstrukcje studzien wierconych, sposoby uzbrojenia napowierzchniowego studni, rodzaje pomp do tłoczenia wody, rodzaje i konstrukcje zbiorników magazynowych wody na podstawie rysunków i schematów;

1.7.   stosować nazwy, terminologię, oznaczenia i symbole zawarte w tabelach, rysunkach, wykresach dotyczące warunków występowania i eksploatacji ropy naftowej, gazu ziemnego, wód podziemnych, siarki i soli kamiennej za pomocą otworów wiertniczych;

1.8.   korzystać z informacji zawartych w normach, instrukcjach i przepisach w zakresie pomiarów właściwości fizykochemicznych ropy naftowej, gazu ziemnego, wód podziemnych, siarki i soli kamiennej;

1.9.   określać warunki zalegania złóż siarki i soli kamiennej oraz możliwości ich eksploatowania metodami otworowymi na podstawie danych geologicznych;

1.10.  rozróżniać i określać konstrukcje otworu do eksploatacji siarki metodą podziemnego wytopu, konstrukcje otworu wiertniczego do ługowania soli kamiennej z wysadów solnych, rodzaje urządzeń do wtłaczania wody do odwiertów eksploatacyjnych siarki i soli na podstawie rysunków, schematów.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   obliczać wydajność pomp i sprężarek;

2.2.   obliczać ciśnienie, wydatek przepływu cieczy i gazu, ilości (objętości) wydobywanych surowców płynnych i gazowych;

2.3.   dobierać optymalne parametry pracy maszyn i urządzeń, parametry prowadzenia procesu technologicznego wydobywania kopalin otworami wiertniczymi na podstawie wskazań przyrządów kontrolno-pomiarowych;

2.4.   dobierać narzędzia i sprzęt do wykonywania prac związanych z obsługą odwiertów eksploatacyjnych;

2.5.   dobierać parametry wydobycia ropy i gazu oraz przeliczać wielkości wydobycia na warunki normalne;

2.6.   dobierać narzędzia, sprzęt, przyrządy kontrolno-pomiarowe do wykonywania prac związanych z obsługą, obróbką i rekonstrukcją odwiertów eksploatacyjnych;

2.7.   dobierać narzędzia do obsługi i konserwacji urządzeń eksploatacyjnych, przyrządy do pobierania próbek płynów złożowych i wykonywania podstawowych pomiarów.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia, a także dla środowiska naturalnego w związku z wykonywaniem zadań dotyczących eksploatacji kopalin płynnych;

3.2.   dobierać środki i sprzęt ochrony indywidualnej zależnie od warunków występujących na stanowisku pracy;

3.3.   stosować przepisy prawa geologicznego i górniczego, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące w zakładach górnictwa otworowego;

3.4.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w wypadkach podczas wydobywania kopalin otworami wiertniczymi;

3.5.   wskazywać skutki niewłaściwej eksploatacji urządzeń wydobywczych, obsługi i obróbki odwiertów eksploatacyjnych ropy i gazu oraz braku stosowania urządzeń zabezpieczających i sygnalizacyjnych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie określonych prac związanych z uruchomieniem lub obsługą określonych urządzeń do eksploatacji kopalin otworami wiertniczymi.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie określonych prac związanych z uruchomieniem lub obsługą określonych urządzeń do eksploatacji kopalin otworami wiertniczymi:

3.1.1.  wykonać czynności związane z uruchomieniem i obsługą urządzeń do eksploatacji otworowej kopalin z określonego złoża;

3.1.2.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.3.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.4.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.5.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie określonych prac związanych z uruchomieniem lub obsługą określonych urządzeń do eksploatacji kopalin otworami wiertniczymi:

Odwiert eksploatujący ropę, gaz, wody podziemne, siarkę lub sól kamienną. Zaplecze techniczne. Urządzenie do eksploatacji kopalin otworami wiertniczymi. Zestaw kluczy widlastych, nastawnych i specjalistycznych, smarownica i materiały smarne, czyściwo, stół z imadłem ślusarskim i do rur, komora cieplna. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: górnik eksploatacji podziemnej 

symbol cyfrowy: 711[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy, sformułowania i terminologię z zakresu wyposażenia wyrobisk górniczych;

1.2.   odczytywać wyniki pomiarów stosowanych w eksploatacji podziemnej ze schematów, wykresów, tabel, przyrządów i urządzeń pomiarowych;

1.3.   odczytywać informacje zawarte w instrukcjach, katalogach maszyn i urządzeń elektrycznych, hydraulicznych oraz pneumatycznych stosowanych w eksploatacji podziemnej złóż;

1.4.   stosować informacje zawarte w instrukcjach dotyczących obsługi, konserwacji maszyn i urządzeń eksploatujących węgiel kamienny, rudy i sól;

1.5.   rozpoznawać i określać podstawowe funkcje maszyn i urządzeń do urabiania, ładowania urobku, transportu urobku i materiałów, zabezpieczania wyrobisk w kopalni węgla kamiennego, rud i soli na podstawie rysunków;

1.6.   rozpoznawać minerały i skały w złożach rud i soli oraz określać ich właściwości na podstawie opisów, fotografii próbek skalnych oraz dokumentacji geologicznej złoża;

1.7.   odczytywać instrukcje dotyczące obsługi oraz konserwacji maszyn i urządzeń biorących udział w procesie wydobywania węgla kamiennego, rud i soli;

1.8.   wskazywać zasady prawidłowej eksploatacji podziemnej złóż.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   przeliczać jednostki długości, ciśnienia, temperatury, wilgotności i prędkości powietrza na jednostki właściwe dla eksploatacji podziemnej złóż;

2.2.   obliczać wydajności maszyn i urządzeń oraz wentylacji w zakresie eksploatacji podziemnej złóż;

2.3.   obliczać koszty zużycia materiałów, narzędzi, sprzętu do wykonania prac w eksploatacji podziemnej złóż;

2.4.   wykonywać proste obliczenia w zakresie eksploatacji podziemnej złóż na podstawie analizy przekrojów geologicznych złóż;

2.5.   analizować prawidłowość przebiegu operacji głównych i pomocniczych wchodzących w skład cyklu pracy w przodku kopalni podziemnej złóż;

2.6.   dobierać maszyny, urządzenia, narzędzia i materiały do poszczególnych operacji procesu eksploatacji podziemnej złóż na podstawie dokumentacji.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   dobierać środki i sprzęt ochrony indywidualnej związany z wykonywaniem prac w zakresie eksploatacji podziemnej złóż;

3.2.   wskazywać skutki działań podejmowanych na stanowiskach pracy związanych z eksploatacją podziemną złóż;

3.3.   wskazywać miejsca zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka, wyrobisk górniczych, środowiska naturalnego w związku z wykonywanymi czynnościami zawodowymi w zakresie eksploatacji podziemnej złóż;

3.4.   wykazać się znajomością przygotowania stanowiska do wykonywanej pracy z zachowaniem zasad ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz przepisów branżowych obowiązujących w kopalniach węgla kamiennego, rud i soli;

3.5.   dobierać sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej do pracy na stanowiskach z uwzględnieniem specyfiki zagrożeń występujących w kopalniach węgla kamiennego, rud i soli;

3.6.   określać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w wypadkach w kopalni podziemnej węgla kamiennego, rud i soli;

3.7.   stosować przepisy dotyczące prawa górniczego i geologicznego, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące w kopalniach węgla kamiennego, rud i soli.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie zabezpieczenia określonego wyrobiska wskazaną obudową zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie zabezpieczenia określonego wyrobiska wskazaną obudową zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  sprawdzić zagrożenia w wyrobisku;

3.1.2.  przygotować wyrobisko do stawiania obudowy;

3.1.3.  przygotować elementy obudowy zgodnie z dokumentacją techniczną;

3.1.4.  stawiać elementy obudowy metalowej, kotwowej i drewnianej;

3.1.5.  wykonać opinki i wykładki ociosów;

3.1.6.  uzbrajać kotwie ociosowe i stropowe;

3.1.7.  zabudowywać kotwie ociosowe i stropowe zgodnie z zasadami kotwienia;

3.1.8.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie zabezpieczenia określonego wyrobiska wskazaną obudową zgodnie z dokumentacją:

Wyrobisko chodnikowe węgla kamiennego, rud lub soli kamiennej zlokalizowane w warunkach sztolni ćwiczebnej na powierzchni lub w warunkach dołowych (pole szkoleniowe). Wyposażenie obudowy wyrobiska: łuki ociosowe, łuki stropnicowe, strzemiona, stopy, okładziny, rozpory, podciąg szynowy, stojaki drewniane, żerdzie kotwowe z głowicami, rozpory stabilizujące, okładziny siatkowe. Sprzęt i narzędzia: kotwiarka, wiertarka, zestaw świdrów, zestaw kluczy do nakrętek, klucze do montażu, zestaw narzędzi monterskich, łopata, kilof, poziomnica, narzędzia pomiarowe. Sprzęt pomocniczy: aparat ucieczkowy, metanomierz, analizator gazów. Pojemnik na odpady. Instrukcje stanowiskowe. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: górnik odkrywkowej eksploatacji złóż 

symbol cyfrowy: 711[03] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   wykorzystywać informacje przedstawione w formie rysunków, map, tabel i wykresów zawarte w podstawowej dokumentacji technicznej w zakresie odkrywkowej eksploatacji złóż;

1.2.   odczytywać wyniki pomiarów stosowanych w eksploatacji odkrywkowej ze schematów, wykresów, tabel;

1.3.   stosować nazwy, pojęcia, sformułowania, symbole, znaki zawarte w dokumentacjach i instrukcjach w zakresie eksploatacji węgla brunatnego, surowców mineralnych i skalnych;

1.4.   rozpoznawać i określać funkcje maszyn i urządzeń do urabiania, ładowania i zwałowania skał luźnych, urabiania i ładowania skał zwięzłych, transportowania;

1.5.   rozpoznawać minerały i skały w złożach surowców skalnych oraz określać właściwości skał na podstawie fotografii próbek skalnych i opisów;

1.6.   określać prawidłowość eksploatacji maszyn, urządzeń i sprzętu w oparciu o instrukcje i dokumentację techniczno-ruchową w zakresie eksploatacji węgla brunatnego, surowców mineralnych i skalnych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   obliczać wydajność technologiczno-ruchową transportu szynowego;

2.2.   dobierać narzędzia pomiarowe oraz narzędzia i materiały do podstawowych zabiegów obróbki ręcznej;

2.3.   wykonywać pomiary i obliczenia związane z bilansowością i rozcięciem złoża, projektowaniem wyrobisk, usuwaniem, transportowaniem nadkładu i kopaliny użytecznej w kopalni odkrywkowej węgla brunatnego;

2.4.   dobierać specjalistyczne maszyny, urządzenia, narzędzia oraz technologie do etapów procesu wydobywania węgla brunatnego i surowców skalnych;

2.5.   sporządzać kalkulację kosztów materiałowych, sprzętowych, wykonawstwa dla zrealizowania określonych prac na stanowiskach w kopalni odkrywkowej węgla brunatnego i surowców skalnych na podstawie danych z obmiaru robót;

2.6.   ustalać sposób i metody eksploatacji odkrywkowej złóż na podstawie analizy przekrojów geologicznych złóż oraz niezbędnej dokumentacji techniczno-technologicznej.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać miejsca zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka i środowiska naturalnego związane z wykonywaniem czynności zawodowych w kopalni odkrywkowej węgla brunatnego i surowców skalnych;

3.2.   określać wymagania właściwe dla stanowisk pracy, uwzględniające zasady ergonomii, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska oraz przepisy prawa geologicznego i górniczego obowiązujące w kopalniach węgla kamiennego i surowców skalnych;

3.3.   dobierać sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej z uwzględnieniem specyfiki zagrożeń występujących w kopalni odkrywkowej węgla brunatnego i surowców skalnych;

3.4.   określać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w wypadkach;

3.5.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące w kopalniach odkrywkowych węgla brunatnego i surowców skalnych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie otworów strzałowych do eksploatacji wskazanego złoża zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie otworów strzałowych do eksploatacji wskazanego złoża zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  sprawdzić zagrożenia w miejscu eksploatacji złoża;

3.1.2.  przygotować wyrobisko do wykonania otworów strzałowych;

3.1.3.  rozmieścić otwory strzałowe;

3.1.4.  przyłączyć wiertarkę do zasilania;

3.1.5.  uzbroić wiertarkę do wykonania otworów;

3.1.6.  wywiercić otwory strzałowe zgodnie z zadanym kierunkiem i długością;

3.1.7.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie otworów strzałowych do eksploatacji wskazanego złoża zgodnie z dokumentacją:

Przodek wybierakowy lub sztolnia ćwiczebna wyposażona w atrapę przodka wybierkowego. Sieć elektryczna lub sieć sprężonego powietrza. Wiertarki różnych typów, wiertła i raczki różnych typów, podpórki pneumatyczne i inne. Smarownice, rozdzielacze, urządzenia do usuwania zwiercin. Osprzęt, przyłącza energii i wody. Narzędzia robocze i pomiarowe. Blok granitu. Rozrywarka hydrauliczna. Zestaw kluczy. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: kamieniarz 

symbol cyfrowy: 711[04] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać elementy budowli, określać zasady ich pracy i wzajemne powiązania;

1.2.   rozpoznawać materiały budowlane i kamienne z uwzględnieniem ich cech technicznych oraz przydatności do stosowania;

1.3.   odczytywać z dokumentacji projektowej położenie elementów budowlanych, detale architektoniczne, ich wymiary i kształt;

1.4.   rozpoznawać na rysunkach materiały i elementy budowlane na podstawie normowych oznaczeń graficznych;

1.5.   określać wymagania związane z ręczną i mechaniczną obróbką kamienia, wykonywaniem form kamiennych, konserwacją i naprawą elementów z kamienia naturalnego i betonu;

1.6.   określać wymagania dotyczące montażu, demontażu i eksploatacji rusztowań;

1.7.   rozróżniać elementy budowlane z kamienia z uwzględnieniem zasad ich stosowania;

1.8.   wskazywać zasady wykonywania elementów budowli z kamienia (mury, schody, słupki, gzymsy, cokoły, okładziny ścienne, posadzki, detale architektoniczne);

1.9.   określać wymagania dotyczące wykonywania robót towarzyszących ogólnobudowlanych: betoniarskich, zbrojarskich, ciesielskich, tynkarskich oraz ślusarsko-kowalskich związanych z robotami kamieniarskimi;

1.10.  rozróżniać elementy nagrobkowe z kamienia z uwzględnieniem zasad ich stosowania;

1.11.  określać wymagania dotyczące wykonywania elementów nagrobków z różnych materiałów oraz napisów na kamieniu;

1.12.  określać wymagania dotyczące konserwacji i renowacji elementów budowlanych i nagrobkowych z kamienia naturalnego i betonu.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   obliczać ilość poszczególnych składników zaprawy lub betonu na podstawie receptury;

2.2.   wskazywać materiały, narzędzia i sprzęt oraz przyrządy pomiarowe do wykonywania prac kamieniarskich budowlanych i nagrobkowych;

2.3.   kalkulować koszty oraz obliczać należność za wykonaną pracę;

2.4.   wykonywać podstawowe obliczenia związane z zadaniami zawodowymi.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia podczas wykonywania robót kamieniarskich, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony przed pyłem i hałasem;

3.2.   wskazywać skutki niewłaściwej obsługi maszyn, narzędzi i sprzętu;

3.3.   określać wymagania dotyczące zasad bezpiecznego transportowania w poziomie i pionie elementów kamiennych;

3.4.   wskazywać działania w sytuacjach wymagających udzielania pomocy przedlekarskiej;

3.5.   wskazywać środki ochrony indywidualnej związane z robotami kamieniarskimi budowlanymi i nagrobkowymi;

3.6.   wskazywać skutki nieprzestrzegania norm i przepisów związanych z robotami kamieniarskimi oraz ogólnobudowlanymi robotami towarzyszącymi, w szczególności dotyczącymi transportu, podnoszenia i składowania oraz obróbki materiałów i elementów.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie i osadzenie wyznaczonego elementu kamiennego zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie wyznaczonego elementu kamiennego nagrobka zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie i osadzenie wyznaczonego elementu kamiennego zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  przygotować blok kamienny;

3.1.2.  wykonać ręczną lub mechaniczną obróbkę kamienia;

3.1.3.  wykonać obróbkę powierzchni - wykonać fakturę;

3.1.4.  przenieść punkty z modelu na kamień;

3.1.5.  uformować element;

3.1.6.  osadzić element, zamocować element;

3.1.7.  wykończyć element;

3.1.8.  poprawnie posługiwać się narzędziami;

3.1.9.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.10.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku;

3.1.11.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.12.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie wyznaczonego elementu kamiennego nagrobka zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  przygotować blok kamienny;

3.2.2.  wykonać ręczną lub mechaniczną obróbkę kamienia;

3.2.3.  wykonać obróbkę powierzchni - wykonać fakturę;

3.2.4.  osadzić element kamienny, zamocować element;

3.2.5.  wykończyć element;

3.2.6.  wykonać napis lub ornament nagrobkowy;

3.2.7.  poprawnie posługiwać się narzędziami;

3.2.8.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie i osadzenie wyznaczonego elementu kamiennego zgodnie z dokumentacją

Wydzielone stanowisko lub kabina egzaminacyjna umożliwiające ręczną i mechaniczną obróbkę elementu oraz zamocowanie go do podłoża. Materiały kamieniarskie. Materiały do robót towarzyszących: gotowa mieszanka betonowa, zaprawa, masy tynkarskie, stal zbrojeniowa, drewno budowlane. Elementy mocujące. Materiały do przygotowania podłoża. Sprzęt i narzędzia: do obróbki kamienia, do wykonywania zapraw i betonów, deskowań, form oraz mocowania elementów. Rusztowanie lub pomost roboczy. Przybory pomiarowe. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót, instrukcje producentów. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie wyznaczonego elementu kamiennego nagrobka zgodnie z dokumentacją

Wydzielone stanowisko lub kabina egzaminacyjna umożliwiające ręczną i mechaniczną obróbkę elementu oraz zamocowanie go do podłoża. Materiały kamieniarskie. Materiały do robót towarzyszących: gotowa mieszanka betonowa, zaprawa, masy tynkarskie, stal zbrojeniowa, drewno budowlane. Elementy mocujące. Materiały do przygotowania podłoża. Sprzęt i narzędzia: do obróbki kamienia, do wykonywania zapraw i betonów, deskowań, form oraz mocowania elementów. Rusztowanie lub pomost roboczy. Przybory pomiarowe. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót, instrukcje producentów. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: betoniarz-zbrojarz 

symbol cyfrowy: 712[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozpoznawać obiekty budowlane, poszczególne elementy budynku i ich funkcje oraz technologie budowlane;

1.2.   rozpoznawać podstawowe materiały budowlane, określać ich cechy techniczne oraz zastosowanie;

1.3.   rozróżniać części składowe dokumentacji projektowej i posługiwać się nimi, a w szczególności opisem technicznym i rysunkami architektoniczno-budowlanymi, w zakresie odczytywania rodzaju materiałów, położenia, wymiarów i kształtu poszczególnych elementów budowlanych;

1.4.   rozróżniać rodzaje, odmiany i cechy techniczne betonów;

1.5.   stosować zasady sporządzania i transportowania mieszanki betonowej;

1.6.   rozróżniać klasy i gatunki stali zbrojeniowej oraz wskazywać zasady jej magazynowania i transportowania;

1.7.   odczytywać rysunki konstrukcyjne betonowych i żelbetowych elementów budowlanych;

1.8.   wskazywać zasady zbrojenia różnych elementów konstrukcyjnych monolitycznych i prefabrykowanych;

1.9.   wskazywać zasady wykonywania, przygotowania i usuwania prostych deskowań i form;

1.10.  określać zasady przygotowania i montażu prętów zbrojenia oraz transportu, magazynowania i montażu gotowych szkieletów zbrojeniowych;

1.11.  stosować zasady układania i zagęszczania mieszanki betonowej w deskowaniach i formach oraz zasady pielęgnacji i przyspieszania dojrzewania świeżego betonu;

1.12.  wskazywać zasady wykonywania robót betoniarskich w warunkach zimowych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać materiały, narzędzia i sprzęt stosowane w robotach zbrojarskich i betoniarskich;

2.2.   obliczać ilość poszczególnych składników do przygotowania mieszanki betonowej i zapraw na podstawie receptury i przybliżonych metod ustalania składu mieszanki;

2.3.   określać konsystencję zapraw i mieszanki betonowej na podstawie wyników badań;

2.4.   kalkulować koszty i obliczać należność za wykonaną pracę.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia pracownika na placu budowy;

3.2.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące w robotach budowlanych;

3.3.   wskazywać zachowania w sytuacjach wymagających udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej;

3.4.   wskazywać skutki niewłaściwego wykonania robót budowlanych oraz niestosowania norm i obowiązujących przepisów dotyczących wymagań technologicznych;

3.5.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia podczas wykonywania prac zbrojarskich i betoniarskich;

3.6.   wskazywać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej do wykonywanych robót zbrojarskich i betoniarskich;

3.7.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące podczas wykonywania robót zbrojarskich i betoniarskich.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie zbrojenia elementu konstrukcyjnego na stanowisku zbrojarskim i ułożenie go w przygotowanym deskowaniu.

2.   Wykonanie mieszanki betonowej i zabetonowanie elementu konstrukcyjnego w przygotowanym deskowaniu.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie zbrojenia elementu konstrukcyjnego na stanowisku zbrojarskim i ułożenie go w przygotowanym deskowaniu:

3.1.1.  przyciąć pręty zgodnie z rysunkiem;

3.1.2.  oczyścić stal zbrojeniową;

3.1.3.  prostować pręty zbrojenia, wyginać pręty zbrojenia zgodnie z rysunkiem;

3.1.4.  połączyć pręty zbrojenia drutem wiązałkowym i zmontować zbrojenie oraz ułożyć je w deskowaniu z zastosowaniem odpowiednich krążków dystansowych;

3.1.5.  poprawnie posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem;

3.1.6.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie mieszanki betonowej i zabetonowanie elementu konstrukcyjnego w przygotowanym deskowaniu:

3.2.1.  wykonać mieszankę betonową na podstawie receptury;

3.2.2.  wykonać pomiar konsystencji mieszanki betonowej za pomocą stożka opadowego;

3.2.3.  ułożyć mieszankę w deskowaniu z zastosowaniem przerwy roboczej;

3.2.4.  zagęścić mieszankę betonową, pielęgnować świeży beton;

3.2.5.  poprawnie posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem;

3.2.6.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie zbrojenia elementu konstrukcyjnego na stanowisku zbrojarskim i ułożenie go w przygotowanym deskowaniu

Wydzielone stanowisko wyposażone w stół zbrojarski z umocowanymi płytkami stalowymi oraz przygotowane deskowanie elementu konstrukcyjnego. Materiały: stal zbrojeniowa, drut wiązałkowy, podkładki dystansowe. Sprzęt i narzędzia: szczotki osadzone na giętkim wale szlifierki, wciągarka kozłowa, prościarka mechaniczna, płytka stalowa, klucze zbrojarskie, kozły i deski z gniazdami, nożyce ręczne, urządzenie do mierzenia długości odcinanych prętów, nożyce mechaniczne, giętarka ręczna widełkowa, giętarka mechaniczna, obcążki do wiązania zbrojenia, zgrzewarka kleszczowa, wózek do ręcznego transportu materiału, pojemnik metalowy na odpady, lampa benzynowa i spirytusowa. Przybory pomiarowe: taśma miernicza, przymiar metrowy. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie mieszanki betonowej i zabetonowanie elementu konstrukcyjnego w przygotowanym deskowaniu

Wydzielone stanowisko (pomost z desek) z przygotowanym deskowaniem elementu. Materiały: cement, piasek, żwir, pospóła. Sprzęt i narzędzia: sztychówka, ubijak, dziobak stalowy klinowy, młotek drewniany, grabie, wiadro, betoniarka, taczki, wózki dwukołowe (japonki), wibrator wgłębny, wibrator powierzchniowy, skrzynia na narzędzia, pas na narzędzia, piła, siekiera ciesielska, pojemnik metalowy na odpady, elektronarzędzia. Przybory pomiarowe: taśma miernicza, przymiar metrowy, forma do pomiaru konsystencji mieszanki betonowej. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: cieśla 

symbol cyfrowy: 712[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozpoznawać drewniane obiekty budowlane i ich elementy konstrukcyjne;

1.2.   odróżniać sortymenty drewna okrągłego, materiałów tartych, tworzyw drewnianych i prefabrykowanych;

1.3.   rozróżniać łączniki i okucia budowlane oraz rodzaje elementów konstrukcyjnych stosowanych w połączeniach ciesielskich;

1.4.   rozróżniać typowe konstrukcje ciesielskie drobno i wielkowymiarowe, rusztowania, elementy prefabrykowane i gotowe nowoczesne deskowania;

1.5.   wskazywać zasady montażu i demontażu konstrukcji i złączy ciesielskich.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać materiały tarte i elementy prefabrykowane do określonych robót ciesielskich;

2.2.   dobierać narzędzia ciesielskie i sprzęt pomocniczy do realizacji zadań zawodowych;

2.3.   dobierać maszyny i urządzenia do cięcia i obróbki drewna oraz elementów prefabrykowanych;

2.4.   określać kolejność wykonywania elementów złączy ciesielskich i innych drewnianych elementów konstrukcyjnych na podstawie dokumentacji;

2.5.   określać kolejność wykonywania montażu drewnianych obiektów budowlanych i prefabrykowanych na podstawie dokumentacji;

2.6.   określać sposoby montażu i demontażu odeskowania konstrukcji ciesielskich;

2.7.   obliczać potrzebną ilość drewnianych i prefabrykowanych materiałów konstrukcyjnych;

2.8.   obliczać potrzebną ilość środków zabezpieczających konstrukcje drewniane i prefabrykowane na podstawie instrukcji producentów;

2.9.   szacować koszty materiałów oraz należności za pracę na podstawie kosztorysu, przedmiaru lub obmiaru robót.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika na placu budowy oraz w każdym innym miejscu wykonywana prac ciesielskich;

3.2.   dobierać odpowiednią do pory roku i rodzaju wykonywanej pracy odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej do wykonywania określonych robót ciesielskich;

3.3.   wskazywać sposoby zabezpieczania drewnianych obiektów ciesielskich przed niekorzystnym wpływem opadów deszczu, śniegu i naporu wiatru;

3.4.   wskazywać sposoby udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w nagłych wypadkach zaistniałych na placu budowy.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie drewnianego elementu konstrukcyjnego wraz z typowym połączeniem ciesielskim zgodnie z dokumentacją.

2.   Montaż fragmentu obiektu budowlanego z elementów drewnianych prefabrykowanych zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie drewnianego elementu konstrukcyjnego wraz z typowym połączeniem ciesielskim zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  sprawdzić jakość materiałów tartych drewnianych użytych do wykonania konstrukcji;

3.1.2.  trasować kształty połączeń ciesielskich;

3.1.3.  posługiwać się ciesielskimi, stolarskimi i ślusarskimi narzędziami do obróbki ręcznej i mechanicznej drewna;

3.1.4.  posługiwać się narzędziami pomiarowymi i szablonami;

3.1.5.  wyrabiać kształty połączenia elementów złącz obróbką ciesielską;

3.1.6.  pasować i montować elementy wykonywanych złącz i połączeń konstrukcji ciesielskich;

3.1.7.  kontrolować jakość wykonywanych robót i usuwać usterki;

3.1.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.10.  uporządkować stanowisko, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć i zagospodarować materiały oraz odpady.

3.2.   Montaż fragmentu obiektu budowlanego z elementów drewnianych prefabrykowanych zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  sprawdzić jakość drewnianych elementów prefabrykowanych, graniakowych i płyt wiórowych użytych do wykonania fragmentu obiektu;

3.2.2.  układać na stanowisku elementy drewniane prefabrykowane zgodnie z kolejnością montażu;

3.2.3.  wyrobić kształty połączeń stolarskich w drewnianych elementach graniakowych;

3.2.4.  posługiwać się narzędziami i sprzętem pomocniczym, a zwłaszcza elektronarzędziami, zgodnie z ich przeznaczeniem;

3.2.5.  montować obiekty z przygotowanych elementów zgodnie z ustaloną kolejnością;

3.2.6.  posługiwać się narzędziami pomiarowymi oraz kontrolować jakość prac montażowych, szczególnie jakość połączeń, złącz i pionu montowanych obiektów drewnianych;

3.2.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie drewnianego elementu konstrukcyjnego wraz z typowym połączeniem ciesielskim zgodnie z dokumentacją

Stanowisko robocze na placu budowy o powierzchni minimum 6 m² lub stół stolarski w hali warsztatowej. Oświetlenie hali naturalne i sztuczne. Maszyny i urządzenia: pilarka tarczowa stolikowa, rusztowanie pomocnicze. Narzędzia i sprzęt: młotek, dłuta stolarskie, piła do ręcznego przecinania drewna, kątownik, poziomnica, miara drewniana składana, taśma miernicza, obcęgi, ołówek stolarski. Materiały tarte drewniane; klej stolarski, gwoździe. Dokumentacja: warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Montaż fragmentu obiektu budowlanego z elementów drewnianych prefabrykowanych zgodnie z dokumentacją

Wydzielone stanowisko robocze na placu budowy o powierzchni minimum 6 m². Maszyny i urządzenia: elektryczna pilarka łańcuchowa, elektryczna pilarka tarczowa stolikowa, elektryczna pilarka tarczowa ręczna. Rusztowanie pomocnicze. Narzędzia i sprzęt: młotek, dłuta stolarskie, piła do ręcznego przecinania drewna, przymiar kreskowy liniowy, kątownik stolarski, poziomnica, ołówek stolarski. Materiały: drewniane elementy graniakowe, płyty pilśniowe, prefabrykowane elementy drewniane, gwoździe, wkręty, złącza mocujące. Dokumentacja: warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: monter budownictwa wodnego 

symbol cyfrowy: 712[03] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   określać wpływ działań technicznych na środowisko oraz konsekwencje zachodzących w nim przeobrażeń;

1.2.   rozróżniać zjawiska związane z przepływem wody, jej oddziaływaniem na grunt i budowle wodne oraz warunki pracy obiektów hydrotechnicznych;

1.3.   rozpoznawać materiały budowlane stosowane w budownictwie wodnym z uwzględnieniem ich charakterystyk wytrzymałościowych, odporności na zmienne i zróżnicowane warunki pracy;

1.4.   rozróżniać maszyny oraz technologie stosowane w robotach hydrotechnicznych;

1.5.   rozróżniać części składowe dokumentacji projektowej i posługiwać się nimi w zakresie odczytywania rodzajów materiałów oraz wymiarów i kształtu elementów budowlanych;

1.6.   odczytywać podstawowe informacje dotyczące budowli hydrotechnicznych, ich elementów budowlanych i wyposażenia;

1.7.   określać zasady wykonywania prostych konstrukcji betonowych i żelbetowych, robót szalunkowych oraz prac montażowych (niewymagających odpowiednich uprawnień) na obiektach hydrotechnicznych;

1.8.   rozróżniać funkcje i wymagania konstrukcyjne budowli wodnych i ich elementów (w tym ścianek szczelnych), urządzeń i mechanizmów stosowanych w budowlach wodnych i stacjach pomp;

1.9.   określać zasady wykonywania napraw i robót konserwacyjnych urządzeń i mechanizmów stanowiących wyposażenie budowli wodnych;

1.10.  stosować zasady eksploatacji, kontroli i oceny stanu technicznego urządzeń i mechanizmów w obiektach budownictwa wodnego.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   rozróżniać na rzutach i przekrojach elementy i wyposażenie budowli oraz urządzenia i wały przeciwpowodziowe;

2.2.   analizować informacje zawarte w instrukcjach, normach, poradnikach, przepisach prawa wodnego oraz budownictwa wodnego i melioracji wodnych;

2.3.   dobierać materiały, narzędzia i sprzęt do realizacji określonych robót hydrotechnicznych;

2.4.   obliczać ilość materiałów z uwzględnieniem danych z przedmiaru robót;

2.5.   stosować zasady układania, zagęszczania i pielęgnacji betonu w konstrukcjach budowlanych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia pracownika podczas wykonywania prac na placu budowy oraz w pracach hydrotechnicznych;

3.2.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące podczas wykonywania prac budowlanych i hydrotechnicznych;

3.3.   wskazywać działania w sytuacjach wymagających udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu podczas wykonywania prac na placu budowy;

3.4.   wskazywać skutki działań wynikających z niewłaściwego wykonania robót budowlanych i hydrotechnicznych oraz niestosowania obowiązujących norm i przepisów dotyczących wymagań technologicznych oraz transportowania i składowania materiałów budowlanych;

3.5.   wskazywać zagrożenia dla środowiska przyrodniczego spowodowane zastosowaniem niewłaściwych materiałów i technologii oraz niewłaściwej realizacji robót wykonawczych i eksploatacyjnych w odniesieniu do obowiązujących wymagań;

3.6.   dobierać odzież roboczą i sprzęt ochrony indywidualnej do wykonywanych prac budowlanych i hydrotechnicznych;

3.7.   stosować zasady ochrony budowli wodnych przed uszkodzeniami mechanicznymi i niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie szalunku z desek dla określonego elementu konstrukcyjnego związanego z budownictwem wodnym zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie określonych prac związanych z konserwacją lub eksploatacją wskazanego urządzenia wodnego zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie szalunku z desek dla określonego elementu konstrukcyjnego związanego z budownictwem wodnym zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  wybrać materiał dostosowany do planowanych potrzeb i wymiarów;

3.1.2.  przyciąć deski według wymiarów;

3.1.3.  wykonać szalunek o właściwej tolerancji wymiarów i odpowiedniej jakości;

3.1.4.  posługiwać się maszynami, narzędziami i sprzętem;

3.1.5.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały oraz zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie określonych prac związanych z konserwacją lub eksploatacją wskazanego urządzenia wodnego zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  rozebrać i naprawić określone urządzenie;

3.2.2.  zmontować urządzenie i sprawdzić jego stan techniczny;

3.2.3.  zakonserwować naprawiane urządzenie;

3.2.4.  posługiwać się maszynami, narzędziami i sprzętem;

3.2.5.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie szalunku z desek dla określonego elementu konstrukcyjnego związanego z budownictwem wodnym zgodnie z dokumentacją

Wydzielone stanowisko z oprzyrządowaniem umożliwiającym przycięcie desek i montaż szalunku. Materiały: deski i kantówka drewniana o różnych grubościach i przekrojach, gwoździe. Sprzęt i narzędzia: strugnica stolarsko-ciesielska, piła tarczowa, piłka ręczna, heblarka mechaniczna, strug ręczny, siekiera, młotki, obcęgi, ołówek stolarski. Przybory pomiarowe: miarka składana, miarka zwijana, kątownik o stałym kącie prostym, poziomnica. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie określonych prac związanych z konserwacją lub eksploatacją wskazanego urządzenia wodnego zgodnie z dokumentacją

Wydzielone stanowisko ze stołem montażowym i blatem pokrytym blachą. Materiały: mechanizm wyciągowy (lub inny mechanizm), części zamienne do naprawianego mechanizmu, śruby, nakrętki i podkładki o stosownych wymiarach i parametrach wytrzymałościowych, smary i oleje, płyn odrdzewiający, materiały uszczelniające, środki antykorozyjne. Sprzęt i narzędzia: imadło ślusarskie, szlifierka, wiertarka, komplet kluczy do śrub, klucz dynamometryczny, wkrętaki, gwintowniki, przecinak, piłka do metalu, pilniki (zdzierak i gładzik), szczotka druciana, papier ścierny, młotek. Przybory pomiarowe: miarka zwijana, suwmiarka dwustronna, kątownik o stałym kącie prostym, poziomnica. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: monter konstrukcji budowlanych 

symbol cyfrowy: 712[04] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować podstawowe pojęcia techniczne i nazewnictwo z zakresu budownictwa;

1.2.   rozpoznawać obiekty budowlane, poszczególne elementy budynku i ich funkcje oraz technologie budowlane;

1.3.   rozpoznawać materiały budowlane, rozróżniać ich podstawowe cechy techniczne i zastosowania;

1.4.   posługiwać się dokumentacją projektową w zakresie rysunków konstrukcyjnych i montażowych z uwzględnieniem normowych oznaczeń graficznych, w szczególności: rozróżniać części składowe dokumentacji, rozpoznawać urządzenia zagospodarowania placu budowy, odczytywać plan montażu konstrukcji i zestawienia elementów montażowych, rozpoznawać elementy montażowe i sposoby wykonywania węzłów i połączeń elementów;

1.5.   rozróżniać rusztowania i sprzęt montażowy oraz określać zalecenia dotyczące montowania, eksploatowania i rozbierania rusztowań;

1.6.   rozpoznawać elementy konstrukcji stalowej, ich położenie, wymiary, kształt, rodzaje połączeń i łączników;

1.7.   określać wymagania dotyczące montażu konstrukcji stalowych w zakresie przygotowania elementów konstrukcji stalowej do montażu, zasad wykonywania połączeń, wykonywania próbnego montażu elementów w warsztacie lub na placu budowy, montażu oraz demontażu konstrukcji stalowych;

1.8.   rozpoznawać prefabrykaty żelbetowe i ich złącza;

1.9.   określać wymagania dotyczące montażu konstrukcji żelbetowych w zakresie: transportu i składowania prefabrykatów, przygotowania elementów prefabrykowanych do montażu, przenoszenia, ustawienia i zabezpieczenia elementów, wykonywania złączy prefabrykatów;

1.10.  wskazywać wymagania dotyczące ręcznej i mechanicznej obróbki drewna, oceny przydatności i przygotowania elementów drewnianych do zmontowania, montażu elementów konstrukcji drewnianej, wykonywania złączy i połączeń, wymiany, wzmacniania i rozbiórki konstrukcji drewnianych;

1.11.  określać wymagania dotyczące robót towarzyszących ogólnobudowlanych: murarskich, tynkarskich, betoniarskich i zbrojarskich oraz osadzania stolarki i ślusarki budowlanej;

1.12.  wykorzystywać informacje zawarte w normach, poradnikach, instrukcjach i katalogach producentów elementów konstrukcji stalowych, żelbetowych i drewnianych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać elementy konstrukcyjne do montażu na podstawie dokumentacji projektowej oraz katalogów prefabrykatów;

2.2.   wykonywać obliczenia zużycia materiałów podstawowych oraz pomocniczych do określonych robót konstrukcyjno-montażowych;

2.3.   wskazywać rodzaje i zasady stosowania przyrządów pomiarowych niezbędnych podczas wykonywania montażu konstrukcji;

2.4.   kalkulować koszty oraz obliczać należność za wykonaną pracę;

2.5.   wykonywać proste obliczenia związane z zadaniami zawodowymi na podstawie dokumentacji, norm, katalogów, instrukcji, a w szczególności: obliczenia ciężaru elementu montażowego, rzeczywistej długości elementu, liczby łączników, obliczenia składników zaprawy, roztworu farby na podstawie receptury.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące w robotach konstrukcyjno-montażowych;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia pracownika na placu budowy podczas wykonywania robót montażowych i towarzyszących, transportu i składowania materiałów i elementów montażowych oraz obsługi maszyn, urządzeń i sprzętu;

3.3.   wskazywać odpowiednią odzież roboczą oraz środki ochrony indywidualnej konieczne podczas wykonywania prac montażowych;

3.4.   wskazywać zasady sygnalizacji i kierować pracą żurawia podczas montażu konstrukcji;

3.5.   wskazywać metody zabezpieczania miejsca prowadzonych robót montażowych;

3.6.   wskazywać działania w sytuacjach wymagających udzielania pomocy przedlekarskiej;

3.7.   określać wymagania dotyczące konserwacji elementów konstrukcji i wskazywać rodzaje zabezpieczeń zmontowanej konstrukcji;

3.8.   wskazywać normy i warunki techniczne wykonania i odbioru robót, obowiązujące w robotach montażowych konstrukcji stalowych, żelbetowych i drewnianych oraz przewidywać skutki ich nieprzestrzegania.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie montażu wyznaczonego fragmentu konstrukcji stalowej na podstawie dokumentacji budowlanej.

2.   Wykonanie montażu wyznaczonego fragmentu konstrukcji żelbetowej na podstawie dokumentacji budowlanej.

3.   Wykonanie montażu wyznaczonego fragmentu konstrukcji drewnianej na podstawie dokumentacji budowlanej.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie montażu wyznaczonego fragmentu konstrukcji stalowej na podstawie dokumentacji budowlanej:

3.1.1.  przygotować elementy konstrukcji do montażu;

3.1.2.  dokonać obróbki, pasowania, składania i wstępnego łączenia elementów;

3.1.3.  wykonać montaż zespołów;

3.1.4.  przygotować konstrukcję do konserwacji;

3.1.5.  zabezpieczyć konstrukcję antykorozyjnie;

3.1.6.  wykonać montaż elementów konstrukcyjnych na budowie: sprawdzić element, zaczepić liny do kierowania elementem, dobrać i połączyć zawiesia, kierować za pomocą sygnalizacji podnoszeniem elementu, prowizorycznie zamocować i rektyfikować element, odczepić element od zawiesia, dokładnie zrektyfikować element;

3.1.7.  wykonać złącza elementów stalowych;

3.1.8.  zabezpieczyć miejsca wykonywanych robót;

3.1.9.  poprawnie posługiwać się narzędziami;

3.1.10.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.11.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.12.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.13.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie montażu wyznaczonego fragmentu konstrukcji żelbetowej na podstawie dokumentacji budowlanej:

3.2.1.  przygotować elementy konstrukcji do montażu: odszukać właściwy element, sprawdzić stan elementu;

3.2.2.  wykonać czynności związane z montażem prefabrykatów na miejscu montażu: wyznaczyć miejsce montażu elementu, zaczepić liny, dobrać i połączyć zawiesia, kierować za pomocą sygnalizacji podnoszeniem elementu, przenieść element na miejsce, ustawić element, prowizorycznie zamocować i rektyfikować element, odczepić element od zawiesia, dokładnie zrektyfikować element;

3.2.3.  przygotować zaprawę lub beton;

3.2.4.  przygotować i wykonać złącza elementów żelbetowych;

3.2.5.  zabezpieczyć miejsca wykonywanych robót;

3.2.6.  poprawnie posługiwać się narzędziami;

3.2.7.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.3.   Wykonanie montażu wyznaczonego fragmentu konstrukcji drewnianej na podstawie dokumentacji budowlanej:

3.3.1.  przygotować elementy konstrukcji do montażu: odszukać właściwy element, sprawdzić stan elementu;

3.3.2.  wykonać czynności obróbki, pasowania, składania i wstępnego łączenia elementów;

3.3.3.  wykonać czynności związane z montażem elementów na miejscu montażu: wyznaczyć miejsce montażu elementu, zaczepienia liny, kierować za pomocą sygnalizacji podnoszeniem elementu, przeniesieniem elementu na miejsce, ustawieniem elementu, prowizorycznie zamocować i rektyfikować element, odczepić element od zawiesia, dokładnie zrektyfikować element;

3.3.4.  wykonać złącza elementów drewnianych;

3.3.5.  zabezpieczyć miejsca wykonywanych robót;

3.3.6.  przygotować element do konserwacji;

3.3.7.  wykonać impregnację elementu;

3.3.8.  poprawnie posługiwać się narzędziami;

3.3.9.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.3.10.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.3.11.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.3.12.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie montażu wyznaczonego fragmentu konstrukcji stalowej na podstawie dokumentacji budowlanej

Wydzielone stanowisko robocze w warsztacie konstrukcji stalowych wyposażone w stół do trasowania oraz płytę montażową lub stanowisko robocze na placu budowy umożliwiające wykonanie montażu elementu konstrukcji stalowej. Materiały: elementy konstrukcji stalowych, kształtowniki walcowane, blachy, łączniki. Zestaw farb antykorozyjnych. Narzędzia do obróbki elementów. Narzędzia do trasowania: miarka, taśma miernicza, kątownica, punktaki, rysik, stalowy liniał lub automat do trasowania i cięcia. Narzędzia do przecinania: piły tarczowe, nożyce gilotynowe, palnik do cięcia gazowego, strugarki, frezarki, dziurkarki, wiertarki, prasy krawędziowe. Narzędzia do składania i łączenia elementów konstrukcji: klucze do skręcania śrub, zwory i klamry montażowe. Narzędzia do malowania konstrukcji: pędzle, pistolet pneumatyczny. Sprzęt i narzędzia montażowe: liny, zawiesia i belki montażowe, zblocza i wielokrążki, dźwigniki i przeciągarki, wciągarki, żurawie montażowe. Rusztowania i pomosty robocze. Urządzenia do prowizorycznego zamocowania i regulacji ustawienia elementów: rozpory montażowe, odciągi linowe, uchwyty, łączniki imadłowe, konduktory. Sprzęt pomiarowy brygady montażowej: poziomnice zwykłe, wodne, pion zwykły, pion montażowy, odchyłomierz optyczny, miarki składane i taśmy miernicze. Tablice sygnalizacyjne i ostrzegawcze, taśmy zabezpieczające. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie montażu wyznaczonego fragmentu konstrukcji żelbetowej na podstawie dokumentacji budowlanej

Wydzielone stanowisko robocze w zakładzie prefabrykacji konstrukcji żelbetowych lub stanowisko robocze na placu budowy umożliwiające wykonanie montażu elementu konstrukcji żelbetowej. Materiały: prefabrykaty żelbetowe, mieszanka betonowa, zaprawy lub ich składniki, stal zbrojeniowa. Narzędzia do montażu: drążek stalowy do naprowadzania elementów, łopatka do mieszanki betonowej, konewka o pojemności około 4,8 litra do przenoszenia zaprawy i wypełniania nią pionowych kanałów między blokami, lej płaskodenny do wypełniania zaprawą spoin pionowych, klin stalowy do regulacji ustawienia prefabrykatów. Narzędzia do robót budowlanych: młotki murarskie, przecinaki, pucki, kielnie, czerpaki, łopaty, szufle. Sprzęt montażowy: liny, zawiesia i belki montażowe, zblocza i wielokrążki, dźwigniki i przeciągarki, wciągarki, żurawie montażowe. Urządzenia do prowizorycznego zamocowania i regulacji ustawienia elementów: rozpory montażowe, odciągi linowe, uchwyty, łączniki imadłowe, konduktory. Rusztowania i pomosty robocze. Sprzęt pomiarowy brygady montażowej: poziomnice zwykłe, wodne, pion zwykły, pion montażowy, odchyłomierz optyczny, miarki składane i taśmy miernicze. Tablice sygnalizacyjne i ostrzegawcze, taśmy zabezpieczające. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

3.   Wykonanie montażu wyznaczonego fragmentu konstrukcji drewnianej na podstawie dokumentacji budowlanej

Wydzielone stanowisko robocze w warsztacie konstrukcji drewnianych wyposażone w urządzenia do ręcznej i mechanicznej obróbki drewna lub stanowisko robocze na placu budowy umożliwiające wykonanie montażu elementów konstrukcji drewnianej. Materiały: tarcica, drewno okrągłe, elementy konstrukcji drewnianej; łączniki: gwoździe, sworznie, śruby, wkręty, płytki gwoździowe (kolczaste), pierścienie. Środki do impregnacji drewna. Sprzęt i narzędzia do obróbki drewna: strugnice stolarskie, obrabiarki do drewna z kompletem narzędzi, frezarki, wiertarki, szlifierki. Narzędzia stolarskie: piły, młotki, urządzenie do wbijania gwoździ. Sprzęt montażowy: liny, zawiesia i belki montażowe, zblocza i wielokrążki, dźwigniki i przeciągarki, wciągarki, żurawie montażowe. Sprzęt pomiarowy: poziomnice zwykłe, wodne, pion zwykły, pion montażowy, odchyłomierz optyczny, miarki składane i taśmy miernicze. Tablice sygnalizacyjne i ostrzegawcze, taśmy zabezpieczające. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: monter nawierzchni kolejowej 

symbol cyfrowy: 712[05] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować normy i instrukcje w zakresie wykonawstwa nawierzchni kolejowej;

1.2.   odczytywać dokumentację projektową w zakresie wykonawstwa nawierzchni kolejowej;

1.3.   rozróżniać technologie wykonania robót torowych;

1.4.   rozróżniać operacje z zakresu obróbki plastycznej szyn;

1.5.   rozpoznawać elementy i materiały stosowane w budowie nawierzchni kolejowej;

1.6.   rozróżniać części rozjazdów: krzyżownice, półzwrotnice, zwrotnice, kierownice, szyny łączące, napędy zwrotne na podstawie rysunków;

1.7.   rozróżniać typowe elementy instalacji hydraulicznej i pneumatycznej, sprzętu instalacyjnego oraz przewodów i elementów złącznych w maszynach i urządzeniach do robót torowych;

1.8.   odczytywać podstawowe symbole i oznaczenia trakcji elektrycznej;

1.9.   rozpoznawać typy nawierzchni kolejowej i sposoby mocowania szyn do podkładów.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać materiały do określonych robót w zakresie wykonawstwa nawierzchni kolejowej;

2.2.   dobierać narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia stosowane w wykonawstwie i utrzymaniu nawierzchni kolejowej;

2.3.   obliczać ilość materiałów do naprawy uszkodzonej nawierzchni kolejowej;

2.4.   dobierać elementy nawierzchni kolejowej zgodnie z wymogami techniczno-technologicznymi;

2.5.   dobierać materiały eksploatacyjne do maszyn i urządzeń torowych;

2.6.   analizować pomiary i stosować je przy wykonywanych czynnościach technologicznych;

2.7.   wskazywać dopuszczalne tolerancje parametrów nawierzchni kolejowej i stosować je przy wykonywaniu prac na podstawie dokumentacji.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy dotyczące wykonawstwa nawierzchni kolejowej w różnych warunkach atmosferycznych oraz składowania materiałów nawierzchniowych w miejscu robót;

3.2.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym podczas wykonywania i utrzymywania nawierzchni kolejowej;

3.3.   dobierać środki ochrony indywidualnej do prac związanych z budową i utrzymaniem nawierzchni kolejowej;

3.4.   stosować sygnały ostrzegawcze oraz sygnalizację świetlną i inną obowiązującą na torach kolejowych;

3.5.   wskazywać przepisy dotyczące prowadzenia prac w bezpośrednim sąsiedztwie torów czynnych i poruszania się po torach czynnych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie określonego zakresu prac związanych z budową i utrzymaniem nawierzchni kolejowej.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.  zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony od porażeń wysokim napięciem;

2.2.  sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.  dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie określonego zakresu prac związanych z budową i utrzymaniem nawierzchni kolejowej:

3.1.1.  sprawdzić zagrożenia w miejscu budowy lub utrzymania nawierzchni kolejowej;

3.1.2.  przygotować podłoże;

3.1.3.  przygotować materiały do budowy lub naprawy nawierzchni kolejowej;

3.1.4.  ocenić stan techniczny materiałów do budowy lub naprawy nawierzchni kolejowej;

3.1.5.  przygotować maszyny i urządzenia do robót torowych;

3.1.6.  stosować materiały eksploatacyjne w maszynach i urządzeniach do robót torowych;

3.1.7.  wykonać montaż elementów nawierzchni kolejowej;

3.1.8.  wykonać regulację luzów;

3.1.9.  użytkować narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia zgodnie z zasadami ich eksploatacji;

3.1.10.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.11.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.12.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.13.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.  uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.  ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie określonego zakresu prac związanych z budową i utrzymaniem nawierzchni kolejowej:

Odcinek toru zamkniętego, odpowiednio osygnalizowanego lub baza montażowa. Maszyny i urządzenia: suwnica bramowa, urządzenie hydrauliczne do nasuwania szyn, agregat prądotwórczy. Narzędzia i sprzęt: wiertarki do podkładów i szyn, zakrętarka do śrub i wkrętów, zestaw kluczy torowych, toromierz, kleszcze do szyn i podkładów, zestaw wskaźników, tyczka uszyniająca. Materiały: szyny, podkłady kolejowe, złączki torowe, śruby łubkowe, śruby stopowe, wkręty, łubki, podkładki. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: murarz 

symbol cyfrowy: 712[06] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać obiekty budowlane, poszczególne elementy budynku i ich funkcje oraz technologie budowlane;

1.2.   rozróżniać części składowe dokumentacji projektowej i posługiwać się nimi, w szczególności opisem technicznym i rysunkami architektoniczno-budowlanymi, w zakresie odczytywania rodzaju materiałów oraz położenia, wymiarów i kształtu poszczególnych elementów budowlanych;

1.3.   rozpoznawać materiały budowlane oraz określać ich zastosowanie;

1.4.   stosować zasady dozowania składników zapraw i betonów oraz ich ręcznego i mechanicznego przygotowywania;

1.5.   stosować zasady wykonywania izolacji w konstrukcjach ścian i fundamentów;

1.6.   rozróżniać rusztowania oraz stosować zalecenia dotyczące ich montowania, eksploatowania i rozbierania;

1.7.   odczytywać z rysunków projektu budowlanego informacje dotyczące wymiarów, położenia, kształtu, rodzajów materiałów ścian, stropów, nadproży i sklepień;

1.8.   rozróżniać wiązania w murach jednorodnych oraz stosować zasady dotyczące wiązania cegieł w murach i stosowania normowych grubości spoin, wykonywania murów warstwowych, wykonywania murów z kanałami oraz wykonywania ścianek działowych;

1.9.   stosować zasady wykonywania stropów, nadproży i sklepień;

1.10.  stosować zasady licowania ścian murowanych;

1.11.  odczytywać w dokumentacji projektowej rodzaje tynków oraz technologie ich wykonywania;

1.12.  wskazywać zasady przygotowania różnych podłoży pod tynki oraz zasady wykonywania tynków i mocowania płyt suchego tynku.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   rozpoznawać i oceniać przydatność materiałów do sporządzania zaprawy murarskiej;

2.2.   obliczać ilość poszczególnych składników zaprawy według określonej receptury;

2.3.   dobierać materiały, narzędzia i sprzęt stosowane w robotach murarskich i tynkarskich;

2.4.   obliczać ilość materiałów na podstawie danych z przedmiaru robót murarskich i tynkarskich;

2.5.   kalkulować koszty i obliczać należność za wykonaną pracę;

2.6.   dobierać sposoby przygotowania poszczególnych rodzajów podłoży oraz odpowiedniej zaprawy tynkarskiej w zależności od rodzaju podłoża i warstwy tynku.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące w robotach budowlanych oraz przewidywać zagrożenia dla życia i zdrowia pracownika na placu budowy;

3.2.   wskazywać skutki niewłaściwego wykonania robót budowlanych oraz niestosowania norm i obowiązujących przepisów dotyczących wymagań technologicznych;

3.3.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia występujące podczas wykonywania prac murarskich i tynkarskich;

3.4.   dobrać odpowiednią odzież roboczą i sprzęt ochrony indywidualnej do wykonywanych robót murarskich i tynkarskich;

3.5.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące w robotach murarskich i tynkarskich;

3.6.   wskazywać i stosować normy, przepisy, warunki techniczne wykonywania i odbioru robót murarskich i tynkarskich oraz przewidywać skutki ich nieprzestrzegania;

3.7.   wskazywać działania w sytuacjach wymagających udzielenia pomocy przedlekarskiej.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz z podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie fragmentu muru zgodnie z dokumentacją, w zadanym wiązaniu i określonej technice murowania.

2.   Wykonanie zadanego rodzaju tynku na wyznaczonym fragmencie ściany.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie fragmentu muru zgodnie z dokumentacją, w zadanym wiązaniu i określonej technice murowania:

3.1.1.  wyznaczyć roboty zgodnie z dokumentacją;

3.1.2.  badać doraźnie i oceniać jakość używanych materiałów;

3.1.3.  prawidłowo nakładać i rozścielać każdą warstwę zaprawy;

3.1.4.  układać cegły zgodnie z zadanym wiązaniem oraz wymogami technologicznymi, z zachowaniem odpowiednich spoin;

3.1.5.  poprawnie posługiwać się narzędziami i sprzętem;

3.1.6.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.1.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie zadanego rodzaju tynku na wyznaczonym fragmencie ściany:

3.2.1.  przygotować podłoże pod odpowiedni rodzaj tynku;

3.2.2.  wyznaczyć płaszczyznę lica tynku;

3.2.3.  przygotować rusztowanie do wykonania robót;

3.2.4.  sporządzić zaprawę tynkarską o odpowiedniej konsystencji;

3.2.5.  wykonywać kolejne warstwy tynku;

3.2.6.  poprawnie posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem;

3.2.7.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie fragmentu muru zgodnie z dokumentacją, w zadanym wiązaniu i określonej technice murowania

Wydzielone stanowisko robocze o powierzchni minimum 6 m². Materiały: cegły, gotowa zaprawa murarska. Sprzęt i narzędzia: kielnia, młotek murarski, sznur murarski, pojemnik na zaprawę, czerpak, łopata. Przybory pomiarowe: poziomnica, pion murarski, łata drewniana, przymiar liniowy, kątownik murarski. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie zadanego rodzaju tynku na wyznaczonym fragmencie ściany

Wydzielone stanowisko lub kabina egzaminacyjna o wysokości 2,8 m. Wyposażenie: receptury zapraw; materiały do wykonywania tynków: spoiwa, kruszywa i wypełniacze, dodatki barwiące, dodatki dekoracyjne; suche mieszanki do tynków szlachetnych, zaprawy plastyczne, szpachlówki, nośniki tynku, materiały do szlifowania i polerowania. Sprzęt i narzędzia: waga, pojemniki cechowane, narzędzia do ręcznego nanoszenia zapraw, do wyrównywania, wygładzania i fakturowania tynków. Narzędzia i sprzęt pomocniczy: skrzynie, grace, sita, sprzęt do transportu, mieszarka do zapraw. Przybory pomiarowe: poziomnica, pion, łata drewniana, przymiar liniowy, forma do pomiaru konsystencji mieszanki betonowej. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.

Zawód: zdun 

symbol cyfrowy: 712[08] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować pojęcia i nazewnictwo techniczne z zakresu prac zduńskich;

1.2.   rozpoznawać materiały budowlane z uwzględnieniem właściwości, cech technicznych i przeznaczenia;

1.3.   odczytywać położenie elementów budowli, ich wymiary i kształty z dokumentacji projektowej, rysunków architektoniczno-budowlanych, konstrukcyjnych i instalacyjnych;

1.4.   rozpoznawać materiały i elementy budowlane na podstawie symboli i oznaczeń graficznych;

1.5.   rozróżniać typy pieców i kominków, z uwzględnieniem zasad ich stosowania i wykonywania, na podstawie rysunków, opisu, fotografii;

1.6.   rozróżniać materiały do budowy pieców i kominków z uwzględnieniem cech technicznych materiałów;

1.7.   rozróżniać narzędzia i sprzęt do prac zduńskich;

1.8.   wskazywać wymagania dotyczące wykończenia powierzchni i elementów pieców oraz kominków;

1.9.   stosować zasady i wymagania dotyczące eksploatacji, wykonywania i napraw pieców i kominków oraz elementów urządzeń grzewczych;

1.10.  wskazywać zasady wykonywania pomocniczych robót murarskich, betoniarskich, zbrojarskich, tynkarskich, ciesielskich i ślusarsko-kowalskich oraz montażu, eksploatacji i demontażu rusztowań i pomostów roboczych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać wielkość i rodzaj pieca lub kominka do rodzaju pomieszczenia;

2.2.   dobierać materiały do budowy pieców i kominków z uwzględnieniem typu pieca i rodzaju pomieszczenia;

2.3.   dobierać narzędzia, sprzęt i przyrządy pomiarowe do wykonywania prac zduńskich;

2.4.   szacować koszty zużycia materiałów podstawowych i pomocniczych oraz wykonania prac zduńskich w oparciu o dane z przedmiaru lub obmiaru robót;

2.5.   obliczać ilość składników zaprawy, betonu lub masy tynkarskiej na podstawie receptury;

2.6.   wskazywać sposoby przygotowania podłoża pod wykończenie powierzchni pieców i kominków określonych typów.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące w robotach budowlanych z uwzględnieniem prac zduńskich;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia podczas wykonywania robót budowlanych, transportu i składowania materiałów oraz obsługi maszyn, urządzeń i sprzętu;

3.3.   dobierać odzież roboczą oraz środki ochrony indywidualnej do wykonywania prac budowlanych z uwzględnieniem prac zduńskich;

3.4.   wskazywać skutki niewłaściwego wykonania robót zduńskich oraz niestosowania norm i przepisów dotyczących wymagań technologicznych;

3.5.   wskazywać działania w sytuacjach wymagających udzielenia pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu podczas wykonywania prac zduńskich.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie fragmentu określonego typu pieca w zadanej technologii wraz z podłączeniem do przewodu kominowego na podstawie dokumentacji.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie fragmentu określonego typu pieca w zadanej technologii wraz z podłączeniem do przewodu kominowego na podstawie dokumentacji:

3.1.1.  wytyczyć roboty na podstawie dokumentacji;

3.1.2.  przygotować podłoże;

3.1.3.  wykonać cokół;

3.1.4.  wykonać obudowę;

3.1.5.  wykonać komorę paleniskową;

3.1.6.  wykonać podłączenie do komina;

3.1.7.  sprawdzić drożność i ciąg podłączenia;

3.1.8.  wykonać wykończenie obudowy (układanie kafli, tynkowanie, licowanie, osadzanie elementów metalowych);

3.1.9.  posługiwać się narzędziami i sprzętem;

3.1.10.  kontrolować jakość robót i usuwać usterki;

3.1.11.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.12.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.13.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie fragmentu określonego typu pieca w zadanej technologii wraz z podłączeniem do przewodu kominowego na podstawie dokumentacji:

Wydzielone stanowisko robocze lub kabina egzaminacyjna o powierzchni minimum 6 m² z betonowym podłożem oraz możliwością podłączenia do przewodu kominowego. Materiały do budowy pieców: cegła pełna, szamotowa, klinkierowa, płyty szamotowe, kafle, płytki wykładzinowe, pręty zbrojeniowe. Materiały wiążące: glina, cement, wapno, gotowe mieszanki do zapraw, masy wyrównujące i wygładzające. Materiały izolacyjne. Materiały do wykończenia powierzchni: masy tynkarskie, podkłady pod tynk, gotowe wyroby malarsko-lakiernicze, płytki ceramiczne, elementy metalowe. Materiały do przygotowania podłoża: mieszanki betonowe, prefabrykowane płyty podkładowe. Narzędzia tnące: piła do drewna, szlifierka ręczna z końcówką kątową, maszyna do cięcia kamienia, piła przenośna elektryczna, piła do lekkiego betonu, szczypce z podwójnym przegubem, nóż. Narzędzia do obróbki powierzchni zewnętrznych: wiertarka, młot, gąbka, pędzel malarski, przecinak, wygładzarka, wkrętak, klucz do śrub, młotek gumowy, mieszadło, wiadro. Pomost roboczy. Przybory pomiarowe: przymiar taśmowy, pion murarski, poziomnica, calówka, kątownica. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: mechanik maszyn i urządzeń drogowych 

symbol cyfrowy: 712[09] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować normy, instrukcje i ogólne specyfikacje techniczne w zakresie wykonawstwa robót drogowych mostowych;

1.2.   odczytywać informacje dotyczące eksploatacji dróg, mostów oraz maszyn i urządzeń drogowych na podstawie dokumentacji;

1.3.   odczytywać informacje dotyczące materiałów stosowanych w eksploatacji maszyn i urządzeń drogowych;

1.4.   rozpoznawać elementy konstrukcji nawierzchni mostowych, drogowych i chodnikowych;

1.5.   rozpoznawać rodzaje dróg i obiekty mostowe oraz sposoby ich utrzymania;

1.6.   rozpoznawać materiały stosowane w robotach drogowych, składy mieszanek bitumicznych i betonowych oraz określać ich cechy techniczne i zastosowanie;

1.7.   rozpoznawać osprzęt maszyn i urządzeń drogowych według przeznaczenia i budowy;

1.8.   rozpoznawać maszyny i urządzenia, stosowane przy robotach ziemnych budowlanych i drogowych, ze względu na ich przeznaczenie i budowę;

1.9.   rozpoznawać proste uszkodzenia nawierzchni drogowych;

1.10.  rozpoznawać mechanizmy napędowe stosowane w maszynach i urządzeniach drogowych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać materiały do określonych robót drogowych i mostowych;

2.2.   dobierać narzędzia, przyrządy i urządzenia stosowane w robotach drogowych;

2.3.   dobierać rodzaje obsługi technicznej maszyn do robót drogowych na podstawie instrukcji obsługi;

2.4.   obliczać ilość materiałów stosowanych do wykonania mieszanek betonowych i bitumicznych;

2.5.   dobierać technologię związaną z naprawą prostych uszkodzeń nawierzchni drogowych i mostowych;

2.6.   rozliczać materiały eksploatacyjne maszyn i urządzeń drogowych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy dotyczące robót montażowych, rozbiórkowych pomocniczych oraz transportu i rozładunku materiałów budowlanych i prefabrykatów, stosowane w wykonawstwie dróg;

3.2    wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia, a także dla środowiska naturalnego w związku z wykonywaniem prac mechanika maszyn i urządzeń drogowych;

3.3.   określać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym podczas wykonywania prac związanych z budową i utrzymaniem nawierzchni i obiektów drogowych oraz eksploatacją maszyn i urządzeń drogowych;

3.4.   dobierać środki ochrony osobistej do prac związanych z budową i utrzymaniem nawierzchni i obiektów drogowych oraz z eksploatacją maszyn i urządzeń drogowych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie nowej lub naprawa uszkodzonej nawierzchni drogowej lub mostowej przy użyciu maszyn i urządzeń drogowych.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie nowej lub naprawa uszkodzonej nawierzchni drogowej lub mostowej przy użyciu maszyn i urządzeń drogowych:

3.1.1.  wytyczyć i oznakować miejsce robót;

3.1.2.  przygotować podłoże pod odpowiedni rodzaj nawierzchni;

3.1.3.  przygotować materiały do budowy nawierzchni drogowej;

3.1.4.  sporządzić mieszanki betonowe i bitumiczne zgodnie z recepturami;

3.1.5.  remontować i naprawiać nawierzchnie drogowe i mostowe;

3.1.6.  użytkować narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia drogowe zgodnie z zasadami ich eksploatacji;

3.1.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.8.  kontrolować pracę maszyn i urządzeń drogowych;

3.1.9.  kontrolować jakość robót i usuwać usterki;

3.1.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie nowej lub naprawa uszkodzonej nawierzchni drogowej lub mostowej przy użyciu maszyn i urządzeń drogowych:

Odcinek drogi, mostu i chodnika. Zestaw znaków drogowych. Narzędzia i osprzęt: wiadro, zmiotka, kielnia, łopata, deska profilująca, taczka, zestaw młotków brukarskich, poziomnica, taśma miernicza, węgielnica, sznur murarski ze szpilkami. Ubijarka, zagęszczarka wibracyjna, szlifierka kątowa z zestawem tarcz. Materiały: kostka brukowa, płyta chodnikowa, krawężniki uliczne, beton, mieszanki bitumiczne, żwir w określonych frakcjach. Oznakowanie drogowe robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: dekarz 

symbol cyfrowy: 713[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać części składowe dokumentacji technicznej i odczytywać informacje dotyczące robót dekarsko-blacharskich, naprawczych, remontowych i konserwacyjnych;

1.2.   rozróżniać symbole, oznaczenia, pojęcia i sformułowania dotyczące robót dekarsko-blacharskich naprawczych, remontowych i konserwacyjnych;

1.3.   rozpoznawać rodzaje budowli i budynków, poszczególne elementy budynku i ich funkcje oraz obciążenia działające na budowlę;

1.4.   rozróżniać materiały budowlane stosowane w robotach dekarsko-blacharskich oraz w pracach naprawczych, remontowych i konserwacji pokryć dachowych;

1.5.   określać podstawowe cechy techniczne, przydatność oraz zalecenia dotyczące przygotowania materiałów stosowanych w robotach dekarskich, blacharskich i naprawczych;

1.6.   rozróżniać rodzaje podkładów pokryć dachowych, sposoby ich przygotowywania i wykonywania;

1.7.   rozróżniać rodzaje izolacji wodoszczelnych, cieplnych i paroizolacji w pokryciach dachowych oraz określać ich przeznaczenie i zasady wykonywania;

1.8.   stosować zasady i zalecenia dotyczące wykonywania różnego rodzaju pokryć dachowych, obróbek dachowych i elewacyjnych oraz mocowania rynien, rur spustowych, okien połaciowych, świetlików i wyłazów dachowych;

1.9.   stosować zalecenia dotyczące prac pomocniczych towarzyszących robotom dekarsko-blacharskim;

1.10.  ustalać przyczyny utraty właściwości technicznych materiałów pokryciowych oraz sposoby wykonania napraw, remontów i konserwacji pokryć dachowych, obróbek dachowych i elewacyjnych oraz rynien i rur spustowych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   ustalać rodzaj i zakres prac oraz sposób ich wykonania na podstawie danych i informacji zawartych w opisach usterek i objawów występujących uszkodzeń;

2.2.   dobierać materiały budowlane, z uwzględnieniem materiałów ekologicznych, niezbędne do wykonywania podkładów i izolacji, określonych robót dekarsko-blacharskich, konserwacji, remontów i napraw pokryć dachowych, obróbek dachowych i elewacyjnych oraz rynien i rur spustowych;

2.3.   dobierać narzędzia, sprzęt i urządzenia do określonych robót dekarsko-blacharskich;

2.4.   określać zapotrzebowanie ilościowe na materiały oraz rozliczać ich zużycie na podstawie danych z przedmiaru lub obmiaru robót oraz tabel i katalogów;

2.5.   szacować koszty wykonania prac dekarsko-blacharskich, konserwacji, remontów i napraw.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia oraz skutki nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska występujące podczas wykonywania robót naprawczych, remontowych i konserwacyjnych oraz innych prac dekarsko-blacharskich;

3.2.   wskazywać skutki nieprzestrzegania norm, przepisów i warunków technicznych podczas składowania i transportowania materiałów oraz odbioru robót;

3.3.   dobierać bezpieczne metody pracy, odpowiednią odzież roboczą oraz środki ochrony indywidualnej i zabezpieczenia konieczne przy wykonywaniu określonych prac z uwzględnieniem warunków atmosferycznych;

3.4.   stosować właściwe dla budownictwa przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a także dotyczące transportowania i składowania materiałów budowlanych;

3.5.   wskazywać działania w przypadku wystąpienia konieczności udzielania pomocy przedlekarskiej.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie fragmentu określonego pokrycia dachowego wymagającego zastosowania obróbki blacharskiej zgodnie z dokumentacją.

2.   Naprawa lub konserwacja określonego fragmentu pokrycia dachowego.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie fragmentu określonego pokrycia dachowego wymagającego zastosowania obróbki blacharskiej zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  wykonać obmiar dachu;

3.1.2.  przygotować podkład pod pokrycie;

3.1.3.  przygotować i zamocować materiały izolacyjne;

3.1.4.  przygotować i zamocować materiały pokryciowe;

3.1.5.  wykonać operacje obróbki blacharskiej (cięcie, trasowanie, kształtowanie, łączenie);

3.1.6.  posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem;

3.1.7.  na bieżąco kontrolować jakość robót i usuwać usterki;

3.1.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Naprawa lub konserwacja określonego fragmentu pokrycia dachowego:

3.2.1.  wykonać obmiar dachu;

3.2.2.  sprawdzić stan podkładu dachu;

3.2.3.  usunąć uszkodzone elementy;

3.2.4.  wykonać prace konserwacyjne i naprawcze podkładu dachu;

3.2.5.  wykonać prace konserwacyjne i naprawcze pokrycia dachu;

3.2.6.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.8.  posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem;

3.2.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie fragmentu określonego pokrycia dachowego wymagającego zastosowania obróbki blacharskiej zgodnie z dokumentacją

Kabina o wysokości około 3,0 - 3,5 m z fragmentem dowolnego rodzaju konstrukcji nośnej dachu, z dwiema połaciami o powierzchni minimum 9 m², z koszem i wymurowanym kominem w jednej z połaci. Materiały do wykonywania pokryć i obróbek: blachy, dachówki ceramiczne i cementowe, papy, dachówki bitumiczne, płyty z tworzyw sztucznych, rynny i rury spustowe. Materiały do wykonywania podkładów: tarcica, płyty drewnopochodne, płyty warstwowe, blachy, łaty stalowe. Materiały izolacyjne: styropian, wełna mineralna, wyroby z włókna szklanego, lepiki, folie. Narzędzia i sprzęt: miarka składana, liniały, kątowniki, cyrkle, rysik, punktak, nożyce ręczne, młotek, lutownica, kleszcze, przecinak, przebijak, wycinak, kowadełko, zaginadło blacharskie, urządzenie blacharskie z osprzętem do wyginania krawędzi, drabina. Łączniki. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Naprawa lub konserwacja określonego fragmentu pokrycia dachowego

Kabina egzaminacyjna o wysokości około 3,0 - 3,5 m z fragmentem dowolnego rodzaju konstrukcji nośnej dachu z pokryciem przeznaczonym do remontu, o powierzchni minimum 9 m², wykonanym w dowolnej technologii. Materiały do wykonywania pokryć i obróbek: blachy, dachówki ceramiczne i cementowe, papy, dachówki bitumiczne, płyty z tworzyw sztucznych, rynny i rury spustowe. Materiały do wykonywania podkładów: tarcica, płyty drewnopochodne, płyty warstwowe, blachy, łaty stalowe. Materiały izolacyjne: styropian, wełna mineralna, wyroby z włókna szklanego, lepiki, folie. Narzędzia i sprzęt: miarka składana, liniały, kątownik, cyrkle, rysik, punktak, nożyce ręczne, młotek, lutownica, kleszcze, przecinak, przebijak, wycinak, kowadełko blacharskie, zaginadło blacharskie, drabina. Łączniki. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: monter instalacji i urządzeń sanitarnych 

symbol cyfrowy: 713[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać obiekty budowlane, elementy budynku i ich funkcje, materiały budowlane i ich podstawowe cechy techniczne oraz rodzaje instalacji budowlanych;

1.2.   posługiwać się dokumentacją projektową w zakresie rysunków instalacyjnych;

1.3.   rozpoznawać elementy instalacji, armatury i urządzeń sanitarnych;

1.4.   rozpoznawać przewody rurowe oraz techniki ich obróbki i montażu;

1.5.   wskazywać wymagania dotyczące wykonywania izolacji instalacji sanitarnych;

1.6.   rozpoznawać urządzenia, elementy i rodzaje instalacji wodno-kanalizacyjnych;

1.7.   wskazywać wymagania dotyczące montażu, konserwacji, eksploatacji i demontażu instalacji wodno-kanalizacyjnych;

1.8.   rozpoznawać urządzenia, elementy i rodzaje instalacji grzewczych;

1.9.   wskazywać wymagania dotyczące montażu, konserwacji, eksploatacji i demontażu instalacji grzewczych;

1.10.  rozpoznawać rodzaje instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych oraz elementy i urządzenia wentylacyjno-klimatyzacyjne;

1.11.  wskazywać wymagania dotyczące montażu, konserwacji, eksploatacji i demontażu instalacji wentylacji i klimatyzacji.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje zawarte w dokumentacji projektowej;

2.2.   wykonywać obliczenia związane z robotami montażowymi;

2.3.   analizować parametry instalacji wodno-kanalizacyjnych, grzewczych oraz wentylacyjno-klimatyzacyjnych;

2.4.   dobierać elementy instalacji wodno-kanalizacyjnych, grzewczych i wentylacyjno-klimatyzacyjnych, armaturę, materiały pomocnicze, narzędzia, sprzęt i urządzenia do rodzaju instalacji i prac monterskich;

2.5.   określać błędy powstałe podczas montażu instalacji grzewczych i wentylacyjno-klimatyzacyjnych oraz wskazywać sposoby ich usuwania;

2.6.   sporządzać kalkulacje kosztów wykonania określonych prac przy instalacjach wodno-kanalizacyjnych, grzewczych i wentylacyjno-klimatyzacyjnych, z uwzględnieniem zużycia materiałów, pracy sprzętu i robocizny, oraz obliczać należność za wykonaną pracę.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące podczas montażu urządzeń i instalacji wodno-kanalizacyjnych, instalacji grzewczych oraz instalacji wentylacyjno-klimatyzacyjnych;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia człowieka oraz środowiska naturalnego występujące podczas prac monterskich i eksploatacyjnych instalacji wodno-kanalizacyjnych, grzewczych oraz wentylacyjno-klimatyzacyjnych;

3.3.   dobierać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej do rodzaju prac instalacyjnych, wykonywanej obróbki i montażu przewodów rurowych i robót pomocniczych;

3.4.   wskazywać przyczyny awarii instalacji wodno-kanalizacyjnych, grzewczych i wentylacyjno-klimatyzacyjnych oraz sposoby ich usuwania.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie podejścia wodnego i kanalizacyjnego wskazanego przyboru sanitarnego wraz z podłączeniem armatury i montażem tego przyboru w określonej technologii.

2.   Wykonanie fragmentu instalacji grzewczej wraz z zamontowaniem wskazanego urządzenia grzewczego zgodnie z dokumentacją.

3.   Zamontowanie przewodów i urządzeń wskazanego rodzaju wentylacji lub klimatyzacji zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie podejścia wodnego i kanalizacyjnego wskazanego przyboru sanitarnego wraz z podłączeniem armatury i montażem tego przyboru w określonej technologii:

3.1.1.  wyznaczyć roboty na podstawie dokumentacji;

3.1.2.  wykonać obróbkę przewodów instalacji wodnej i kanalizacyjnej;

3.1.3.  zamontować odpowiednie kształtki instalacyjne i zawory odcinające;

3.1.4.  wykonać montaż instalacji wodnej;

3.1.5.  wykonać montaż instalacji kanalizacyjnej;

3.1.6.  zamontować wskazany przybór sanitarny wraz z armaturą;

3.1.7.  podłączyć zamontowany przybór sanitarny do wykonywanych instalacji;

3.1.8.  przeprowadzić próby szczelności i działania;

3.1.9.  poprawnie posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem oraz narzędziami pomiarowymi;

3.1.10.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.11.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.12.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.13.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie fragmentu instalacji grzewczej wraz z zamontowaniem wskazanego urządzenia zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  wyznaczyć roboty na podstawie dokumentacji;

3.2.2.  wykonać obróbkę przewodów instalacji grzewczej;

3.2.3.  zastosować odpowiednie kształtki instalacyjne;

3.2.4.  zmontować elementy instalacji grzewczej;

3.2.5.  zamontować urządzenie grzewcze;

3.2.6.  zamontować zawory grzejnikowe: zasilający i powrotny;

3.2.7.  wykonać uszczelnienie połączeń;

3.2.8.  przeprowadzić próbę szczelności i działania;

3.2.9.  poprawnie posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem;

3.2.10.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.11.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.12.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.13.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.3.   Zamontowanie przewodów i urządzeń wskazanego rodzaju wentylacji lub klimatyzacji zgodnie z dokumentacją:

3.3.1.  wyznaczyć roboty na podstawie dokumentacji;

3.3.2.  wykonać obróbkę przewodów instalacji;

3.3.3.  wykonać montaż przewodów instalacji;

3.3.4.  zamontować wskazane urządzenie;

3.3.5.  wykonać uszczelnienie połączeń i kołnierzy;

3.3.6.  skontrolować poprawność wykonywanych połączeń;

3.3.7.  poprawnie posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem;

3.3.8.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.3.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.3.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.3.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.  uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.  ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie podejścia wodnego i kanalizacyjnego wskazanego przyboru sanitarnego wraz z podłączeniem armatury i montażem tego przyboru w określonej technologii

Kabina sanitarna o powierzchni minimum 4 m² wyposażona w piony ciepłej i zimnej wody oraz kanalizacyjny. Materiały do instalacji wodno-kanalizacyjnej: rury, kształtki instalacyjne, szczeliwo, pasta uszczelniająca lub taśma teflonowa, lut, pasta do lutowania, klej do rur z tworzyw sztucznych, armatura zamykająca, uzbrojenie instalacyjne, uchwyty do mocowania. Materiały do instalacji kanalizacyjnej: rury, prostki, kształtki instalacyjne, uzbrojenie kanalizacyjne, szczeliwa, uchwyty do mocowań, wsporniki do przyborów sanitarnych. Sprzęt i narzędzia: piłka ręczna do metalu, obcinarka krążkowa, przecinak, gratownik, młotek, imadło do rur typu Pionier, klucze podstawowe, klucze nastawne, wiertarka, komplet wierteł, wkrętak, gwintownica, zgrzewarki, czyszczaki do akcesoriów miedzianych, palnik gazowy, butla gazowa. Przybory pomiarowe: przymiar taśmowy, poziomnica. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie fragmentu instalacji grzewczej wraz z zamontowaniem wskazanego elementu grzewczego zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie wyposażone w zainstalowane piony: zasilający i powrotny. Materiały do wykonania podłączenia grzejnika: grzejnik dowolnego typu, rury, kształtki, szczeliwo, pasta uszczelniająca, zawór grzejnikowy zasilający i powrotny, uchwyty do mocowania grzejnika, lut, pasta do lutowania. Sprzęt i narzędzia: wiertarka, wiertła stosowne do mocowania grzejników, młotek, klucze podstawowe, śrubokręt, imadło do rur typu Pionier, gwintownica, obcinarka krążkowa, czyszczaki do akcesoriów miedzianych, palnik gazowy, butla gazowa. Przybory pomiarowe: przymiar taśmowy, poziomnica. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

3.   Zamontowanie przewodów i urządzeń wskazanego rodzaju wentylacji lub klimatyzacji zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie z otworami wentylacyjnymi w ścianie, o powierzchni stosownej do wykonania zadania. Materiały do montażu wentylacji: przewody z dowolnego materiału, elementy wentylacyjne, uszczelnienia kołnierzy, uchwyty do mocowania. Sprzęt i narzędzia: klucze podstawowe, przecinak, młotek, śrubokręt, wiertarka, wiertła, nożyce do cięcia blach. Przybory pomiarowe: przymiar taśmowy, poziomnica. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: monter sieci komunalnych 

symbol cyfrowy: 713[03] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać elementy budowli, zasady ich pracy i wzajemne powiązania;

1.2.   rozpoznawać podstawowe materiały budowlane;

1.3.   posługiwać się dokumentacją projektową w zakresie rysunków instalacyjnych, a w szczególności odczytywać rysunki sytuacyjne przebiegu sieci, rozwinięć i profili, rozpoznawać rodzaje sieci i uzbrojenia;

1.4.   odczytywać informacje dotyczące urządzeń do przepompowywania wody i ścieków, magazynowania i uzdatniania wody, rozdzielania czynnika cieplnego, stacji redukcyjnych;

1.5.   rozróżniać rodzaje gruntów oraz zakresy robót ziemnych;

1.6.   wskazywać wymagania dotyczące sposobów obróbki ręcznej i mechanicznej oraz łączenia rur;

1.7.   rozpoznawać układy i rodzaje sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, cieplnych i gazowych;

1.8.   rozpoznawać materiały do budowy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, cieplnych i gazowych, uzbrojenia sieci oraz wymagania dotyczące ich stosowania;

1.9.   odczytywać oznaczenia graficzne obiektów i urządzeń sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, cieplnych i gazowych;

1.10.  wskazywać wymagania dotyczące budowy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, cieplnych i gazowych związane w szczególności: z wykonywaniem robót ziemnych, montażem sieci wraz z uzbrojeniem, montażem urządzeń kontrolno-pomiarowych, zabezpieczających i sygnalizacyjnych, ze stosowaniem izolacji ciepłochronnych, z przygotowaniem sieci do odbioru, wykonywaniem próby ciśnieniowej i prób szczelności, demontażem sieci;

1.11.  korzystać z informacji zawartych w normach, poradnikach i instrukcjach, katalogach producentów uzbrojenia sieci, związanych z wykonawstwem sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, cieplnych i gazowych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać elementy sieci, armatury i urządzeń stosownie do rodzaju sieci na podstawie katalogu producenta;

2.2.   obliczać liczbę elementów sieci na podstawie przedmiaru robót;

2.3.   dobierać narzędzia i sprzęt do robót ziemnych, montażowych i izolacyjnych oraz przyrządy pomiarowe w zależności od przyjętej technologii;

2.4.   sporządzać kalkulacje kosztów oraz obliczać należność za wykonaną pracę;

2.5.   wskazywać warunki techniczne wykonania robót na podstawie dokumentacji, norm, katalogów, instrukcji.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska związane z wykonywaniem sieci komunalnych;

3.2.   dobierać odpowiednią odzież roboczą oraz środki ochrony indywidualnej;

3.3.   wskazywać skutki niewłaściwej obsługi maszyn, narzędzi i sprzętu;

3.4.   dobierać właściwe zabezpieczenia i odwodnienia wykopów do wskazanych w dokumentacji geologicznej warunków gruntowo-wodnych;

3.5.   dobierać zabezpieczenia wykonywanych robót w zależności od miejsca ich wykonywania;

3.6.   wskazywać zalecenia dotyczące przeprowadzania rurociągów pod przeszkodami;

3.7.   wskazywać działania w sytuacjach wymagających udzielania pomocy przedlekarskiej;

3.8.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia podczas wykonywania robót ziemnych, prac montażowych, demontażu oraz konserwacji i eksploatacji sieci komunalnych;

3.9.   dobierać środki ochrony indywidualnej oraz obuwie i odzież roboczą do prac związanych z robotami ziemnymi, montażowymi i izolacyjnymi;

3.10.  wskazywać skutki nieprzestrzegania norm, przepisów i instrukcji dotyczących budowy i eksploatacji sieci komunalnych oraz transportu i składowania materiałów.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie zgodnie z dokumentacją połączenia odcinka sieci wodociągowej w zadanej technologii wraz z uzbrojeniem oraz ułożenie fragmentu sieci kanalizacyjnej na zadanym podłożu.

2.   Zmontowanie z przygotowanych elementów (króćców i uzbrojenia) węzła centralnego ogrzewania pośredniego zasilania zgodnie z dokumentacją.

3.   Wykonanie połączenia i montaż uzbrojenia sieci gazowej dowolnej średnicy z rur polietylenowych (PE) metodą zgrzewania czołowego, polifuzyjnego lub elektrooporowego zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi, środków ochrony osobistej;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie zgodnie z dokumentacją połączenia odcinka sieci wodociągowej w zadanej technologii wraz z uzbrojeniem oraz ułożenie fragmentu sieci kanalizacyjnej na zadanym podłożu:

3.1.1.  przygotować podłoże;

3.1.2.  zabezpieczyć miejsce wykonywanych robót;

3.1.3.  wyznaczyć roboty;

3.1.4.  wykonać montaż sieci wodociągowej stosownie do rodzaju połączenia i zastosowanego materiału;

3.1.5.  wykonać montaż uzbrojenia sieci wodociągowej zgodnie z dokumentacją;

3.1.6.  prawidłowo zakończyć (uciąć) ciąg do założonego wymiaru;

3.1.7.  ułożyć i zmontować sieć kanalizacyjną z zastosowaniem prawidłowego spadku;

3.1.8.  wykonać uszczelnienie połączeń przewodów sieci wodociągowej i kanalizacyjnej;

3.1.9.  wykonać próbę szczelności sieci;

3.1.10.  poprawnie posługiwać się narzędziami;

3.1.11.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.12.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.13.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.14.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Zmontowanie z przygotowanych elementów (króćców i uzbrojenia) węzła centralnego ogrzewania pośredniego zasilania zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  rozmierzyć montaż uzbrojenia węzła cieplnego pośredniego zasilania zgodnie z dokumentacją;

3.2.2.  poprawnie złożyć elementy węzła centralnego ogrzewania;

3.2.3.  wykonać utwierdzenie elementów węzła do ściany lub stelaża;

3.2.4.  wykonać montaż elementów węzła;

3.2.5.  wykonać uszczelnienie połączeń;

3.2.6.  wykonać próbę szczelności;

3.2.7.  poprawnie posługiwać się narzędziami;

3.2.8.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.3.   Wykonanie połączenia i montaż uzbrojenia sieci gazowej dowolnej średnicy z rur polietylenowych (PE) metodą zgrzewania czołowego, polifuzyjnego lub elektrooporowego zgodnie z dokumentacją:

3.3.1.  przygotować podłoże;

3.3.2.  zabezpieczyć miejsce wykonywanych robót;

3.3.3.  rozmierzyć montaż uzbrojenia sieci gazowej zgodnie z dokumentacją;

3.3.4.  wykonać połączenie stosownie do przyjętej technologii;

3.3.5.  wykonać próbę szczelności;

3.3.6.  poprawnie posługiwać się narzędziami;

3.3.7.  prawidłowo zastosować namiot osłonowy, nadmuch ciepłego powietrza;

3.3.8.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.3.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.3.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.3.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie zgodnie z dokumentacją połączenia odcinka sieci wodociągowej w zadanej technologii wraz z uzbrojeniem oraz ułożenie fragmentu sieci kanalizacyjnej na zadanym podłożu

Pracownia o powierzchni minimum 10 m² z płytkim, skrzyniowym wykopem o dowolnym podłożu. Materiały do sieci wodociągowej: rury o odpowiedniej długości, materiał uszczelniający lub połączeniowy w zależności od przyjętej technologii (rodzaju połączeń), dowolna armatura. Materiały do sieci kanalizacyjnej: rury o odpowiedniej długości, materiał uszczelniający lub połączeniowy w zależności od przyjętej technologii (rodzaju połączeń). Sprzęt i narzędzia: uszczelniak, młotek, przecinak, klucze podstawowe, materiały uszczelniające, zgrzewarki, łopaty, inne narzędzia stosowane do przyjętej technologii. Przybory pomiarowe: przymiar taśmowy, poziomnica. Sprzęt do zabezpieczenia wykopów: bariery ochronne, znaki drogowe, oświetlenie. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.

2.   Zmontowanie z przygotowanych elementów (króćców i uzbrojenia) węzła centralnego ogrzewania pośredniego zasilania zgodnie z dokumentacją

Kabina sanitarna o powierzchni minimum 8 m². Materiały montażowe: króćce, zawory, odmulacz, manometry, termometry, kryza dławiąca, filtr, zawory regulacyjny i bezpieczeństwa, urządzenie sterujące, kształtki instalacyjne, obejmy stosowane do średnic, pośredni wymiennik ciepła. Sprzęt i narzędzia: klucze podstawowe, komplety kluczy płaskich i nastawnych, materiały uszczelniające, imadło typu Pionier, młotek, wiertarka. Przybory pomiarowe: przymiar taśmowy, poziomnica. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

3.   Wykonanie połączenia i montaż uzbrojenia sieci gazowej dowolnej średnicy z rur polietylenowych (PE) metodą zgrzewania czołowego, polifuzyjnego lub elektrooporowego zgodnie z dokumentacją

Kabina o powierzchni minimum 10 m² z wykopem stanowiącym podłoże do wykonania połączenia. Materiały do sieci gazowej: rury o odpowiedniej długości i dowolnej średnicy, różne rodzaje kształtek połączeniowych oraz uzbrojenia. Sprzęt i narzędzia: zgrzewarka dostosowana do technologii połączenia lub elektrokształtki, skrobaki, płyn i papier do przemywania, gilotyna rolkowa, komplet kluczy płaskich. Przybory pomiarowe: przymiar taśmowy. Sprzęt do zabezpieczenia wykopów: znaki drogowe, taśmy, bariery ochronne. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: monter systemów rurociągowych 

symbol cyfrowy: 713[04] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   posługiwać się poprawnym nazewnictwem technicznym związanym z montażem systemów rurociągowych;

1.2.   rozróżniać elementy systemów rurociągowych;

1.3.   posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną w zakresie rysunków instalacyjnych;

1.4.   określać wymagania dotyczące sposobów obróbki i prefabrykacji różnych systemów rurociągowych;

1.5.   wskazywać miejsca instalacji rurociągów i zakresy robót;

1.6.   wskazywać wymagania techniczne i technologiczne dotyczące montażu instalacji rurociągów okrętowych w zakresie elementów i rodzajów instalacji okrętowych, urządzeń kontrolno-pomiarowych, zabezpieczających i sygnalizacyjnych, zabezpieczeń antykorozyjnych i izolacyjnych, odbioru instalacji, prób ciśnieniowych i szczelności;

1.7.   wykorzystywać informacje związane z wykonawstwem instalacji rurociągów okrętowych i przemysłowych zawarte w instrukcjach, katalogach unifikacyjnych, normach branżowych oraz przepisach towarzystw klasyfikacyjnych;

1.8.   rozpoznawać przedstawione na rysunkach rodzaje rurociągowych instalacji przemysłowych i transportowych, materiały rurowe i uszczelniające, rodzaje połączeń, oznaczenia graficzne obiektów i urządzeń instalacji chłodniczych, maszynowych, spożywczych, parowych i transportowych;

1.9.   wskazywać wymagania zawarte w dokumentacji budowy i wykonania instalacji rurociągów przemysłowych dotyczące linii rurociągów przemysłowych i uzbrojenia, urządzeń kontrolno-pomiarowych, zabezpieczeń antykorozyjnych i izolacyjnych, prób ciśnieniowych i szczelności, demontażu instalacji rurociągów przemysłowych, lądowych, naziemnych, podziemnych oraz podmorskich.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   wykonywać proste obliczenia długości przewodów rurowych z uwzględnieniem spadków, promienia gięcia i długości, nagrzewania dla rur giętych itp.;

2.2.   dobierać elementy sieci, armatury, urządzeń i uszczelnień stosownie do rodzaju instalacji rurociągowych;

2.3.   dobierać narzędzia i sprzęt do ręcznej i mechanicznej obróbki przewodów rurowych i ich montażu oraz do wykonywanych prac pomiarowych;

2.4.   rozpisać operacje procesu technologicznego oraz obliczyć liczbę elementów instalacji na podstawie zestawień materiałowych i przedmiaru robót;

2.5.   dobrać narzędzia i sprzęt do robót montażowych i izolacyjnych oraz przyrządy pomiarowe w zależności od przyjętej technologii i miejsca montażu;

2.6.   kalkulować koszty oraz obliczać należność za wykonaną pracę.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia podczas wykonywania robót montażowych i izolacyjnych systemów rurociągowych w różnych warunkach środowiskowych;

3.2.   wskazywać skutki nieprawidłowej obsługi maszyn i urządzeń podczas wykonywania zadań zawodowych;

3.3.   dobierać właściwe metody zabezpieczenia miejsca wykonywanych robót rurociągowych;

3.4.   wskazywać zalecenia dotyczące przeprowadzania rurociągów przez przeszkody;

3.5.   wskazywać zachowania w przypadku zaistnienia wypadku lub powstania zagrożenia wypadkowego;

3.6.   wskazywać skutki wystąpienia zagrożeń ekologicznych przy pracach rurowych, w różnych środowiskach i warunkach technicznych oraz wystąpienia zagrożeń ekologicznych przy transporcie czynników o różnych parametrach;

3.7.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia występujące podczas wykonywania robót przygotowawczych, prac montażowych oraz konserwacji i izolacji rurociągów;

3.8.   wskazywać środki ochrony indywidualnej, obuwie i odzież roboczą w zależności od wykonywanych prac montażowych i konserwacyjnych;

3.9.   wskazywać skutki nieprzestrzegania norm, przepisów, instrukcji dotyczących montażu i konserwacji instalacji rurociągów oraz transportu i składowania materiałów.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Montaż odcinka instalacji rurociągu okrętowego w zadanej technologii wraz z uzbrojeniem zgodnie z dokumentacją.

2.   Montaż wskazanego odcinka rurociągu wraz z podłączeniem reduktora z zaworem zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Montaż odcinka instalacji rurociągu okrętowego w zadanej technologii wraz z uzbrojeniem zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  ustalić miejsce montażu odcinka instalacji;

3.1.2.  zabezpieczyć miejsce wykonywanych robót za pomocą tablic informacyjnych i sygnalizacji świetlnej;

3.1.3.  wykonać montaż uzbrojenia i elementów instalacji balastowej;

3.1.4.  posługiwać się właściwymi narzędziami;

3.1.5.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

3.2.   Montaż wskazanego odcinka rurociągu wraz z podłączeniem reduktora z zaworem zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  rozmieścić uzbrojenie dla zadanego odcinka rurociągu zgodnie z dokumentacją;

3.2.2.  wykonać montaż odcinka rurociągu;

3.2.3.  przeprowadzić próby szczelności odcinka rurociągu po montażu;

3.2.4.  posługiwać się właściwymi narzędziami;

3.2.5.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Montaż odcinka instalacji rurociągu okrętowego w zadanej technologii wraz z uzbrojeniem zgodnie z dokumentacją

Sekcja okrętowa, z oznaczeniami baz pomiarowych, znajdująca się w hali prefabrykacji lub wycinkowe stanowisko modelowe w skali 1:1 w pomieszczeniu zamkniętym. Materiały do instalacji rurociągu: rury o odpowiedniej długości, materiały uszczelniające i połączeniowe, armatura. Sprzęt i narzędzia: klucze podstawowe, młotek, imadło do rur, gwintownica, wkrętak, wiertarka, wiertła. Przybory pomiarowe: przymiar taśmowy, poziomnica. Urządzenia do transportu pionowego i poziomego. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Montaż wskazanego odcinka rurociągu wraz z podłączeniem reduktora z zaworem zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie o powierzchni stosownej do zadania. Materiały montażowe: rury o odpowiedniej długości i średnicy, materiały uszczelniające i połączeniowe, armatura, uchwyty do mocowania rur, zaślepki. Sprzęt i narzędzia: klucze podstawowe, młotek, imadło do rur, gwintownica, wkrętak, wiertarka, wiertła. Przybory pomiarowe: przymiar taśmowy, poziomnica, manometr. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: posadzkarz 

symbol cyfrowy: 713[05] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozpoznawać obiekty budowlane, poszczególne elementy budynku i ich funkcje oraz technologie budowlane;

1.2.   rozróżniać części składowe dokumentacji projektowej i posługiwać się nimi w zakresie odczytywania rodzajów materiałów oraz rodzaju, położenia, wymiarów i kształtu poszczególnych elementów budowlanych;

1.3.   rozpoznawać materiały budowlane, a w szczególności materiały podłogowe i okładzinowe, oraz określać ich podstawowe cechy techniczne i zastosowanie;

1.4.   określać rolę poszczególnych składników zapraw i betonów oraz wskazywać zasady ich ręcznego i mechanicznego mieszania i badania konsystencji;

1.5.   rozróżniać rodzaje i przeznaczenie izolacji, stosowanych w konstrukcjach ścian i podłóg, oraz określać zasady ich wykonywania;

1.6.   odczytywać w projekcie budowlanym informacje dotyczące podłóg (rodzaju materiału, kolorystyki i układu posadzki, wymiarów, grubości warstw, położenia i wielkości dylatacji);

1.7.   rozróżniać podłoża podłogowe, wskazywać zalecenia dotyczące ich przygotowania i wykonywania;

1.8.   rozpoznawać warstwy podłóg, określać ich rolę i technologie wykonania;

1.9.   odczytywać z rysunków dokumentacji projektowej informacje dotyczące okładzin ściennych (rodzaju materiałów, kolorystyki, układu, wymiarów, sposobu mocowania okładzin);

1.10.  wskazywać zasady przygotowywania podłoży do okładzin wewnętrznych i zewnętrznych;

1.11.  rozróżniać rusztowania stosowane do wykonywania i remontowania okładzin oraz określać zalecenia dotyczące ich montowania, eksploatowania i rozbierania.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   obliczać ilość poszczególnych składników zaprawy budowlanej według określonej receptury oraz określać jej konsystencję na podstawie wyników badań;

2.2.   wykonywać podstawowe obliczenia związane z zadaniami zawodowymi na podstawie dokumentacji projektowej, norm, katalogów i instrukcji;

2.3.   dobierać odpowiednie konstrukcje podłóg w zależności od położenia, przeznaczenia i sposobu użytkowania pomieszczeń;

2.4.   obliczać ilość materiałów na podstawie danych z przedmiaru robót i instrukcji producenta gotowych zapraw, szpachlówek, mas i klejów;

2.5.   wskazywać zasady wykonywania pomiarów inwentaryzacyjnych w zakresie niezbędnym do robót podłogowych i okładzinowych;

2.6.   kalkulować koszty oraz obliczać należność za wykonaną pracę.

3. Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia pracownika na placu budowy;

3.2.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące w robotach budowlanych, a w szczególności w wykonawstwie robót posadzkarskich i okładzinowych;

3.3.   wskazywać działania w sytuacjach wymagających udzielania pomocy przedlekarskiej;

3.4.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia występujące podczas wykonywania robót podłogowych i okładzinowych;

3.5.   wskazywać odpowiednią odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej do wykonywania robót podłogowych i okładzinowych;

3.6.   wskazywać skutki nieprzestrzegania norm, przepisów, warunków technicznych podczas składowania i transportowania materiałów oraz wykonywania, naprawiania, remontowania i odbioru robót podłogowych i okładzinowych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie określonego fragmentu podłogi we wskazanej technologii zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie określonego rodzaju okładziny we wskazanej technologii, na wyznaczonym fragmencie ściany zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie określonego fragmentu podłogi we wskazanej technologii zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  wyznaczyć roboty na podstawie dokumentacji;

3.1.2.  przygotować podłoże;

3.1.3.  wykonać kolejne warstwy podłogi, z zachowaniem odpowiednich dylatacji, zgodnie z wymogami technologicznymi;

3.1.4.  wykonać prace wykończeniowe podłogi;

3.1.5.  poprawnie posługiwać się narzędziami i sprzętem;

3.1.6.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie określonego rodzaju okładziny we wskazanej technologii, na wyznaczonym fragmencie ściany zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  wyznaczyć roboty na podstawie dokumentacji;

3.2.2.  ocenić stan techniczny podłoża oraz przygotować je;

3.2.3.  przygotować rusztowanie niezbędne do wykonania robót;

3.2.4.  przygotować i zamocować okładzinę, zgodnie z dokumentacją oraz wymogami technologicznymi;

3.2.5.  wykończyć okładzinę;

3.2.6.  poprawnie posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem;

3.2.7.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie określonego fragmentu podłogi we wskazanej technologii zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie lub kabina z betonowym podłożem pod podłogę, o powierzchni minimum 6 m². Materiały podłogowe: deszczułki, płyty mozaikowe, deski klejone warstwowe z drewna i tworzyw drzewnych, płytki mineralne, płytki i wykładziny elastyczne oraz dywanowe z tworzyw sztucznych. Materiały izolacyjne: płyty styropianowe, wyroby z wełny mineralnej i włókien szklanych, płyty pilśniowe, papy, folie. Materiały do wykonywania podkładów i mocowania posadzki: suche mieszanki do zapraw, masy wyrównujące i wygładzające, prefabrykowane płyty podkładowe, gwoździe, zaprawy klejowe, kleje, taśmy i włókniny samoprzylepne. Materiały do wykończenia i konserwacji podłogi: listwy i cokoły, lakiery, rozpuszczalniki, płyny i pasty do czyszczenia i konserwacji. Sprzęt i narzędzia: piła ręczna, nóż z wymiennymi ostrzami, gilotyna do cięcia płytek, młotki metalowe, gumowe i drewniane, pobijak, pędzle i szczotki, kielnie, packi, szpachle, szlifierka, wiertarka, mieszadła, sprzęt do czyszczenia i odkurzania, wiadra, pojemniki z tworzywa sztucznego, sprzęt do przygotowania i transportu zapraw i klejów, krzyżyki dystansowe. Przybory pomiarowe: poziomnica, poziomnica wężowa, liniał stalowy, taśma miernicza, łata drewniana, przymiar liniowy, przymiar składany. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie określonego rodzaju okładziny we wskazanej technologii, na wyznaczonym fragmencie ściany zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie lub kabina o minimalnej wysokości 2,8 m, ze ścianami o dowolnej konstrukcji, co najmniej dwiema przeznaczonymi do wykonania okładziny, tworzącymi naroże wklęsłe lub wypukłe. Materiały okładzinowe: deski, listwy i płyty z drewna; płytki, płyty i listwy z tworzyw sztucznych, płytki ceramiczne, płytki i mozaika szklana. Materiały do przygotowania podłoża i mocowania okładzin: listwy drewniane, wkręty, gwoździe, kołki rozporowe, kotwie rozporowe, zaprawy i kleje. Materiały do wykończenia i konserwacji okładzin: listwy do wykańczania naroży i brzegów okładzin, zaprawa fugowa, płyny i pasty do czyszczenia i konserwacji, lakiery. Sprzęt i narzędzia: pilarki, wiertarki, wkrętaki, przyrząd do osadzania dynamicznego, szlifierki, nóż z wymiennymi ostrzami, przyrząd do cięcia szkła, przyrząd do wycinania otworów, rylec widiowy, młotki, kleszcze, obcęgi, przecinak stalowy, kielnie, packi, szpachle, pędzle i szczotki, sprzęt do przygotowania i transportu zapraw i klejów, krzyżyki dystansowe. Przybory pomiarowe: poziomnica, kątownica stalowa, pion murarski, liniał stalowy, taśma miernicza, łata drewniana, przymiar składany, sznur do wyznaczania linii. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: technolog robót wykończeniowych w budownictwie 

symbol cyfrowy: 713[06] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować podstawowe pojęcia techniczne i nazewnictwo wspólne dla branży;

1.2.   rozróżniać elementy budynku i ich funkcje oraz technologie budowlane;

1.3.   rozpoznawać materiały budowlane, a w szczególności materiały do robót wykończeniowych, oraz rozróżniać ich podstawowe cechy techniczne i zastosowania;

1.4.   określać zasady transportu, magazynowania, przechowywania i składowania materiałów do robót wykończeniowych;

1.5.   rozróżniać części składowe dokumentacji projektowej i posługiwać się nimi, w szczególności opisem technicznym i rysunkami architektoniczno-budowlanymi, w zakresie odczytywania rodzaju materiałów oraz położenia, wymiarów i kształtu poszczególnych elementów budowlanych;

1.6.   odczytywać z projektu budowlanego sposób wykończenia wnętrza: rodzaje tynków, powłok malarskich, tapet, okładzin, podłóg oraz elementów aranżacji wnętrza;

1.7.   rozróżniać rusztowania oraz stosować zalecenia dotyczące ich montowania, eksploatowania i rozbierania;

1.8.   określać zasady przygotowania różnych podłoży pod roboty tynkarskie, malarskie, tapeciarskie i okładzinowe;

1.9.   określać rodzaje tynków (tynki zwykłe, pocienione, wyprawy z mas szpachlowych) oraz technologie ich wykonywania i zastosowania;

1.10.  rozpoznawać techniki malarskie, określać ich zastosowanie oraz zasady ich wykonywania;

1.11.  rozpoznawać rodzaje tapet, określać ich zastosowanie oraz zasady wykonywania tapetowania;

1.12.  określać zasady kolorystyki we wnętrzach w zakresie dobierania barw oraz podziałów powierzchni;

1.13.  określać zasady dotyczące konserwacji i napraw tynków, powłok malarskich i tapet;

1.14.  rozróżniać podłoża podłogowe, wskazywać zalecenia dotyczące ich przygotowania oraz określać zasady wykonywania podłoży leżących na gruncie;

1.15.  rozróżniać rodzaje i przeznaczenie izolacji, stosowanych w konstrukcjach podłóg, oraz określać zasady ich wykonywania;

1.16.  rozpoznawać poszczególne warstwy podłóg, określać ich rolę i technologie wykonania;

1.17.  określać wymagania dotyczące przygotowania i wykonania podkładów pod nawierzchnie podłogowe, w tym podkładów samopoziomujących;

1.18.  określać wymagania dotyczące przygotowania, wykonania, wykańczania, naprawiania, remontowania i renowacji nawierzchni podłogowych z różnych materiałów (mineralnych, tworzyw sztucznych, drewnianych);

1.19.  określać zasady wykonywania wykończeniowych robót murarskich, w tym: wznoszenie ścianek działowych z różnych materiałów (cegła, beton lekki i zwykły, gips), obudowa pionów i urządzeń sanitarnych;

1.20.  określać zasady wykonania prostych prac stolarskich we wnętrzu, w tym: montaż ścianek działowych, mebli do wbudowania, elementów dekoracyjnych i maskujących;

1.21.  wskazywać zasady montażu, osadzania, napraw oraz konserwacji stolarki i ślusarki budowlanej;

1.22.  określać zasady wykonywania wykończeniowych robót szklarskich, w tym: szklenie ślusarki i stolarki, budowa przegród pionowych z elementów szklanych;

1.23.  określać zasady wykonywania okładzin ściennych z różnych materiałów (mineralnych, drewnianych i drewnopochodnych, z tworzyw sztucznych, metali, materiałów tekstylnych);

1.24.  określać zasady wykonywania okładzin z płyt suchego tynku oraz sufitów podwieszonych;

1.25.  określać zasady wykonywania ocieplenia ścian zewnętrznych budynku przy zastosowaniu wybranego systemu;

1.26.  wykorzystywać informacje zawarte w instrukcjach, normach, poradnikach i przepisach dotyczących wykonawstwa robót tynkarskich, malarskich, tapeciarskich, podłogowych, okładzinowych, murarskich, stolarskich i szklarskich.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   wykorzystywać normy oraz instrukcje producenta w zakresie dotyczącym przygotowania materiałów do robót wykończeniowych: doboru i dozowania składników oraz zasad wykonania: zapraw, tynków, mas szpachlowych, płynnych tapet, farb, klejów do tapet, gruntowników;

2.2.   obliczać ilość materiałów na podstawie danych z przedmiaru robót, norm i instrukcji producenta gotowych zapraw, szpachlówek, mas i klejów;

2.3.   określać zasady wykonywania pomiarów inwentaryzacyjnych w zakresie niezbędnym do wykonania robót wykończeniowych;

2.4.   sporządzać zapotrzebowania na materiały oraz rozliczenia materiałów;

2.5.   dobierać materiały, narzędzia i sprzęt stosowany w poszczególnych robotach wykończeniowych;

2.6.   wykonywać podstawowe obliczenia związane z zadaniami zawodowymi, dotyczące pola powierzchni, objętości, masy;

2.7.   kalkulować koszty oraz obliczać należność za wykonaną pracę na podstawie danych z przedmiaru lub obmiaru robót.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące w robotach budowlanych, ze szczególnym uwzględnieniem robót wykończeniowych, oraz wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia pracownika na placu budowy;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia podczas wykonywania prac wykończeniowych;

3.3.   dobrać odpowiednią odzieży roboczą i środki ochrony indywidualnej do wykonywanych robót wykończeniowych;

3.4.   stosować normy, przepisy, warunki techniczne wykonywania i odbioru robót tynkarskich, malarskich, tapeciarskich, podłogowych, okładzinowych, murarskich, stolarskich i szklarskich oraz wskazywać skutki ich nieprzestrzegania.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie wskazanego wykończenia powierzchni ściany na wyznaczonym fragmencie zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie wskazanego fragmentu podłogi w zadanej technologii zgodnie z dokumentacją.

3.   Wykonanie wskazanego elementu aranżacji wnętrza na podstawie dokumentacji.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie wskazanego wykończenia powierzchni ściany na wyznaczonym fragmencie zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  sprawdzić rodzaj podłoża i ocenić jego stan techniczny;

3.1.2.  przygotować podłoże pod odpowiedni rodzaj wykończenia ściany;

3.1.3.  przygotować rusztowanie niezbędne do wykonania robót;

3.1.4.  przygotować zaprawę tynkarską, farbę lub tapetę, klej odpowiednio do wykonywanych robót;

3.1.5.  wykonać doraźne badanie jakości przygotowanych materiałów;

3.1.6.  wykonać kolejne warstwy wykończenia ściany zgodnie z zasadami technologicznymi;

3.1.7.  poprawnie posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem;

3.1.8.  dokonywać bieżącej kontroli jakości robót i usuwać usterki;

3.1.9.  prawidłowo używać narzędzi pomiarowych;

3.1.10.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.11.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.12.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie wskazanego fragmentu podłogi w zadanej technologii zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  wyznaczyć roboty na podstawie dokumentacji;

3.2.2.  sprawdzić rodzaj podłoża i ocenić jego stan techniczny;

3.2.3.  przygotować podłoże pod odpowiedni rodzaj podłogi;

3.2.4.  sporządzić zaprawę lub beton odpowiednie do wykonania podkładu;

3.2.5.  wykonać doraźne badanie jakości przygotowanych materiałów;

3.2.6.  wykonać izolację pod nawierzchnię podłogową;

3.2.7.  wykonać wskazaną nawierzchnię podłogową zgodnie z wymaganiami technologicznymi;

3.2.8.  wykonać odpowiednie dylatacje poszczególnych warstw podłogi;

3.2.9.  wykonać prace wykończeniowe podłogi;

3.2.10.  poprawnie posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem;

3.2.11.  dokonywać bieżącej kontroli jakości robót i usuwać usterki;

3.2.12.  prawidłowo używać narzędzi pomiarowych;

3.2.13.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.14.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.15.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.3.  Wykonanie wskazanego elementu aranżacji wnętrza na podstawie dokumentacji:

3.3.1.  wyznaczyć roboty na podstawie dokumentacji;

3.3.2.  przygotować rusztowanie niezbędne do wykonania robót;

3.3.3.  przygotować materiały odpowiednie do wykonywanych robót (zaprawa murarska, cegły, płyty okładzinowe, drewno, szkło, kleje);

3.3.4.  wykonać doraźne badanie jakości przygotowanych materiałów;

3.3.5.  wykonać zadany element zgodnie z zasadami technologicznymi;

3.3.6.  poprawnie posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem;

3.3.7.  dokonywać bieżącej kontroli jakości robót i usuwać usterki;

3.3.8.  prawidłowo używać narzędzi pomiarowych;

3.3.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.3.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.3.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie wskazanego wykończenia powierzchni ściany na wyznaczonym fragmencie zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie lub kabina o powierzchni minimum 4 m², o wysokości 2,8 m, wyposażone w różnego typu podłoża. Zapewniona możliwość przygotowania podłoża i wykonania właściwej powłoki. Wyposażenie do robót tynkarskich: receptury zapraw, materiały do wykonywania tynków: spoiwa, kruszywa i wypełniacze, dodatki barwiące, dodatki dekoracyjne, suche mieszanki do tynków szlachetnych, zaprawy plastyczne, szpachlówki, nośniki tynku, materiały do szlifowania i polerowania. Sprzęt i narzędzia: waga, pojemniki cechowane, narzędzia do ręcznego nanoszenia zapraw, do wyrównywania, wygładzania i fakturowania tynków. Narzędzia pomocnicze. Sprzęt: skrzynie, grace, sita, sprzęt do transportu, mieszarka do zapraw. Wyposażenie do robót malarskich: składniki farb, pigmenty, spoiwa, suche mieszanki, gotowe wyroby malarsko-lakiernicze, materiały do przygotowania podłoża. Sprzęt i narzędzia: pędzle ławkowce, płaskie, kątowe, wałki malarskie, szczotki, sito malarskie, siatka ociekowa, szpachle, packi, sznur malarski, naczynia do farb: beczka blaszana, wiadro, wiadro spłaszczone, puszka blaszana, aparat do malowania natryskowego, aparat do przygotowania farb, drabina malarska. Wyposażenie do robót tapeciarskich: tapety w rolkach, kleje, szpachlówka, cienka tkanina (merla), środki do usuwania tłustych zanieczyszczeń podłoża, sprzęt i narzędzia: narzędzia do cięcia tapet, liniał stalowy, narzędzia do nanoszenia kleju, naczynia do rozpuszczania kleju, narzędzia do dociskania tapet do podłoża, narzędzia do przygotowania podłoża (szpachle, szlifierki, przybory do szlifowania). Sprzęt pomocniczy: składany stół tapeciarski, drabina malarska, składany stojak (pomost przenośny), sznur. Przybory pomiarowe: poziomnica, pion, łata drewniana, przymiar liniowy, forma do pomiaru konsystencji mieszanki betonowej, przymiar taśmowy, pion malarski, liniał malarski. Dokumentacja określająca warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie wskazanego fragmentu podłogi w zadanej technologii zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie lub kabina z betonowym podłożem pod podłogę, o powierzchni minimum 6 m². Materiały podłogowe: deszczułki, płyty mozaikowe, deski klejone warstwowe z drewna i tworzyw drzewnych, płytki mineralne, płytki i wykładziny elastyczne oraz dywanowe z tworzyw sztucznych. Materiały izolacyjne: płyty styropianowe, wyroby z wełny mineralnej i włókien szklanych, płyty pilśniowe, papy, folie. Materiały do wykonywania podkładów i mocowania posadzki: suche mieszanki do zapraw, masy wyrównujące i wygładzające, prefabrykowane płyty podkładowe, gwoździe, zaprawy klejowe, kleje, taśmy i włókniny samoprzylepne. Materiały do wykończenia i konserwacji podłogi: listwy i cokoły, lakiery, rozpuszczalniki, płyny i pasty do czyszczenia i konserwacji. Sprzęt i narzędzia: piła ręczna, nóż z wymiennymi ostrzami, gilotyna do cięcia płytek, młotki metalowe, gumowe i drewniane, pobijak, pędzle i szczotki, kielnie, packi, szpachle, szlifierka, wiertarka, mieszadła, sprzęt do czyszczenia i odkurzania, wiadra, pojemniki z tworzywa sztucznego, sprzęt do przygotowania i transportu zapraw i klejów, krzyżyki dystansowe. Przybory pomiarowe: poziomnica, poziomnica wężowa, liniał stalowy, taśma miernicza, łata drewniana, przymiar liniowy, przymiar składany, sznur do wyznaczania linii. Dokumentacja określająca warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

3.   Wykonanie wskazanego elementu aranżacji wnętrza na podstawie dokumentacji

Wydzielone stanowisko egzaminacyjne o powierzchni minimum 6 m² i kabina egzaminacyjna o minimalnej wysokości 2,8 m, ze ścianami o dowolnej konstrukcji, przeznaczonymi do wykonania okładziny. Wyposażenie do robót murarskich: cegły, pustaki ceramiczne i betonowe, elementy gipsowe, gotowa zaprawa murarska, sprzęt i narzędzia: kielnia, młotek murarski, sznur murarski, pojemnik na zaprawę, czerpak, łopata. Wyposażenie do robót okładzinowych: deski, listwy i płyty z drewna, płytki, płyty i listwy z tworzyw sztucznych, płytki ceramiczne, płytki i mozaika szklana, płyty suchego tynku; materiały do przygotowania podłoża i mocowania okładzin: listwy drewniane, wkręty, gwoździe, kołki rozporowe, kotwie rozporowe, zaprawy i kleje; materiały do wykończenia i konserwacji okładzin: listwy do wykańczania naroży i brzegów okładzin, zaprawa fugowa, płyny i pasty do czyszczenia i konserwacji, lakiery; sprzęt i narzędzia: pilarki, wiertarki, wkrętaki, przyrząd do osadzania dynamicznego, szlifierki, nóż z wymiennymi ostrzami, przyrząd do cięcia szkła, przyrząd do wycinania otworów, rylec widiowy, młotki, kleszcze, obcęgi, przecinak stalowy, kielnie, packi, szpachle, pędzle i szczotki, sprzęt do przygotowania i transportu zapraw i klejów, krzyżyki dystansowe. Wyposażenie do robót stolarskich: deski, krawędziaki, listwy i płyty z drewna, płyty o powierzchni wykończonej różnymi technikami, materiały do wykończenia i konserwacji powierzchni drewna, środki impregnujące, lakiery, kleje; łączniki i akcesoria: gwoździe, śruby, wkręty, dyble, okucia metalowe, zamki, zawiasy, zasuwki, uchwyty, klamki; sprzęt i narzędzia do obróbki drewna: pilarki, wiertarki, wkrętaki, szlifierki, przyrząd do wycinania otworów, młotki, kleszcze, obcęgi, przecinak stalowy, kielnie, packi, szpachle, pędzle i szczotki. Wyposażenie do robót szklarskich: szkło płaskie gładkie i ornamentowe, szyby zespolone, elementy szklane (luksfery) budowlane, kity szklarskie, uszczelki, listwy przyszybowe drewniane i z tworzywa sztucznego, drut szklarski, kotwy do mocowania okładzin szklanych; narzędzia: krajak diamentowy, krajak kółkowy, nóż szklarski, dłutko płaskie, młotek szklarski, śrubokręt, obcęgi, kątnik, wiertło; przybory pomiarowe: poziomnica, kątownica stalowa, pion murarski, liniał stalowy, taśma miernicza, łata drewniana, przymiar składany, sznur do wyznaczania linii. Dokumentacja określająca warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: monter instalacji gazowych 

symbol cyfrowy: 713[07] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać obiekty budowlane, elementy budynku i ich funkcje, materiały budowlane i ich podstawowe cechy techniczne oraz rodzaje instalacji budowlanych na podstawie dokumentacji;

1.2.   odczytywać wyniki pomiarów instalacji gazowych z tabel, wykresów i przyrządów pomiarowych;

1.3.   korzystać z informacji zawartych w normach, przepisach, wytycznych i zaleceniach montażowych dla różnych urządzeń, aparatów i odbiorników gazowych oraz instalacji gazowych;

1.4.   rozróżniać rodzaje materiałów, odbiorniki gazowe oraz elementy uzbrojenia na podstawie projektów, rysunków montażowych;

1.5.   stosować nazwy, terminologię, sformułowania, symbole, oznaczenia graficzne w zakresie instalacji gazowych, urządzeń gazowych zawarte na rysunkach i w instrukcjach.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   przeliczać jednostki długości, ciśnienia w zakresie technik pomiarowych właściwych dla montażu instalacji gazowych;

2.2.   dobierać narzędzia pomiarowe, narzędzia specjalistyczne, maszyny i sprzęt monterski z odpowiednią klasą dokładności do montażu instalacji i urządzeń gazowych;

2.3.   obliczać długości odcinków przewodów instalacji gazowych na podstawie dokumentacji;

2.4.   sporządzać kalkulację kosztów w zakresie zużycia materiałów, wykonania robót montażowych instalacji gazowej i podłączeniowych aparatów i urządzeń gazowych;

2.5.   dobierać technologię do robót montażowych instalacji gazowej i podłączeniowych aparatów i urządzeń gazowych;

2.6.   dobierać metody wykonywania połączeń rozłącznych i nierozłącznych stosowanych w budowie instalacji gazowych wraz z przyborami gazowymi;

2.7.   sporządzać inwentaryzację w zakresie instalacji gazowych na podstawie rysunków;

2.8.   dobierać materiały i sprzęt właściwe dla danego zakresu konserwacji instalacji gazowej;

2.9.   wskazywać przyczyny występowania usterek instalacji gazowych oraz określać sposoby ich eliminowania.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej obowiązujące podczas wykonywania instalacji gazowych i podłączeń aparatów oraz urządzeń gazowych;

3.2.   wskazywać miejsca zagrożeń dla osób, obiektów budowlanych i inżynierskich, środowiska naturalnego występujące podczas montażu i eksploatacji instalacji gazowej;

3.3.   wskazywać skutki nieprawidłowego wykonania instalacji gazowej i podłączeń aparatów oraz urządzeń gazowych;

3.4.   stosować przepisy dotyczące składowania materiałów, narzędzi, sprzętu i urządzeń, wykorzystywanych w pracach montera instalacji gazowych, oraz przechowywania dokumentacji;

3.5.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym podczas prac montażowych, naprawczych i konserwacyjnych instalacji gazowych;

3.6.   dobierać środki ochrony indywidualnej do montażu i konserwacji instalacji gazowej;

3.7.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia człowieka związane z pracami konserwacyjnymi instalacji gazowych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie instalacji gazowej wraz z przyłączeniem wskazanego urządzenia gazowego.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie instalacji gazowej wraz z przyłączeniem wskazanego urządzenia gazowego:

3.1.1.  wyznaczyć roboty na podstawie dokumentacji;

3.1.2.  wykonać obróbkę przewodów instalacji gazowych;

3.1.3.  dobrać kształtki instalacyjne;

3.1.4.  zmontować elementy instalacji gazowej;

3.1.5.  podłączyć urządzenie gazowe do wykonanej instalacji;

3.1.6.  przeprowadzić próby szczelności i działania;

3.1.7.  posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem oraz narzędziami pomiarowymi;

3.1.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.10  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie instalacji gazowej wraz z przyłączeniem wskazanego urządzenia gazowego:

Pomieszczenie o powierzchni minimum 4 m², dobrze oświetlone i wentylowane, wyposażone w fragment instalacji gazowej. Gazowe urządzenie pomiarowe, odbiornik gazowy. Stół monterski. Sprzęt i narzędzia: imadło do rur, obcinak do rur, gwintownica ręczna, gwintownica elektryczna, zestaw narzędzi do montażu instalacji gazowej, piłka do metalu, piłka do metalu z drobnozębnymi brzeszczotami, giętarka ręczna, obcinarka krążkowa, kalibrowniki, ekspandery, lutownica, sprężarka, Narzędzia pomiarowe: metrówka, suwmiarka, poziomnica, materiały uszczelniające, czujnik gazu, poradniki, normy, instrukcje obsługi. Materiały: rury stalowe czarne bez szwu, rury miedziane, łączniki, kształtki przejściowe, materiały czyszczące. Palnik gazowy z kompletem butli gazowych do spawania (do lutowania), osłony, butla z gazem obojętnym (azot). Sprzęt gaśniczy. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: monter izolacji budowlanych 

symbol cyfrowy: 713[08] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować podstawowe pojęcia techniczne i nazewnictwo wspólne dla branży budowlanej;

1.2.   rozpoznawać rodzaje budynków, obiektów i urządzeń przemysłowych z uwzględnieniem ich konstrukcji, przeznaczenia oraz technologii wykonania;

1.3.   rozpoznawać i wskazywać zastosowanie podstawowych materiałów budowlanych oraz izolacyjnych z uwzględnieniem ich cech technicznych oraz przydatności do stosowania;

1.4.   określać zasady transportu, magazynowania, przechowywania i składowania materiałów do robót izolacyjnych;

1.5.   rozróżniać części składowe dokumentacji projektowej i posługiwać się nimi, w szczególności opisem technicznym i rysunkami architektonicznymi, konstrukcyjnymi oraz instalacyjnymi w zakresie odczytywania rodzaju materiałów oraz położenia, wymiarów i kształtu poszczególnych elementów budowlanych;

1.6.   odczytywać z dokumentacji projektowej rodzaje izolacji;

1.7.   rozróżniać rusztowania oraz stosować zalecenia dotyczące ich montowania, eksploatowania i rozbierania;

1.8.   określać zasady wykonywania w budynkach izolacji: wodochronnych, termicznych, akustycznych, przeciwdrganiowych, chemoodpornych i antykorozyjnych;

1.9.   określać zasady wykonywania izolacji: wodochronnych, termicznych, akustycznych, przeciwdrganiowych, chemoodpornych i antykorozyjnych obiektów i urządzeń przemysłowych: rurociągów, zbiorników, wymienników ciepła, kotłów, turbin, pieców przemysłowych, komór i urządzeń chłodniczych;

1.10.  określać zasady wykonywania konserwacji, napraw i remontów izolacji;

1.11.  określać zasady wykonywania powłok antykorozyjnych konstrukcji: stalowych, drewnianych, betonowych i murowych;

1.12.  określać zasady przygotowania podłoży pod różnego rodzaju izolacje;

1.13.  wskazywać zasady wykonania powłok ochronnych różnego typu izolacji;

1.14.  wskazywać zasady wykonywania dylatacji oraz uszczelnień elementów budowlanych;

1.15.  określać zasady wykonywania ocieplenia ścian zewnętrznych budynku przy zastosowaniu wybranego systemu;

1.16.  wykorzystywać informacje zawarte w instrukcjach, normach, poradnikach, aprobatach technicznych, certyfikatach jakości i przepisach dotyczących materiałów izolacyjnych oraz wykonawstwa robót.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   wykorzystywać normy oraz instrukcje producenta w zakresie dotyczącym przygotowania materiałów do robót izolacyjnych: doboru i dozowania składników oraz zasad wykonania: zapraw, tynków, mas izolacyjnych, farb, klejów, impregnatów, roztworów, lepików, emulsji, kitów na podstawie instrukcji lub receptury;

2.2.   obliczać ilość materiałów;

2.3.   dobierać materiały, narzędzia i sprzęt stosowane w poszczególnych rodzajach robót izolacyjnych;

2.4.   wykonywać podstawowe obliczenia związane z zadaniami zawodowymi, dotyczące pola powierzchni, objętości, masy, zamiany jednostek miary;

2.5.   kalkulować koszty oraz obliczać należność za wykonaną pracę.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące w robotach budowlanych, ze szczególnym uwzględnieniem robót izolacyjnych, oraz wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia pracownika na placu budowy;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia podczas wykonywania prac izolacyjnych i pracy na wysokości;

3.3.   dobrać odpowiednią odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej do wykonywanych robót izolacyjnych;

3.4.   stosować normy, przepisy, warunki techniczne wykonywania i odbioru robót izolacyjnych oraz wskazywać skutki ich nieprzestrzegania.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie określonej izolacji wskazanego elementu budowlanego lub urządzenia przemysłowego zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie określonej izolacji wskazanego elementu budowlanego lub urządzenia przemysłowego zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  wyznaczyć roboty na podstawie dokumentacji;

3.1.2.  przygotować rusztowanie niezbędne do wykonania robót;

3.1.3.  sprawdzić rodzaj podłoża i ocenić jego stan techniczny;

3.1.4.  określić wilgotność podłoża;

3.1.5.  przygotować podłoże pod odpowiedni rodzaj izolacji;

3.1.6.  przygotować materiały izolacyjne odpowiednie do wykonywanych robót (sporządzić zaprawę, klej, emulsję, farbę, lakier, impregnat);

3.1.7.  wykonać doraźne badanie jakości przygotowanych materiałów;

3.1.8.  wykonać kolejne warstwy izolacji zgodnie z zasadami technologicznymi;

3.1.9.  wykonać warstwę ochronną izolacji;

3.1.10.  poprawnie posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem;

3.1.11.  dokonywać bieżącej kontroli jakości robót i usuwać usterki;

3.1.12.  prawidłowo używać narzędzi i sprzętu pomiarowego;

3.1.13.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.14.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.15.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie określonej izolacji wskazanego elementu budowlanego lub urządzenia przemysłowego zgodnie z dokumentacją:

Wydzielone stanowisko lub kabina egzaminacyjna o powierzchni minimum 4 m² i wysokości 2,8 m, wyposażone w różnego typu podłoża oraz elementy budowli. W zależności od tematu zadania egzaminacyjnego, na stanowisku zamontowane: określone urządzenie przemysłowe, elementy konstrukcji stalowej lub drewnianej. Wyposażenie stanowiska egzaminacyjnego w materiały, narzędzia i sprzęt każdorazowo dostosowane do tematu zadania. Do wykonywania izolacji wodochronnych: izolacyjne materiały powłokowe (masy asfaltowe i bitumiczne, lepiki i preparaty do gruntowania podłoża, kleje z żywic syntetycznych, masy konserwacyjne, kity i masy zalewowe asfaltowe i z żywic syntetycznych, profile i pasty pęczniejące), materiały rolowe (papy asfaltowe i bitumiczne, folie z tworzyw sztucznych), taśmy izolacyjne i dylatacyjne, taśmy zbrojone, dodatki uszczelniające do zapraw i betonów, kołki montażowe, maty zbrojone, szkło wodne. Narzędzia i sprzęt: nóż do krajania papy lub folii, skrobak do czyszczenia podkładu, szczotka, urządzenia do podgrzewania lepików i mas stosowanych na gorąco, szczotki do lepiku, szpachle, łopatki drewniane, lampy lutownicze, wiadro, czerpak, zgrzewarki powierzchniowe ręczne i mechaniczne, sprzęt do iniekcji krystalicznych, pompy iniekcyjne, wiertarki. Do wykonywania izolacji termicznych: płyty izolacyjne (styropian, wełna mineralna, suprema), siatka zbrojeniowa z włókna szklanego, siatka zbrojeniowa metalowa, siatka tynkarska, masa klejąca, podkład gruntujący, folia wiatro- i paroizolacyjna, paroprzepuszczalna, elementy rusztu drewnianego, elementy rusztu metalowego (kształtowniki zimnogięte); elementy do wykończenia elewacji: blacha fałdowa, oblicówka winylowa (siding), oblicówka drewniana, płyty z cementu i włókna celulozowego lub z tworzywa sztucznego, masa tynkarska, składniki zaprawy i betonu; łączniki i elementy kotwiące: dyble, blachowkręty, łączniki do izolacji z tzw. grzybkami. Narzędzia i sprzęt: wiertarka, wiertła, mieszadło do zapraw, nożyk metalowy, piła płatnica, piłka do metalu, nożyce do blach, młotek murarski, przecinak, obcęgi, łapka stalowa, wkrętaki, miarka, kielnia, kielnie kątowe, szpachelka stalowa, pace (stalowe, styropianowe, z papierem ściernym, z tworzywa sztucznego), przecinak, szczotka druciana, szczotka ryżowa, taśma malarska samoprzylepna, pędzel ławkowiec, wałek malarski z kratką ociekową, pistolet do silikonów. Do wykonywania izolacji akustycznych i przeciwdrganiowych: płyty pilśniowe dźwiękochłonne, maty izolacyjne, wyroby z wełny mineralnej, filc, korek, szkło piankowe, styropian, płyty wiórkowo-cementowe, podkładki sprężyste antywibracyjne, kleje, elementy mocujące. Narzędzia i sprzęt: noże i piły do cięcia płyt, szczypce do przecinania. Do wykonywania izolacji chemoodpornych: masy i kity chemoodporne, folia izolacyjna i taśmy dylatacyjne z tworzyw sztucznych, kleje; materiały do wykładzin chemoodpornych: płytki kamionkowe, płytki i cegły kwasoodporne, płytki węglowe, płytki i cegły klinkierowe, zaprawa cementowa i asfaltowa, szkło wodne. Narzędzia i sprzęt: pistolety do natrysku, szczotki do gruntowania, wałki malarskie, narzędzia murarskie, narzędzia do cięcia płytek, grzebień do mierzenia grubości warstwy farby mokrej, urządzenia elektroniczne do mierzenia grubości powłok gotowych, stożek do mierzenia gęstości powłoki. Do wykonywania powłok antykorozyjnych konstrukcji stalowych: elementy konstrukcji metalowych, materiały do chemicznego czyszczenia powierzchni, materiały ścierne do mechanicznego czyszczenia metali, materiały malarskie, farby, lakiery, oleje, szpachlówki, folia izolacyjna i taśmy dylatacyjne z tworzyw sztucznych. Sprzęt i narzędzia: szczotki ręczne i mechaniczne, skrobaki, bijaki pneumatyczne; urządzenia do piaskowania, śrutowania, szlifowania; narzędzia do nanoszenia powłoki: pędzle, szczotki, aparaty natryskowe, grzebień do mierzenia grubości warstwy farby mokrej, urządzenia elektroniczne do mierzenia grubości powłok gotowych, stożek do mierzenia gęstości powłoki. Do wykonywania powłok antykorozyjnych konstrukcji drewnianych: roztwory, gruntowniki; materiały do wykonywania powłok: emulsje, impregnaty, roztwory, impregnaty grzyboochronne. Sprzęt i narzędzia do nanoszenia powłoki: pędzle, szczotki, aparaty natryskowe, wałki. Do wykonywania powłok antykorozyjnych konstrukcji murowych i tynków: elementy konstrukcji drewnianych; materiały do wykonywania powłok: emulsje, impregnaty, roztwory, preparaty solne i oleiste, emulsje grzyboochronne i ogniochronne. Sprzęt i narzędzia do nanoszenia powłok: pędzle, szczotki, aparaty natryskowe. Dokumentacja określająca warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.

Zawód: malarz-tapeciarz 

symbol cyfrowy: 714[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować podstawowe pojęcia techniczne i nazewnictwo wspólne dla branży;

1.2.   rozróżniać elementy budynku, ich funkcje oraz technologie budowlane;

1.3.   rozpoznawać podstawowe materiały budowlane oraz określać ich cechy techniczne i zastosowanie;

1.4.   posługiwać się dokumentacją projektową w zakresie rysunków architektoniczno-budowlanych, konstrukcyjnych i instalacyjnych, w szczególności odczytywać położenie poszczególnych elementów, ich wymiary i kształt;

1.5.   rozpoznawać techniki malarskie, ich zastosowanie, zasady ich wykonywania oraz rozróżniać materiały malarskie i pomocnicze;

1.6.   wskazywać zasady złudzeń optycznych, dobierania barw, wzorów tapet, podziałów powierzchni oraz kolorystyki we wnętrzach;

1.7.   odczytywać z dokumentacji projektowej rodzaje zastosowanej techniki malarskiej oraz kolorystykę pomieszczeń;

1.8.   wykorzystywać normy oraz instrukcje producenta w zakresie dotyczącym farb, klejów do tapet, gruntowników oraz sposobów ich przygotowania;

1.9.   rozpoznawać rodzaje tapet, ich zastosowanie oraz określać zasady przygotowania i mocowania tapet;

1.10.  odczytać z dokumentacji rodzaj zastosowanej tapety oraz układy tapety z uwzględnieniem jej wzoru.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   sporządzać zapotrzebowanie na materiały oraz rozliczenie materiałów;

2.2.   kalkulować koszty i obliczać należność za wykonaną pracę;

2.3.   wskazywać zasady wykonywania pomiarów inwentaryzacyjnych w zakresie niezbędnym do robót malarskich i tapeciarskich;

2.4.   obliczać ilość poszczególnych składników farby na podstawie receptury;

2.5.   obliczać ilość materiałów na podstawie danych z przedmiaru robót malarskich i tapeciarskich.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia podczas wykonywania robót budowlanych;

3.2.   wskazywać zasady udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej;

3.3.   dobierać właściwe narzędzia i sprzęt do wykonania prac oraz przewidywać skutki niewłaściwej obsługi maszyn i sprzętu;

3.4.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia podczas wykonywania prac malarskich i tapeciarskich;

3.5.   dobierać środki ochrony indywidualnej oraz obuwie i odzież roboczą do wykonywania prac malarskich i tapeciarskich.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie określonych prac malarskich na wyznaczonym fragmencie ściany zadaną techniką.

2.   Wykonanie określonych prac tapeciarskich na wyznaczonym fragmencie ściany, określonym rodzajem tapety.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie określonych prac malarskich na wyznaczonym fragmencie ściany w zadanej technice:

3.1.1.  przygotować podłoże;

3.1.2.  przygotować farby o zadanej barwie;

3.1.3.  wykonać badanie jakości farby;

3.1.4.  wykonywać właściwe powłoki malarskie zgodnie z zasadami określonej techniki;

3.1.5.  poprawnie posługiwać się narzędziami;

3.1.6.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie określonych prac tapeciarskich na wyznaczonym fragmencie ściany określonym rodzajem tapety:

3.2.1.  przygotować podłoże;

3.2.2.  przygotować klej według instrukcji producenta;

3.2.3.  przygotować tapetę;

3.2.4.  przyklejać tapetę zgodnie z zasadami;

3.2.5.  poprawnie posługiwać się narzędziami;

3.2.6.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie określonych prac malarskich na wyznaczonym fragmencie ściany w zadanej technice

Wydzielone stanowisko lub kabina egzaminacyjna o powierzchni minimum 4 m² na osobę, wysokości 2,8 m. Stanowisko powinno umożliwić w pierwszej fazie egzaminu przygotowanie podłoża, a następnie wykonanie malowania. Materiały malarskie: składniki farb, pigmenty, spoiwa, suche mieszanki, gotowe wyroby malarsko-lakiernicze. Materiały do przygotowania podłoża. Sprzęt i narzędzia: pędzle ławkowce, płaskie, kątowe, wałki malarskie, szczotki, sito malarskie, siatka ociekowa, szpachle, packi, sznur malarski, naczynia do farb: beczka blaszana, wiadro, wiadro spłaszczone, puszka blaszana; aparat do malowania natryskowego, aparat do przygotowania farb. Drabina malarska. Przybory pomiarowe: przymiar taśmowy, pion malarski, poziomnica, liniał malarski. Dokumentacja określająca warunki techniczne wykonania i odbioru robót, instrukcje producentów. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie określonych prac tapeciarskich na wyznaczonym fragmencie ściany określonym rodzajem tapety

Wydzielone stanowisko lub kabina egzaminacyjna o powierzchni minimum 4 m² na osobę, wysokości 2,8 m. Stanowisko powinno umożliwić w pierwszej fazie egzaminu przygotowanie podłoża, a następnie, na przygotowanym wcześniej przez inny zespół podłożu, wykonanie tapetowania. Materiały: tapety w rolkach, kleje, szpachlówka, cienka tkanina (merla), środki do usuwania tłustych zanieczyszczeń podłoża. Sprzęt i narzędzia: narzędzia do cięcia tapet (nożyce, liniał stalowy, noże do przecinania tapet), narzędzia do nanoszenia kleju (pędzel ławkowiec i pędzel pierścieniowy), naczynia do rozpuszczania kleju, narzędzia do dociskania tapet do podłoża: szczotka tapeciarska, wałki gumowe dociskowe. Sprzęt pomocniczy: składany stół tapeciarski, drabina malarska, składany stojak (pomost) przenośny, sznur. Narzędzia do przygotowania podłoża: szpachle, szlifierki, przybory do szlifowania. Przybory pomiarowe: przymiar taśmowy, pion malarski, poziomnica, liniał malarski. Dokumentacja określająca warunki techniczne wykonania i odbioru robót, instrukcje producentów. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: kominiarz 

symbol cyfrowy: 714[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy, pojęcia i terminologię techniczną z zakresu prac kominiarskich;

1.2.   rozróżniać materiały budowlane stosowane w pracach kominiarskich z uwzględnieniem ich właściwości i przydatności;

1.3.   rozróżniać elementy konstrukcyjne obiektów budowlanych;

1.4.   odczytywać położenie elementów budowli, ich wymiary i kształty z dokumentacji projektowej, rysunków architektoniczno-budowlanych, konstrukcyjnych i instalacyjnych;

1.5.   rozpoznawać materiały i elementy budowlane na podstawie symboli i oznaczeń graficznych;

1.6.   rozróżniać narzędzia kominiarskie i sprzęt pomiarowy stosowany w pracach kominiarskich;

1.7.   rozróżniać typy pieców i przewody kominowe z uwzględnieniem zasad ich stosowania i wykonywania na podstawie rysunków, opisu, fotografii;

1.8.   wskazywać wymagania dotyczące wykonywania podłączeń pieców do kanałów dymowych, spalinowych i wentylacyjnych;

1.9.   wskazywać zasady dotyczące kontroli przewodów kominowych, eksploatacji i konserwacji kominów oraz eksploatacji i remontów przewodów i palenisk.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać materiały budowlane do rodzaju prac kominiarskich, z uwzględnieniem ich cech technicznych;

2.2.   dobierać narzędzia kominiarskie i sprzęt pomiarowy z uwzględnieniem charakteru i zakresu prac kominiarskich;

2.3.   obliczać wymiary przewodu kominowego oraz ilość składników zaprawy na podstawie receptury;

2.4.   wskazywać przyczyny złego ciągu przewodu kominowego oraz sposoby ich usuwania;

2.5.   rozróżniać wady palenisk i przewodów kominowych;

2.6.   sporządzać kalkulację kosztów związanych z wykonaniem prac kominiarskich w oparciu o dane z przedmiaru lub obmiaru robót.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące podczas wykonywania prac kominiarskich;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia człowieka występujące podczas wykonywania robót kominiarskich, z uwzględnieniem obsługi maszyn, narzędzi i sprzętu;

3.3.   dobierać odzież roboczą oraz środki ochrony indywidualnej do wykonywania prac kominiarskich;

3.4.   wskazywać działania w sytuacjach wymagających udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu podczas wykonywania prac kominiarskich;

3.5.   rozpoznawać wady i usterki przewodów kominowych powodujących zagrożenie dla życia i zdrowia;

3.6.   stosować wymagania dotyczące montażu, eksploatacji i demontażu pomostów roboczych i drabin kominiarskich oraz bezpiecznego poruszania się po dachu.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie określonych prac kominiarskich z zakresu czyszczenia przewodów kominowych lub reperacji wskazanego pieca.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie określonych prac kominiarskich z zakresu czyszczenia przewodów kominowych lub reperacji wskazanego pieca:

3.1.1.  wykonać czyszczenie pieca (kaflowego, gazowego, centralnego ogrzewania);

3.1.2.  wykonać reperację paleniska i obudowy pieca;

3.1.3.  wykonać czyszczenie przewodu kominowego;

3.1.4.  sprawdzić szczelność podłączenia pieca do przewodu kominowego;

3.1.5.  sprawdzić drożność przewodu kominowego;

3.1.6.  sprawdzić ciąg przewodu kominowego przed przystąpieniem do pracy i po usunięciu usterek drożności;

3.1.7.  wybrać sadzę;

3.1.8.  poprawnie i bezpiecznie poruszać się po dachu;

3.1.9.  posługiwać się narzędziami i sprzętem kominiarskim;

3.1.10.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.11.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.12.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.13.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie określonych prac kominiarskich z zakresu czyszczenia przewodów kominowych lub reperacji wskazanego pieca:

Wydzielone stanowisko o powierzchni minimum 6 m² wyposażone w piec określonego typu podłączony do przewodu kominowego. Materiały do czyszczenia i reperacji pieców: czyściwo, cegły, kafle, glina. Sprzęt i narzędzia: kule kominiarskie, wyciory, miotełki, pędzle, packi, kielnie, klucze, worek na sadzę, pojemnik na zaprawę. Urządzenia do porozumiewania się na odległość. Pomost roboczy lub drabina kominiarska. Przybory pomiarowe: przymiar taśmowy, pion murarski, poziomnica, elektroniczne aparaty pomiarowe: anemometr do badania siły ciągu kominowego. Kamera video do przewodów kominowych. Aparat do pomiaru spalin. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: lakiernik 

symbol cyfrowy: 714[03] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować pojęcia, określenia, sformułowania z zakresu lakiernictwa;

1.2.   rozróżniać materiały powłokowe, spoiwa, rozpuszczalniki, pigmenty, wypełniacze i środki pomocnicze;

1.3.   rozróżniać metody przygotowania powierzchni do malowania i lakierowania oraz techniki nanoszenia powłok;

1.4.   rozróżniać sposoby przygotowania wyrobów lakierowych stosowanych w procesach lakierniczych;

1.5.   identyfikować zjawiska fizykochemiczne zachodzące w procesach lakierniczych w oparciu o prawa chemiczne;

1.6.   rozpoznawać uszkodzenia i wady powłok lakierniczych;

1.7.   określać czynniki wpływające na jakość powłok lakierniczych;

1.8.   rozróżniać metody badania właściwości materiałów powłokowych i powłok;

1.9.   odczytywać informacje o rodzaju powierzchni, sposobie jej obróbki, rodzaju i miejscu nałożenia powłoki lakierniczej;

1.10.  rozróżniać narzędzia i urządzenia stosowane w lakiernictwie;

1.11.  wskazywać metody konserwacji przyrządów i urządzeń lakierniczych;

1.12.  rozpoznawać lakierowane elementy konstrukcji, podzespołów maszyn i urządzeń oraz części pojazdów;

1.13.  rozróżniać zadania różnych powłok i pokryć lakierowych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać wyroby lakierowe w zależności od warunków eksploatacji i przeznaczenia lakierowanego przedmiotu;

2.2.   dobierać właściwe operacje technologiczne do renowacji pokryć lakierowych w zależności od stopnia zniszczenia i rodzaju pokrycia;

2.3.   wskazywać sposoby usuwania uszkodzeń powłok lakierniczych;

2.4.   dobierać narzędzia w zależności od rodzaju materiału powłokowego i techniki nanoszenia powłoki;

2.5.   przeprowadzać kalkulacje dotyczące zużycia surowców i materiałów oraz czasu wykonania określonych operacji technologicznych w procesach lakierniczych;

2.6.   dobierać procesy technologiczne konserwacji dla różnych powierzchni zabezpieczanych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować zalecenia, w postaci instrukcji i znaków zawartych w przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska naturalnego człowieka oraz w instrukcjach obsługi lakierniczych urządzeń stanowiskowych, narzędzi mechanicznych i pneumatycznych;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia człowieka oraz środowiska naturalnego podczas prac związanych z wykonywaniem czynności lakierniczych;

3.3.   dobierać środki ochrony osobistej do rodzaju prac związanych z przygotowaniem powierzchni do lakierowania i lakierowaniem;

3.4.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w wypadkach przy pracach lakierniczych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie lakierowania renowacyjnego wskazanego elementu konstrukcji.

2.   Wykonanie lakierowania nowej konstrukcji lub gotowego wyrobu.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie lakierowania renowacyjnego wskazanego elementu konstrukcji:

3.1.1.  przygotować element konstrukcji do lakierowania renowacyjnego;

3.1.2.  dobrać wyroby lakierowe niezbędne do wykonania usługi;

3.1.3.  posługiwać się narzędziami i oprzyrządowaniem podczas prac renowacyjnych;

3.1.4.  wykonać lakierowanie renowacyjne elementu konstrukcji;

3.1.5.  sprawdzić poprawność wykonanego lakierowania elementu konstrukcji w odniesieniu do wymagań;

3.1.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.7.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.1.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie lakierowania nowej konstrukcji lub gotowego wyrobu:

3.2.1.  przygotować konstrukcję lub gotowy wyrób do procesu lakierowania;

3.2.2.  posługiwać się narzędziami i oprzyrządowaniem stosowanymi do lakierowania przemysłowego;

3.2.3.  wykonać lakierowanie metodą przemysłową konstrukcji lub gotowego wyrobu;

3.2.4.  sprawdzać poprawność wykonywanego lakierowania elementu, podzespołu lub gotowego wyrobu w odniesieniu do wymagań;

3.2.5.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.6.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.2.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie lakierowania renowacyjnego wskazanego elementu konstrukcji

Stanowisko powinno mieć podłogę równą łatwo zmywalną i antypoślizgową. Kubatura stanowiska egzaminacyjnego zgodna z obowiązującymi normami i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Atestowana kabina lakiernicza wielkością dostosowana do gabarytów lakierowanych elementów lub podzespołów. Specjalistyczne stojaki do lakierowania i wózki transportowe. Pojemnik do gromadzenia odpadów technologicznych. Pojemniki na wodę. Sprzęt i narzędzia: wkrętaki, szczypce uniwersalne, szczotki druciane, urządzenie do piaskowania, dozowniki wyrobów dwuskładnikowych, pistolet do mas uszczelniających i silikonowych, pneumatyczne pistolety natryskowe, ekran do próbnych wymalowań, szlifierki, polerki, szpachle, skrobaki, szczotki druciane, klocki do papieru ściernego, sitka filtracyjne, miarki do ustalania lepkości wyrobów lakierowanych (lub kubek Forda nr 4), stoper, myjka do pistoletów natryskowych. Materiały, narzędzia i urządzenia do utrzymania czystości na stanowisku. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie lakierowania nowej konstrukcji lub gotowego wyrobu

Stanowisko dostosowane do rodzaju i wielkości konstrukcji lub gabarytów gotowego wyrobu przeznaczonego do lakierowania. Kubatura stanowiska egzaminacyjnego zgodna z obowiązującymi normami i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Urządzenie do nakładania wyrobów lakierowych (np. zestaw hydrodynamiczny, zestaw elektrostatyczny, pistolety pneumatyczne). Urządzenie do suszenia powłok lakierowych (np. kabinosuszarka, suszarka komorowa, promienniki podczerwieni). Sitka filtracyjne. Specjalistyczne stojaki do lakierowania, wózki transportowe lub przenośniki podwieszane. Dozowniki wyrobów dwuskładnikowych. Automat do nakładania mas uszczelniających i silikonowych. Komplet miarek do ustalania lepkości wyrobów lakierowych. Pojemniki do mieszania wyrobów lakierowych. Mieszalnik do wyrobów lakierowych. Paleta do przygotowywania kitów szpachlowych. Komplet szpachelek lakierniczych o różnych szerokościach. Szlifierki oscylacyjne i obrotowe o napędzie pneumatycznym. Ściernice ręczne. Urządzenie do oczyszczania powierzchni metodą strumieniowo-ścierną, urządzenie do chemicznego oczyszczania powierzchni. Materiały, narzędzia i urządzenia do utrzymania czystości na stanowisku. Pojemnik do gromadzenia odpadów technologicznych. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: blacharz 

symbol cyfrowy: 721[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozpoznawać narzędzia i przyrządy do demontażu, montażu i wykonania wyrobów blacharskich;

1.2.   rozpoznawać typowe prace blacharskie na podstawie rysunków;

1.3.   określać przeznaczenie narzędzi i przyrządów pomiarowych stosowanych w blacharstwie;

1.4.   stosować nazwy, terminologię z zakresu wykonawstwa budowlanych robót blacharskich oraz użytkowych wyrobów blacharskich;

1.5.   odczytywać wymiary gabarytowe, rodzaje połączeń, liczbę poszczególnych elementów oraz kolejność montażu w zakresie budowlanych i użytkowych robót blacharskich;

1.6.   rozróżniać materiały stosowane w wykonawstwie budowlanych robót blacharskich oraz wykonawstwie użytkowych wyrobów blacharskich na podstawie oznaczeń i rysunków;

1.7.   rozróżniać maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane w wykonawstwie budowlanych i użytkowych wyrobów blacharskich;

1.8.   rozpoznawać wady i uszkodzenia budowlanych i użytkowych wyrobów blacharskich.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać metody łączenia blach w zależności od rodzaju i przeznaczenia;

2.2.   dobierać narzędzia i przyrządy pomiarowe pod kątem dokładności i możliwości ich zastosowania w pracach blacharskich;

2.3.   wykonywać przeliczenia jednostek długości i kąta;

2.4.   obliczać wymiary graniczne, odchyłki, tolerancje i luzy typowych elementów blacharskich;

2.5.   obliczać wymiary gabarytowe blach do obróbki blacharskiej oraz na typowe elementy blacharstwa budowlanego przy założonym kształcie i wymiarach elementów, obliczać ilość blachy na krycie dachu;

2.6.   obliczać koszty wykonania elementów z blachy oraz robót blacharstwa budowlanego wraz z wykonywaniem użytkowych wyrobów blacharskich;

2.7.   dobierać materiały na pokrycia dachowe, do obróbki blacharskiej i elementy blacharstwa budowlanego;

2.8.   dobierać maszyny, urządzenia, narzędzia, przyrządy i materiały do wykonywania napraw budowlanych i użytkowych wyrobów blacharskich;

2.9.   dobierać przyrządy i narzędzia produkcyjne oraz narzędzia pomiarowe do wykonania użytkowych wyrobów blacharskich;

2.10.  dobierać metody łączenia elementów wyrobów blacharskich.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny prac, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska na stanowiskach pracy podczas wykonywania prac blacharskich;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka przy obsłudze urządzeń i maszyn stosowanych do prac blacharskich;

3.3.   dobierać środki ochrony osobistej przy wykonywaniu budowlanych robót blacharskich oraz wyrobów użytkowych;

3.4.   wskazywać skutki działań związanych z wykonywaniem prac blacharza budowlanego oraz wytwarzaniem użytkowych wyrobów blacharskich;

3.5.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym podczas wykonywania budowlanych robót blacharskich i użytkowych wyrobów blacharskich.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie pokrycia z blachy, wskazanego fragmentu powierzchni zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie wyrobu użytkowego z blachy zgodnie z rysunkiem lub wzorem.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie pokrycia z blachy wskazanego fragmentu powierzchni zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  dokonać obmiaru powierzchni do pokrycia;

3.1.2.  trasować;

3.1.3.  ciąć blachę;

3.1.4.  kształtować elementy pokrycia;

3.1.5.  łączyć i mocować elementy pokrycia do podłoża;

3.1.6.  wykonać obróbkę wykończeniową zgodnie z dokumentacją;

3.1.7.  użytkować narzędzia, przyrządy zgodnie z zasadami ich eksploatacji;

3.1.8.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie wyrobu użytkowego z blachy zgodnie z rysunkiem lub wzorem:

3.2.1.  wykonać obróbkę bazy traserskiej;

3.2.2.  trasować kształt;

3.2.3.  ciąć blachę;

3.2.4.  wykonać obróbkę kształtu zgodnie z dokumentacją;

3.2.5.  wykonać obróbkę wykończeniową zgodnie z dokumentacją;

3.2.6.  użytkować narzędzia i przyrządy zgodnie z zasadami ich eksploatacji;

3.2.7.  zabezpieczać antykorozyjnie wykonany użytkowy wyrób blacharski;

3.2.8.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie pokrycia z blachy wskazanego fragmentu powierzchni zgodnie z dokumentacją

Stół blacharski wyposażony. Stanowisko dobrze oświetlone. Sprzęt do trasowania: miarka składana, liniały, kątomierz, kątowniki, cyrkiel, rysik, punktak; sprzęt do cięcia blachy: nożyce ręczne, nożyce stołowe, dźwigniowe, gilotynowe, przecinaki (płaskie i z rozszerzonym ostrzem), przebijak i wycinak, sprzęt do kształtowania blachy: młotki blacharskie, klepadła blacharskie, kowadełka blacharskie, dwurogi blacharskie, zaginadła blacharskie (zwykłe i dachowe), szczypce blacharskie (dachowe i warsztatowe), dwuczynnościowe urządzenie blacharskie, zwijarka stołowa, krawędziarka, żłobiarka typu lekkiego, sprzęt do łączenia blach: wiertarka elektryczna, kleszcze do wycinania otworów na nity, narzędzia do nitowania, lutownica, zestaw materiałów do lutowania, kleszcze, skrobak, szczotka stalowa i szlifierka ręczna; rusztowanie, pomost, wyposażenie zabezpieczające do pracy na wysokościach. Materiały: blacha, gwoździe, nity. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.

2.   Wykonanie wyrobu użytkowego z blachy zgodnie z rysunkiem lub wzorem

Stół blacharski, szafka na podręczne narzędzia. Stanowisko powinno być dobrze oświetlone. Sprzęt do trasowania: miarka składana, liniały, kątowniki, cyrkle, rysik, kątomierz, punktak. Sprzęt do cięcia blachy: nożyce ręczne, nożyce stołowe, nożyce gilotynowe, przecinaki (płaskie i z rozszerzonym ostrzem), przebijak i wycinak, sprzęt do kształtowania blachy: młotki blacharskie, klepadła blacharskie, kowadełka blacharskie, dwurogi blacharskie, zaginadło blacharskie zwykłe, szczypce blacharskie warsztatowe, zwijarka stołowa, krawędziarka, żłobiarka typu lekkiego, walcarka prostująca, sprzęt do łączenia blach: wiertarka elektryczna, kleszcze do wycinania otworów na nity, narzędzia do nitowania, zestaw do lutowania, kleszcze, skrobak, szczotka stalowa i szlifierka ręczna ze szczotką. Materiały: blacha, nity. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.

Zawód: monter kadłubów okrętowych 

symbol cyfrowy: 721 [02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy i pojęcia dotyczące konstrukcji kadłubowych oraz procesów technologicznych montażu kadłuba;

1.2.   rozpoznawać rodzaje statków i ich podstawowe elementy konstrukcyjne;

1.3.   rozpoznawać kształty konstrukcji kadłubowych w rzutach prostokątnych na płaszczyzny podstawowe i w rzutach ukośnych;

1.4.   rozpoznawać podstawowe układy wiązań kadłuba;

1.5.   rozróżniać oznaczenia, symbole graficzne i cyfrowe lokalizujące węzeł lub sekcję w przestrzeni trójwymiarowej kadłuba, wymiary i bazy pomiarowe oraz typowe rodzaje zbrojenia;

1.6.   rozróżniać oznakowania elementów konstrukcyjnych w celu identyfikacji pozycji materiałowych, liczby elementów, wymiarów konstrukcyjnych i gatunków materiałów;

1.7.   wyszukiwać informacje dotyczące unifikacji elementów zawartych w stoczniowych standardach budowy i wyposażenia kadłuba.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   określać potrzeby i wymagania do przeprowadzenia udźwigowienia, kolejności montażu i oprzyrządowania na podstawie dokumentacji;

2.2.   określać kolejność etapów realizacji ramowego i szczegółowego procesu budowy kadłuba;

2.3.   dobierać gatunek i asortyment materiałów konstrukcyjnych na podstawie norm i dokumentacji;

2.4.   dobierać urządzenia i sprzęt pomocniczy do operacji technologicznych związanych z montażem kadłuba;

2.5.   dobierać narzędzia obróbkowe, pomocnicze i pomiarowe do poszczególnych operacji technologicznych związanych z montażem kadłuba;

2.6.   dobierać parametry techniczno-technologiczne do wykonywania prostych węzłów konstrukcyjnych na podstawie norm i instrukcji;

2.7.   dobierać szczegóły i tolerancje wykonawcze elementów konstrukcyjnych z katalogu unifikacyjnego i standardu budowy kadłuba.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia i konsekwencje zaniedbań podczas korzystania z urządzeń elektrycznych, sieci i urządzeń ze sprężonymi gazami, prac przy cięciu palnikiem gazowym, sczepianiu styków i pracy na wysokości;

3.2.   dobierać odzież roboczą oraz środki ochrony indywidualnej służące do zabezpieczania ciała, wzroku i słuchu;

3.3.   wskazywać sposoby udzielania pierwszej pomocy w przypadkach omdlenia, poparzenia i porażenia prądem.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - montaż wskazanych elementów konstrukcji kadłubowych zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Montaż wskazanych elementów konstrukcji kadłubowych zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  wykonać operacje prefabrykacji wstępnej elementów i podzespołów konstrukcyjnych;

3.1.2.  montować elementy konstrukcyjne zgodnie z dokumentacją oraz znakami traserskimi i liniami bazowymi;

3.1.3.  kontrolować na bieżąco wymiary montowanej konstrukcji;

3.1.4.  wykonywać operacje związane z obróbką ręczną i mechaniczną elementów konstrukcyjnych;

3.1.5.  wykonać połączenia elementów konstrukcyjnych poprzez dociąganie, dopalanie, sczepianie zgodnie z instrukcją technologiczną;

3.1.6.  posługiwać się narzędziami monterskimi, sprzętem i urządzeniami pomocniczymi;

3.1.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - montaż wskazanych elementów konstrukcji kadłubowych zgodnie z dokumentacją

Hala prefabrykacyjna stoczni, o powierzchni 120 m², suwnica natorowa o nośności 5-10 ton, wysokości podnoszenia ponad 8 metrów i rozpiętości mostu około 16 metrów. Oświetlenie hali sztuczne i naturalne. Wentylacja nawiewno-wyciągowa, instalacja odwadniająca, przyłącze wody. Prostowniki wielostanowiskowe z bateriami oporników spawalniczych, podstacje energetyczne, stacjonarne sieci gazów technicznych z kolektorami wielopodłączeniowymi (tlenu, acetylenu, sprężonego powietrza i dwutlenku węgla). Wyposażenie pomocnicze: palniki tlenowo-acetylenowe, komplet do żłobkowania elektropowietrznego, szlifierka pneumatyczna, komplet kabli spawalniczych i uziemiających, komplet węży. Narzędzia pomiarowe: taśma miernicza, calówka, poziomnica. Narzędzia traserskie: punktak, sznur, kreda, kątownik, cyrkiel. Narzędzia do transportu: stropy, uchwyty, zaciski, szakle, łomy. Narzędzia pomocnicze: klamry montażowe, kliny, młot o ciężarze 5 kilogramów, szczotka druciana. Materiały montażowe: obrobione blachy okrętowe o grubości 4-10 milimetrów, normalnej wytrzymałości, profile hutnicze i płaskowniki gatunku A. Materiały technologiczne: elektrody otulone, tarcze szlifierskie, elektrody węglowe. Dokumentacja: stoczniowe standardy unifikacyjne. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.

Zawód: blacharz samochodowy 

symbol cyfrowy: 721 [03] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować pojęcia, prawa i zasady z zakresu mechaniki technicznej oraz elektrotechniki związane z budową i działaniem urządzeń w pojazdach samochodowych;

1.2.   rozpoznawać symbole i oznaczenia rysunkowe stosowane w blacharstwie samochodowym;

1.3.   rozróżniać źródła energii elektrycznej, maszyny i urządzenia elektryczne, elementy instalacji elektrycznej oraz elektryczne przyrządy pomiarowe stosowane w pojazdach samochodowych;

1.4.   wykorzystywać informacje dotyczące napraw nadwozi pojazdów samochodowych oraz osprzętu samochodów;

1.5.   rozpoznawać rodzaje zużycia elementów nadwozi pojazdów samochodowych;

1.6.   rozpoznawać urządzenia, przyrządy i narzędzia stosowane w naprawach nadwozi pojazdów samochodowych;

1.7.   rozpoznawać zarysy i kształt elementów pojazdów samochodowych, ich wymiary gabarytowe oraz rodzaj połączeń;

1.8.   rozróżniać materiały stosowane w blacharstwie samochodowym;

1.9.   rozpoznawać maszyny, urządzenia, przyrządy i narzędzia stosowane w przemysłowym blacharstwie samochodowym.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać technologie napraw elementów blacharki samochodowej, ich zabezpieczania antykorozyjnego i wzajemnego łączenia ze sobą;

2.2.   dobierać operacje obróbki ręcznej, mechanicznej, cieplnej, cieplno-chemicznej i plastycznej oraz rodzaje połączeń materiałów w pracach blacharskich;

2.3.   analizować wyniki pomiarów wielkości fizycznych, geometrycznych i elektrycznych występujących w blacharstwie samochodowym;

2.4.   analizować stan techniczny nadwozi pojazdów samochodowych;

2.5.   dobierać metody napraw w zależności od rodzajów uszkodzeń elementów nadwozi pojazdów samochodowych;

2.6.   dobierać materiały, maszyny, urządzenia, narzędzia i przyrządy do wykonywania napraw nadwozi pojazdów samochodowych;

2.7.   kalkulować koszty napraw nadwozi pojazdów samochodowych;

2.8.   wykonywać obliczenia materiałów samochodowych konstrukcji blacharskich;

2.9.   dobierać materiał wyjściowy do produkcji elementów blacharki samochodowej z uwzględnieniem odpowiednich wymagań;

2.10.  dobierać urządzenia, narzędzia i przyrządy do kontroli po naprawie blacharki samochodowej.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka występujące przy obsłudze urządzeń, maszyn, przyrządów oraz narzędzi wykorzystywanych w pracach blacharza samochodowego;

3.2.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym podczas wykonywania prac blacharskich;

3.3.   dobierać środki ochrony osobistej do prac związanych z naprawą i wykonywaniem elementów nadwozi pojazdów samochodowych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie naprawy wskazanego elementu nadwozia pojazdu samochodowego.

2.   Wykonanie wskazanego elementu blacharki samochodowej z zastosowaniem technologii tłoczenia.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie naprawy wskazanego elementu nadwozia pojazdu samochodowego:

3.1.1.  przygotować nadwozie do naprawy;

3.1.2.  ocenić stan techniczny elementów blacharki samochodowej;

3.1.3.  demontować element nadwozia podlegający naprawie;

3.1.4.  wykonać czynności naprawcze elementu nadwozia lub wymiany;

3.1.5.  montować element blacharki;

3.1.6.  wykonać obróbkę wykańczającą elementu nadwozia;

3.1.7.  użytkować narzędzia i przyrządy zgodnie z warunkami ich eksploatacji;

3.1.8.  kontrolować na bieżąco jakość, rezultaty kolejnych etapów realizacji naprawy i usuwać usterki;

3.1.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie wskazanego elementu blacharki samochodowej z zastosowaniem technologii tłoczenia:

3.2.1.  zamontować na maszynie oprzyrządowanie warsztatowe;

3.2.2.  uruchomić maszynę z oprzyrządowaniem po jej odpowiednim ustawieniu i sprawdzeniu na biegu jałowym;

3.2.3.  sprawdzić zgodność materiału wyjściowego z dokumentacją technologiczną;

3.2.4.  założyć i ustalić materiał wyjściowy w przyrządzie maszyny technologicznej;

3.2.5.  uruchomić maszynę i wykonać element;

3.2.6.  dokonać pomiaru poprawności wykonania elementu zgodnie z dokumentacją;

3.2.7.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić efekt wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie naprawy wskazanego elementu nadwozia pojazdu samochodowego

Pomieszczenie blacharni lub miejsce w warsztacie mechanicznym dobrze oświetlone, z wymuszoną wentylacją. Nadwozie pojazdu samochodowego zgodnie z warunkami zadania. Przenośny stolik na narzędzia i przyrządy. Zestaw chemiczny i mechaniczny do usuwania powłok lakierniczych, zestaw do spawania gazowego w osłonie gazów, zgrzewarka punktowa wraz z oprzyrządowaniem, zestaw młotków blacharskich, zestaw łyżek blacharskich, zestaw pilników, zestaw do nakładania szpachli, zestaw papierów ściernych, szlifierka kątowa, przyrząd do wygładzania powierzchni, sprzęt gaśniczy. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.

2.   Wykonanie wskazanego elementu blacharki samochodowej z zastosowaniem technologii tłoczenia

Hala produkcyjna zakładu lub hala warsztatów szkolnych, oświetlona, z wentylacją naturalną. Prasa mechaniczna ze sterowaniem oburęcznym, zawijak składający się z płyty górnej zamontowanej na suwaku prasy i płyty podstawowej zamontowanej na stole prasy, szczypce do zakładania i zdejmowania przedmiotu, zestaw narzędzi pomiarowych, szafka narzędziowa z podręcznymi narzędziami ślusarskimi i blacharskimi oraz miejsce na dokumentację, paleta z materiałami wyjściowymi, paleta z gotowymi wyrobami, pojemnik na braki. Sprzęt gaśniczy. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.

Zawód: modelarz odlewniczy 

symbol cyfrowy: 722[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy, pojęcia i określenia wspólne dla branży odlewniczej i właściwe dla zawodu;

1.2.   posługiwać się uproszczoną i pełną dokumentacją dotyczącą oprzyrządowania odlewniczego z metali i tworzyw niemetalowych;

1.3.   rozpoznawać oznaczenia i symbole graficzne dotyczące modeli odlewniczych, form odlewniczych, koncepcji odlewania i surowych odlewów ze stopów metali i tworzyw niemetalowych;

1.4.   określać sposoby obróbki mechanicznej i montażu modeli odlewniczych i rdzennic;

1.5.   określać sposoby wytwarzania form odlewniczych i oprzyrządowania modelarskiego do formowania;

1.6.   wyszukiwać niezbędne informacje zawarte w odpowiednich normach technicznych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   określać przebieg procesów wytwarzania modeli odlewniczych i oprzyrządowania modelarskiego z metali i tworzyw na podstawie uproszczonej i pełnej dokumentacji technologicznej;

2.2.   określać zasady konstruowania modeli, rdzennic, form odlewniczych, matryc i płyt modelowych na podstawie uproszczonej dokumentacji oprzyrządowania modelowego;

2.3.   określać przeznaczenie elementów zespołów modelowych na podstawie dokumentacji;

2.4.   dobierać narzędzia, przyrządy i materiały do wykonywania modeli i elementów oprzyrządowania modelarskiego z metali i tworzyw sztucznych;

2.5.   dobierać materiały do wykonywania elementów oprzyrządowania modelowego metodami odlewania, termoformowania, laminowania, cięcia i spajania;

2.6.   przeprowadzać pomiary warsztatowe z zastosowaniem odpowiednich przyrządów pomiarowych oraz obliczać skurcz odlewniczy;

2.7.   określać właściwości materiałów formierskich oraz metody formowania ręcznego i maszynowego;

2.8.   dobierać maszyny i urządzenia pomocnicze do wykonywania procesów odlewania;

2.9.   szacować przybliżone koszty wykonania prostych modeli i elementów oprzyrządowania modelowego.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia występujące w odlewni i modelarni;

3.2.   dobierać środki ochrony indywidualnej związane z wykonywaniem prac modelarskich przy używaniu chemikaliów, żywic i klejów;

3.3.   uwzględniać w procesie wytwarzania modeli materiały modelarskie przyjazne środowisku naturalnemu;

3.4.   wskazywać sposoby udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy wykonywaniu modeli i oprzyrządowania modelarskiego.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie modelu odlewniczego ze stopu metali zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie modelu odlewniczego z materiałów niemetalowych zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie modelu odlewniczego ze stopu metali zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  wykonać wstępne czynności przygotowujące do wykonania modelu lub ustalenia elementów modelu odlewniczego na płycie podmodelowej;

3.1.2.  dobrać elementy montowanego modelu odlewniczego;

3.1.3.  przeprowadzić zgrubną obróbkę modelu lub dokonać próbnego montażu elementów modelu na płycie podmodelowej;

3.1.4.  posługiwać się narzędziami obróbkowymi, montażowymi i urządzeniami pomocniczymi podczas wykonywania czynności obróbkowych i montażowych;

3.1.5.  dokonywać bieżącej kontroli wymiarów obróbkowych i montażowych;

3.1.6.  dokonać obróbki wykańczającej modelu i sprawdzić wymiary montażowe modelu na płycie;

3.1.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.9.  uporządkować stanowisko pracy i urządzenia pomocnicze, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie modelu odlewniczego z materiałów niemetalowych zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  sprawdzić stan dobranych materiałów przeznaczonych do wykonania modelu odlewniczego;

3.2.2.  przygotować kompozycje materiałów modelarskich (żywice modelarskie, masy ceramiczne, gipsy, kleje), przestrzegając zaleceń producentów dotyczących proporcji składników i czasu schnięcia;

3.2.3.  dokonać obróbki baz traserskich modelu;

3.2.4.  trasować kształt modelu na materiale wyjściowym lub półfabrykacie;

3.2.5.  posługiwać się narzędziami obróbkowymi oraz obsługiwać obrabiarki i urządzenia pomocnicze wykorzystywane do wykonania modelu;

3.2.6.  kształtować (obrabiać) model lub jego element, stosując parametry obróbki właściwe dla dobranego materiału;

3.2.7.  prowadzić bieżącą kontrolę wymiarów i kształtów wykonywanego modelu;

3.2.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.10.  uporządkować stanowisko pracy i urządzenia pomocnicze, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie modelu odlewniczego ze stopu metali zgodnie z dokumentacją

Stół warsztatowy do montażu modeli na płytach podmodelowych usytuowany w hali odlewni lub modelarni. Oświetlenie stanowiska naturalne i sztuczne, sprawna wentylacja. Maszyny i urządzenia: stół ślusarski z płytą do trasowania, obrabiarki skrawające: wiertarka, tokarka, frezarka. Wyposażenie modelowe: zespoły modelowe, modele odlewnicze do montażu, rdzennice, wzorniki, sprawdziany, płyty modelowe, fałszywki, ramy do wkładek modelowych, formy odlewnicze, skrzynki formierskie. Narzędzia i sprzęt: do trasowania, do ręcznej obróbki metali, narzędzia monterskie, elektronarzędzia, narzędzia pomiarowe. Materiały do wykonywania modeli, pomocnicze materiały modelarskie i formierskie. Dokumentacja oprzyrządowania modelarskiego. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.

2.   Wykonanie modelu odlewniczego z materiałów niemetalowych zgodnie z dokumentacją

Stół warsztatowy do przygotowywania mas i kompozycji materiałów modelarskich z tworzyw niemetalowych, usytuowany w hali warsztatowej lub modelarni. Oświetlenie naturalne i sztuczne, sprawna wentylacja wyciągowa. Maszyny i urządzenia: stół formierski z wyposażeniem, stół ślusarski, wiertarka stołowa. Narzędzia i sprzęt: narzędzia do cięcia i obróbki materiałów modelarskich z tworzyw niemetalowych, elektronarzędzia, narzędzia pomiarowe i traserskie, wentylator do suszenia modeli, piłka do cięcia oporowego tworzyw sztucznych i styropianu, urządzenia do spajania tworzyw, szczotka do czyszczenia modeli. Materiały: różne gatunki drewna, tworzyw sztucznych, mas ceramicznych, żywice modelarskie, gips modelarski, kleje epoksydowe szybkowiążące. Dokumentacja oprzyrządowania modelarskiego. Instrukcje producentów tworzyw, klejów oraz żywic syntetycznych. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.

Zawód: operator obrabiarek skrawających 

symbol cyfrowy: 722[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy, pojęcia, określenia oraz inne sformułowania właściwe dla branży metalowej;

1.2.   definiować w podstawowym zakresie nazewnictwo związane z budową, obsługą eksploatacją i programowaniem obrabiarek konwencjonalnych i sterowanych numerycznie;

1.3.   rozpoznawać oznaczenia i symbole tolerancji i pasowań, chropowatości powierzchni, obróbki cieplnej i cieplnochemicznej, materiałów obrabianych, parametrów obróbkowych, narzędzi obróbkowych i pomiarowych;

1.4.   rozpoznawać symbole oznaczeń ustalania i zamocowania przedmiotów obrabianych w przyrządach i uchwytach obróbkowych;

1.5.   rozpoznawać strukturę oraz informacje zawarte w programie dla obrabiarki sterowanej numerycznie;

1.6.   wyszukiwać dane dotyczące obrabiarek, narzędzi skrawających, pomiarowych, parametrów obróbkowych, oprzyrządowania technologicznego, materiałów obróbkowych i normatywów technologicznych w odpowiednich normach.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   określać kolejność operacji i zabiegów dla typowych procesów technologicznych obróbki skrawaniem, wykonywanych na obrabiarkach konwencjonalnych i sterowanych numerycznie na podstawie dokumentacji;

2.2.   dobierać główne parametry technologiczne do obróbki metali i innych materiałów wraz z dostosowaniem do warunków wykonywania operacji i zabiegów obróbkowych;

2.3.   dobierać odpowiednie narzędzia skrawające do określonych operacji obróbkowych wykonywanych na tokarkach, frezarkach, wiertarkach, szlifierkach, wytaczarkach i obrabiarkach sterowanych numerycznie;

2.4.   dobierać odpowiednie do wykonywanych zadań oprzyrządowanie technologiczne, oprawki i uchwyty obróbkowe dla obrabiarek konwencjonalnych i sterowanych numeryczne;

2.5.   dobierać odpowiednie przyrządy i narzędzia kontrolno-pomiarowe, uwzględniając dokładność (tolerancję) przedmiotów obrabianych;

2.6.   obliczać czasy główne maszynowe i jednostkowe wykonanych operacji technologicznych z uwzględnieniem parametrów obróbkowych i normatywów technologicznych;

2.7.   dokonywać obliczeń związanych z kinematyką procesu skrawania z uwzględnieniem mocy obrabiarki, głównej siły skrawania i przełożeń głównych mechanizmów przenoszenia ruchu w obrabiarkach;

2.8.   pisać proste programy obróbki technologicznej dla obrabiarek sterowanych numerycznie;

2.9.   wskazywać główne elementy geometryczne ostrzy narzędzi skrawających w różnych układach odniesienia;

2.10.  szacować koszty wykonywania operacji technologicznych obróbki skrawaniem.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia występujące na stanowiskach tokarskich, frezarskich, wiertarskich, szlifierskich i wytaczarskich wynikające z niewłaściwej obsługi obrabiarek skrawających;

3.2.   dobierać środki ochrony indywidualnej stosownie do zakresu wykonywanych zadań zawodowych;

3.3.   rozróżniać zabezpieczenia występujące na obrabiarkach sterowanych numerycznie;

3.4.   wskazywać sposoby udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w nagłych wypadkach podczas obsługi obrabiarek skrawających.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie określonych operacji technologicznych na obrabiarkach konwencjonalnych zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie określonej operacji technologicznej na obrabiarce sterowanej numerycznie zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1    Wykonanie określonych operacji technologicznych na obrabiarkach konwencjonalnych zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  uzbroić obrabiarki w odpowiednie pomoce i narzędzia skrawające;

3.1.2.  ustalać i mocować przedmiot obrabiany do wykonania wskazanych operacji;

3.1.3.  nastawiać dobrane parametry obróbkowe do wykonania wskazanych operacji;

3.1.4.  uruchamiać i obsługiwać obrabiarki;

3.1.5.  przestrzegać ustalonej kolejności wykonywania operacji i zabiegów;

3.1.6.  dokonywać okresowej i końcowej kontroli jakości i przebiegu wykonywanych czynności praktycznych;

3.1.7.  zatrzymać, wyłączyć i zabezpieczyć obrabiarki po zakończeniu pracy;

3.1.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowiskach pracy;

3.1.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia, sprzęt i pomoce, zagospodarować odpady.

3.2    Wykonanie określonej operacji technologicznej na obrabiarce sterowanej numerycznie zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  uruchomić próbnie obrabiarkę, sprawdzając gotowość do pracy;

3.2.2.  uzbroić obrabiarkę w przyrządy i narzędzia;

3.2.3.  ustalić i zamocować obrabiany przedmiot;

3.2.4.  wczytać program obróbki i ustawić przesunięcie punktu zerowego;

3.2.5.  najechać na punkt referencyjny;

3.2.6.  uruchamiać obrabiarkę i sterować przebiegiem obróbki blok po bloku, z pominięciem bloku i stopu warunkowego;

3.2.7.  odczytywać i reagować na podstawowe komunikaty układu sterowania;

3.2.8.  zatrzymać, wyłączyć i zabezpieczyć obrabiarkę po zakończeniu pracy;

3.2.9.  dokonać końcowej kontroli jakości wykonanej operacji;

3.2.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia, sprzęt i pomoce oraz zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie określonych operacji technologicznych na obrabiarkach konwencjonalnych zgodnie z dokumentacją

Hala warsztatowa lub pracownia technologiczna. Oświetlenie sztuczne i naturalne. Odległości między stanowiskami zgodnie z normą. Obrabiarki skrawające: tokarki produkcyjne lub uniwersalne, wiertarki stołowe lub kadłubowe, frezarki uniwersalne, szlifierki do płaszczyzn, otworów i wałków. Przyrządy i uchwyty: uchwyty tokarskie trójszczękowe samocentrujące, kły stałe i obrotowe, pryzmy, oprawki wiertarskie i frezarskie, podzielnica uniwersalna, elementy ustalające i oporowe, mechanizmy mocujące, elementy dociskowe. Narzędzia skrawające: noże tokarskie, frezy, wiertła, nawiertaki, rozwiertaki maszynowe, ściernice szlifierskie różnych kształtów. Narzędzia pomiarowe: suwmiarki o różnej dokładności pomiaru, mikrometry o dokładności pomiarowej 0,01 milimetra i różnych zakresach pomiarowych, wzorzec chropowatości. Dokumentacja: normatywy technologiczne, instrukcje obsługi obrabiarek skrawających. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie określonej operacji technologicznej na obrabiarce sterowanej numerycznie zgodnie z dokumentacją

Hala warsztatowa lub pracownia technologiczna. Oświetlenie naturalne i sztuczne. Odległości między stanowiskami zgodnie z normą. Obrabiarki skrawające: tokarka z 2 osiami sterowanymi numerycznie, frezarka z 2,5 osiami sterowanymi numerycznie. Urządzenia wejścia do układu sterowania, programy obróbki technologicznej na nośniku danych i w postaci listingu (poddawane edycji). Zestaw narzędzi skrawających, oprawek narzędziowych i uchwytów. Narzędzia pomiarowe: suwmiarki o różnej dokładności pomiaru, mikrometry o dokładności pomiaru 0,01 milimetra i różnych zakresach pomiarowych. Dokumentacja: katalogi pomocy warsztatowych, normatywy technologiczne. Instrukcje obsługi obrabiarek. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: ślusarz 

symbol cyfrowy: 722[03] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować pojęcia, określenia i inne sformułowania wspólne dla branży metalowej oraz właściwe dla zawodu;

1.2.   rozpoznawać części maszyn i urządzeń mechanicznych;

1.3.   rozpoznawać oznaczenia powierzchni obrabianych, parametrów technologicznych obróbki, maszyn, narzędzi obróbkowych i przyrządów kontrolno-pomiarowych;

1.4.   rozpoznawać symbole tolerancji i pasowań, chropowatości powierzchni, materiałów obrabianych, obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;

1.5.   rozróżniać narzędzia obróbkowe i pomiarowe, przyrządy i uchwyty obróbkowe stosowane do ręcznej obróbki metali i tworzyw;

1.6.   rozróżniać zabiegi i operacje technologiczne ręcznej i mechanicznej obróbki metali i tworzyw;

1.7.   rozpoznawać elementy konstrukcyjne maszyn, urządzeń technologicznych, sprzętu mechanicznego, narzędzi obróbkowych i pomiarowych;

1.8.   rozpoznawać wyroby galanterii metalowej;

1.9.   wyszukiwać dane techniczne maszyn i urządzeń mechanicznych w normach i katalogach.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   określać kolejność wykonywania operacji i zabiegów technologicznych na podstawie dokumentacji;

2.2.   dobierać parametry obróbkowe maszyn i urządzeń technologicznych;

2.3.   dobierać maszyny, urządzenia, przyrządy i uchwyty obróbkowe, narzędzia obróbkowe i pomiarowe stosownie do wykonywanych prac ślusarskich;

2.4.   dobierać technologie i techniki wytwarzania do wykonawstwa i napraw elementów maszyn, urządzeń i narzędzi;

2.5.   dobierać gatunki stali i innych materiałów, tworzyw sztucznych, części znormalizowane i ich zamienniki oraz materiały pomocnicze do wykonywania elementów maszyn i narzędzi, napraw sprzętu mechanicznego i prac konserwacyjnych;

2.6.   obliczać przełożenia kinematyczne prostych mechanizmów maszyn i sprzętu mechanicznego;

2.7.   obliczać proste przypadki obciążeń części maszyn i urządzeń mechanicznych;

2.8.   szacować koszty materiałowe i czas wykonywania prowadzonych prac na podstawie normatywów technologicznych i obowiązujących cenników;

2.9.   obliczać zapotrzebowanie na ilość materiałów konstrukcyjnych stosownie do zakresu prowadzonych prac i na podstawie dokumentacji.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia na stanowiskach pracy ślusarza wynikających z niewłaściwej obsługi maszyn, urządzeń, sprzętu i narzędzi pracy;

3.2.   dobierać środki ochrony indywidualnej do zakresu wykonywanych prac ślusarskich;

3.3.   wskazywać sposoby udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w nagłych wypadkach zaistniałych w związku z obsługiwaniem maszyn, urządzeń oraz narzędzi mechanicznych i elektrycznych;

3.4.   określać sposoby zabezpieczania wyrobów metalowych i sprzętu mechanicznego przed szkodliwym wpływem warunków atmosferycznych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie wskazanego elementu narzędzia lub przyrządu zgodnie z dokumentacją.

2.   Naprawa i konserwacja wskazanego sprzętu mechanicznego powszechnego użytku zgodnie z dokumentacją.

3.   Wykonanie lub naprawa wskazanego elementu wyrobu galanterii metalowej zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie wskazanego elementu narzędzia lub przyrządu zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  odwzorowywać kształty wykonywanych elementów przyrządów i narzędzi na materiałach wyjściowych z wymaganą dokładnością;

3.1.2.  ustalać i mocować przedmiot obrabiany w uchwytach i przyrządach obróbkowych;

3.1.3.  piłować powierzchnie zewnętrzne i wewnętrzne, płaskie oraz kształtowe;

3.1.4.  ustalać i mocować narzędzia skrawające w uchwytach, oprawkach narzędziowych i wrzecionach obrabiarek skrawających;

3.1.5.  obsługiwać obrabiarki skrawające i urządzenia mechaniczne wykorzystywane do prac ślusarskich;

3.1.6.  poprawnie posługiwać się skrawającymi narzędziami obróbkowymi oraz monterskimi narzędziami ślusarskimi;

3.1.7.  posługiwać się narzędziami kontrolno-pomiarowymi, sprawdzianami oraz wzorcami;

3.1.8.  kontrolować jakość wykonywanej pracy;

3.1.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt oraz zagospodarować zużyte materiały i odpady.

3.2.   Naprawa i konserwacja wskazanego sprzętu mechanicznego powszechnego użytku zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  demontować sprzęt mechaniczny zgodnie z instrukcją napraw (najpierw obudowy, połączenia skręcane, łożyska, przekładnie mechaniczne, elementy wciskane, uszczelnienia);

3.2.2.  rozpoznać przyczyny zużycia lub uszkodzenia elementów sprzętu mechanicznego;

3.2.3.  sprawdzić stan techniczny sprzętu mechanicznego;

3.2.4.  wykonać nowe lub wymienić uszkodzone elementy sprzętu mechanicznego;

3.2.5.  posługiwać się narzędziami obróbkowymi, monterskimi i pomiarowymi zgodnie z ich przeznaczeniem;

3.2.6.  obsługiwać obrabiarki i pomocnicze urządzenia mechaniczne podczas wykonywania napraw, czynności obróbkowych, demontażowych i montażowych;

3.2.7.  montować po naprawie sprzęt mechaniczny zgodnie z instrukcją napraw;

3.2.8.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.10.  sprawdzić, regulować i konserwować naprawiony sprzęt mechaniczny;

3.2.11.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.12.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

3.3.   Wykonanie lub naprawa wskazanego wyrobu galanterii metalowej zgodnie z dokumentacją:

3.3.1.  odwzorowywać kształty wykonywanych elementów i wyrobów galanterii metalowej na płaszczyźnie;

3.3.2.  ustalać i mocować obrabiane elementy w uchwytach obróbkowych;

3.3.3.  ustalać i mocować narzędzia skrawające w uchwytach, oprawkach narzędziowych i wrzecionach obrabiarek skrawających;

3.3.4.  posługiwać się obróbkowymi narzędziami skrawającymi zgodnie z ich przeznaczeniem;

3.3.5.  wykonywać operacje obróbki ślusarskiej: cięcie, piłowanie, gięcie, ścinanie, wycinanie, nacinanie gwintów zewnętrznych i wewnętrznych, wiercenie i rozwiercanie, szlifowanie, polerowanie;

3.3.6.  posługiwać się narzędziami kontrolno-pomiarowymi do sprawdzania wymiarów i kształtów powierzchni obrabianych;

3.3.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.3.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.3.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie wskazanego elementu narzędzia lub przyrządu zgodnie z dokumentacją

Stanowiska usytuowane w hali warsztatowej, oświetlenie hali naturalne i sztuczne. Maszyny i urządzenia: stoły ślusarskie, wiertarka stołowa lub kadłubowa, tokarka, frezarka, szlifierka. Sprzęt i narzędzia: narzędzia i przyrządy traserskie, przyrządy i uchwyty obróbkowe, narzędzia skrawające do ręcznej i maszynowej obróbki metali i tworzyw sztucznych, narzędzia pomiarowe, zestaw narzędzi monterskich. Materiały pomocnicze: oleje maszynowe, emulsje smarująco-chłodzące. Dokumentacja: normatywy technologiczne. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Naprawa i konserwacja wskazanego sprzętu mechanicznego powszechnego użytku zgodnie z dokumentacją

Stanowiska usytuowane w hali warsztatowej, oświetlenie hali naturalne i sztuczne. Maszyny i urządzenia: stoły ślusarskie, prasa ręczna lub pneumatyczna z oprzyrządowaniem, urządzenie do mycia i konserwacji. Sprzęt i narzędzia: narzędzia skrawające do ręcznej obróbki metali i tworzyw sztucznych, zestaw ślusarskich narzędzi monterskich, narzędzia do pomiarów wielkości liniowych, położenia powierzchni, bicia osiowego, luzów. Materiały: sprzęt mechaniczny do napraw, części zamienne, materiały do wykonania elementów. Materiały pomocnicze: oleje, smary, nafta, czyściwo. Dokumentacja techniczno-ruchowa sprzętu mechanicznego, instrukcje obsługi maszyn. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

3.   Wykonanie lub naprawa wskazanego elementu wyrobu galanterii metalowej zgodnie z dokumentacją

Stanowiska usytuowane w hali warsztatowej, oświetlenie hali naturalne i sztuczne. Maszyny i urządzenia: wiertarka stołowa, tokarka, frezarka, szlifierka-ostrzarka; urządzenia pomocnicze: zaginarka krawędziowa do blach, nożyce dźwigniowe do cięcia blach o grubości do 3 milimetrów, polerka. Narzędzia i sprzęt: narzędzia i przyrządy traserskie do trasowania na płaszczyźnie, narzędzia skrawające do ręcznej obróbki metali i tworzyw sztucznych, przyrządy i chwyty obróbkowe, narzędzia pomiarowe do pomiarów wielkości liniowych i kątów, zestaw ślusarskich narzędzi monterskich. Materiały pomocnicze: oleje, smary, emulsja smarująco-chłodząca, pasta polerska, czyściwo. Dokumentacja: normatywy technologiczne. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: kowal 

symbol cyfrowy: 722[04] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy i pojęcia dotyczące obróbki plastycznej metali;

1.2.   rozpoznawać oznaczenia obróbki cieplnej, mechanicznej, tolerancji wymiarowych, wzajemnego położenia powierzchni, uproszczeń rysunkowych i symboli materiałów obróbkowych;

1.3.   rozpoznawać sposoby łączenia elementów w wyrobach kowalskich;

1.4.   rozróżniać rodzaje odkuwek i półfabrykatów wykonanych metodami kucia matrycowego i ręcznego;

1.5.   rozpoznawać zabiegi i operacje kowalskie;

1.6.   rozpoznawać rodzaje kowalskich wyrobów użytkowych i galanterii metalowej.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   określać kolejność wykonywania napraw wyrobów użytkowych, urządzeń i narzędzi rolniczych na podstawie dokumentacji;

2.2.   dobierać parametry obróbki cieplnej i plastycznej na podstawie wymagań technologicznych i własności materiałów obróbkowych;

2.3.   określać parametry technologiczne kucia dla określonych materiałów obrabianych;

2.4.   dobierać maszyny i urządzenia do obróbki plastycznej na zimno i gorąco;

2.5.   dobierać narzędzia i oprzyrządowanie kowalskie do wykonania urządzeń i narzędzi rolniczych oraz wyrobów użytkowych i galanterii metalowej;

2.6.   dobierać przekroje elektrod oraz nastawy urządzeń spawalniczych do cięcia i spawania metali do rodzaju i grubości łączonych elementów;

2.7.   określać temperatury nagrzewania stali na podstawie wskazań przyrządów pomiarowych oraz barw żarzenia i barw nalotowych;

2.8.   obliczać objętość materiałów potrzebnych do wykonania określonych wyrobów kowalskich;

2.9.   szacować przybliżone koszty wykonania i napraw prostych narzędzi rolniczych i wyrobów użytkowych galanterii metalowej.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia wynikające z nagrzewnia się materiałów w procesie kucia;

3.2.   wskazywać zagrożenia wynikające z niewłaściwej obsługi maszyn, urządzeń i narzędzi użytkowanych przez kowali;

3.3.   dobierać środki ochrony głowy, oczu, twarzy i słuchu oraz urządzenia nadmuchowo-wyciągowe usuwające dymy, kurz i opary gazów;

3.4.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej, szczególnie przy oparzeniach i skaleczeniach skóry.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Naprawa lub wykonanie określonego narzędzia rolniczego metodą kucia maszynowego zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie wskazanego elementu wyrobu użytkowego lub galanterii metalowej metodą kucia swobodnego ręcznego zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Naprawa lub wykonanie określonego narzędzia rolniczego metodą kucia maszynowego zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  ciąć wsad (materiał obrabiany) na odpowiednim urządzeniu;

3.1.2.  umieszczać wsad lub odkuwki w urządzeniach nagrzewających;

3.1.3.  nagrzewać wsad lub odkuwki do odpowiednich temperatur;

3.1.4.  uruchamiać i obsługiwać młoty do kucia podczas wykonywania lub napraw narzędzi rolniczych;

3.1.5.  utrzymywać właściwą temperaturę kucia dla wykonywanych zabiegów na podstawie wskazań pirometru optycznego lub barw żarzenia i barw nalotowych;

3.1.6.  posługiwać się przyrządami pomiarowymi do wykonywania pomiarów "na gorąco";

3.1.7.  kontrolować na bieżąco wymiary i jakość wykonywanych zabiegów kucia;

3.1.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.10.  uporządkować stanowisko pracy, pozostawiając wykonaną odkuwkę lub narzędzie do ostygnięcia.

3.2.   Wykonanie wskazanego elementu wyrobu użytkowego lub galanterii metalowej metodą kucia swobodnego ręcznego zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  rozpalić palenisko kowalskie;

3.2.2.  trasować i ciąć materiały na wymiar;

3.2.3.  nagrzewać w palenisku kowalskim materiały (wsad) i utrzymywać właściwą dla wykonywanych zabiegów temperaturę kucia na podstawie wskazań pirometru optycznego lub barw żarzenia i barw nalotowych;

3.2.4.  posługiwać się ręcznymi obróbkowymi narzędziami kowalskimi, narzędziami pomocniczymi i pomiarowymi;

3.2.5.  przeprowadzać operacje cięcia, formowania, skręcania, spęczania, wydłużania, przebijania, łączenia elementów "na gorąco";

3.2.6.  przeprowadzić dodatkowe zabiegi podnoszące walory użytkowe i estetyczne wyrobu;

3.2.7.  kontrolować na bieżąco jakość wykonywanych zabiegów kucia i wymiary elementów wyrobu;

3.2.8.  montować wykonane elementy lub fragmenty w wyrób końcowy;

3.2.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.11.  uporządkować stanowisko pracy, pozostawiając wykonany wyrób do ostygnięcia.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Naprawa lub wykonanie określonego narzędzia rolniczego metodą kucia maszynowego zgodnie z dokumentacją

Hala warsztatowa lub zakład produkcyjny. Oświetlenie naturalne i sztuczne. Urządzenia do usuwania oparów i spalin. Młot sprężarkowy lub resorowy o masie części spadających do 100 kilogramów. Urządzenia grzejne: piec komorowy gazowy do nagrzewania w zakresie temperatur 1.200°C - 1.300°C, wraz z miernikami temperatur lub palenisko kowalskie do nagrzewania wsadu w pryzmie koksu z przedmuchem powietrza i wyciągiem. Narzędzia i sprzęt: kowadła płaskie o średnicy do 250 milimetrów, kowadło do przebijania otworów, kleszcze kowalskie do przekrojów płaskich i kwadratowych, macki do mierzenia wymiarów "na gorąco", przymiar kreskowy 0 - 1.000 milimetrów, pirometr optyczny o zakresie pomiaru 700°C - 1.700°C. Instrukcje obsługi maszyn do obróbki plastycznej i urządzeń grzejnych. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie wskazanego elementu wyrobu użytkowego lub galanterii metalowej metodą kucia swobodnego ręcznego zgodnie z dokumentacją

Hala warsztatowa lub zakład produkcyjny. Oświetlenie sztuczne i naturalne. Sprawne urządzenia do usuwania oparów i spalin. Urządzenia grzejne: piec komorowy gazowy do nagrzewania w zakresie temperatur 1.200°C - 1.300°C lub palenisko kowalskie do nagrzewania wsadu w pryzmie koksu z przedmuchem powietrza i wyciągiem. Stanowiska pomocnicze: stół ślusarski wyposażony w imadło i płytę do trasowania, stanowisko do spawania w łuku elektrycznym. Narzędzia i sprzęt: kowadła płaskie, płyta kowalska, kowadło do przebijana otworów, kleszcze kowalskie do powierzchni płaskich i kształtowych, zestaw młotków kowalskich, przecinak, gładzik, zestaw pilników ślusarskich, piłka do cięcia metali. Narzędzia i przyrządy pomiarowe: pirometr optyczny o zakresie pomiarowym temperatur 700°C - 1.700°C, macki do mierzenia wymiarów "na gorąco", suwmiarka do 250 milimetrów, przymiar kreskowy 0 - 1.000 milimetrów. Instrukcja stanowiska spawalniczego i urządzeń grzejnych. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: mechanik-monter maszyn i urządzeń 

symbol cyfrowy: 723[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   określać funkcje zespołów, podzespołów i części mechanizmów maszyn i urządzeń mechanicznych;

1.2.   rozpoznawać podstawowe części maszyn i urządzeń mechanicznych;

1.3.   rozpoznawać typowe połączenia ruchowe i spoczynkowe części maszyn i urządzeń mechanicznych;

1.4.   wskazywać zasady montażu i demontażu prostych zespołów maszyn i urządzeń mechanicznych;

1.5.   rozpoznawać oznaczenia i symbole tolerancji i pasowań występujące na rysunkach;

1.6.   rozpoznawać symbole i oznaczenia dotyczące obróbki cieplnej, cieplno-chemicznej i obróbki skrawaniem;

1.7.   wyjaśniać podstawowe pojęcia związane z eksploatacją maszyn i urządzeń mechanicznych;

1.8.   określać podstawowe czynniki powodujące powstawanie korozji oraz sposoby zabezpieczania metali przed jej powstawaniem;

1.9.   rozróżniać i charakteryzować rodzaje napraw, przeglądów technicznych i remontów maszyn i urządzeń mechanicznych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   określać kolejność montażu i demontażu maszyn i urządzeń mechanicznych na podstawie dokumentacji montażowej oraz dokumentacji techniczno-ruchowej;

2.2.   określać zakres przeglądu okresowego, naprawy bieżącej, średniej i głównej oraz występujące w nich fazy procesu naprawczego;

2.3.   dobierać na podstawie norm i katalogów podzespoły i części do napraw maszyn i urządzeń;

2.4.   dobierać narzędzia monterskie, uwzględniając technologię prac demontażowo-montażowych;

2.5.   dobierać narzędzia pomiarowo-kontrolne;

2.6.   obliczać przełożenia kinematyczne prostych mechanizmów napędowych maszyn i urządzeń;

2.7.   wskazywać sposoby napraw części maszyn i urządzeń;

2.8.   dobierać zamienne materiały eksploatacyjne, oleje, smary stałe i ciecze smarująco-chłodzące;

2.9.   szacować koszty prac związanych z przeprowadzaniem napraw oraz przeglądów maszyn i urządzeń mechanicznych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia występujące podczas wykonywania prac związanych z naprawami, przeglądami, konserwacją i eksploatacją maszyn i urządzeń mechanicznych;

3.2.   dobierać środki ochrony indywidualnej do zakresu wykonywanych prac;

3.3.   stosować zalecenia zawarte w przepisach i normach dotyczących montażu, demontażu, przemieszczania i transportowania maszyn i urządzeń mechanicznych;

3.4.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w wypadkach na stanowisku pracy.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Montaż wskazanych mechanizmów maszyn i urządzeń zgodnie z dokumentacją.

2.   Naprawa i konserwacja wskazanych mechanizmów maszyn i urządzeń zgodnie z dokumentacją.

3.   Wykonanie określonych prac z zakresu przeglądu lub naprawy wskazanej maszyny lub urządzenia zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Montaż wskazanych zespołów mechanizmów maszyn i urządzeń zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  rozmieścić elementy mechanizmów zgodnie z kolejnością montażu;

3.1.2.  posługiwać się narzędziami monterskimi, ślusarskimi, kontrolno-pomiarowymi oraz korzystać z pomocniczych urządzeń technologicznych;

3.1.3.  montować przygotowane elementy w podzespoły i zespoły;

3.1.4.  sprawdzić poprawność działania mechanizmu;

3.1.5.  sprawdzić wymiary oraz dokonać poprawek i regulacji;

3.1.6.  konserwować mechanizmy maszyn i urządzeń mechanicznych;

3.1.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i urządzenia, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Naprawa i konserwacja wskazanych mechanizmów maszyn i urządzeń zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  demontować mechanizmy maszyn i urządzeń do przeprowadzenia naprawy;

3.2.2.  posługiwać się narzędziami monterskimi, ślusarskimi oraz pomocniczymi urządzeniami technologicznymi;

3.2.3.  usunąć zabezpieczenia konserwujące;

3.2.4.  określić stopień zużycia współpracujących elementów;

3.2.5.  rozpoznać zużyte lub uszkodzone części;

3.2.6.  wymienić uszkodzone i zużyte części;

3.2.7.  odtworzyć części maszyn i urządzeń obróbką ślusarską;

3.2.8.  zmontować naprawiony mechanizm;

3.2.9.  sprawdzić poprawność działania mechanizmu;

3.2.10.  posługiwać się narzędziami i przyrządami kontrolno-pomiarowymi;

3.2.11.  przeprowadzić regulację, korektę działania i konserwację mechanizmu;

3.2.12.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.13.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.14.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i urządzenia, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.3.   Wykonanie określonych prac z zakresu przeglądu lub naprawy wskazanej maszyny lub urządzenia zgodnie z dokumentacją:

3.3.1.  zabezpieczyć miejsce wykonywania przeglądu lub naprawy zgodnie z wymaganiami przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy;

3.3.2.  sprawdzić wzrokowo stan techniczny wskazanej maszyny lub urządzenia;

3.3.3.  przygotować maszynę i urządzenie do przeglądu i naprawy;

3.3.4.  posługiwać się narzędziami monterskimi i kontrolno-pomiarowymi;

3.3.5.  rozpoznać uszkodzenia elementów maszyn i urządzeń;

3.3.6.  dokonać przeglądu maszyny zgodnie z dokumentacją;

3.3.7.  przeprowadzić naprawę uszkodzonych elementów maszyn lub zespołów maszynowych;

3.3.8.  sprawdzić jakość wykonanych prac w odniesieniu do przeglądu lub naprawy;

3.3.9.  zabezpieczyć maszyny lub urządzenia po przeglądzie lub naprawie;

3.3.10.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.3.11.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.3.12.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia, maszyny i urządzenia, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych

objętych tematami:

1.   Montaż wskazanych mechanizmów maszyn i urządzeń zgodnie z dokumentacją

Hala warsztatowa. Stół ślusarski wyposażony w imadło z miękkimi szczękami. Praska do wtłaczania montowanych elementów. Narzędzia i sprzęt: zestawy narzędzi monterskich, elektronarzędzia, kątowniki krawędziowe, podpory pryzmatyczne, trzpienie specjalne, narzędzia do ręcznej obróbki metali, młotki, wkrętki, przyrządy pomiarowe oraz oprzyrządowanie na prasie. Elementy mechanizmów maszyn i urządzeń mechanicznych do montażu. Materiały eksploatacyjne: oleje, benzyna ekstrakcyjna, smary, tkanina bawełniana. Dokumentacja: instrukcje montażowe zespołów maszyn i urządzeń, dokumentacja techniczno-ruchowa maszyn i urządzeń, instrukcja obsługi prasy do wtłaczania. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Naprawa i konserwacja wskazanych mechanizmów maszyn i urządzeń zgodnie z dokumentacją

Hala warsztatowa. Stół ślusarski wyposażony w imadło ślusarskie z miękkimi szczękami, płytę do prostowania i płytę traserską. Wyposażenie do mycia elementów maszyn i urządzeń. Zespoły maszyn i urządzeń do napraw. Narzędzia i sprzęt: zestaw kluczy płaskich, klucz dynamometryczny o zakresie 50-100 Niutonometrów, szczypce płaskie, klucze specjalne do nakrętek łożyskowych, młotek, wkrętaki, suwmiarka, zestaw narzędzi monterskich, narzędzia do ręcznej obróbki metali, kuweta metalowa. Materiały eksploatacyjne: benzyna ekstrakcyjna, oleje, smary, tkanina bawełniana. Dokumentacja: instrukcja montażowa, dokumentacja techniczno-ruchowa maszyn i urządzeń, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

3.   Wykonanie określonych prac z zakresu przeglądu lub naprawy wskazanej maszyny lub urządzenia zgodnie z dokumentacją

Hala warsztatowa do wykonywania czynności obsługowych, przeglądów lub napraw. Narzędzia i sprzęt na wózku warsztatowym: zestaw narzędzi monterskich, ślusarskich, elektronarzędzia, zestaw kluczy płaskich, młotek, wkrętaki, suwmiarka, smarownica tłoczkowa, olejarka, pojemnik na zużyte oleje lub smary. Materiały eksploatacyjne: benzyna ekstrakcyjna, olej maszynowy, smar stały, tkanina bawełniana. Dokumentacja: dokumentacja techniczno-ruchowa maszyn i urządzeń, dokumentacja cyklu remontowego, instrukcje przeglądów okresowych, instrukcja smarowania maszyn i urządzeń, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych 

symbol cyfrowy: 723[03] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy, pojęcia, określenia i symbole dotyczące eksploatacji i naprawy pojazdów, maszyn i narzędzi rolniczych;

1.2.   rozróżniać rodzaje pojazdów, maszyn i narzędzi rolniczych;

1.3.   rozpoznawać elementy, zespoły i układy pojazdów, maszyn, narzędzi i urządzeń rolniczych oraz określać ich funkcje;

1.4.   określać przydatność pojazdów, maszyn, narzędzi i urządzeń technicznych do wykonywania określonych prac na podstawie katalogów;

1.5.   określać zakres czynności obsługowych i regulacyjnych pojazdów, maszyn, narzędzi i urządzeń rolniczych;

1.6.   wskazywać sposoby naprawy części, zespołów i układów mechanicznych pojazdów, maszyn, narzędzi i urządzeń rolniczych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   wykonywać obliczenia związane z eksploatacją maszyn rolniczych;

2.2.   kalkulować koszty eksploatacji i naprawy pojazdów, maszyn i narzędzi;

2.3.   interpretować dane techniczno-eksploatacyjne maszyn i ciągników rolniczych;

2.4.   analizować dane katalogowe ciągników, narzędzi i maszyn rolniczych dla potrzeb zestawiania ich w agregaty maszynowe do wykonywania określonych zabiegów agrotechnicznych;

2.5.   dobierać ciągniki na podstawie danych oporów roboczych maszyn i narzędzi rolniczych;

2.6.   obliczać wydajność pracy agregatów;

2.7.   oceniać stan techniczny zespołów i układów pojazdów rolniczych;

2.8.   wskazywać sposoby naprawy zespołów i układów mechanicznych pojazdów rolniczych;

2.9.   dobierać specjalistyczne narzędzia, urządzenia i technologię do wykonywania prac związanych z demontażem, naprawą i montażem zespołów oraz układów pojazdów i maszyn rolniczych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz środowiska naturalnego podczas eksploatacji i naprawy pojazdów, maszyn i narzędzi rolniczych;

3.2.   wskazywać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska, dotyczące eksploatacji i naprawy pojazdów, maszyn i narzędzi rolniczych;

3.3.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w wypadkach;

3.4.   dobierać środki ochrony indywidualnej wymagane podczas eksploatacji i napraw pojazdów, maszyn i narzędzi rolniczych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie określonego zakresu prac polowych z zastosowaniem maszyn lub urządzeń rolniczych.

2.   Wykonanie określonej naprawy wskazanej maszyny lub urządzenia rolniczego.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie określonego zakresu prac polowych z zastosowaniem maszyn lub urządzeń rolniczych:

3.1.1.  przygotować wybrane maszyny i urządzenia do wykonania zadania;

3.1.2.  zestawić agregat zgodnie z zasadami;

3.1.3.  wykonać prace polowe zgodnie z wymaganiami agrotechnicznymi;

3.1.4.  kontrolować jakość pracy (w razie potrzeby wykonać pomiary parametrów roboczych i dokonać regulacji agregatu);

3.1.5.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.6.  oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie określonej naprawy wskazanej maszyny lub urządzenia rolniczego:

3.2.1.  przygotować pojazd, maszynę lub urządzenie do naprawy;

3.2.2.  wykonać demontaż części i zespołów;

3.2.3.  zakwalifikować części i zespoły do naprawy lub wymiany zgodnie z instrukcją napraw;

3.2.4.  zamontować nowe i naprawione części i zespoły do pojazdu, maszyny lub narzędzia;

3.2.5.  sprawdzić jakość wykonanych prac;

3.2.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie określonego zakresu prac polowych z zastosowaniem maszyn lub urządzeń rolniczych

Pole o płaskiej powierzchni w kształcie prostokąta lub użytek zielony o powierzchni 1 hektara, oznaczone palikami. Materiały eksploatacyjne do wykonania obsługi technicznej agregatu. Sprzęt i narzędzia: ciągniki rolnicze różnej mocy z wyposażeniem; zestaw maszyn i narzędzi do uprawy gleby, nawożenia, ochrony roślin i zbioru roślin; zestaw narzędzi niezbędnych do wykonania obsługi codziennej ciągnika, maszyn i narzędzi rolniczych; przybory pomiarowe: tyczki, bruzdomierz, taśma miernicza. Wyposażenie do mycia agregatu. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie określonej naprawy wskazanej maszyny lub urządzenia rolniczego

Stanowisko obsługowo-naprawcze pojazdów i maszyn rolniczych spełniające wymogi przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Materiały: paliwa, oleje, smary, ciecze chłodzące, czyściwo. Sprzęt i narzędzia: ciągniki rolnicze różnej mocy z wyposażeniem, zestaw maszyn i narzędzi do uprawy gleby, nawożenia, ochrony roślin i zbioru roślin. Ława monterska, regał na części, stół ślusarski z imadłem, szafka narzędziowa z zestawem narzędzi i przyrządów monterskich, podnośnik hydrauliczny lub mechaniczny; zestaw narzędzi pomiarowych: suwmiarka, czujnik zegarowy, szczelinomierz, próbnik ciśnienia, sprężarka, manometr. Próbnik do sprawdzania wtryskiwaczy. Tester do badania akumulatorów. Areometr do pomiaru gęstości elektrolitu. Smarownica. Specjalistyczne przyrządy dostosowane do konstrukcji naprawianych pojazdów. Środki do utrzymania czystości na stanowisku. Pojemniki do gromadzenia odpadów technologicznych. Dokumentacja techniczna i technologiczna: komplet instrukcji obsługi, katalogi części, instrukcje napraw pojazdów, maszyn i narzędzi, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: mechanik pojazdów samochodowych 

symbol cyfrowy: 723[04] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I - zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać pojęcia i prawa z dziedziny mechaniki, termodynamiki i elektrotechniki;

1.2.   rozpoznawać i klasyfikować układy, zespoły, podzespoły i elementy pojazdów samochodowych;

1.3.   rozpoznawać pojęcia, określenia i wielkości dotyczące pojazdów samochodowych oraz stosowane w budowie maszyn i elektrotechnice samochodowej;

1.4.   rozpoznawać połączenia części układów, podzespołów i zespołów oraz elementy obwodów elektrycznych, hydraulicznych i pneumatycznych pojazdów samochodowych na podstawie rysunków, schematów montażowych oraz opisów;

1.5.   wyjaśniać zasady działania maszyn, urządzeń i narzędzi uniwersalnych i specjalistycznych stosowanych podczas montażu, badań diagnostycznych oraz naprawy i obsługi pojazdów samochodowych;

1.6.   rozróżniać i interpretować podstawowe parametry techniczne pojazdów samochodowych, silników spalinowych, urządzeń stanowiskowych oraz narzędzi uniwersalnych i specjalistycznych, stosowanych podczas montażu, badań diagnostycznych, naprawy i obsługi pojazdów samochodowych;

1.7.   rozpoznawać i klasyfikować części samochodowe wchodzące w skład silnika, podstawowych układów oraz instalacji pojazdów samochodowych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować procesy robocze oraz zużyciowo-starzeniowe zachodzące w pojazdach samochodowych oraz określać sposoby naprawy i regeneracji części;

2.2.   interpretować wyniki pomiarów parametrów technicznych pojazdów przedstawione w postaci tabel, wykresów i opisów;

2.3.   dobierać narzędzia i oprzyrządowanie do wykonywanych prac w zakresie montażu, badań diagnostycznych, naprawy i obsługi pojazdów samochodowych;

2.4.   dobierać urządzenia i przyrządy pomiarowe w zależności od rodzaju i wartości mierzonej wielkości, w oparciu o dane zawarte w dokumentacji technologicznej naprawy, obsługi oraz diagnozowania pojazdów samochodowych;

2.5.   przeprowadzać kalkulacje dotyczące zużycia surowców, materiałów oraz czasu wykonania usługi w oparciu o dokumentację technologiczną lub taryfikatory.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące podczas montażu, naprawy i obsługi pojazdów samochodowych;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia podczas prac montażowych, naprawczych, z wykorzystaniem narzędzi, maszyn i urządzeń zasilanych energią elektryczną, sprężonym powietrzem, prac z elementami wirującymi maszyn, toksycznym działaniem spalin samochodowych, wysoką temperaturą oraz podczas wyważania statycznego i dynamicznego części pojazdu samochodowego i badań diagnostycznych;

3.3.   dobierać środki ochrony osobistej do prac związanych z montażem, diagnozowaniem, naprawą i obsługą pojazdów samochodowych;

3.4.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w wypadkach podczas prac związanych z montażem, diagnozowaniem, naprawą i obsługą pojazdów samochodowych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością w gospodarce

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie naprawy określonego układu lub podzespołu pojazdu samochodowego zgodnie z dokumentacją.

2.   Diagnozowanie stanu technicznego i obsługa wskazanego pojazdu samochodowego.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami ujętymi tematami:

3.1.   Wykonanie naprawy określonego układu lub podzespołu pojazdu samochodowego zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  przygotować układ lub podzespół do naprawy;

3.1.2.  dokonać demontażu naprawianego elementu lub podzespołu;

3.1.3.  posługiwać się oprzyrządowaniem, narzędziami, urządzeniami i przyrządami pomiarowymi;

3.1.4.  ocenić stan techniczny części składowych układu lub podzespołu;

3.1.5.  dobierać niezbędne części zamienne, normalia, materiały technologiczne i eksploatacyjne;

3.1.6.  wykonywać naprawę układu lub podzespołu;

3.1.7.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.1.8.  sprawdzić poprawność naprawy;

3.1.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2    Diagnozowanie stanu technicznego i obsługa wskazanego pojazdu samochodowego:

3.2.1.  przygotować pojazd samochodowy do badania diagnostycznego i obsługi;

3.2.2.  przygotować przyrządy i urządzenia diagnostyczne i obsługowe;

3.2.3.  posługiwać się narzędziami;

3.2.4.  dokonać przeglądu stanu technicznego pojazdu samochodowego;

3.2.5.  przeprowadzić badania i pomiary diagnostyczne układów lub podzespołów;

3.2.6.  interpretować wyniki pomiarów na podstawie dokumentacji technicznej;

3.2.7.  ustalić zakres naprawy układu lub podzespołu pojazdu;

3.2.8.  dokonać obsługi pojazdu samochodowego;

3.2.9.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.2.10.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.11.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.12.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk egzaminacyjnych do wykonania zadań praktycznych ujętych tematami:

1.   Wykonanie naprawy określonego układu lub podzespołu pojazdu samochodowego zgodnie z dokumentacją

Stanowisko o powierzchni i kubaturze dostosowanej do wielkości naprawianych pojazdów, z wymuszoną wentylacją. Podłoga łatwo zmywalna i antypoślizgowa. Pojazd samochodowy, zespoły, podzespoły pojazdu samochodowego. Komplet dokumentacji techniczno-technologicznej w formie: dokumentu, kliszy fotograficznej, nośników elektronicznych. Czytniki nośników dokumentacji: komputer, czytnik mikrofilmów. Podnośnik, podstawki pod samochód o regulowanej wysokości, specjalistyczny wózek transportowy, stół ślusarski jednostanowiskowy wyposażony w imadło ślusarskie równoległe, stojaki specjalistyczne do demontażu lub montażu podzespołów samochodowych, uniwersalna myjka do części, komplet kluczy dynamometrycznych, komplet narzędzi (uniwersalnych i specjalistycznych), komplet narzędzi ślusarskich, komplet kluczy: płaskich, nasadowych, rurowych; komplet wkrętaków, szczypce uniwersalne, ściągacze uniwersalne, ręczna prasa hydrauliczna, komplet przyrządów pomiarowych. Materiały pomocnicze: zestaw normaliów, płyny eksploatacyjne, środki i sprzęt do utrzymywania czystości, pojemnik do gromadzenia odpadów technologicznych. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Diagnozowanie stanu technicznego i obsługa wskazanego pojazdu samochodowego

Stanowisko spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Pojazd samochodowy, podnośnik, podstawki pod samochód. Komplet dokumentacji technicznej. Komplet kluczy dynamometrycznych, komplet narzędzi uniwersalnych i specjalistycznych, manometr, miernik prędkości obrotowej silnika, lampa stroboskopowa, areometr, termometr; mierniki: amperomierz, woltomierz, omomierz. Przyrządy i urządzenia do pomiaru: ustawienia kół, sprawdzania poziomu paliwa w komorze pływakowej, ciśnienia powietrza w ogumieniu, luzu sumarycznego na kole kierowniczym, ustawienia świateł, skuteczności działania hamulców, kontroli złączy elektrycznych. Analizatory spalin silników o zapłonie iskrowym i samoczynnym. Urządzenia do wymuszenia szarpnięć kołami jezdnymi pojazdu dla kontroli luzu w elementach zawieszenia i układu kierowniczego. Materiały pomocnicze: zestaw normaliów, bezpieczniki, żarówki samochodowe, płyn hamulcowy i płyn do chłodnicy, woda destylowana do akumulatora, smary; materiały, środki i sprzęt do utrzymania czystości na stanowisku. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: monter-instalator urządzeń technicznych w budownictwie wiejskim 

symbol cyfrowy: 723[05] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozpoznawać budynki inwentarskie, szklarnie, przechowalnie i magazyny;

1.2.   rozpoznawać urządzenia techniczne użytkowane w budownictwie wiejskim oraz ich zespoły, podzespoły i części;

1.3.   rozpoznawać działanie i funkcje instalacji i urządzeń technicznych stosowanych w budownictwie wiejskim;

1.4.   rozróżniać rodzaje połączeń elementów montowanych instalacji i urządzeń technicznych;

1.5.   rozpoznawać symbole i oznaczenia tolerancji, pasowań, powierzchni obrabianych i obróbki cieplnej;

1.6.   wyjaśniać sposoby montażu instalacji wodociągowych, kanalizacyjnych, centralnego ogrzewania, gazowych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych;

1.7.   wyjaśniać sposoby montażu urządzeń technicznych w budownictwie wiejskim;

1.8.   wskazywać sposoby uzdatniania wody i oczyszczania ścieków w budynkach gospodarskich.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać materiały konstrukcyjne stosowane w urządzeniach technicznych i instalacjach budownictwa wiejskiego;

2.2.   określać przebieg czynności montażowych i demontażowych instalacji i urządzeń stosowanych w budownictwie wiejskim;

2.3.   wskazywać przyczyny niesprawności instalacji i urządzeń technicznych w budownictwie wiejskim;

2.4.   wskazywać zasady działania urządzeń technicznych;

2.5.   dobierać materiały do prac instalacyjnych, montażowych i naprawczych;

2.6.   dobierać znormalizowane części maszyn i układów napędowych urządzeń technicznych na podstawie katalogów;

2.7.   dokonywać pomiarów i obmiarów montowanych instalacji celem oszacowania ilości materiałów konstrukcyjnych, części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych i pomocniczych;

2.8.   posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną w zakresie odczytywania wielkości parametrów technicznych instalacji i urządzeń technicznych;

2.9.   szacować koszty wykonania montażu oraz napraw, instalacji i urządzeń technicznych w budownictwie wiejskim.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia podczas wykonywania prac montażowych, naprawczych i eksploatacji instalacji i urządzeń technicznych w budownictwie wiejskim;

3.2.   dobierać środki ochrony indywidualnej stosownie do zakresu wykonywanych prac monterskich;

3.3.   wskazywać wymagania obowiązujących przepisów i norm dotyczących montażu, demontażu, przemieszczania, modernizacji, warunków odbioru technicznego i remontów instalacji i urządzeń technicznych oraz obsługi urządzeń elektrycznych i mechanicznych;

3.4.   wskazywać sposoby udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach podczas prac monterskich i obsługiwania maszyn rolniczych w gospodarstwie wiejskim.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Montaż odcinka określonej instalacji w budownictwie wiejskim wraz z urządzeniem współpracującym zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie określonej naprawy instalacji lub urządzenia zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Montaż odcinka określonej instalacji w budownictwie wiejskim wraz z urządzeniem współpracującym zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  rozłożyć na stanowisku elementy odcinka instalacji zgodnie z kolejnością montażu;

3.1.2.  przeprowadzić niezbędne czynności przygotowujące elementy do montażu;

3.1.3.  montować elementy odcinka instalacji zgodnie z kolejnością, uwzględniając w montażu dodatkowe urządzenie współpracujące;

3.1.4.  posługiwać się narzędziami ślusarskimi i monterskimi zgodnie z ich przeznaczeniem;

3.1.5.  sprawdzić poprawność wykonania montowanego odcinka instalacji;

3.1.6.  posługiwać się narzędziami i sprzętem pomiarowo-kontrolnym do wykonywania pomiarów wielkości metrycznych, elektrycznych, temperatury, ciśnienia i szczelności wymaganych ze względu na parametry pracy instalacji i urządzenia współpracującego;

3.1.7.  uruchamiać zmontowany odcinek instalacji zgodnie z zadanym zakresem parametrów pracy instalacji i urządzenia współpracującego;

3.1.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie określonej naprawy instalacji lub urządzenia w budownictwie wiejskim zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  demontować wskazaną instalację lub urządzenie techniczne budownictwa wiejskiego;

3.2.2.  rozpoznać przeznaczenie i funkcje elementów instalacji i urządzeń technicznych budownictwa wiejskiego;

3.2.3.  wskazać uszkodzenia lub przyczyny zużycia elementów instalacji lub urządzeń technicznych;

3.2.4.  przeprowadzać naprawę lub wymienić uszkodzone elementy instalacji i urządzeń;

3.2.5.  dokonać obróbki elementów, które zostaną użyte do napraw;

3.2.6.  posługiwać się narzędziami obróbkowymi i monterskimi zgodnie z ich przeznaczeniem;

3.2.7.  zmontować naprawiany fragment instalacji lub urządzenie wraz z wykonaniem niezbędnych pomiarów i regulacji;

3.2.8.  posługiwać się narzędziami i sprzętem kontrolno-pomiarowym;

3.2.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Montaż odcinka określonej instalacji w budownictwie wiejskim wraz z urządzeniem współpracującym zgodnie z dokumentacją

Wydzielone stanowisko montażowe spełniające wymagania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Stół ślusarski, imadła do rur, wiertarka i szlifierka-ostrzarka. Urządzenia do zasilania i opróżniania instalacji wodnych, tablica przyłącza elektrycznego z zabezpieczeniem różnicowo-prądowym. Fragmenty instalacji wodnych, wentylacyjnych, elektrycznych oraz urządzenia techniczne do montażu. Narzędzia i sprzęt: zestaw narzędzi ślusarskich, monterskich, zestaw narzędzi do gwintowania rur, elektronarzędzia, zestaw narzędzi elektrotechnicznych, obróbkowe narzędzia skrawające. Przyrządy pomiarowe: do wykonywania pomiarów wielkości liniowych, kątów, ciśnienia, temperatury i wielkości elektrycznych. Materiały pomocnicze: odcinki rur i złączek hydraulicznych z metali i tworzyw, urządzenia techniczne i osprzęt elektrotechniczny, materiały uszczelniające. Dokumentacja określająca warunki odbioru technicznego robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie określonej naprawy instalacji lub urządzenia zgodnie z dokumentacją

Wydzielone stanowisko montażowe spełniające wymagania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Maszyny i urządzenia: wiertarka, szlifierka-ostrzarka, urządzenia do spawania elektrycznego. Narzędzia i sprzęt: narzędzia monterskie, ślusarskie, elektrotechniczne, zestaw do cięcia i gwintowania rur, narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej, elektronarzędzia. Materiały podstawowe: części zamienne do wykonywania napraw instalacji, rury i kształtki metalowe i z tworzyw sztucznych, osprzęt elektrotechniczny. Materiały eksploatacyjne: elektrody spawalnicze, materiały uszczelniające. Dokumentacja określająca warunki odbioru technicznego wykonywanych robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: elektryk 

symbol cyfrowy: 724[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy, pojęcia, określenia, definicje oraz prawa z dziedziny elektrotechniki;

1.2.   rozpoznawać symbole graficzne elementów elektrycznych stosowanych w instalacjach, urządzeniach i sieciach elektrycznych;

1.3.   rozpoznawać typy sieci elektroenergetycznych;

1.4.   rozróżniać parametry techniczne instalacji, urządzeń i sieci elektrycznych;

1.5.   określać stan instalacji, urządzeń i sieci elektrycznych na podstawie wyników pomiarów ich parametrów;

1.6.   rozpoznawać podzespoły instalacji, urządzeń i sieci elektrycznych na rysunkach technicznych, schematach elektrycznych i schematach montażowych;

1.7.   rozpoznawać podzespoły instalacji, urządzeń i sieci elektrycznych na podstawie parametrów podawanych na tabliczkach znamionowych i w dokumentacji techniczno-ruchowej;

1.8.   rozpoznawać środki ochrony przeciwporażeniowej;

1.9.   rozpoznawać symbole graficzne elementów linii napowietrznych i kablowych na mapach geodezyjnych zawartych w dokumentacjach oraz w schematach ideowych linii elektroenergetycznych i stacji transformatorowych;

1.10.  stosować normy, przepisy, instrukcje w zakresie montażu i eksploatacji instalacji, urządzeń oraz linii napowietrznych i kablowych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   wykonywać obliczenia wielkości elektrycznych w obwodach prądu stałego i przemiennego;

2.2.   dobierać przyrządy i narzędzia pomiarowe do pomiaru określonych wielkości elektrycznych i nieelektrycznych;

2.3.   sporządzać kosztorys ofertowy dotyczący zużycia materiałów oraz kosztów wykonania usługi;

2.4.   sporządzać kalkulację kosztów związanych z wykonaniem instalacji elektrycznej, układu elektrycznego niskiego napięcia, wybranych operacji monterskich w sieciach elektrycznych;

2.5.   interpretować wartości wielkości elektrycznych oraz parametrów techniczno-technologicznych i eksploatacyjnych instalacji, urządzeń i sieci elektrycznych na podstawie wartości rezystancji izolacji, spadków napięcia, obciążenia prądowego przewodów, impedancji pętli zwarcia, prądów zwarciowych i czasów trwania zwarcia;

2.6.   dobierać specjalistyczne narzędzia do montażu instalacji, urządzeń lub sieci elektrycznych;

2.7.   obliczać wartości zabezpieczeń na podstawie danych znamionowych instalacji, urządzenia lub sieci elektrycznych;

2.8.   obliczać długości przewodów zasilających oraz dobierać ich przekroje z uwzględnieniem odległości od źródła zasilania;

2.9.   obliczać wartości nastaw zabezpieczeń termicznych napędów w oparciu o dane znamionowe odbiorników.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   rozróżniać środki ochrony przeciwporażeniowej, przepięciowej, przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska stosowane w pracach montażowych i eksploatacyjnych;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia człowieka oraz mienia i środowiska występujące podczas prac montażowych i eksploatacyjnych;

3.3.   stosować zabezpieczenia podczas montażu i eksploatacji instalacji, urządzeń oraz sieci elektrycznych;

3.4.   dobierać środki ochrony indywidualnej do prac przy montażu i eksploatacji instalacji, urządzeń oraz sieci elektrycznych;

3.5.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w wypadkach przy montażu i eksploatacji instalacji, urządzeń i sieci elektrycznych, szczególnie porażonym prądem elektrycznym.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie instalacji elektrycznej wraz z przyłączem do sieci zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie i uruchomienie określonego układu elektrycznego zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie instalacji elektrycznej wraz z przyłączem do sieci zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  wyznaczyć prace instalacyjne na podstawie dokumentacji;

3.1.2.  wytrasować przebieg i położenie instalacji i przyłącza;

3.1.3.  przygotować przewody;

3.1.4.  odizolować i przygotować żyły kabla;

3.1.5.  wykonać połączenia elektryczne przewodów, złączy, przyłączy w liniach napowietrznych i kablowych;

3.1.6.  wykonać montaż sprzętu oraz osprzętu instalacyjnego;

3.1.7.  stosować obowiązujące normy technologiczne;

3.1.8.  sprawdzić prawidłowość działania urządzeń zabezpieczających;

3.1.9.  wykonać pomiary parametrów instalacji i niezbędne poprawki wykonanej instalacji;

3.1.10.  uruchomić wykonaną instalację i sprawdzić prawidłowość działania urządzeń zabezpieczających;

3.1.11.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.1.12.  posługiwać się narzędziami i przyrządami;

3.1.13.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.14.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.15.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie i uruchomienie określonego układu elektrycznego zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  przygotować podzespoły i elementy niezbędne do montażu i uruchomienia układu;

3.2.2.  wykonać montaż elementów oraz podzespołów układu;

3.2.3.  przygotować przewody i wiązki przewodów elektrycznych zgodnie z dokumentacją;

3.2.4.  wykonać montaż elementów i podzespołów układu oraz układów regulacji i zabezpieczeń;

3.2.5.  uruchomić wykonany układ i sprawdzić prawidłowość działania urządzeń zasilających i zabezpieczających;

3.2.6.  dokonać pomiarów i zinterpretować wyniki uruchomionego układu;

3.2.7.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.2.8.  posługiwać się narzędziami i przyrządami;

3.2.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie instalacji elektrycznej wraz z przyłączem do sieci zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Stół prac kontrolno-pomiarowych z doprowadzoną siecią pięcioprzewodową typu TN-S zabezpieczony niezależnym wyłącznikiem różnicowo-prądowym. Stół montażowy z zainstalowanym gniazdem wtyczkowym ze stykiem ochronnym, "ściana" do montażu instalacji. Regał z wyposażeniem elektrycznym i narzędziami do wykonania instalacji elektrycznej i tablicy rozdzielczej zgodnie z dokumentacją. Zestaw narzędzi: skrzynka monterska, praska ręczna, oznaczniki do opisania przewodów. Materiały: przewody, łączniki instalacyjne, oprawy oświetleniowe, elektryczne źródła światła, gniazda wtyczkowe ze stykiem ochronnym, wyłączniki instalacyjne nadmiarowo-prądowe o odpowiedniej charakterystyce, wyłączniki różnicowo-prądowe, obudowy tablic rozdzielczych z tworzywa sztucznego, miedziane szyny łączeniowe i nasadki w odpowiednich kolorach, rozłączniki izolacyjne czterobiegunowe, ochronniki przepięciowe. Miernik do pomiaru rezystancji izolacji, woltomierz prądu przemiennego, miliamperomierz prądu przemiennego, zestaw rezystorów suwakowych. Stół montażowy do wykonywania przyłącza z zamontowanym imadłem. Regał z materiałami, osprzęt liniowy i kablowy, narzędzia do wykonania zawieszenia przewodów linii napowietrznej i operacji monterskich przy liniach kablowych. Zestaw narzędzi: nożyce do kabli, praska mechaniczna z kompletem szczęk, klucz dynamometryczny. Przewody izolowane niskiego napięcia na bębnie, odcinki kabli elektroenergetycznych niskiego napięcia w izolacji i powłoce polwinitowej o różnych przekrojach, haki wieszakowe, uchwyty odciągowe, złączki do przewodów, zaciski przebijające izolację, końcówki do kabli, mufy termokurczliwe, kliny rozporowe, rolki, linka stalowa, opończa do przewodów, uchwyt do napinania przewodów, przyrząd naciągów z dynamometrem, izolowane ograniczniki przepięć z zaciskami przebijającymi izolację. Miernik do pomiaru rezystancji izolacji, miernik do badania ciągłości żył. Poradnik elektryka, tabele naciągów przewodów izolowanych niskiego napięcia. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie i uruchomienie określonego układu elektrycznego zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej. Stanowisko montażowe z doprowadzoną siecią pięcioprzewodową typu TN-S zabezpieczone niezależnym wyłącznikiem różnicowo-prądowym. Stół montażowy z zainstalowanym gniazdem wtyczkowym ze stykiem ochronnym. Regał z wyposażeniem elektrycznym i narzędziami do wykonania układu elektrycznego. Zestaw narzędzi: praska ręczna, oznaczniki do opisania przewodów, Przyrządy pomiarowe. Wyłączniki instalacyjne nadmiarowo-prądowe o odpowiedniej charakterystyce, wyłączniki ochronne różnicowo-prądowe, rozłączniki izolacyjne czterobiegunowe, gniazda wtyczkowe ze stykiem ochronnym, obudowy tablic rozdzielczych z tworzywa sztucznego, przewody, łączniki instalacyjne, szyny miedziane, nasadki w odpowiednich kolorach, ochronniki przepięciowe. Silnik indukcyjny, transformator ochronny, łączniki, półprzewodnikowe przyrządy mocy; diody, tyrystory, styczniki, transformator 220 V / 24 V, kondensatory, dławiki, rezystory obciążenia. Katalogi osprzętu elektrotechnicznego stosownie do zadania, poradnik montera-elektryka. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: elektromechanik pojazdów samochodowych 

symbol cyfrowy: 724[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe zjawiska i prawa z zakresu elektrotechniki i elektroniki;

1.2.   stosować pojęcia, określenia i wielkości dotyczące urządzeń i elementów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych;

1.3.   rozpoznawać symbole graficzne instalacji z gniazdami diagnostycznymi, elementów oraz urządzeń wyposażenia elektrycznego i elektronicznego pojazdów samochodowych na schematach układów elektrycznych;

1.4.   rozpoznawać i klasyfikować podstawowe obwody i układy elektryczne i elektroniczne pojazdów samochodowych;

1.5.   rozróżniać podstawowe parametry techniczne urządzeń i elementów elektrotechniki oraz elektroniki samochodowej, a także przyrządów pomiarowych, urządzeń i systemów służących do ich diagnozowania;

1.6.   rozpoznawać obwody, moduły elektroniczne i układy oraz połączenia elektryczne na schematach;

1.7.   rozpoznawać funkcje oraz parametry użytkowe elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych na podstawie oznaczeń zawartych na tabliczkach znamionowych;

1.8.   stosować zalecenia dotyczące przyrządów i urządzeń diagnostycznych zawarte w instrukcjach serwisowych, napraw i konserwacji.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać metody, przyrządy pomiarowe oraz urządzenia i systemy diagnostyczne do pomiaru wielkości elektrycznych w instalacjach elektrycznych pojazdów samochodowych;

2.2.   interpretować wyniki pomiarów, uzyskanych w postaci wartości liczbowych wielkości elektrycznych, z wydruku lub oscylogramu, dotyczące diagnozowanych elementów, urządzeń, układów i obwodów;

2.3.   analizować i interpretować procesy i zjawiska fizyczne oraz odpowiadające im sygnały elektryczne w obwodach, układach, urządzeniach i elementach elektrotechniki i elektroniki samochodowej;

2.4.   dobierać urządzenia oraz elementy wyposażenia elektrycznego i elektronicznego przeznaczone dla określonego modelu pojazdu w oparciu o instrukcje i katalogi;

2.5.   dobierać oprzyrządowanie uniwersalne i specjalne do demontażu i montażu urządzeń, elementów elektrotechniki i elektroniki samochodowej oraz elementów wyposażenia pojazdów w oparciu o instrukcje i katalogi;

2.6.   sporządzać kalkulację kosztów naprawy, wymiany, konserwacji urządzeń i elementów elektrotechniki i elektroniki samochodowej w oparciu o dokumentację techniczną i taryfikatory;

2.7.   szacować i obliczać wartości wielkości elektrycznych;

2.8.   wskazywać na podstawie dokumentacji technicznej i podanych objawów usterek możliwości naprawy lub wymiany uszkodzonego podzespołu elektrycznego i elektronicznego.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   określać warunki eksploatacji urządzenia na podstawie jego danych technicznych;

3.2.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące podczas montażu, naprawy i obsługi urządzeń elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych;

3.3.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia człowieka występujące podczas prac obsługowych i naprawczych z wykorzystaniem narzędzi, maszyn i urządzeń zasilanych energią elektryczną, sprężonym powietrzem, prac z elementami wirującymi maszyn, toksycznym działaniem spalin samochodowych, wysoką temperaturą oraz podczas badań diagnostycznych;

3.4.   dobierać środki ochrony indywidualnej do prac diagnostycznych i naprawy instalacji oraz urządzeń elektrycznych i elektronicznych;

3.5.   zabezpieczać przyrządy pomiarowe i diagnozujące przed uszkodzeniem mechanicznym i elektrycznym.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie naprawy i obsługi wskazanego urządzenia elektrycznego lub elektronicznego pojazdu samochodowego zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie naprawy i obsługi wskazanego urządzenia elektrycznego lub elektronicznego pojazdu samochodowego:

3.1.1.  przygotować pojazd do naprawy;

3.1.2.  przeprowadzić diagnostykę urządzenia;

3.1.3.  wymontować urządzenie z pojazdu;

3.1.4.  dokonać demontażu urządzenia do stopnia umożliwiającego naprawę;

3.1.5.  ustalić niesprawność urządzenia;

3.1.6.  posługiwać się narzędziami, przyrządami i urządzeniami pomiarowymi;

3.1.7.  naprawić lub wymienić uszkodzoną część lub urządzenie;

3.1.8.  wykonać montaż i zamontować urządzenie w pojeździe;

3.1.9.  sprawdzić poprawność naprawy i obsługi poprzez uruchomienie urządzenia i pojazdu;

3.1.10.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.11.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.1.12.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.13.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie naprawy i obsługi urządzenia elektrycznego lub elektronicznego pojazdu samochodowego zgodnie z dokumentacją:

Hala o powierzchni i kubaturze dostosowanej do wielkości naprawianych pojazdów, podłoga łatwo zmywalna i antypoślizgowa. Pojazd samochodowy oraz elementy instalacji i urządzenia elektryczne i elektroniczne. Podnośnik kolumnowy odpowiedni dla typu pojazdu, specjalistyczny wózek transportowy, stół ślusarski jednostanowiskowy wyposażony w imadło ślusarskie równoległe o szerokości szczęk 125 mm, stół jednostanowiskowy do prac elektrycznych wyposażony w imadło przystosowane do mocowania maszyn elektrycznych. Zasilanie stałoprądowe dostosowane do napięcia nominalnego naprawianych pojazdów, lutownica zasilana prądem o napięciu bezpiecznym. Oświetlenie elektryczne stanowiska stałe ogólne i punktowe oraz przenośne zasilane prądem o napięciu bezpiecznym. Multimetr, urządzenia diagnostyczne wraz z kompletem dokumentacji technicznej; próbnik elektryczny lub lampka kontrolna. Komplet kluczy płaskich i nasadowych, klucz dynamometryczny, suwmiarka, wkrętaki, szczypce uniwersalne, cęgi boczne, szczotka druciana, papier ścierny, cęgi do zdejmowania izolacji. Komplet dokumentacji technologicznej w postaci drukowanej lub na: kliszy fotograficznej, nośniku magnetycznym lub CD wraz ze sprzętem do jej odczytania. Materiały pomocnicze: zestaw normaliów, materiały eksploatacyjne. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: monter-elektronik 

symbol cyfrowy: 724[03] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozpoznawać na schematach ideowych, blokowych i montażowych symbole graficzne elementów, układów i urządzeń elektronicznych oraz połączenia elektryczne między nimi;

1.2.   stosować podstawowe pojęcia, określenia i wielkości charakteryzujące pole elektryczne, magnetyczne i obwody elektryczne oraz podstawowe prawa elektrotechniki;

1.3.   rozpoznawać i rozróżniać elementy, podzespoły, układy i urządzenia elektroniczne na podstawie ich wyglądu, parametrów katalogowych i oznaczeń na nich umieszczonych;

1.4.   określać funkcje elementów układów i urządzeń elektronicznych na podstawie schematów ideowych i blokowych;

1.5.   stosować podstawowe pojęcia, określenia i nazwy charakteryzujące montaż elementów, układów i urządzeń elektronicznych oraz instalacje urządzeń elektronicznych;

1.6.   rozróżniać podstawowe sformułowania specjalistyczne zawarte w dokumentacji technicznej montażu i instalowania urządzeń elektronicznych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   obliczać i szacować wartości podstawowych wielkości elektrycznych w prostych obwodach prądu stałego i zmiennego;

2.2.   analizować pracę obwodów elektrycznych, układów i urządzeń elektronicznych oraz wykonanych instalacji na podstawie danych uzyskanych w wyniku pomiarów, interpretować wyniki i formułować wnioski;

2.3.   dobierać elementy, układy i urządzenia elektroniczne w zależności od przewidywanych warunków ich pracy;

2.4.   dobierać przyrządy i zakresy pomiarowe w zależności od przewidywanych wskazań i parametrów mierzonego obwodu oraz na podstawie schematów pomiarowych i wymagań zawartych w dokumentacji planowanego procesu wytwarzania;

2.5.   przedstawiać wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów;

2.6.   dobierać narzędzia do planowanych prac montażowych i instalacyjnych;

2.7.   szacować koszty prac i obliczać ilość materiałów do planowanego procesu wytwarzania.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   dobierać środki ochrony indywidualnej podczas prac monterskich i instalacyjnych;

3.2.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i o ochronie środowiska obowiązujące podczas montażu elementów, układów i urządzeń elektronicznych oraz instalacji;

3.3.   wskazywać skutki działań związanych z nieprawidłowym wykonywaniem prac monterskich i instalacyjnych oraz niestosowaniem norm i obowiązujących przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy i wymagań technologicznych;

3.4.   rozróżniać środki ochrony podczas prac z wykorzystaniem narzędzi i urządzeń zasilanych energią elektryczną;

3.5.   określać czynności związane z udzielaniem pierwszej pomocy w wypadkach porażenia prądem elektrycznym.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Montaż, uruchomienie i przeprowadzenie pomiarów podstawowych parametrów wskazanego układu lub urządzenia elektronicznego zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie instalacji określonego urządzenia elektronicznego, uruchomienie i sprawdzenie poprawności działania zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Montaż, uruchomienie i przeprowadzenie pomiarów podstawowych parametrów wskazanego układu lub urządzenia elektronicznego zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  przygotować podzespoły, wiązki przewodów i inne elementy do montażu;

3.1.2.  rozmieścić podzespoły, elementy lub urządzenia elektroniczne zgodnie ze schematem montażowym;

3.1.3.  wykonać mocowania mechaniczne elementów, wiązek przewodów i kabli elektrycznych;

3.1.4.  wykonać połączenia elektryczne wymaganą techniką;

3.1.5.  uruchomić i dokonać regulacji układu na podstawie dokumentacji techniczno-ruchowej;

3.1.6.  posługiwać się narzędziami i przyrządami pomiarowymi;

3.1.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.8.  przeprowadzić kontrolę poprawności wykonanych operacji;

3.1.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie instalacji określonego urządzenia elektronicznego, uruchomienie i sprawdzenie poprawności działania zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  przygotować podzespoły, wiązki przewodów i inne elementy do instalacji;

3.2.2.  wyznaczyć trasę instalacji oraz wykonać prace przygotowawcze do mocowań mechanicznych;

3.2.3.  wykonać połączenia elektryczne wymaganą techniką;

3.2.4.  stosować właściwe narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz poprawnie posługiwać się nimi;

3.2.5.  przeprowadzać kontrolę poprawności wykonanych operacji;

3.2.6.  uruchomić i sprawdzić działanie zainstalowanych podzespołów elektrycznych i elektronicznych;

3.2.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Montaż, uruchomienie i przeprowadzenie pomiarów podstawowych parametrów wskazanego układu lub urządzenia elektronicznego zgodnie z dokumentacją

Stół monterski z doprowadzonym zasilaniem, wyposażony w zabezpieczenie przeciwporażeniowe z widocznym ogólnodostępnym wyłącznikiem awaryjnym, oświetlony sztucznie zgodnie z normą. Aparatura kontrolno-pomiarowa: oscyloskop o paśmie 20 MHz z sondami pomiarowymi, generator sygnałowy, miernik cyfrowy uniwersalny. Sprzęt: autotransformator 0 - 220 V, 50 Hz, stacja lutownicza, stacja do wylutowywania, tygiel, odsysacz cyny, odsysacz dymu. Narzędzia: cęgi, szczypce, nóż monterski, wkrętaki, pinceta, cęgi do ściągania izolacji, narzędzia do formowania wyprowadzeń. Materiały i elementy: podzespoły i elementy elektroniczne do montażu, przewody, obwody drukowane, lutowie, pasty. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie instalacji określonego urządzenia elektronicznego, uruchomienie i sprawdzenie poprawności działania zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenia o przeznaczeniu mieszkalnym, biurowym lub innym w liczbie nie mniej niż trzy lub kabiny symulujące pomieszczenia rzeczywiste. Oświetlenie naturalne lub sztuczne, zgodnie z normą. Miejsce do wykonywania prac pomocniczych związanych z wykonywaniem instalacji, stół monterski. Miernik cyfrowy uniwersalny. Narzędzia i sprzęt: cęgi, szczypce, nóż monterski, wkrętaki, pinceta, cęgi do ściągania izolacji, narzędzia do połączeń zaciskanych, młotek, przecinak, komplet kluczy, lutownica transformatorowa, wiertarka elektryczna z kompletem przystawek, zestaw wierteł. Urządzenia do zainstalowania. Materiały i elementy: podzespoły i elementy elektroniczne, przewody, kable, osprzęt instalacyjny, elementy mocujące, lutowie, pasty. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych 

symbol cyfrowy: 724[04] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować podstawowe prawa z zakresu elektrotechniki;

1.2.   rozpoznawać symbole i oznaczenia stosowane w elektrotechnice i elektronice;

1.3.   rozpoznawać symbole i oznaczenia elementów, podzespołów oraz modułów wchodzących w skład telekomunikacyjnych sieci kablowych i instalowanych urządzeń telekomunikacyjnych;

1.4.   identyfikować oznaczenia stosowane do przedstawiania cech elementów, podzespołów, modułów i urządzeń telekomunikacyjnych sieci kablowych;

1.5.   analizować schematy układów stosowanych w elektrotechnice i elektronice;

1.6.   rozpoznawać i analizować budowę, zasadę działania oraz funkcje elementów podzespołów, modułów stosowanych w telekomunikacji;

1.7.   rozpoznawać i analizować budowę, zasadę działania oraz funkcje obwodów instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych wchodzących w skład sieci telekomunikacyjnych;

1.8.   rozpoznawać i analizować połączenia między elementami, modułami urządzeń i instalacji oraz w sieciach telekomunikacyjnych;

1.9.   korzystać z instrukcji montażu instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych oraz instalowania, uruchamiania i obsługi urządzeń telekomunikacyjnych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   obliczać i szacować wartości podstawowych wielkości elektrycznych w obwodach prądu stałego i zmiennego;

2.2.   dobierać elementy, podzespoły i moduły wchodzące w skład telekomunikacyjnych sieci kablowych, instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych;

2.3.   dobierać narzędzia, urządzenia i sprzęt potrzebne do montażu, naprawy i konserwacji sieci kablowych oraz instalacji urządzeń telekomunikacyjnych;

2.4.   dobierać przyrządy oraz zakresy pomiarowe w zależności od przewidywanych wyników pomiarów dokonywanych w trakcie montażu, naprawy i konserwacji sieci kablowych oraz instalacji urządzeń telekomunikacyjnych;

2.5.   analizować i interpretować parametry i wyniki pomiarów wykonywanych w instalacjach i urządzeniach telekomunikacyjnych oraz w sieciach kablowych;

2.6.   wykonywać proste obliczenia dotyczące kosztów wykonania określonych prac.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia występujące przy montażu, konserwacji, naprawie i eksploatacji telekomunikacyjnych sieci kablowych oraz instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia występujące podczas prac z użyciem narzędzi i urządzeń elektrycznych oraz w warunkach zwiększonego ryzyka;

3.3.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas montażu, konserwacji, napraw i eksploatacji telekomunikacyjnych sieci kablowych oraz instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych;

3.4.   dobrać środki ochrony indywidualnej niezbędne przy montażu i remontach sieci kablowej oraz konserwacji i naprawach instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych;

3.5.   określać czynności związane z udzielaniem pierwszej pomocy w wypadkach podczas montażu, konserwacji, naprawy i eksploatacji telekomunikacyjnych sieci kablowych oraz instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisu, instrukcji, tabeli, wykresu, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie określonego fragmentu telekomunikacyjnej sieci kablowej w zadanej technologii zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie instalacji dla wskazanych urządzeń telekomunikacyjnych, podłączenie i uruchomienie ich zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie określonego fragmentu telekomunikacyjnej sieci kablowej w zadanej technologii zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  ułożyć kable doziemne;

3.1.2.  przygotować elementy kanalizacji kablowej i studni kablowych;

3.1.3.  umieścić kable w kanalizacji kablowej;

3.1.4.  podwiesić kable linii naziemnej;

3.1.5.  przygotować podzespoły do wykonania złącza;

3.1.6.  zdjąć powłoki kabli na odcinkach połączeń;

3.1.7.  rozszyć kable i wykonać połączenia odpowiednich par kabli;

3.1.8.  uformować złącza za pomocą odpowiednich taśm;

3.1.9.  nałożyć osłony złącza kablowego;

3.1.10.  zmontować zakończenia kablowe w szafkach, skrzynkach i puszkach kablowych;

3.1.11.  zabezpieczyć elementy telekomunikacyjnej sieci kablowej przed działaniem czynników zewnętrznych;

3.1.12.  wykonać pomiary rezystancji pętli poszczególnych par przewodów kabli;

3.1.13.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.1.14.  posługiwać się narzędziami i przyrządami;

3.1.15.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.16.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.17.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie instalacji dla wskazanych urządzeń telekomunikacyjnych, podłączenie i uruchomienie ich zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  wyznaczyć przebieg trasy wykonywanej instalacji;

3.2.2.  wykonać otwory do przeprowadzenia instalacji przez ściany i elementy konstrukcyjne pomieszczeń;

3.2.3.  umocować korytka maskujące;

3.2.4.  ułożyć kable;

3.2.5.  umocować kable;

3.2.6.  umocować elementy maskujące;

3.2.7.  zainstalować gniazda;

3.2.8.  podłączyć żyły kabli z zaciskami w gniazdach;

3.2.9.  sprawdzić poprawność wykonanej instalacji;

3.2.10.  podłączyć poszczególne linie wykonanej instalacji do określonych urządzeń lub sieci telekomunikacyjnej;

3.2.11.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.2.12.  posługiwać się narzędziami i przyrządami;

3.2.13.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.14.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.15.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie określonego fragmentu telekomunikacyjnej sieci kablowej w zadanej technologii zgodnie z dokumentacją

Studnia kablowa z odpowiednimi wspornikami i elementami umożliwiającymi umocowanie końców kabli, fragment linii nadziemnej, zakończenia kablowe w postaci szafy lub skrzynki kablowej, stół monterski oświetlony zgodnie z normą. Narzędzia: nóż do zdejmowania powłoki kabla, szczypce do zaciskania złącza na żyłach, młotek. Miernik do pomiaru rezystancji. Palnik z butlą gazową. Materiały i elementy: kable, osłony, złączki, taśmy EZ do owijania ośrodka, taśmy do formowania złącza, czyściwo, pakuły, szmaty. Katalogi złączek i osłon. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie instalacji dla wskazanych urządzeń telekomunikacyjnych, podłączenie i uruchomienie ich zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie o przeznaczeniu mieszkalnym, biurowym lub innym przeznaczonym do wykonania instalacji lub pomieszczenia kabinowe symulujące pomieszczenia rzeczywiste. Oświetlenie naturalne lub sztuczne zgodnie z normą. Miejsce do wykonywania prac pomocniczych związanych z wykonywaniem instalacji. Stół monterski oświetlony zgodnie z normą. Narzędzia: wiertarka elektryczna, wiertła zwykłe, widiowe, pistolet do kleju z zapasem kleju, szczypce uniwersalne, szczypce boczne, ściągacz izolacji, komplet wkrętaków płaskich i krzyżowych, młotek. Mierniki i urządzenia: generator sygnałowy, miernik do pomiaru rezystancji, urządzenia telekomunikacyjne do zainstalowania. Materiały i elementy: kable, przewody, elementy mocujące, kołki rozporowe, wkręty, osprzęt. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: elektromechanik 

symbol cyfrowy: 724[05] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać pojęcia, określenia i wielkości charakteryzujące obwody oraz podzespoły elektryczne i konstrukcje mechaniczne;

1.2.   stosować prawa elektrotechniki i mechaniki;

1.3.   rozpoznawać i klasyfikować maszyny i urządzenia zasilane energią elektryczną;

1.4.   rozpoznawać elementy elektryczne i elektroniczne oraz podzespoły maszyn i urządzeń zasilanych energią elektryczną na rysunkach, schematach elektrycznych i montażowych;

1.5.   rozróżniać funkcje maszyn, urządzeń i podzespołów elektrycznych na podstawie schematów ideowych;

1.6.   rozróżniać parametry techniczne maszyn, urządzeń i podzespołów elektrycznych;

1.7.   rozpoznawać podzespoły maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie ich parametrów i danych znamionowych;

1.8.   rozpoznawać rodzaje ochrony przeciwporażeniowej na schematach elektrycznych maszyn i urządzeń.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   obliczać i szacować wartości wielkości elektrycznych w obwodach prądu stałego i przemiennego;

2.2.   dobrać narzędzia pomiarowe w zależności od przewidywanych wartości wielkości mierzonych, dokładności pomiaru wielkości fizycznych, geometrycznych i elektrycznych;

2.3.   przeprowadzać kalkulację zużycia surowców i materiałów oraz kosztów wykonania usług;

2.4.   dobierać długości oraz przekroje przewodów i kabli, łączących poszczególne podzespoły maszyn i urządzeń elektrycznych oraz przewodów zasilających, z uwzględnieniem charakteru obciążenia i miejsca zainstalowania;

2.5.   dobierać części zamienne maszyn i urządzeń, materiały eksploatacyjne oraz osprzęt instalacyjny w oparciu o dane w katalogach;

2.6.   interpretować wyniki pomiarów pracy maszyn i urządzeń oraz instalacji elektrycznych;

2.7.   dobierać narzędzia do montażu i instalacji maszyn i urządzeń elektrycznych;

2.8.   obliczać wartości zabezpieczeń na podstawie danych znamionowych urządzeń i maszyn elektrycznych oraz dobrać wkładki bezpiecznikowe;

2.9.   obliczać wartości nastaw zabezpieczeń termicznych napędów w oparciu o dane znamionowe silników i sposób ich rozruchu.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące na stanowisku pracy elektromechanika;

3.2.   wskazywać zagrożenia występujące podczas prac z wykorzystaniem narzędzi, maszyn i urządzeń zasilanych energią elektryczną oraz prac z maszynami wirującymi;

3.3.   dobierać środki ochrony osobistej do prac z wykorzystaniem narzędzi, maszyn i urządzeń zasilanych energią elektryczną;

3.4.   dobierać środki ochrony przeciwporażeniowej do prowadzonych prac instalacyjnych;

3.5.   wskazywać skutki włączenia oraz wyłączenia urządzeń, maszyn, instalacji elektrycznych w trakcie prowadzonych prac instalacyjnych;

3.6.   stosować zasady i środki ochrony przeciwporażeniowej podstawowej i dodatkowej na stanowisku pracy elektromechanika;

3.7.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej osobom porażonym prądem podczas wykonywania prac instalacyjnych i montażowych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Montaż określonej maszyny lub urządzenia elektrycznego zgodnie z dokumentacją.

2.   Zainstalowanie maszyny o wskazanym rodzaju rozruchu lub urządzenia elektrycznego zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Montaż określonej maszyny lub urządzenia elektrycznego zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  przygotować podzespoły i elementy do montażu;

3.1.2.  dokonać montażu podzespołów mechanicznych;

3.1.3.  przygotować przewody i wiązki przewodów elektrycznych zgodnie z dokumentacją;

3.1.4.  wykonać połączenia elementów obwodu elektrycznego zgodnie z dokumentacją;

3.1.5.  sprawdzać poprawność wykonanych połączeń mechanicznych i elektrycznych;

3.1.6.  przeprowadzić pomiary powykonawcze;

3.1.7.  uruchomić maszynę lub urządzenie;

3.1.8.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.1.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić maszyny, narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Zainstalowanie maszyny o wskazanym rodzaju rozruchu lub urządzenia elektrycznego zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  przygotować maszynę, urządzenia i osprzęt do wykonania instalacji;

3.2.2.  wykonać montaż urządzeń i osprzętu;

3.2.3.  przygotować przewody elektryczne;

3.2.4.  wykonać połączenia podzespołów w układzie rozruchu;

3.2.5.  wykonać połączenia podzespołów w układzie zasilania maszyny lub urządzenia elektrycznego;

3.2.6.  sprawdzić poprawność wykonanych połączeń;

3.2.7.  przeprowadzić pomiary powykonawcze;

3.2.8.  uruchomić wykonaną instalację;

3.2.9.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.2.10.  stosować normy technologiczne;

3.2.11.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.12.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.13.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić maszyny, narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Montaż określonej maszyny lub urządzenia elektrycznego zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Stół monterski z doprowadzonym zasilaniem wyposażony w zabezpieczenie przeciwporażeniowe z widocznym, ogólnodostępnym wyłącznikiem awaryjnym, oświetlony sztucznie zgodnie z normą. Maszyny, urządzenia elektryczne i części zamienne do montażu zgodnie z warunkami zadania. Komplet narzędzi: cęgi, szczypce, nóż monterski, wkrętaki, pinceta, cęgi do ściągania izolacji, narzędzia do formowania wyprowadzeń. Stacja lutownicza, lutowie, pasty, miernik cyfrowy uniwersalny. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Zainstalowanie maszyny o wskazanym rodzaju rozruchu lub urządzenia elektrycznego zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Stół monterski z doprowadzonym zasilaniem wyposażony w zabezpieczenie przeciwporażeniowe z widocznym, ogólnodostępnym wyłącznikiem awaryjnym, oświetlony sztucznie zgodnie z normą. Maszyny, urządzenia elektryczne do zainstalowania zgodnie z warunkami zadania. Płyta montażowa umożliwiająca wykonanie instalacji zasilającej. Komplet narzędzi: cęgi, szczypce, nóż monterski, wkrętaki, pinceta, cęgi do ściągania izolacji, narzędzia do formowania wyprowadzeń. Stacja lutownicza, lutowie, pasty, miernik cyfrowy uniwersalny. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych 

symbol cyfrowy: 731[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować pojęcia i nazwy dotyczące automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych;

1.2.   rozpoznawać działanie urządzeń precyzyjnych i automatyki przemysłowej;

1.3.   określać funkcje zespołów, podzespołów i części stosowanych w konstrukcji urządzeń precyzyjnych i układach automatyki przemysłowej;

1.4.   rozpoznawać działanie aparatury kontrolno-pomiarowej automatyki;

1.5.   rozróżniać połączenia podzespołów i części wykorzystywanych w konstrukcji układów automatyki, urządzeń precyzyjnych i robotów przemysłowych;

1.6.   wskazywać przyczyny niesprawności urządzeń i elementów automatyki, aparatury kontrolno-pomiarowej i mechanizmów precyzyjnych;

1.7.   wyszukiwać niezbędne informacje dotyczące montażu, napraw, serwisu układów automatyki, aparatury kontrolno-pomiarowej i urządzeń precyzyjnych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać podzespoły i elementy automatyki przemysłowej do montażu na podstawie schematów;

2.2.   rozpoznawać typowe elementy automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych;

2.3.   dobierać odpowiednie przyrządy pomiarowe i rejestrujące do wykonywania pomiarów i rejestracji wielkości fizycznych (napięcie i natężenie prądu, temperatura, ciśnienie, natężenie przepływu cieczy i gazów, hałasu, drgań, promieniowania i oświetlenia);

2.4.   określać kolejność montażu i demontażu elementów automatyki przemysłowej, aparatury kontrolno-pomiarowej i urządzeń precyzyjnych;

2.5.   dobierać odpowiednie narzędzia do wykonywania napraw aparatury kontrolno-pomiarowej i urządzeń precyzyjnych;

2.6.   dobierać odpowiednie przyrządy pomiarowe i aparaturę kontrolno-pomiarową do prowadzenia procesów diagnozowania układów automatyki i urządzeń precyzyjnych;

2.7.   określać na podstawie danych katalogowych przydatność elementów automatyki do napraw urządzeń automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych;

2.8.   interpretować wskazania przyrządów pomiarowych i aparatury kontrolno-pomiarowej podczas wykonywania napraw i procesów diagnostycznych;

2.9.   szacować przybliżone koszty wykonywania konserwacji i napraw urządzeń automatyki, aparatury kontrolno-pomiarowej i urządzeń precyzyjnych;

2.10.  szacować wielkość zapotrzebowania na materiały i części zamienne do konserwacji i napraw urządzeń automatyki, aparatury kontrolno-pomiarowej i urządzeń precyzyjnych;

2.11.  określać zakres i terminy napraw i konserwacji urządzeń automatyki na podstawie Dokumentacji Techniczno-Ruchowej i instrukcji serwisowych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia podczas wykonywania prac montażowych, napraw, konserwacji, obsługi i eksploatacji urządzeń automatyki przemysłowej, aparatury kontrolno-pomiarowej i urządzeń precyzyjnych;

3.2.   dobierać środki ochrony indywidualnej stosownie do wykonywanych prac montażowych, napraw i konserwacji urządzeń precyzyjnych i automatyki;

3.3.   wskazywać sposoby udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w nagłych wypadkach zaistniałych podczas wykonywania prac przez mechanika automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Montaż wskazanych układów automatyki zgodnie z przedstawionym schematem.

2.   Naprawa i konserwacja wskazanych urządzeń aparatury kontrolno-pomiarowej zgodnie z instrukcją serwisową.

3.   Naprawa i konserwacja wskazanego urządzenia precyzyjnego zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Montaż wskazanych układów automatyki zgodnie z przedstawionym schematem:

3.1.1.  dobrać elementy do montażu wskazanego układu automatyki na podstawie schematu;

3.1.2.  dobrać wymagane przyrządy pomiarowe lub aparaturę kontrolno-pomiarową i narzędzia monterskie;

3.1.3.  montować w określonej kolejności elementy sterujące, wykonawcze, nastawcze i logiczne zgodnie ze schematem;

3.1.4.  kontrolować na bieżąco jakość wykonywanych prac monterskich;

3.1.5.  posługiwać się narzędziami monterskimi, przyrządami pomiarowymi i aparaturą kontrolno-pomiarową;

3.1.6.  sprawdzić poprawność montażu elementów układu ze schematem;

3.1.7.  uruchomić i sprawdzić parametry zmontowanego układu automatyki;

3.1.8.  sterować i regulować pracą zmontowanego układu automatyki;

3.1.9.  demontować układ w określonej kolejności;

3.1.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.11.  uporządkować stanowisko montażowe.

3.2.   Naprawa i konserwacja wskazanych urządzeń aparatury kontrolno-pomiarowej zgodnie z instrukcją serwisową:

3.2.1.  dokonać niezbędnych pomiarów wskazanego urządzenia w celu zlokalizowania uszkodzeń zgodnie z instrukcją serwisową;

3.2.2.  demontować wskazane urządzenie aparatury kontrolno-pomiarowej w sposób uniemożliwiający jej uszkodzenie;

3.2.3.  rozpoznać uszkodzone elementy lub zespoły naprawianej aparatury;

3.2.4.  stwierdzić przyczyny zużycia lub uszkodzenia elementów lub zespołów aparatury;

3.2.5.  dobierać części lub podzespoły do wykonania;

3.2.6.  posługiwać się przyrządami pomiarowymi do pomiaru wielkości elektrycznych i innych wielkości;

3.2.7.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.2.8.  posługiwać się narzędziami monterskimi, elektrotechnicznymi;

3.2.9.  montować naprawione elementy lub zespoły aparatury, sprawdzić poprawność jej działania oraz dokonać czynności konserwacyjnych;

3.2.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały.

3.3.   Naprawa i konserwacja wskazanego urządzenia precyzyjnego zgodnie z dokumentacją:

3.3.1.  demontować wskazany zespół i urządzenie precyzyjne w sposób uniemożliwiający jego uszkodzenie;

3.3.2.  dokonać niezbędnych pomiarów i oględzin wskazanego urządzenia;

3.3.3.  rozpoznać uszkodzone elementy lub zespoły naprawianego urządzenia precyzyjnego;

3.3.4.  wskazać przyczyny zużycia lub uszkodzenia elementów lub zespołów urządzeń precyzyjnych;

3.3.5.  dobierać gotowe elementy lub zespoły do wymiany;

3.3.6.  montować dobrane elementy;

3.3.7.  sprawdzić poprawność działania urządzenia poprzez próbne uruchomienie;

3.3.8.  dokonać czynności regulacyjnych i konserwacyjnych urządzenia precyzyjnego;

3.3.9.  posługiwać się narzędziami monterskimi, elektrotechnicznymi i przyrządami pomiarowymi zgodnie z ich przeznaczeniem;

3.3.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.3.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i urządzenia, rozliczyć materiały.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Montaż wskazanych układów automatyki zgodnie z przedstawionym schematem

Pomieszczenie spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Stół laboratoryjny z doprowadzonym zasilaniem elektrycznym i zabezpieczeniem różnicowo-prądowym. Urządzenia zasilające: sprężarki i pompy o odpowiednich parametrach pracy, płyty montażowe dostosowane do montażu zestawów. Zestawy z elementami pneumatyki, elektropneumatyki, hydrauliki, układy stycznikowo-przekaźnikowe do montażu różnych konfiguracji (sterujące, wykonawcze, nastawcze i logiczne). Zestaw narzędzi monterskich i elektrotechnicznych. Aparatura kontrolno-pomiarowa i przyrządy pomiarowe do wykonywania pomiarów wielkości elektrycznych, ciśnienia i przepływu. Zwory, przewody zasilające i łączące. Instrukcje stanowiskowe, instrukcje pomiarowe, schematy montażowe układów automatyki przemysłowej. Sprzęt ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Naprawa i konserwacja wskazanych urządzeń aparatury kontrolno-pomiarowej zgodnie z instrukcją serwisową

Pomieszczenie spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Stół montażowy lub laboratoryjny z doprowadzonym zasilaniem, z zabezpieczeniem różnicowo-prądowym. Aparatura do samoczynnego zbierania i rejestracji danych. Rejestratory różnych typów, czujniki temperatury, ciśnienia, przepływu i poziomu, sprzęgnięte z wskaźnikami, miernikami i lampkami kontrolnymi, umieszczonymi w szafach sterowniczych i na pulpitach. Zestaw narzędzi: monterskich, elektrotechnicznych, przyrządy pomiarowe do pomiaru wielkości fizycznych naprawianej aparatury. Części zamienne, osprzęt i materiały eksploatacyjne do napraw. Dokumentacja: dokumentacja techniczna aparatury i instrukcje serwisowe aparatury, instrukcje stanowiskowe. Sprzęt ochrony indywidualnej. Apteczka.

3.   Naprawa i konserwacja wskazanego urządzenia precyzyjnego zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Stół monterski z zasilaniem i zabezpieczeniem różnicowo-prądowym. Urządzenia precyzyjne i ich zespoły do napraw; kserokopiarki, drukarki, wagi, kasy sklepowe, sprzęt gospodarstwa domowego, części zamienne do wykonywania napraw. Zestaw narzędzi monterskich, przyrządy pomiarowe. Zestaw narzędzi elektrotechnicznych. Materiały eksploatacyjne: oliwa maszynowa, cyna, smar grafitowy, tkanina bawełniana. Dokumentacja techniczno-eksploatacyjna, instrukcje stanowiskowe, dokumentacja serwisowa urządzeń precyzyjnych. Sprzęt ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: monter instrumentów muzycznych 

symbol cyfrowy: 731[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać instrumenty muzyczne w zależności od ich budowy, konstrukcji, zasad działania i sposobu wykonania;

1.2.   rozpoznawać elementy podzespołów i zespołów instrumentów muzycznych na podstawie symboli, oznaczeń, przekrojów, schematów, rysunków technicznych w dokumentacjach technicznych i technologicznych;

1.3.   analizować budowę, zasadę działania i mechanizmy instrumentów w celu montażu i napraw ich elementów i podzespołów;

1.4.   rozróżniać zjawiska akustyczne stanowiące podstawę działania różnych typów instrumentów muzycznych;

1.5.   określać parametry akustyczne instrumentów muzycznych;

1.6.   rozpoznawać narzędzia i przyrządy do montażu i napraw instrumentów w zależności od rodzaju na podstawie nazw, rysunków, schematów;

1.7.   posługiwać się dokumentacją techniczną i technologiczną w montażu i naprawach instrumentów;

1.8.   rozróżniać materiały stosowane w montażu i naprawach instrumentów muzycznych oraz ustalać dla nich wymagania techniczne zgodnie z normami;

1.9.   identyfikować i klasyfikować materiały używane do produkcji instrumentów muzycznych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w montażu i naprawach instrumentów muzycznych;

2.2.   obliczać parametry akustyczne instrumentów w celu ich napraw i montażu;

2.3.   dobierać specjalistyczne przyrządy kontrolno-pomiarowe stosowane w montażu i naprawach instrumentów;

2.4.   dobierać materiały w zależności od ich właściwości i jakości do montażu, napraw na podstawie opisów i instrukcji;

2.5.   kalkulować koszty zużycia materiałów oraz wykonania usług w zakresie naprawy instrumentów muzycznych;

2.6.   dobierać specjalistyczne narzędzia i przyrządy do korekty i strojenia instrumentów;

2.7.   wskazywać sposoby regulacji elementów i podzespołów instrumentów podczas montażu i napraw.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska naturalnego na stanowiskach pracy związanych z wytwarzaniem instrumentów muzycznych, naprawą, montażem oraz podczas magazynowania i transportu;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz środowiska naturalnego występujące podczas montażu i napraw instrumentów muzycznych;

3.3.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu w wypadkach podczas czynności montażowych i naprawczych;

3.4.   wskazywać zabezpieczenia i środki ochrony osobistej stosowane na stanowiskach pracy podczas montażu i napraw instrumentów.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - montaż wybranych podzespołów lub naprawa wskazanego elementu w instrumencie muzycznym określonego rodzaju.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Montaż wybranych podzespołów lub naprawa wskazanego elementu w instrumencie muzycznym określonego rodzaju:

3.1.1.  wykonać operacje przygotowawcze do montażu i napraw;

3.1.2.  przygotować elementy do naprawy;

3.1.3.  wykonać operacje przygotowawcze do montażu;

3.1.4.  przeprowadzić operacje pomiarowe i pasowania;

3.1.5.  dobrać materiały, narzędzia do napraw i montażu;

3.1.6.  wykonać montaż podzespołów instrumentu zgodnie z instrukcją technologiczną;

3.1.7.  naprawić elementy instrumentu zgodnie z instrukcją technologiczną;

3.1.8.  sprawdzić prawidłowość naprawy instrumentu zgodnie z instrukcją techniczno-technologiczną;

3.1.9.  sprawdzić prawidłowość montażu podzespołów zgodnie z instrukcją techniczno-technologiczną;

3.1.10.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.11.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.12.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.13.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - montaż wybranych podzespołów lub naprawa wskazanego elementu w instrumencie muzycznym określonego rodzaju:

Pomieszczenie spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Instrumenty muzyczne, elementy instrumentów muzycznych, części i podzespoły instrumentów muzycznych. Maszyny i urządzenia: stół roboczy, stół ślusarski, ława stolarska, strugnica z oprzyrządowaniem, wiertarka ręczna i elektryczna, klejarka, żelazko, maszyny do ręcznej i mechanicznej obróbki drewna, metali i tworzyw sztucznych. Narzędzia i sprzęt: do montażu i napraw instrumentów, przyrządy kontrolno-pomiarowe: miara metryczna, szczelinomierz, kątownik, suwmiarka, śruba mikrometryczna; przyrządy korektorskie do strojenia i naciągu strun, przyrząd do sprawdzenia kąta nachylenia, strugi, piły, dłuta stolarskie, nóż szewski, nóż lutniczy, pilniki, tarniki i iglaki, młotek, wkrętaki, wiertła, wkręty do drewna, rysik, cyrkiel "kroczek", ściski montażowe, młotek drewniany. Materiały korektorskie: struny, filce, sukna, skóry. Materiały: materiał ścierny, płyta wiórowa okleinowana, paski okleiny odpowiadające okleinie płyty wiórowej, klej, kołki drewniane, dyble fasowe, klocki oporowe drzwi górnych. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: mechanik precyzyjny 

symbol cyfrowy: 731[03] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować pojęcia i nazewnictwo związane z diagnostyką, naprawą i konserwacją maszyn i urządzeń precyzyjnych;

1.2.   rozpoznawać symbole i oznaczenia mechaniczne, elektryczne i elektroniczne dotyczące maszyn i urządzeń precyzyjnych;

1.3.   określać funkcje zespołów, podzespołów i części maszyn i urządzeń precyzyjnych;

1.4.   określać sposoby działania mechanizmów maszyn i urządzeń precyzyjnych;

1.5.   charakteryzować warunki techniczne użytkowania maszyn i urządzeń precyzyjnych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   wskazywać przebieg czynności demontażowych i montażowych do wykonywania napraw maszyn i urządzeń precyzyjnych na podstawie dokumentacji;

2.2.   dobierać zamienniki wymiarowe podzespołów, części maszyn i urządzeń precyzyjnych na podstawie norm i katalogów;

2.3.   dobierać narzędzia pomiarowo-kontrolne do wykonywania pomiarów wielkości mechanicznych, elektrycznych, temperatury i ciśnienia;

2.4.   dobierać narzędzia obróbkowe i monterskie do wykonywania napraw maszyn i urządzeń precyzyjnych;

2.5.   rozróżniać i charakteryzować materiały podstawowe i eksploatacyjne stosowane do napraw maszyn i urządzeń precyzyjnych;

2.6.   określać warunki techniczne użytkowania i eksploatacji maszyn i urządzeń precyzyjnych;

2.7.   szacować koszty wykonywania napraw maszyn i urządzeń precyzyjnych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia występujące podczas napraw, eksploatacji i konserwowania maszyn i urządzeń precyzyjnych;

3.2.   dobierać środki ochrony indywidualnej do zakresu wykonywanych prac;

3.3.   wskazywać sposoby udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach podczas napraw, eksploatacji i konserwowania maszyn i urządzeń precyzyjnych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - naprawa wskazanych zespołów maszyn i urządzeń precyzyjnych zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Naprawa wskazanych zespołów maszyn i urządzeń precyzyjnych zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  demontować wskazane do naprawy zespoły maszyn i urządzeń precyzyjnych;

3.1.2.  rozpoznać elementy demontowanych zespołów i urządzeń;

3.1.3.  rozpoznać elementy uszkodzone oraz określić przyczyny zużycia lub uszkodzenia;

3.1.4.  dobrać sposób przeprowadzenia naprawy w przypadku braku części zamiennych;

3.1.5.  wymienić uszkodzone elementy lub je wykonać;

3.1.6.  posługiwać się narzędziami obróbkowymi, monterskimi oraz przyrządami montażowymi zgodnie z ich przeznaczeniem;

3.1.7.  montować i sprawdzić poprawność działania naprawianego zespołu maszyny lub urządzenia precyzyjnego;

3.1.8.  posługiwać się narzędziami i sprzętem kontrolno-pomiarowym;

3.1.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić sprzęt i narzędzia, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - naprawa wskazanych zespołów maszyn i urządzeń precyzyjnych zgodnie z dokumentacją:

Stół montażowy wyposażony w imadło zegarmistrzowskie z miękkimi nakładkami z tworzywa sztucznego. Oświetlenie sztuczne zgodnie z normą. Maszyny i urządzenia: wiertarka stołowa, prasa do wyciskania, szlifierka, ostrzarka. Narzędzia i sprzęt: podstawa do mocowania czujników zegarowych, komplet wkrętaków zegarmistrzowskich, pęseta, szczypce radiotechniczne, zestaw elektrotechnicznych narzędzi monterskich, waga laboratoryjna elektroniczna, narzędzia skrawające do ręcznej obróbki metali i tworzyw, przyrządy kontrolno-pomiarowe do pomiaru wielkości mechanicznych i elektrycznych, lutownice transformatorowe. Maszyny, urządzenia, sprzęt precyzyjny do napraw, części zamienne. Materiały do wykonania uszkodzonych części. Materiały pomocnicze: oliwa maszynowa, smar grafitowy, cyna do lutowania, tkanina bawełniana. Dokumentacja: montażowa i konstrukcyjna maszyn i urządzeń precyzyjnych, instrukcje serwisowe, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: optyk-mechanik 

symbol cyfrowy: 731[04] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy i pojęcia w zakresie diagnostyki, konserwacji i naprawy sprzętu optycznego;

1.2.   rozpoznawać zespoły, podzespoły i części przyrządów optyczno-mechanicznych, optyczno-elektronicznych i aparatury optyczno-pomiarowej;

1.3.   rozpoznawać gatunki szkła optycznego oraz materiały organiczne do produkcji soczewek i pryzmatów;

1.4.   rozróżniać rodzaje i sposoby połączeń części wykorzystywanych w konstrukcji podzespołów i zespołów sprzętu optycznego i optyczno-elektronicznego;

1.5.   rozpoznawać symbole i oznaczenia dotyczące sprzętu optycznego i optyczno-elektronicznego.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   określać uproszczony przebieg czynności demontażowych i montażowych prostego sprzętu optycznego;

2.2.   dobierać narzędzia obróbkowe, justerskie, monterskie i zegarmistrzowskie do zakresu wykonywanych napraw elementów sprzętu optycznego;

2.3.   dobierać przyrządy pomiarowe do wykonywania pomiarów wielkości geometrycznych i fizycznych (promieniowania, oświetlenia, ogniskowych, powiększeń, pola widzenia i zdolności rozdzielczej);

2.4.   rozpoznawać działanie urządzeń i sprzętu optycznego na podstawie schematów montażowych i dokumentacji konstrukcyjnej;

2.5.   szacować przybliżone koszty napraw sprzętu optycznego na podstawie cenników usług optycznych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia związane z wykonywaniem napraw i konserwacji sprzętu optycznego;

3.2.   dobierać środki ochrony indywidualnej do wykonywanego zakresu napraw i konserwacji sprzętu optycznego;

3.3.   wskazywać sposoby udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - naprawa i konserwacja wskazanego sprzętu optycznego.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami określonymi w temacie:

3.1.   Naprawa i konserwacja wskazanego sprzętu optycznego:

3.1.1.  demontować sprzęt optyczny wskazany do naprawy;

3.1.2.  rozpoznać przeznaczenie i funkcje demontowanych części sprzętu optycznego;

3.1.3.  wskazać uszkodzone lub zużyte części sprzętu optycznego;

3.1.4.  posługiwać się narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem;

3.1.5.  dobrać części zamienne do wykonania naprawy;

3.1.6.  dokonać czynności justerskich;

3.1.7.  montować części sprzętu zgodnie z ustaloną kolejnością;

3.1.8.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.1.9.  posługiwać się narzędziami i aparaturą kontrolno-pomiarową podczas czynności sprawdzających;

3.1.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - naprawa i konserwacja wskazanego sprzętu optycznego:

Pomieszczenie spełniające warunki bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Stół montażowy wyposażony w imadło zegarmistrzowskie z nakładkami z tworzywa sztucznego, oświetlony sztucznie zgodnie z normą. Maszyny i urządzenia: tokarka stołowa, wiertarka stołowa. Narzędzia i sprzęt: przyrządy do sprawdzania równoległości osi optycznych, przyrządy do sprawdzania liniowości siatek sprzętu optycznego, dioptromierz, głowica do rozwalcowywania, zestaw narzędzi justerskich, zestaw narzędzi ślusarskich, klucze specjalne, mikroskop warsztatowy, lupa optyczna, sprzęt optyczny do napraw, części i elementy optyki do napraw. Materiały: zestaw soczewek, klej do soczewek, materiały czyszczące elementy optyki. Dokumentacja montażowa i konstrukcyjna naprawianego sprzętu optycznego, instrukcje serwisowe, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: zegarmistrz 

symbol cyfrowy: 731[05] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I - zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy, pojęcia i określenia dotyczące budowy zegarków i zegarów oraz prac zegarmistrzowskich;

1.2.   rozróżniać zespoły, części i elementy mechanizmów zegarków i zegarów oraz ich funkcje;

1.3.   rozróżniać materiały, sposoby ich obróbki i zastosowania w zegarmistrzostwie;

1.4.   rozróżniać narzędzia, maszyny i urządzenia stosowane do prac zegarmistrzowskich;

1.5.   rozpoznawać uszkodzenia i wady zegarków i zegarów;

1.6.   rozpoznawać zegary i zegarki oraz ich elementy na podstawie znaków firmowych i oznaczeń.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać sposoby napraw i konserwacji zegarków i zegarów;

2.2.   dobierać materiały, narzędzia i maszyny do napraw i konserwacji zegarków i zegarów;

2.3.   dobierać metody i urządzenia kontrolno-pomiarowe do pomiarów parametrów mechanizmów zegarków i zegarów w procesie naprawy i konserwacji;

2.4.   określać zakres i kolejność czynności związanych z naprawą i konserwacją zegarków i zegarów;

2.5.   obliczać wartości parametrów mechanizmów zegarowych;

2.6.   obliczać koszty związane z wykonywaniem usług zegarmistrzowskich.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia występujące podczas prac zegarmistrzowskich;

3.2.   wskazywać skutki niewłaściwego magazynowania części zegarów i zegarków oraz materiałów stosowanych w procesie naprawy i konserwacji;

3.3.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

3.4.   dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanych prac;

3.5.   wskazywać sposoby postępowania z poszkodowanym w wypadku podczas wykonywania prac zegarmistrzowskich.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - naprawa i konserwacja określonego zegarka lub zegara.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Naprawa i konserwacja określonego zegarka lub zegara:

3.1.1.  rozpoznać wstępnie uszkodzenie oraz przyczynę uszkodzenia lub zużycia elementów;

3.1.2.  wykonać czynności związane z pomiarem oraz wykryciem uszkodzeń, wad i błędów w działaniu zegarka i zegara;

3.1.3.  wykonać czynności związane z rozebraniem zegarka i zegara;

3.1.4.  określić stan źródła zasilania zegarka i zegara elektrycznego i elektronicznego;

3.1.5.  posługiwać się narzędziami i urządzeniami pomocniczymi podczas wykonywania naprawy i konserwacji;

3.1.6.  wykonać czynności naprawcze i konserwacyjne, dorobić części;

3.1.7.  kontrolować na bieżąco jakość prac i korygować działania;

3.1.8.  zmontować zegarek lub zegar oraz wykonać czynności sprawdzające;

3.1.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt oraz rozliczyć materiały.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania praktycznego:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - naprawa i konserwacja określonego zegarka lub zegara:

Pomieszczenie spełniające warunki bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Stół zegarmistrzowski wyposażony w oparcie dla rąk, z doprowadzonym zasilaniem elektrycznym z zerowaniem ochronnym. Oświetlenie naturalne oraz sztuczne zgodnie z normą. Krzesło z możliwością regulacji wysokości oparcia. Narzędzia: lupa, podstawki pod mechanizmy, wkrętaki, pęsety, szczypce, wybijaki, nabijaki, oliwiarki, pilniki iglaki, kamienie szlifierskie, wiertarka, szlifierka, imadło zegarmistrzowskie z wymiennymi nakładkami, odsysacz cyny, lutownica. Przyrządy pomiarowe i aparatura: miernik uniwersalny do pomiaru napięcia, prądu, rezystancji, miernik do pomiaru odchyłki chodu, przyrządy do otwierania i zamykania zegarków, przyrządy i aparatura do kontroli szczelności zegarków. Maszyny i urządzenia: tokarka zegarmistrzowska, czyszczarka zegarmistrzowska, gradoskop, chronokomparator, autotransformator 0 - 220 V, 50 Hz. Materiały i elementy: zestaw zegarów i zegarków do naprawy i konserwacji, zestaw części zamiennych, lutowie, pasty, benzyna ekstrakcyjna, płyn do czyszczarki. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: złotnik-jubiler 

symbol cyfrowy: 731[06] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazewnictwo i określenia dotyczące wyrobów biżuterii złotej i z kamieni jubilerskich;

1.2.   rozpoznawać typowe wyroby jubilerskie i złotnicze;

1.3.   rozróżniać odmiany sztucznych i naturalnych kamieni jubilerskich;

1.4.   rozpoznawać elementy i części biżuterii oraz sposoby ich łączenia w wyrobach jubilersko-złotniczych;

1.5.   rozróżniać symbole i oznaczenia wyrobów wykonanych ze złota, srebra, platyny i palladu.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   określać kolejność wykonywania czynności demontażowo-montażowych i napraw wyrobów jubilerskich i złotniczych;

2.2.   dobierać przyrządy pomiarowe do oznaczania wagi i próby wyrobów jubilerskich i złotniczych;

2.3.   dobierać narzędzia obróbkowe i sprzęt pomocniczy do rodzaju czynności złotniczych i jubilerskich;

2.4.   dobierać luty, metale szlachetne i ich stopy o barwach i próbach stosownie do rodzaju wykonywanych prac;

2.5.   sporządzać uproszczone kalkulacje kosztów wykonywania prac jubilersko-złotniczych na podstawie cenników usług.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia występujące podczas pracy palnikami gazowymi i z substancjami chemicznymi;

3.2.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu w wypadku podczas wykonywania prac jubilerskich i złotniczych;

3.3.   dobierać środki ochrony indywidualnej do zakresu prac jubilerskich i złotniczych;

3.4.   wskazywać skutki wynikające z niewłaściwego zabezpieczenia wyrobów przed uszkodzeniem lub zaginięciem.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie lub naprawa wskazanego wyrobu jubilerskiego zgodnie z zamówieniem.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny: maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie lub naprawa wskazanego wyrobu jubilerskiego zgodnie z zamówieniem:

3.1.1.  przygotować materiały do wykonania wyrobu;

3.1.2.  wykonać demontaż wyrobu;

3.1.3.  obrabiać poszczególne części wyrobu;

3.1.4.  rozpoznać uszkodzone części wyrobu,

3.1.5.  nadawać właściwy kształt wyrobom;

3.1.6.  wykonać czynności naprawcze;

3.1.7.  łączyć elementy wyrobu;

3.1.8.  wykonać czynności złotnicze;

3.1.9.  posługiwać się sprzętem i narzędziami;

3.1.10.  kontrolować jakość wykonywanych prac;

3.1.11.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.12.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i urządzenia, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie lub naprawa wskazanego wyrobu jubilerskiego zgodnie z zamówieniem:

Pomieszczenie spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Stół montażowy wyposażony w imadło zegarmistrzowskie, oświetlony sztucznie. Stół przygotowawczy i laboratorium chemiczno-galwaniczne. Narzędzia i pomoce: podstawowy zestaw obróbkowych narzędzi jubilerskich, palnik, maszyna polerska wraz z zestawem past polerskich, walcarka jubilerska, cajzyny, lupa optyczna. Materiały pomocnicze: kwasy, odczynniki chemiczne, luty, przyrządy galwaniczne z odczynnikami. Katalogi wyrobów jubilersko-złotniczych. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: drukarz 

symbol cyfrowy: 734[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy, pojęcia, określenia, oznaczenia i symbole dotyczące poligrafii;

1.2.   rozróżniać właściwości i zastosowania materiałów stosowanych w drukowaniu z form wypukłych, płaskich i wklęsłych;

1.3.   rozróżniać podstawowe i pochodne techniki drukowania;

1.4.   rozróżniać formy stosowane w drukowaniu z form wypukłych, płaskich i wklęsłych z uwzględnieniem sposobu ich wykonania;

1.5.   rozróżniać maszyny, mechanizmy oraz zespoły maszyn do drukowania z form wypukłych, płaskich i wklęsłych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać proces technologiczny do wykonania określonego rodzaju druku na określonym rodzaju podłoża;

2.2.   dobierać maszyny drukujące w zależności od rodzaju i wielkości produkcji oraz danych technicznych maszyn;

2.3.   dobierać materiały podstawowe i pomocnicze stosowane w procesach drukarskich w zależności od parametrów technologicznych lub użytkowych produktu;

2.4.   obliczać ilość materiałów do planowanej wielkości produkcji;

2.5. obliczać czas produkcji nakładu określonego rodzaju druku.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia oraz środowiska naturalnego występujące w przemyśle poligraficznym;

3.2.   wskazywać skutki niewłaściwych działań podczas prac drukarskich;

3.3.   rozpoznawać zabezpieczenia stosowane w maszynach poligraficznych;

3.4.   dobierać środki ochrony indywidualnej niezbędne przy pracach związanych z obróbką form i obsługą maszyn;

3.5.   wskazywać metody i sposoby zabezpieczania materiałów i produktów poligraficznych przed niepożądanym wpływem czynników zewnętrznych;

3.6.   wskazywać działania związane z udzieleniem pomocy przedlekarskiej.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie dwukolorowych odbitek jednotonalnych na maszynie wypukłodrukowej.

2.   Wykonanie odbitek wielobarwnych na maszynie do drukowania z form płaskich.

3.   Wykonanie odbitek wielobarwnych na maszynie wklęsłodrukowej.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie dwukolorowych odbitek jednotonalnych na maszynie wypukłodrukowej:

3.1.1.  odczytać z karty technologicznej podstawowe dane dotyczące zadania;

3.1.2.  przygotować maszyny do drukowania z form wypukłych;

3.1.3.  obsługiwać maszyny do drukowania z form wypukłych;

3.1.4.  wykonać odbitki na maszynach do drukowania z form wypukłych;

3.1.5.  porównać odbitki z wzorcami;

3.1.6.  kontrolować na bieżąco przebieg procesu i korygować parametry drukowania;

3.1.7.  użytkować narzędzia i przyrządy;

3.1.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie odbitek wielobarwnych na maszynie do drukowania z form płaskich:

3.2.1.  odczytać z karty technologicznej podstawowe dane dotyczące zadania;

3.2.2.  przygotować maszyny do drukowania z form płaskich;

3.2.3.  obsługiwać maszyny do drukowania z form płaskich;

3.2.4.  wykonać odbitki na maszynach do drukowania z form płaskich;

3.2.5.  porównać odbitki z wzorcami;

3.2.6.  kontrolować na bieżąco przebieg procesu i korygować parametry drukowania;

3.2.7.  użytkować narzędzia i przyrządy;

3.2.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.3.   Wykonanie odbitek wielobarwnych na maszynie wklęsłodrukowej:

3.3.1.  odczytać z karty technologicznej podstawowe dane dotyczące zadania;

3.3.2.  przygotować maszyny do drukowania z form wklęsłych;

3.3.3.  obsługiwać maszyny do drukowania z form wklęsłych;

3.3.4.  wykonać odbitki na maszynach do drukowania z form wklęsłych;

3.3.5.  porównać odbitki z wzorcami;

3.3.6.  kontrolować na bieżąco przebieg procesu i korygować parametry drukowania;

3.3.7.  użytkować narzędzia i przyrządy;

3.3.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.3.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.3.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie dwukolorowych odbitek jednotonalnych na maszynie wypukłodrukowej

Pomieszczenie zgodne z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Ustawienie maszyn, odległości między maszynami w strefie obsługi, wentylacja pomieszczenia, instalacje wyciągowe, oświetlenie naturalne i sztuczne zgodne z obowiązującymi normami. W pobliżu maszyny drukującej od strony obsługi znajduje się ruchomy stół do montowania i przygotowywania form, stół ze znormalizowanym oświetleniem do wykonywania podkładek i kontroli jakości druków oraz stanowisko montażu form na cylindrze z lustrem półprzezroczystym. Regał na farby i materiały pomocnicze, części zamienne i narzędzia oraz wydzielona strefa przeznaczona do magazynowania papieru. Maszyna do drukowania z form wypukłych co najmniej dwukolorowa. Narzędzia i sprzęt: zestaw narzędzi do regulacji maszyny, zestaw form drukowych z odbitką próbną, wózki do transportu cylindrów formowych i papieru, mikrometr, lupa poligraficzna, okulary - kontrast przestrzenny, przymiar liniowy, densytometr, kalkulator, wzorniki barw. Materiały: zestaw farb i dodatków do farb, papier, środki do mycia zespołów farbowych, czyściwo. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie odbitek wielobarwnych na maszynie do drukowania z form płaskich

Pomieszczenie zgodne z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Ustawienie maszyn, odległość między maszynami, wentylacja pomieszczenia, instalacje wyciągowe, oświetlenie naturalne i sztuczne zgodne z obowiązującymi normami. W pobliżu maszyny drukującej od strony obsługi znajduje się stół ze znormalizowanym oświetleniem do kontroli jakości druków. Regał na farby, materiały pomocnicze, części zamienne i narzędzia oraz wydzielona strefa przeznaczona do magazynowania papieru. Czterokolorowa maszyna do drukowania z form płaskich. Narzędzia i sprzęt: zestaw narzędzi do regulacji maszyny, lupa poligraficzna, okulary - kontrast przestrzenny, przymiar liniowy, densytometr, mikrometr, wzorniki barw, przyrządy lub paski wskaźnikowe do badania pH i twardości wody, zestaw form drukowych z odbitką próbną, wózki do transportu form i papieru. Materiały: zestaw farb i dodatków do farb, papier, roztwory zwilżające i dodatki do roztworów, środki do mycia zespołów farbowych, czyściwo. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

3.   Wykonanie odbitek wielobarwnych na maszynie wklęsłodrukowej

Pomieszczenie zgodne z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Ustawienie maszyn, odległość między maszynami, wentylacja pomieszczenia, instalacje wyciągowe, oświetlenie naturalne i sztuczne zgodne z obowiązującymi normami. W pobliżu maszyny drukującej od strony obsługi znajduje się stół ze znormalizowanym oświetleniem do kontroli jakości druków. Regał na farby i materiały pomocnicze, części zamienne i narzędzia oraz wydzielona strefa przeznaczona do magazynowania papieru. Rozmieszczenie wyposażenia powinno zapewniać łatwy dostęp i przemieszczanie materiałów z wykorzystaniem wózków i podnośników. Czterokolorowa maszyna do drukowania z form wklęsłych. Narzędzia i sprzęt: zestaw narzędzi do regulacji maszyny, lupa poligraficzna, okulary - kontrast przestrzenny, przymiar liniowy, densytometr, mikrometr, kalkulator, wzorniki barw, zestaw form drukowych z odbitką próbną, wózki do transportu cylindrów formowych i papieru. Materiały: zestaw farb i dodatków do farb, papier, środki do mycia zespołów farbowych, czyściwo. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: introligator 

symbol cyfrowy: 734[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy, pojęcia, określenia dotyczące poligrafii;

1.2.   rozróżniać charakterystyczne cechy procesów oraz operacji introligatorstwa przemysłowego i rzemieślniczego;

1.3.   rozróżniać materiały poligraficzne na podstawie właściwości technologicznych i użytkowych oraz zakres ich zastosowań;

1.4.   rozróżniać narzędzia, maszyny i urządzenia stosowane w introligatorstwie przemysłowym i rzemieślniczym;

1.5.   rozróżniać technologie stosowane w introligatorstwie przemysłowym i rzemieślniczym.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać proces technologiczny do wykonywania określonego półproduktu, produktu w introligatorstwie przemysłowym i rzemieślniczym;

2.2.   dobierać materiały do określonego rodzaju produkcji na podstawie parametrów technologicznych lub użytkowych wyrobu;

2.3.   obliczać ilość materiałów niezbędnych do wykonania określonego nakładu półproduktów, produktów w introligatorstwie przemysłowym i rzemieślniczym;

2.4.   dobierać maszyny, urządzenia i narzędzia do wykonania produktu lub procesu w introligatorstwie przemysłowym i rzemieślniczym;

2.5.   szacować koszty i czas wykonania produktu lub procesu z uwzględnieniem informacji zawartych w zamówieniu oraz warunków i specyfiki określonego procesu introligatorskiego.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia występujące w przemyśle poligraficznym;

3.2.   rozróżniać sposoby zabezpieczania arkuszy, zwojów i gotowych druków przed niepożądanym wpływem czynników zewnętrznych;

3.3.   dobierać środki ochrony indywidualnej niezbędne przy obsłudze maszyn introligatorskich;

3.4.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej w sytuacjach powypadkowych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie obróbki introligatorskiej druków lub opraw introligatorskich zgodnie z dokumentacją technologiczną.

2.   Wykonanie jednostkowych produktów introligatorskich zgodnie z zamówieniem.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie obróbki introligatorskiej druków lub opraw introligatorskich zgodnie z dokumentacją technologiczną:

3.1.1.  odczytać z karty technologicznej dane dotyczące wykonywanego zadania;

3.1.2.  przeprowadzić regulację maszyn i urządzeń w introligatorni przemysłowej;

3.1.3.  wykonać obróbkę introligatorską druków zgodnie z dokumentacją technologiczną;

3.1.4.  wykonać oprawy introligatorskie zgodnie z dokumentacją technologiczną;

3.1.5.  dokonywać bieżącej kontroli przebiegu procesu i korygować parametry pracy maszyn;

3.1.6.  użytkować narzędzia i przyrządy;

3.1.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić i zakonserwować maszyny, narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie jednostkowych produktów introligatorskich zgodnie z zamówieniem:

3.2.1.  dobrać technologię wykonania określonego produktu introligatorskiego;

3.2.2.  przeprowadzić regulację urządzeń;

3.2.3.  wykonać jednostkowe produkty introligatorskie zgodnie z zamówieniem;

3.2.4.  dobrać i stosować narzędzia i przyrządy;

3.2.5.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.2.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić i zakonserwować maszyny, narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie obróbki introligatorskiej druków lub opraw introligatorskich zgodnie z dokumentacją technologiczną

Pomieszczenie spełniające wymagania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Ustawienie maszyn, oświetlenie, wentylacja pomieszczenia, drogi transportowe zgodne z normami. W pobliżu maszyn wydzielone strefy przeznaczone do gromadzenia półproduktów przed i po obróbce na danej maszynie. W pomieszczeniu znajduje się regał na materiały pomocnicze, części zamienne i narzędzia oraz wydzielona strefa przeznaczona do magazynowania druków. Kosze lub stojaki do worków na ścinki i makulaturę. Maszyny i urządzenia: zestaw maszyn, agregatów, linii potokowych do wykonywania procesów introligatorskich, agregat łączenia klejowego, maszyny i urządzenia do obróbki wkładów i opraw. Narzędzia i sprzęt: zestawy narzędzi do maszyn, wózki transportowe, podnośniki paletowe, regały na części wymienne i materiały introligatorskie, przymiar liniowy, kalkulator. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie jednostkowych produktów introligatorskich zgodnie z zamówieniem

Pomieszczenie spełniające wymagania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Ustawienie maszyn, oświetlenie, wentylacja zgodne z normami. W pobliżu maszyn wydzielone strefy przeznaczone do gromadzenia półproduktów przed i po obróbce na danej maszynie. W pomieszczeniu znajduje się regał na materiały introligatorskie, części zamienne i narzędzia. Stoły introligatorskie przeznaczone do wykonywania ręcznych procesów. Kosze lub stojaki do worków na ścinki i makulaturę. Maszyny, urządzenia i przyrządy do wykonywania rzemieślniczych prac introligatorskich. Narzędzia i sprzęt: zestawy narzędzi do maszyn, zestaw narzędzi introligatorskich, zaciski introligatorskie, kalkulator, przymiar liniowy, regały na części i materiały introligatorskie. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: cukiernik 

symbol cyfrowy: 741[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać surowce, dodatki i materiały pomocnicze do produkcji cukierniczej i ciastkarskiej;

1.2.   określać przydatność surowców do produkcji wyrobów cukierniczych i ciastkarskich na podstawie oceny organoleptycznej;

1.3.   wskazywać warunki przechowywania surowców do produkcji cukierniczej i ciastkarskiej;

1.4.   rozróżniać półprodukty, wyroby cukiernicze i ciastkarskie;

1.5.   rozróżniać etapy procesu produkcji wyrobów cukierniczych i ciastkarskich;

1.6.   rozróżniać maszyny, urządzenia i drobny sprzęt do produkcji cukierniczej i ciastkarskiej;

1.7.   rozpoznawać zmiany zachodzące w surowcach i półproduktach podczas obróbki wstępnej i cieplnej oraz przechowywania produktów cukierniczych i ciastkarskich;

1.8.   stosować nazwy, pojęcia i określenia właściwe dla branży cukierniczej, dotyczące surowców, dodatków, półproduktów i wyrobów gotowych, maszyn i urządzeń, drobnego sprzętu pomocniczego oraz materiałów stosowanych w budowie maszyn i urządzeń;

1.9.   korzystać z receptur, normy zużycia opakowań, informacji zawartych w instrukcjach technologicznych wytwarzania półproduktów i gotowych wyrobów cukierniczych;

1.10.  rozróżniać technologie i urządzenia do sporządzania półproduktów i wyrobów gotowych określonego sortymentu.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać surowce, maszyny i urządzenia do produkcji określonego asortymentu wyrobów;

2.2.   dobierać warunki przechowywania surowców, półproduktów i wyrobów gotowych;

2.3.   obliczać ilość surowców potrzebnych do wyprodukowania określonej ilości półproduktu i wyrobu cukierniczego i ciastkarskiego oraz ilość opakowań;

2.4.   dobierać metody produkcji cukierniczej i ciastkarskiej;

2.5.   ustalać kolejność operacji i procesów technologicznych;

2.6.   dobierać narzędzia i techniki pomiarowe do określania temperatury, masy i objętości, wilgotności, ciśnienia;

2.7.   interpretować wyniki pomiarów jakości surowców, półproduktów i wyrobów cukierniczych oraz ciastkarskich;

2.8.   przeprowadzać kalkulację cenową wyrobu gotowego cukierniczego i ciastkarskiego;

2.9.   rozliczać zużycie surowców;

2.10.  dobierać surowce, maszyny i urządzenia do produkcji określonego asortymentu wyrobów cukierniczych i ciastkarskich;

2.11.  dobierać technikę wykańczania wyrobów gotowych;

2.12.  wykonywać obliczenia wartości energetycznej wyrobów cukierniczych i ciastkarskich.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać sposoby zapobiegania niekorzystnym zmianom zachodzącym w surowcach i półproduktach podczas obróbki wstępnej i cieplnej oraz przechowywania produktów cukierniczych i ciastkarskich;

3.2.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej obowiązujące w zakładach cukierniczych i ciastkarskich;

3.3.   dobierać środki ochrony osobistej stosowane w produkcji cukierniczej i ciastkarskiej;

3.4.   wskazywać zagrożenia występujące podczas obsługi maszyn, urządzeń i narzędzi do wytwarzania wyrobów cukierniczych i ciastkarskich;

3.5.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu w wypadku przy pracy.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Przygotowanie określonego półproduktu do formowania wskazanego sortymentu cukierków.

2.   Wytwarzanie określonego asortymentu wyrobu ciastkarskiego.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Przygotowanie określonego półproduktu do formowania wskazanego sortymentu cukierków:

3.1.1.  przygotować maszyny i urządzenia do pracy;

3.1.2.  pobrać, odmierzyć i dozować surowce;

3.1.3.  gotować półprodukty i odczytywać wskazania urządzeń kontrolno-pomiarowych i interpretować wyniki;

3.1.4.  chłodzić i doprawiać półprodukty substancjami dodatkowymi na stołach zimnych;

3.1.5.  przygotować półprodukty do formowania wybranego sortymentu cukierków przy użyciu wybranego urządzenia;

3.1.6.  dokonać oceny jakości wytworzonego półproduktu;

3.1.7.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wytwarzanie określonego asortymentu wyrobu ciastkarskiego:

3.2.1.  pobrać i odważyć surowce potrzebne do wykonania zadania;

3.2.2.  przygotować maszyny i urządzenia oraz drobny sprzęt;

3.2.3.  łączyć surowce i przestrzegać parametrów procesu technologicznego;

3.2.4.  formować wyroby;

3.2.5.  prowadzić proces wypieku;

3.2.6.  dekorować wyrób gotowy;

3.2.7.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Przygotowanie określonego półproduktu do formowania wskazanego sortymentu cukierków

Pomieszczenie do produkcji wyrobów karmelarskich. Maszyny i urządzenia: aparat wyparny, zagniatarka, stół chłodzący. Sprzęt i urządzenia: sita o różnej średnicy oczek, wagi, cylindry miarowe, przeciągarka. Surowce: cukier, woda, syrop ziemniaczany zgodnie z warunkami zadania. Materiały pomocnicze: receptury. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wytwarzanie określonego asortymentu wyrobu ciastkarskiego

Pomieszczenie do produkcji ciast. Maszyny i urządzenia: stół roboczy, piec, miesiarko-ubijarka, lodówka, kuchnia gazowa. Narzędzia i sprzęt pomocniczy: waga, sita, tasaki, noże, formy, wycinaki, wałki, rózgi, miski, skrobki, pędzle, garnki, tace, tulejki, worki. Materiały: papier, papilotki, serwetki. Surowce: mąka, margaryna, jaja, mleko, woda, środki spulchniające, substancje smakowo-zapachowe. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: piekarz 

symbol cyfrowy: 741[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji piekarskiej;

1.2.   rozróżniać półprodukty i wyroby piekarskie;

1.3.   określać przydatność surowców do produkcji piekarskiej na podstawie oceny organoleptycznej;

1.4.   ustalać sposoby przygotowania surowców do produkcji piekarskiej;

1.5.   rozróżniać etapy procesu produkcji wyrobów piekarskich w zależności od ich asortymentu;

1.6.   oceniać jakość półproduktów i wyrobów piekarskich na podstawie badań organoleptycznych;

1.7.   rozróżniać maszyny, urządzenia i drobny sprzęt piekarski do produkcji piekarskiej;

1.8.   rozpoznawać zmiany zachodzące w surowcach i półproduktach podczas obróbki wstępnej i cieplnej oraz przechowywania produktów piekarskich;

1.9.   wskazywać warunki przechowywania surowców do produkcji piekarskiej oraz wyrobów piekarskich;

1.10.  stosować pojęcia, określenia, sformułowania z zakresu przetwórstwa spożywczego z uwzględnieniem produkcji piekarskiej.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać surowce i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów piekarskich na podstawie receptury i zamówienia;

2.2.   określać wydajność pieczywa na podstawie receptury piekarskiej dla określonej masy jednostkowej;

2.3.   interpretować schematy fermentacyjne;

2.4.   obliczać ilość surowców i materiałów pomocniczych dla podanych asortymentów wyrobów piekarskich na podstawie receptur;

2.5.   dobierać metodę produkcji ciasta;

2.6.   ustalać kolejność operacji i procesów technologicznych oraz podstawowe parametry technologiczne;

2.7.   dobierać parametry rozrostu wstępnego i końcowego oraz wypieku dla różnych asortymentów wyrobów piekarskich;

2.8.   dobierać sposób wypieku i jego parametry w zależności od rodzaju wyrobu piekarskiego;

2.9.   dobierać maszyny, urządzenia i drobny sprzęt do produkcji określonego asortymentu wyrobów piekarskich;

2.10.  obliczać i analizować ubytek wypiekowy i magazynowy;

2.11.  rozpoznawać wady wyrobów piekarskich i wskazywać sposoby zapobiegania im;

2.12.  przeprowadzać ocenę organoleptyczną wypieczonych wyrobów piekarskich;

2.13.  określać wartość odżywczą wyrobów piekarskich na podstawie receptury.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać sposoby zapobiegania niekorzystnym zmianom zachodzącym w surowcach i półproduktach podczas obróbki wstępnej i cieplnej oraz przechowywania produktów piekarskich;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz środowiska naturalnego występujące na stanowiskach pracy w zakładzie piekarskim;

3.3.   określać rolę drobnoustrojów, znaczenie higieny i kontroli jakości w produkcji piekarskiej;

3.4.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące na stanowiskach pracy w zakładzie piekarskim;

3.5.   dobierać środki ochrony osobistej w zależności od rodzaju prac;

3.6.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu w wypadku przy pracy.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Sporządzenie ciasta wskazaną metodą oraz uformowanie ciasta na określony asortyment pieczywa.

2.   Przeprowadzenie wypieku ciasta na określony asortyment pieczywa.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt, zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Sporządzenie ciasta wskazaną metodą oraz uformowanie ciasta na określony asortyment pieczywa:

3.1.1.  przygotować i dozować surowce do produkcji ciasta;

3.1.2.  miesić ciasto;

3.1.3.  kontrolować przebieg fermentacji ciasta i ocenić stopień dojrzałości ciasta;

3.1.4.  dzielić i formować ciasto;

3.1.5.  obsługiwać maszyny i urządzenia do przygotowania surowców, wytwarzania ciasta i kształtowania;

3.1.6.  kształtować różne asortymenty pieczywa;

3.1.7.  wykonywać pomocnicze zabiegi technologiczne w czasie sporządzania i fermentacji ciasta;

3.1.8.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.1.9.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.10.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.11.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić maszyny, narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Przeprowadzenie wypieku ciasta na określony asortyment pieczywa:

3.2.1.  regulować temperaturę i wilgotność podczas rozrostu końcowego ciasta;

3.2.2.  oceniać stopień rozrostu ciasta;

3.2.3.  przygotować ciasto do wypieku;

3.2.4.  ustalić parametry wypieku;

3.2.5.  zasadzać ciasto do komory wypiekowej;

3.2.6.  zaparować komorę wypiekową;

3.2.7.  kontrolować przebieg wypieku i wykonywać operacje pomocnicze (nakłuwanie, przemieszczanie lub przesadzanie);

3.2.8.  określić czas zakończenia procesu wypieku;

3.2.9.  wysadzać pieczywo z komory wypiekowej pieca;

3.2.10.  przekazywać pieczywo do dalszego procesu produkcyjnego lub do ekspedycji;

3.2.11.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.2.12.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.13.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.14.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Sporządzenie ciasta wskazaną metodą oraz uformowanie ciasta na określony asortyment pieczywa

Piekarnia typu rzemieślniczego. Sprzęt i urządzenia piekarskie: wagi (dziesiętna i szalkowa lub uchylna), przesiewacz, dozator-mieszacz wody, palnik gazowy lub elektryczny, miesiarka z dzieżami (3 sztuki), dzielarka, zaokrąglarka, dzielarko-zaokrąglarka, rogalikarka, wózki rozrostowe (3 sztuki), blachy arkuszowe, deski garownicze, koszyczki i foremki, drobny sprzęt piekarski (skrobki, noże, miski, garnki, szczotki do zwilżania kęsów), termometr, higrometr, sprzęt do utrzymania czystości. Surowce: mąka pszenna, mąka żytnia, drożdże, sól, cukier i/lub inne środki słodzące, tłuszcz, jaja, mleko i jego przetwory, dodatki do ciast, nasiona dekoracyjne, środki do zwilżania kęsów, olej do smarowania form. Materiały pomocnicze: środki czystości. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Przeprowadzenie wypieku ciasta na określony asortyment pieczywa

Piekarnia typu rzemieślniczego. Sprzęt i urządzenia piekarskie: waga (szalkowa lub uchylna), wózki rozrostowe (3 sztuki), deski rozrostowe, koszyczki, formy, blachy, drobny sprzęt piekarski (szpilki piekarskie, noże, garnki, szczotki do zwilżania kęsów), łopaty piekarskie, aparat nasadowy, termometr, higrometr, sprzęt do utrzymania czystości. Surowce i półprodukty: kęsy ciasta pszennego, żytniego i mieszanego, środki do zwilżania kęsów ciasta. Materiały pomocnicze: środki czystości. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: rzeźnik-wędliniarz 

symbol cyfrowy: 741[03] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować pojęcia, określenia, znaki i typowe sformułowania stosowane w procesach technologicznych produkcji mięsa i przetwórstwie mięsa;

1.2.   rozpoznawać cechy ras i typów użytkowych zwierząt rzeźnych;

1.3.   rozróżniać pojęcia stosowane w branży spożywczej z uwzględnieniem przetwórstwa mięsa;

1.4.   rozpoznawać maszyny i urządzenia do rozbioru i wykrawania mięsa, produkcji konserw, tłuszczów topionych, wędlin i wędzonek;

1.5.   rozróżniać kryteria klasyfikacji przedubojowej żywca i poubojowej mięsa.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   klasyfikować i określać rodzaje mięsa i przetworów mięsnych;

2.2.   dobierać maszyny, urządzenia i sprzęt do linii uboju i obróbki poubojowej zwierząt rzeźnych oraz do rozbioru i wykrawania mięsa;

2.3.   dobierać maszyny i urządzenia do procesów technologicznych przetwórstwa mięsa;

2.4.   określać kolejność czynności przy dokonywaniu rozbioru mięsa;

2.5.   rozróżniać przemiany zachodzące w mięsie i jego przetworach podczas zabiegów utrwalających;

2.6.   ustalać parametry i warunki pracy urządzeń wykorzystywanych w procesach technologicznych przetwórstwa mięsnego;

2.7.   dobierać metody utrwalania wyrobów i przetworów mięsnych;

2.8.   dobierać sposoby i nowoczesne techniki pakowania wyrobów wędliniarskich;

2.9.   szacować zapotrzebowanie na surowce, przyprawy i materiały pomocnicze na podstawie norm i receptur;

2.10.  określać procentowy udział elementów zasadniczych w tuszach zwierząt rzeźnych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia przy obsłudze maszyn i urządzeń mechanicznych, obróbce termicznej, transporcie wewnętrznym, chłodni i zamrażalni;

3.2.   dobierać środki ochrony osobistej do prac związanych z produkcją i przetwórstwem mięsa;

3.3.   wskazywać sposoby udzielania pierwszej pomocy poszkodowanemu podczas wykonywania prac rzeźnika-wędliniarza;

3.4.   wskazywać zagrożenia wynikające z nieprzestrzegania przepisów sanitarnych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie określonych prac związanych z rozbiorem półtusz zwierzęcych.

2.   Wykonanie prac związanych z wytwarzaniem określonych przetworów mięsnych.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie określonych prac związanych z rozbiorem półtusz zwierzęcych:

3.1.1.  ułożyć półtuszę zwierzęcą na stole do rozbioru mięsa i pniu do rąbania;

3.1.2.  zaznaczyć linie cięć do przeprowadzenia rozbioru półtuszy;

3.1.3.  wykonać rozbiór półtuszy po zaznaczonych liniach cięć zgodnie z instrukcją technologiczną, z uwzględnieniem procesów przetwórstwa mięsa;

3.1.4.  posługiwać się narzędziami i sprzętem pomocniczym służącym do rozbioru mięsa zgodnie z przeznaczeniem;

3.1.5.  kontrolować jakość wykonywanej pracy;

3.1.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia, sprzęt pomocniczy, stół do rozbioru i pień do rąbania mięsa.

3.2.   Wykonanie prac związanych z wytwarzaniem określonych przetworów mięsnych:

3.2.1.  wykonać czynności związane z wytwarzaniem przetworów mięsnych zgodnie z wymaganiami procesu technologicznego;

3.2.2.  obsługiwać maszyny i urządzenia stosowane w procesie wytwarzania przetworów mięsnych;

3.2.3.  stosować normy w procesie wytwarzania przetworów mięsnych;

3.2.4.  przeprowadzić kontrolę jakości produktu i określić uzyskaną wydajność w stosunku do użytego surowca;

3.2.5.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.6.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.7.  uporządkować i oczyścić użytkowany sprzęt, maszyny i urządzenia.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie określonych prac związanych z rozbiorem półtusz zwierzęcych

Stół do rozbioru obity blachą ocynkowaną jako wydzielone stanowisko robocze o powierzchni 4 m², oświetlony światłem sztucznym. Temperatura pracy od 8-12°C. Przy każdym stanowisku podesty plastikowe lub ze stali nierdzewnej. Narzędzia i sprzęt: wózki transportowe, wagi, pnie do rąbania z tworzywa sztucznego odpornego na uderzenia, pojemniki, narzędzia do ręcznego rozbioru (noże trybowniki, musaty, stalki, piły tarczowe lub ramowe, topory). Dokumentacja: plansze rozbioru półtusz. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie określonych prac związanych z produkcją wskazanych przetworów mięsnych

Wydzielone stanowiska do prac przetwórstwa mięsnego spełniające wymagania określone w normach oraz pomieszczenie z urządzeniami do zachowania higieny osobistej. Wyposażenie podstawowe: maszyny do rozdrabniania, kutrowania, nadziewania oraz komora wędzarniczo-parzelnicza. Wyposażenie pomocnicze: stoły metalowe przy nadziewarkach, wózkowanny do farszu, wózki wędzarniczo-parzelnicze. Przygotowany surowiec z mięsa peklowanego w ilości niezbędnej do przeprowadzenia próby pracy i wydajności maszyn i urządzeń. Dokumentacja: receptury przetworów mięsnych. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: stolarz 

symbol cyfrowy: 742[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozpoznawać i stosować znaki graficzne, oznaczenia wymiarów, uproszczeń rysunkowych, materiałów, elementów oraz złączy występujących w konstrukcjach wyrobów stolarskich;

1.2.   rozpoznawać sortymenty materiałów stosowanych do wyrobów stolarskich oraz określać ich wymiary;

1.3.   rozróżniać cechy i właściwości materiałów do konserwacji drewna;

1.4.   rozróżniać wyroby stolarskie, elementy ich budowy oraz konstrukcje mebli i stolarki budowlanej;

1.5.   rozróżniać narzędzia i maszyny do obróbki drewna;

1.6.   rozpoznawać obrabiarki specjalistyczne stosowane w procesie produkcji wyrobów stolarskich;

1.7.   rozpoznawać wady drewna oraz wskazywać ich wpływ na jakość wyrobów stolarskich.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać rodzaje klejów oraz materiałów lakierniczych i wykończeniowych na podstawie właściwości i cech podawanych przez producenta;

2.2.   obliczać ilość materiałów podstawowych oraz wykończeniowych (tarcica, tworzywa drzewne, roztwory klejowe, materiały lakiernicze) do wykonania wyrobów stolarskich;

2.3.   obliczać wielkość strat materiału lakierniczego przy natrysku pneumatycznym;

2.4.   wskazywać zastosowanie drewna o określonym poziomie wilgotności w wyrobach stolarskich;

2.5.   dobierać techniki pomiaru wilgotności drewna do wymaganego stopnia dokładności wyniku;

2.6.   dobierać technologie oraz maszyny, urządzenia i narzędzia do wykonania określonego wyrobu stolarskiego;

2.7.   sporządzać kalkulacje kosztów związanych z wykonaniem określonego wyrobu stolarskiego.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać skutki niewłaściwej obsługi maszyn, narzędzi i innych urządzeń używanych w stolarstwie oraz niestosowania właściwych zabezpieczeń;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia człowieka i środowiska naturalnego związane z wykonywaniem prac stolarskich oraz z procesem wykończania powierzchni wyrobów stolarskich;

3.3.   dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju prac stolarskich;

3.4.   wskazywać czynności związane z udzielaniem pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu podczas wykonywania prac stolarskich.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie obróbki i montażu określonych elementów wyrobów stolarskich zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie obróbki i montażu określonych elementów wyrobów stolarskich zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  przygotować powierzchnie elementów;

3.1.2.  trasować;

3.1.3.  wykonywać obróbkę ręczną i mechaniczną;

3.1.4.  ustawiać i obsługiwać obrabiarki;

3.1.5.  wykonywać profile konstrukcyjne;

3.1.6.  wykonywać złącza i połączenia stolarskie;

3.1.7.  wykonywać operacje klejenia i oklejania;

3.1.8.  posługiwać się narzędziami ręcznymi;

3.1.9.  zamocować okucia i akcesoria;

3.1.10.  przygotowywać powierzchnie do wykończenia;

3.1.11.  wykańczać powierzchnie elementów;

3.1.12.  wykonać montaż elementów;

3.1.13.  kontrolować na bieżąco jakość wykonywanych prac i usuwać błędy;

3.1.14.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.15.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.16.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie obróbki i montażu określonych elementów wyrobów drzewnych zgodnie z dokumentacją:

Wydzielone hale produkcyjne lub pracownie ćwiczeń przeznaczone do ręcznej i maszynowej obróbki skrawaniem, oklejaniem oraz sale dydaktyczne. Lokalizacja na parterze budynku w jednym lub kilku pomieszczeniach. Wielkość pomieszczeń, temperatura, wilgotność i czystość powietrza powinny spełniać wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, ergonomii i ochrony środowiska. Maszyny i urządzenia: frezarki dolnowrzecionowe, wiertarko-frezarki poziome, wiertarki pionowe, urządzenia do oklejania. Narzędzia i sprzęt: komplet narzędzi i przyrządów do ręcznej i maszynowej obróbki drewna, strugnice stolarskie, szlifierki taśmowe, komplet narzędzi i przyrządów do wykonywania wyrobów galanterii drzewnej, urządzenia i narzędzia do nanoszenia materiałów lakierniczych, szafki narzędziowe, stoliki i krzesła uczniowskie, kalkulatory. Materiały: wycięte elementy płytowe, elementy meblowe, materiały potrzebne do wykonania zadania, kołki drewniane, okucia meblowe, wystrugane elementy stolarskie, okucia, papiery ścierne, wyprofilowane elementy wyrobów, materiały lakiernicze. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: koszykarz-plecionkarz 

symbol cyfrowy: 742[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować określenia, pojęcia, symbole i sformułowania specjalistyczne obowiązujące w wytwórstwie wyrobów koszykarsko-plecionkarskich oraz w uprawie i przetwórstwie wikliny;

1.2.   wskazywać surowce i materiały stosowane w produkcji koszykarsko-plecionkarskiej;

1.3.   rozpoznawać i określać kształty i wymiary wyrobu, podstawowe sploty, wiązadła oraz konstrukcje stosowane w wytwórstwie wyrobów koszykarsko-plecionkarskich;

1.4.   rozróżniać etapy przetwórstwa wikliny na podstawie opisu i charakterystyki prac oraz zastosowanych maszyn i urządzeń.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać zabiegi pielęgnacyjne stosowane w uprawie wikliny;

2.2.   dobierać metody nadawania wiklinie korowalności na podstawie danych o wilgotności surowca;

2.3.   określać przydatność wikliny do wytworzenia określonego wyrobu z uwzględnieniem struktury prętów;

2.4.   dobierać maszyny, urządzenia, narzędzia i oprzyrządowanie do wykonania określonego wyrobu koszykarsko-plecionkarskiego;

2.5.   dobierać techniki wykańczania i uszlachetniania wyrobów koszykarsko-plecionkarskich;

2.6.   określać ilość materiału potrzebnego do wytworzenia wyrobu koszykarsko-plecionkarskiego na podstawie dokumentacji wyrobu;

2.7.   szacować koszty związane z wykonywaniem wskazanego procesu przetwórstwa wikliny oraz z wytworzeniem wyrobu na podstawie norm materiałowych i czasowych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać skutki działań niezgodnych z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej przy wykonywaniu prac dotyczących wytwarzania wyrobów koszykarsko-plecionkarskich i przy wykonywaniu mechanicznego korowania wikliny;

3.2.   organizować stanowiska pracy do przetwórstwa wikliny i wytwarzania wyrobów koszykarsko-plecionkarskich zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

3.3.   dobierać środki ochrony niezbędne na stanowisku pracy przy wytwarzaniu wyrobów oraz uprawie i przetwórstwie wikliny;

3.4.   wybierać sposób transportu i magazynowania materiałów oraz wyrobów gotowych w celu zachowania ich walorów estetycznych i użytkowych;

3.5.   wskazywać działania dotyczące udzielania pomocy przedlekarskiej w sytuacjach powypadkowych lub innych wymagających pomocy.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie określonego wyrobu koszykarsko-plecionkarskiego zgodnie z rysunkiem lub wzorem.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie określonego wyrobu koszykarsko-plecionkarskiego zgodnie z rysunkiem lub wzorem:

3.1.1.  przygotować i wykonać elementy konstrukcyjne wyrobu koszykarsko-plecionkarskiego;

3.1.2.  wykonywać czynności technologiczne: montaż elementów, wzmacnianie konstrukcji, wyplatanie konstrukcji, zakończenie wyrobu;

3.1.3.  stosować techniki wykończające wyrób;

3.1.4.  posługiwać się narzędziami pracy i oprzyrządowaniem pomocniczym;

3.1.5.  dokonywać bieżącej kontroli wytwarzanego wyrobu;

3.1.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie określonego wyrobu koszykarsko-plecionkarskiego zgodnie z rysunkiem lub wzorem:

Pomieszczenie spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i organizacji pracy. Powierzchnia pomieszczenia około 6 m², o wysokości równej lub ponad 2,5 m. Maszyny i urządzenia: pilarka tarczowa, łupiarka, taśmiarka, prostowarka do kijów. Narzędzia i sprzęt: wiertarka elektryczna, nóż, sekator, młotek, wyginacz, ubijacz, obcęgi, szczypce, piłka ręczna, szydło, szpikulec, rozłupnik, przymiary stałe lub zwijane, ołówek stolarski. Ławka i stół z możliwością regulacji wysokości i kąta pochylenia, ława strugarska, stół manipulacyjny do szablonów, zbiornik do uplastyczniania materiałów. Oprzyrządowanie pomocnicze: forma pełna stolarska, piramida do gięcia prętów wiklinowych lub wałki, szablony, wałki o różnych profilach, wzorniki do gięcia elementów. Materiały: pręty lub kije wiklinowe, gwoździe, środki do wykańczania wyrobu koszykarsko-plecionkarskiego (roztwór kwasu szczawiowego). Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: krawiec 

symbol cyfrowy: 743[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać materiały odzieżowe i dodatki krawieckie w zależności od składu surowcowego, właściwości i budowy, na podstawie opisu, rysunków, fotografii;

1.2.   stosować informacje zawarte na rysunkach żurnalowych i modelowych, w dokumentacji techniczno-technologicznej wyrobów odzieżowych i bieliźniarskich, oraz na przywieszkach wyrobów gotowych;

1.3.   rozróżniać wyroby odzieżowe i bieliźniarskie w zależności od przeznaczenia oraz technologii wytwarzania;

1.4.   rozróżniać maszyny i urządzenia stosowane w produkcji wyrobów odzieżowych i bieliźniarskich, w zależności od działu produkcji oraz przeznaczenia, na podstawie rysunków i opisu;

1.5.   rozróżniać etapy wytwarzania wyrobów bieliźniarskich i odzieżowych miarowych oraz konfekcyjnych na podstawie zakresu i charakterystyki prac oraz stosowanych maszyn i urządzeń, na podstawie rysunków, fotografii i opisu;

1.6.   stosować nazwy, określenia, znaki i symbole stosowane w krawiectwie miarowym;

1.7.   rozróżniać wymiary krawieckie w zależności od rodzaju wyrobów odzieżowych i bieliźniarskich;

1.8.   rozróżniać błędy w procesie wytwarzania wyrobów miarowych i konfekcyjnych w zależności od przyczyny powstawania i możliwości poprawiania, na podstawie rysunków, fotografii i opisu;

1.9.   rozróżniać typy produkcji konfekcyjnej, metody oraz systemy organizacji produkcji na podstawie opisu, charakterystyki, schematów i fotografii.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać materiały odzieżowe i dodatki krawieckie w zależności od przeznaczenia i właściwości użytkowych wyrobów odzieżowych i bieliźniarskich, na podstawie rysunku modelowego i żurnalowego oraz opisu wyrobu;

2.2.   dobierać fason wyrobu odzieżowego w zależności od typu figury oraz rodzaju materiału odzieżowego;

2.3.   wskazywać układy szablonów w zależności od rodzaju materiału, asortymentu i fasonu wyrobu oraz liczby sztuk poszczególnych wielkości w produkowanej partii wyrobów odzieżowych i bieliźniarskich na podstawie opisu i rysunku;

2.4.   dobierać maszyny i urządzenia krojcze w zależności od wielkości powierzchni przeznaczonej do rozkroju, na podstawie opisu i fotografii;

2.5.   dobierać maszyny i urządzenia oraz oprzyrządowanie maszyn szwalniczych w zależności od rodzaju operacji technologicznej;

2.6.   wskazywać formy podstawowe wyrobu odzieżowego i bieliźniarskiego oraz sposoby ich modelowania w zależności od projektu wyrobu, na podstawie rysunku żurnalowego i modelowego oraz opisu;

2.7.   dobierać parametry prasowania wyrobów odzieżowych i bieliźniarskich w zależności od składu surowcowego i rodzaju wykończenia materiału odzieżowego, na podstawie opisu i znaków informacyjnych;

2.8.   sporządzać kalkulację kosztów związanych z wykonaniem wyrobu miarowego z materiałów własnych i powierzonych oraz wyrobu konfekcyjnego.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia człowieka oraz środowiska naturalnego na stanowiskach pracy związanych z wytwarzaniem wyrobów bieliźniarskich i odzieżowych w zakładach miarowych i konfekcyjnych;

3.2.   wykazywać się znajomością przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska związanych z wytwarzaniem wyrobów bieliźniarskich i odzieżowych miarowych i konfekcyjnych;

3.3.   dobierać sposoby zabezpieczeń maszyn i urządzeń stosowanych w zakładach konfekcyjnych i miarowych oraz środki ochrony indywidualnej związane z wykonywaną czynnością eksploatacyjną;

3.4.   wskazywać sposoby zagospodarowania odpadów powstałych w procesie konfekcjonowania wyrobów odzieżowych i bieliźniarskich.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie wskazanego wyrobu odzieżowego miarowego lub jego elementu na określonym etapie wytwarzania.

2.   Wykonanie wskazanego wyrobu odzieżowego lub bieliźniarskiego lub jego elementu na określonym etapie produkcji, zgodnie z dokumentacją techniczno-technologiczną.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie wskazanego wyrobu odzieżowego miarowego lub jego elementu na określonym etapie wytwarzania:

3.1.1.  przeprowadzić pomiary sylwetki klienta w zależności od rodzaju wyrobu;

3.1.2.  przygotować szablony wyrobu zgodnie z rysunkiem żurnalowym i modelowym, z uwzględnieniem wymagań klienta;

3.1.3.  wykonać rysunek układu szablonów elementów wyrobu na materiale z uwzględnieniem rodzaju materiału zasadniczego;

3.1.4.  wykonać operacje technologiczne występujące w procesie wytwarzania wyrobu odzieżowego miarowego: wykroić elementy wyrobu, wykonać klejenie elementów wyrobu zgodnie z wymaganiami technologicznymi, wykonać węzły technologiczne w wyrobie, odszyć elementy wyrobu miarowego, połączyć elementy wyrobu miarowego w wyrób gotowy;

3.1.5.  przeprowadzić obróbkę parowo-cieplną elementów wyrobu i wyrobu gotowego: dobrać parametry i technikę prasowania, wykonać prasowanie;

3.1.6.  posługiwać się narzędziami i przyborami stosowanymi w procesie wytwarzania wyrobu miarowego;

3.1.7.  kontrolować przebieg procesu wytwarzania wyrobu odzieżowego miarowego na określonym etapie w odniesieniu do założeń;

3.1.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.10.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie wskazanego wyrobu odzieżowego lub bieliźniarskiego lub jego elementu na określonym etapie produkcji, zgodnie z dokumentacją techniczno-technologiczną:

3.2.1.  wykonać rysunek układu szablonów elementów wyrobu na materiale;

3.2.2.  wykonać operacje technologiczne występujące w procesie wytwarzania wyrobu odzieżowego i bieliźniarskiego zgodnie z dokumentacją techniczno-technologiczną: wykroić elementy wyrobu, wykonać klejenie elementów wyrobu, wykonać węzły technologiczne, odszyć elementy wyrobu, połączyć elementy wyrobu w wyrób gotowy;

3.2.3.  przeprowadzić obróbkę parowo-cieplną elementów wyrobu i wyrobu gotowego: dobrać parametry i technikę prasowania, wykonać prasowanie;

3.2.4.  posługiwać się narzędziami i przyborami stosowanymi w produkcji wyrobów konfekcyjnych;

3.2.5.  kontrolować przebieg procesu wytwarzania wyrobu odzieżowego i bieliźniarskiego w odniesieniu do dokumentacji techniczno-technologicznej;

3.2.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie wskazanego wyrobu odzieżowego miarowego lub jego elementu na określonym etapie wytwarzania

Pomieszczenie spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Stół do prac ręcznych, prasowania. Maszyny szwalnicze: stębnówka płaska, maszyna obrzucająca, maszyny do obróbki wykończeniowej. Materiały: materiał zasadniczy, materiały pomocnicze i półprodukty przygotowane do obróbki na określonym etapie wytwarzania miarowego wyrobu odzieżowego. Przyrządy i przybory do szycia ręcznego i maszynowego. Pojemnik na odpady. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie wskazanego wyrobu odzieżowego lub bieliźniarskiego lub jego elementu na określonym etapie produkcji, zgodnie z dokumentacją techniczno-technologiczną

Pomieszczenie spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Stół do prac ręcznych, prasowania. Maszyny szwalnicze: stębnówka płaska, maszyna obrzucająca, maszyny do obróbki wykończeniowej. Materiały: materiał zasadniczy, materiały pomocnicze i półprodukty przygotowane do obróbki na określonym etapie wytwarzania konfekcyjnego wyrobu odzieżowego i bieliźniarskiego. Narzędzia, przyrządy oraz przybory do szycia ręcznego i maszynowego. Pojemnik na odpady. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: kuśnierz 

symbol cyfrowy: 743[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać asortyment skór futrzarskich ze względu na pochodzenie, przeprowadzone procesy wyprawy, barwienia i uszlachetnienia, własności okrywy włosowej i tkanki skórnej na podstawie nazwy, opisu, rysunku i fotografii;

1.2.   rozróżniać wyroby kuśnierskie;

1.3.   rozpoznawać sposoby i metody kroju oraz łączenia skór w błamy w zależności od rodzaju skóry i założonego efektu, na podstawie opisu, rysunku i fotografii;

1.4.   rozróżniać metody reperacji skór futerkowych;

1.5.   rozpoznawać sposoby rozmieszczenia skór futerkowych na szablonach elementów wyrobów kuśnierskich na podstawie rysunku, fotografii i opisu;

1.6.   rozróżniać etapy wytwarzania wyrobów kuśnierskich miarowych i konfekcyjnych na podstawie charakterystyki prac, rodzajów obróbki technologicznej oraz maszyn i urządzeń;

1.7.   rozróżniać wymiary figury ludzkiej w zależności od rodzaju wyrobu kuśnierskiego;

1.8.   rozróżniać maszyny i urządzenia stosowane w procesie wytwarzania wyrobów kuśnierskich;

1.9.   stosować pojęcia z zakresu materiałoznawstwa, konstruowania i modelowania form odzieży oraz normy, przepisy i instrukcje dotyczące wytwarzania wyrobów kuśnierskich.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   wskazywać zastosowanie podstawowego asortymentu skór futerkowych w wyrobach kuśnierskich;

2.2.   wykonywać obliczenia potrzebne do wykreślenia form i szablonów wyrobów kuśnierskich;

2.3.   dobierać skóry do wykonania wyrobów kuśnierskich na podstawie ich właściwości i cech;

2.4.   dobierać sposoby usuwania uszkodzeń i reperowania skór futerkowych w zależności od miejsca na powierzchni oraz wielkości wad i uszkodzeń;

2.5.   dobierać metody i techniki rozkroju skór i łączenia ich w błamy w zależności od materiału podstawowego oraz założonego efektu;

2.6.   dobierać narzędzia, maszyny i urządzenia w zależności od rodzaju operacji technologicznej;

2.7.   dobierać technologię obróbki podstawowego asortymentu skór futerkowych i materiałów futropodobnych oraz materiały pomocnicze i dodatki do wyrobów futrzarskich w procesie konfekcjonowania wyrobów kuśnierskich;

2.8.   sporządzać kalkulację kosztów wykonania usług w zakresie wytwarzania wyrobów kuśnierskich z uwzględnieniem kosztów zużycia materiałów podstawowych, pomocniczych i dodatków.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wykazywać się znajomością przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujących podczas wytwarzania wyrobów kuśnierskich;

3.2.   wskazywać zagrożenia na stanowisku pracy wynikające z obsługi maszyn i urządzeń kuśnierskich;

3.3.   dobierać środki ochrony osobistej w zależności od wykonywanej czynności na stanowiskach w zakładzie kuśnierskim;

3.4.   stosować przepisy dotyczące składowania i przechowywania skór futerkowych oraz wyrobów gotowych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie wskazanego wyrobu kuśnierskiego lub jego elementu na określonym etapie wytwarzania.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, aparaturę i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, aparatury i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Wykonanie wskazanego wyrobu kuśnierskiego lub jego elementu na określonym etapie wytwarzania:

3.1.1.  przeprowadzić pomiary sylwetki klienta w zależności od rodzaju wyrobu;

3.1.2.  przygotować szablony wyrobu zgodnie z rysunkiem żurnalowym i modelowym, z uwzględnieniem wymagań klienta;

3.1.3.  wykonać reperację skór futerkowych w zależności od wielkości wad i uszkodzeń oraz miejsca na powierzchni;

3.1.4.  połączyć skóry w błamy;

3.1.5.  posługiwać się dokumentacją techniczno-technologiczną w procesie wytwarzania wyrobów kuśnierskich konfekcyjnych;

3.1.6.  wykonać rysunek układu szablonów elementów wyrobu kuśnierskiego z uwzględnieniem rodzaju materiału zasadniczego;

3.1.7.  wykonać operacje technologiczne występujące w procesie wytwarzania wyrobu kuśnierskiego: wykroić elementy wyrobu, wykonać klejenie elementów wyrobu zgodnie z wymaganiami technologicznymi, wykonać węzły technologiczne występujące w wyrobie, odszyć elementy wyrobu, połączyć elementy wyrobu w wyrób gotowy;

3.1.8.  przeprowadzić obróbkę parowo-cieplną elementów wyrobu i wyrobu gotowego: dobrać parametry i technikę prasowania, wykonać prasowanie;

3.1.9.  wykonać operacje wykończalnicze występujące w procesie wytwarzania wyrobu kuśnierskiego;

3.1.10.  posługiwać się narzędziami i przyborami stosowanymi w procesie wytwarzania wyrobu kuśnierskiego;

3.1.11.  kontrolować przebieg procesu wytwarzania wyrobu kuśnierskiego w odniesieniu do założeń i dokumentacji;

3.1.12.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.13.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.14.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić maszyny, narzędzia i urządzenia, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - wykonanie wskazanego wyrobu kuśnierskiego lub jego elementu na określonym etapie wytwarzania:

Pomieszczenie spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Stół do rozkroju z blatem z twardego drewna o odpowiedniej wysokości, maszyna kuśnierska i stębnówka płaska wraz z obrotowym stołkiem o regulowanej wysokości. Materiały: zasadnicze, pomocnicze, półprodukty przygotowane do obróbki na określonym etapie wytwarzania wyrobu kuśnierskiego. Nóż kuśnierski. Grzebień kuśnierski. Mydełko krawieckie lub kreda. Przymiar milimetrowy. Miara krawiecka. Nożyce krawieckie. Szczotki. Nici i igły. Pojemnik na odpady. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: tapicer 

symbol cyfrowy: 743[03] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy, określenia i oznaczenia charakterystyczne dla prac i wyrobów tapicerskich;

1.2.   rozróżniać elementy budowy różnych wyrobów tapicerowanych;

1.3.   rozróżniać materiały i półfabrykaty tapicerskie oraz sposoby ich łączenia w wyrobach tapicerowanych;

1.4.   rozróżniać prace dekoratorskie oraz materiały do wykonywania tych prac;

1.5.   rozpoznawać wyroby tapicerowane z różnych okresów historycznych;

1.6.   rozróżniać narzędzia, maszyny i urządzenia używane w pracach tapicerskich oraz elementy ich budowy.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać materiały do wykonywania prac dekoratorskich i tapicerskich dla określonego typu mebli i wnętrz;

2.2.   dobierać narzędzia i maszyny do wykonywania określonych prac tapicerskich i dekoratorskich;

2.3.   obliczać ilość materiałów i półfabrykatów niezbędnych do wykonywania określonych prac tapicerskich i dekoratorskich oraz sporządzać zapotrzebowanie na te materiały;

2.4.   szacować koszty wykonania określonego rodzaju i zakresu prac.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać skutki niewłaściwej obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w tapicerstwie oraz dobierać właściwe zabezpieczenia;

3.2.   dobierać niezbędne środki ochrony indywidualnej podczas wykonywania prac tapicerskich i dekoratorskich;

3.3.   wskazywać zagrożenia dla pracowników i środowiska naturalnego występujące podczas produkcji i magazynowania wyrobów tapicerowanych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie tapicerowania wskazanego zespołu meblowego lub mebla zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie rekonstrukcji tapicerki określonego mebla zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie tapicerowania wskazanego zespołu meblowego lub mebla zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  sprawdzić stan techniczny konstrukcji nośnych, formatek sprężynowych, materiałów i półfabrykatów przeznaczonych do wykonania podłoży, warstwy wyściełającej i pokryciowej;

3.1.2.  trasować i ciąć półfabrykaty przeznaczone do wykonania warstw wyściełających i pokryciowych;

3.1.3.  szyć maszynowo, montować poszczególne warstwy oraz wykańczać części tapicerowane;

3.1.4.  dokonywać bieżącej kontroli i oceny prowadzonych prac;

3.1.5.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.6.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.7.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie rekonstrukcji tapicerki określonego mebla zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  sprawdzić stan techniczny zespołów nośnych, sprężyn i okuć;

3.2.2.  przybijać pasy tapicerskie, mocować wiązania sprężyn oraz drutu krawędziowego;

3.2.3.  trasować, ciąć i mocować materiały pokryciowe;

3.2.4.  szyć ręcznie i maszynowo;

3.2.5.  dokonywać bieżącej kontroli i oceny wykonywanych prac;

3.2.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie tapicerowania wskazanego zespołu meblowego lub mebla zgodnie z dokumentacją

Wydzielona część pomieszczeń produkcyjnych lub pracowni ćwiczeń przeznaczonej do wykonywania prac tapicerskich. Pomieszczenia spełniające warunki zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Maszyny i urządzenia: elektryczne maszyny do cięcia tkanin i półfabrykatów tapicerskich, pneumatyczne lub elektryczne urządzenia do przybijania, urządzenia do rozwijania i pomiaru tkanin. Narzędzia i sprzęt: szafki narzędziowe z kompletem narzędzi i przyrządów tapicerskich, stoły robocze do manipulacji i przycinania materiałów tapicerskich o wymiarach około 1.300 mm x 1.900 mm, stoły tapicerskie do prac montażowych, o wymiarach około 2.100 mm x 550 mm, regały na materiały tapicerskie, stojaki nastawne, taborety, stoliki, krzesła, wzorniki, szablony. Materiały i półfabrykaty tapicerskie do tapicerowania przemysłowego. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie rekonstrukcji tapicerki określonego mebla zgodnie z dokumentacją

Wydzielona część pomieszczenia produkcyjnego lub pracowni ćwiczeń praktycznych do tapicerowania metodami rzemieślniczymi oraz sala dydaktyczna. Pomieszczenia spełniające warunki zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Maszyny i urządzenia: maszyny do szycia oraz maszyny do cięcia materiałów tapicerskich, pneumatyczne, sprężynowe i elektryczne urządzenia do przybijania, maszyny i urządzenia do przygotowania luźnych materiałów wyściółkowych (rozkręcarki i szarparki), urządzenia do naciągania pasów i napinania chodników. Narzędzia i sprzęt: szafki narzędziowe z kompletem narzędzi ręcznych do przybijania, szycia, przekłuwania, krojenia, wyciągania gwoździ i przytrzymywania, stoły robocze do manipulacji i cięcia materiałów tapicerskich, o wymiarach około 1.300 mm x 1.900 mm, stoły tapicerskie do prac montażowych przeprowadzanych metodą tradycyjną, o wymiarach około 2.100 mm x 550 mm, drabiny, taborety tapicerskie, wózki transportowe. Materiały tapicerskie. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: kaletnik 

symbol cyfrowy: 744[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy, pojęcia i określenia specjalistyczne dla kaletnictwa;

1.2.   rozróżniać materiały podstawowe i pomocnicze stosowane w kaletnictwie;

1.3.   rozróżniać wyroby kaletnicze z uwzględnieniem rodzaju konstrukcji i przeznaczenia;

1.4.   rozpoznawać etapy wytwarzania wyrobów kaletniczych na podstawie opisu operacji technologicznych, maszyn i urządzeń;

1.5.   wskazywać maszyny i urządzenia kaletnicze do wykonywania określonych operacji technologicznych w procesie wytwarzania wyrobu;

1.6.   rozróżniać elementy wyrobów kaletniczych oraz określać ich wymiary i sposób obróbki.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać materiały podstawowe i dodatki do wykonania wyrobu kaletniczego;

2.2.   dobierać narzędzia, urządzenia i maszyny do rodzaju operacji w procesie wytwarzania wyrobów kaletniczych;

2.3.   dobierać narzędzia, metody i środki do renowacji i napraw wyrobów kaletniczych;

2.4.   dobierać techniki wykańczania wyrobów kaletniczych;

2.5.   określać parametry rozkroju, obróbki wstępnej i montażu wyrobu;

2.6.   określać możliwość i opłacalność naprawy wyrobu kaletniczego;

2.7.   obliczać zużycie materiałów podstawowych i pomocniczych niezbędnych do wykonania określonego wyrobu;

2.8.   sporządzać kalkulację kosztów związanych z naprawą i wykonaniem wyrobu kaletniczego.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać skutki działań niezgodnych z przepisami podczas prac kaletniczych oraz konserwacji maszyn, urządzeń i narzędzi;

3.2.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

3.3.   dobierać środki ochrony indywidualnej do wykonywania prac kaletniczych;

3.4.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu w wypadku na stanowiskach związanych z wytwarzaniem wyrobów kaletniczych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie wskazanego wyrobu kaletniczego lub jego elementu zgodnie z dokumentacją.

2.   Naprawa lub renowacja wskazanego wyrobu kaletniczego zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie wskazanego wyrobu kaletniczego lub jego elementu zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  wykonać rozkładkę elementów wyrobu kaletniczego na materiale kaletniczym;

3.1.2.  opracować elementy wyrobu poprzez ścienianie, zawijanie, znakowanie zgodnie z dokumentacją;

3.1.3.  wykroić elementy wyrobu kaletniczego;

3.1.4.  wykonać elementy składowe wyrobu kaletniczego zgodnie z dokumentacją;

3.1.5.  zmontować elementy składowe w gotowy wyrób z wykorzystaniem maszyn kaletniczych, zgodnie z dokumentacją;

3.1.6.  posługiwać się maszynami, urządzeniami i narzędziami kaletniczymi;

3.1.7.  kontrolować na bieżąco jakość prac i korygować działania;

3.1.8.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.9.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.10.  oczyścić i zakonserwować maszyny, urządzenia, narzędzia i sprzęt;

3.1.11.  uporządkować stanowisko pracy oraz rozliczyć materiały.

3.2.   Naprawa lub renowacja wskazanego wyrobu kaletniczego zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  wykonać demontaż uszkodzonego elementu w wyrobie;

3.2.2.  wykonać czynności naprawcze;

3.2.3.  wykonać czynności renowacyjne z zastosowaniem środków retuszujących;

3.2.4.  posługiwać się narzędziami, obsługiwać maszyny i urządzenia potrzebne do wykonania zadania;

3.2.5.  kontrolować na bieżąco jakość prac i korygować działania;

3.2.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.7.  oczyścić i zakonserwować maszyny, urządzenia, narzędzia i sprzęt;

3.2.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.9.  uporządkować stanowisko pracy oraz rozliczyć materiały.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie wskazanego wyrobu kaletniczego lub jego elementu zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie przeznaczone do prac maszynowych i prac ręcznych, spełniające wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Ustawienie maszyn, odległości, oświetlenie zgodne z normą. Stół kaletniczy o wymiarach około: długość 150 cm, szerokość 80 cm, wysokość 80 ¸ 100 cm oraz wyciąg. Stołki do siedzenia, z regulowaną wysokością. Maszyny: praworamienna jednoigłowa, lamowarka, stębnowa płaska, ścieniarka. Sprzęt, narzędzia i materiały: płyta metalowa, płyta gumowa, nagłowniaki, deski, podkłady, oliwiarka z oliwą, pojemniki na klej, pędzle, pojemnik z naftą, dziurkacze, wycinaki, młotki, nożyczki, noże. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Naprawa lub renowacja wskazanego wyrobu kaletniczego zgodnie z dokumentacją

Pomieszczenie przeznaczone do prac maszynowych i prac ręcznych spełniające wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Ustawienie maszyn, odległości, oświetlenie zgodne z normą. Maszyny: praworamienna z regulowanym stołem roboczym, stębnowa płaska. Sprzęt, narzędzia i materiały: płyta metalowa, płyta gumowa, różne rodzaje nagłowników, kamień litograficzny, deski, podkłady, rowkarka ręczna, oliwiarka z oliwą pojemnik z naftą, młotki, nożyczki, noże, różne rodzaje cęgów, szczypce, podkłady, wycinaki, szydła, igły rymarskie, wosk, pojemniki na klej, pędzle, liniarka, konik rymarski. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: obuwnik 

symbol cyfrowy 744[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać i stosować nazwy, określenia oraz inne sformułowania specjalistyczne używane w obuwnictwie;

1.2.   rozróżniać podstawowe terminy z zakresu anatomii i fizjologii stopy oraz rozpoznawać typowe wady i zniekształcenia stopy;

1.3.   określać cechy i właściwości skór na podstawie ich topografii;

1.4.   rozróżniać typy cholewek obuwia, systemy montażu oraz podstawowe połączenia stosowane przy łączeniu części składowych cholewek;

1.5.   rozpoznawać techniki rozkroju skór;

1.6.   określać sposoby pasowności kopyt na podstawie obrysu stopy, jej typowych zniekształceń oraz wymiarów;

1.7.   rozpoznawać maszyny, urządzenia, narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane w procesie wytwarzania obuwia.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać materiały na wierzchy i spody oraz inne elementy obuwia;

2.2.   dobierać metody wykonywania cholewek, systemy montażu obuwia oraz narzędzia warsztatowe, maszyny i urządzenia do rodzaju, konstrukcji, parametrów i walorów użytkowych wykonywanego wyrobu;

2.3.   oceniać jakość półproduktów i gotowego obuwia w zależności od sposobu połączenia elementów obuwia i zastosowanych materiałów oraz wskazywać przyczyny wadliwej produkcji obuwia;

2.4.   dokonywać rozliczeń materiałowych oraz obliczać koszty wykonania pary obuwia.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać skutki działań niezgodnych z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ergonomii obowiązującymi w zakładzie przemysłowym i w zakładzie usługowym oraz konsekwencje tych zaniedbań;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia człowieka oraz środowiska naturalnego występujące w procesie produkcji obuwia;

3.3.   dobierać właściwe środki ochrony indywidualnej związane z wykonywaniem określonych czynności i operacji technologicznych przy wytwarzaniu obuwia;

3.4.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu w wypadku podczas wykonywania prac przy wytwarzaniu obuwia.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie wskazanego obuwia lub jego elementów zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie obuwia miarowego na wskazanym etapie jego wytwarzania lub naprawa obuwia zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie wskazanego obuwia lub jego elementów zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  wykonać rozkrój materiałów na części składowe cholewek i spodów obuwia;

3.1.2.  przygotować części składowe cholewek i spodów;

3.1.3.  szyć podszewki i wierzchy oraz wykonać ich łączenia;

3.1.4.  wykonać czynności poprzedzające ćwiekowanie cholewek;

3.1.5.  wykonać ćwiekowanie cholewek oraz czynności kończące ćwiekowanie;

3.1.6.  zmontować wskazane obuwie;

3.1.7.  wykonać prace wykończeniowe obuwia;

3.1.8.  obsługiwać maszyny i urządzenia obuwnicze oraz właściwie używać narzędzi;

3.1.9.  przeprowadzać bieżącą kontrolę i ocenę wykonywanych czynności technologicznych w poszczególnych fazach montażu obuwia;

3.1.10.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.11.  oczyścić i wykonać konserwację używanych maszyn, urządzeń i narzędzi;

3.1.12.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.13.  uporządkować stanowisko pracy, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie obuwia miarowego na wskazanym etapie jego wytwarzania lub naprawa obuwia zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  wykonać pomiar stopy zleceniodawcy z uwzględnieniem jej budowy;

3.2.2.  dokonać pasowności kopyt na podstawie zdjętych pomiarów stopy;

3.2.3.  wykonać rozkrój materiałów na części składowe cholewek i spodu obuwia;

3.2.4.  przygotować części składowe cholewek i spodu obuwia do dalszych prac;

3.2.5.  szyć podszewki i wierzchy oraz wykonać ich łączenia;

3.2.6.  wykonać czynności związane z ćwiekowaniem cholewek;

3.2.7.  montować i wykonać prace wykończeniowe obuwia;

3.2.8.  naprawić elementy cholewki i spodu obuwia;

3.2.9.  użytkować maszyny, urządzenia i narzędzia;

3.2.10.  kontrolować i oceniać wykonywane operacje technologiczne;

3.2.11.  oczyścić i wykonać konserwacje maszyn, urządzeń i narzędzi;

3.2.12.  utrzymywać ład i porządek na stanowiskach pracy;

3.2.13.  uporządkować stanowisko pracy, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania praktycznego:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie wskazanego obuwia lub jego elementów zgodnie z dokumentacją

Wydzielone pomieszczenia z otworami okiennymi, z wentylacją ogólną oraz z instalacją i gniazdami siłowymi przeznaczone do prac maszynowych i prac ręcznych. Ustawienie maszyn, odległości, oświetlenie stanowisk oraz pomieszczenia spełniające wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Zestaw maszyn zapewniający realizację pełnego cyklu technologicznego dotyczącego wykonania obuwia zgodnie z warunkami zadania. Maszyny i urządzenia do: rozkroju materiałów spodowych i na wierzchy obuwia, obróbki części składowych spodu obuwia, przygotowywania części składowych cholewek do szycia, konfekcjonowania i wykończania cholewek, wykonywania operacji poprzedzających ćwiekowanie oraz do ćwiekowania cholewek i wykonywania czynności kończących ćwiekowanie, montażu właściwego obuwia i wykończania obuwia, maszyny szyjące szwalnicze. Narzędzia i sprzęt: młotek szewski, młoteczek z nakłuwakiem do zawijania, krążkowacz ręczny, nóż szewski, kopyta, kleszcze stołowe, kleszcze ręczne, wyciągacz teksów, obcęgi, ostrzałka do ostrzenia noża, dziurkacz do wycinania otworów, żelazko, stojak pionowy zakończony trzpieniem. Stół metalowy z wyciągiem wentylacyjnym zamontowanym nad blatem stołu, stoły, stojaki, regały o znormalizowanych wymiarach, wózki. Pojemniki, naczynie na klej, pędzel, nożyce ręczne. Materiały: kleje obuwnicze, teksy, klamerki, talk, papier woskowy, krążki, papier ścierny, surowa krepa, sznurek konopny, farba garbarska do barwienia, denaturat, aceton, pasta do retuszowania dobrana do koloru skóry, flanela, gąbka, teksy maszynowe, drut klamerkowy, klej lateksowy, kleje termoplastyczne. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie obuwia miarowego na wskazanym etapie wytwarzania lub jego naprawa zgodnie z dokumentacją

Wydzielone pomieszczenie z otworami okiennymi i wentylacją ogólną. Instalacja elektryczna z gniazdami siłowymi. Ustawienie maszyn, odległości, oświetlenie stanowisk oraz pomieszczenia spełniające wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Maszyny i urządzenia: ścieniarka brzegów, płaska jednoigłowa, słupkowa jednoigłowa, ścierarka wałkowa, urządzenie do nawilżania cholewek, urządzenie do aktywacji błony klejowej. Narzędzia i sprzęt: prasa ręczna, młotek szewski, młoteczek z nakłuwakiem do zawijania, krążkowacz ręczny, kopyta, kloc do rozkroju ręcznego, kleszcze ręczne, kleszcze stołowe, młotek drewniany, wyciągacz teksów, ręczna obciągarka zakładek, płytka marmurowa do zawijania, żelazko do wprasowania podnosków, ostrzałka do ostrzenia noża, miarka szewska (taśma obuwnicza), dziurkacz do wycinania otworów, naczynie na klej, pędzel, nożyce ręczne, nóż szewski, olejarka, wkrętaki, naczynie na naftę. Pionowy stojak zakończony trzpieniem. Stół metalowy z wyciągiem wentylacyjnym zamontowanym nad blatem stołu. Model stopy. Materiały: kleje obuwnicze, teksy, igły maszynowe, nici, talk, papier woskowy, krążki, surowa krepa, denaturat, aceton, sznurek konopny, farba garbarska do barwienia, pasta do retuszowania, gąbka, flanela, papier do obrysu stopy. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: garbarz skór 

symbol cyfrowy: 744[03] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować pojęcia, określenia i sformułowania specjalistyczne dotyczące materiałoznawstwa, technologii wypraw oraz uszlachetniania skór futerkowych i garbarstwa skór bez włosa;

1.2.   rozróżniać rodzaje skór surowych;

1.3.   rozróżniać surowce skórzane i półfabrykaty;

1.4.   rozpoznawać wady i uszkodzenia skór surowych;

1.5.   rozróżniać procesy technologiczne wyprawy skór;

1.6.   wskazywać zasady dotyczące procesów wyprawy skór bez włosa oraz wyprawy i uszlachetniania tkanki skórnej i okrywy włosowej skór futerkowych;

1.7.   rozróżniać środki do konserwacji skór surowych, do procesów technologicznych, renowacji i konserwacji skór i wyrobów skórzanych;

1.8.   rozróżniać maszyny i urządzenia stosowane w procesie wyprawy skór;

1.9.   stosować zasady cechowania, pakowania i przechowywania skór.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   wskazywać metody konserwacji i magazynowania skór surowych, półfabrykatów skórzanych i skór wyprawionych;

2.2.   dobierać metody i techniki wyprawy skór;

2.3.   dobierać wartości parametrów operacji technologicznych w procesie wyprawy skór;

2.4. dobierać materiały, surowce i półfabrykaty skórzane do asortymentów skór gotowych;

2.5.   dobierać środki do renowacji i konserwacji skór i wyrobów skórzanych oraz skór futerkowych i wyrobów futrzarskich na podstawie ich oceny organoleptycznej;

2.6.   obliczać zużycie materiałów i środków pomocniczych do wykonywania określonych prac.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia wynikające z zachowań własnych na stanowiskach związanych z wykonywaniem zadań produkcyjnych wyprawy i uszlachetniania skór oraz czyszczenia i renowacji wyrobów;

3.2.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika występujące w zakładzie garbarskim;

3.3.   wskazywać zagrożenia dla środowiska naturalnego ściekami i odpadami z procesów technologicznych wyprawy skór oraz metody ich ograniczania i utylizacji;

3.4.   dobierać środki ochrony indywidualnej i zabezpieczenia techniczne zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz z zakładowymi regulaminami obowiązującymi przy wykonywaniu garbowania;

3.5.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu w wypadku na stanowisku pracy.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Garbowanie i uszlachetnianie określonej skóry bez włosa zgodnie z dokumentacją.

2.   Garbowanie tkanki skórnej i uszlachetnianie okrywy włosowej określonej skóry futerkowej zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Garbowanie i uszlachetnianie określonej skóry bez włosa zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  dobrać i zastosować środki chemiczne i materiały pomocnicze w procesach technologicznych wyprawy skór;

3.1.2.  stosować odzież ochronną i środki ochrony indywidualnej;

3.1.3.  posługiwać się narzędziami i obsługiwać urządzenia oraz maszyny garbarskie;

3.1.4.  nastawić kąpiele technologiczne i zestawy robocze według obowiązujących zasad, norm i receptur produkcyjnych;

3.1.5.  załadować skóry do kąpieli technologicznych w urządzeniach i agregatach kąpielowych;

3.1.6.  ułożyć skóry na stołach, taśmach i wałach roboczych maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki tkanki skórnej;

3.1.7.  nałożyć powłoki kryjące i uszlachetniające na powierzchnię użytkową skóry;

3.1.8.  wykonać kontrolne oznaczenia organoleptyczne lub badania laboratoryjne przebiegu procesu produkcyjnego;

3.1.9.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.1.10.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.11.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.12.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić i zakonserwować maszyny, narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Garbowanie tkanki skórnej i uszlachetnianie okrywy włosowej określonej skóry futerkowej zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  dobrać i zastosować środki chemiczne i materiały pomocnicze używane w procesach garbowania i uszlachetniania skór futerkowych;

3.2.2.  stosować odzież ochronną i środki ochrony indywidualnej;

3.2.3.  posługiwać się narzędziami, obsługiwać urządzenia i maszyny do chemicznych i mechanicznych procesów technologicznych wyprawy oraz uszlachetniania skór futerkowych;

3.2.4.  nastawić roztwory robocze chemicznej obróbki tkanki skórnej;

3.2.5.  nastawić kąpiele technologiczne do czyszczenia i uszlachetniania okrywy włosowej skór futerkowych;

3.2.6.  przygotować mechanicznie tkankę skórną do garbowania i uszlachetniania (usuwanie brudu, odmięśnianie, obrównywanie obrzeży skór);

3.2.7.  przeprowadzić kąpielowe procesy technologiczne garbowania i wykańczania tkanki skórnej oraz uszlachetniania okrywy włosowej;

3.2.8.  wykonać mechaniczną obróbkę tkanki skórnej i okrywy włosowej w procesach uszlachetniania i wykańczania skór;

3.2.9.  kontrolować procesy produkcyjne na podstawie oznaczeń organoleptycznych lub podstawowych badań laboratoryjnych;

3.2.10.  kontrolować na bieżąco jakość prac i usuwać usterki;

3.2.11.  ułożyć skóry po wykonaniu zadania zgodnie z obowiązującymi zasadami;

3.2.12.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.13.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.14.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić maszyny, narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania praktycznego:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Garbowanie i uszlachetnianie określonej skóry bez włosa zgodnie z dokumentacją

Hala produkcyjna, maszyny i specjalistyczne urządzenia garbarskie. Pomieszczenia do prowadzenia procesów chemicznych, instalacje, gniazda ujęć wody zimnej i ciepłej, kanały ściekowe, kratownice, wentylacja, klimatyzacja, oświetlenie spełniające wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ergonomii oraz ochrony środowiska. Suszarnie, pomieszczenia do wykonywania operacji mechanicznych na skórach wysuszonych, pomieszczenia do sortowania i klasyfikacji skór oraz krycia skór apreturami i powłokami uszlachetniającymi i wykańczalniczymi, pomieszczenie wyznaczone na zespół urządzeń i zbiorników do nastawiania i mieszania zestawów kryjących i uszlachetniających skóry oraz wydzielone miejsce do paczkowania i magazynowania skór zgodne z normą. Maszyny i urządzenia: do procesów chemicznej obróbki skór w kąpieli (doły, bębny garbarskie), zbiorniki do nastawiania kąpieli technologicznych (faski), agregaty typu "betoniarka" lub pralnica, do mechanicznej obróbki skór skrawaniem (odmięśniarka, dwojarka, strugarka, szlifierka), prasa hydrauliczna, prasa walcowa, suszarnia próżniowa, wyżymarka, suszarnia, wygładzarka walcowa lub bębnowa, zmiękczarka wibracyjna, zmiękczarka wysięgnikowa, bęben międlący, pistolet pneumatyczny, nalewarka, agregat natryskowo-szczotkowy, maszyny i urządzenia do mierzenia grubości i powierzchni skór, kabina natryskowa, odpylarka, szczotka i stół do ręcznego malowania skór. Narzędzia i sprzęt: grubościomierz, waga przemysłowa, zestaw naczyń laboratoryjnych (zlewki, cylindry miarowe). Pehametr, aerometr, waga, wykalibrowane zbiorniki i naczynia pomiarowe, przyrządy do pomiaru gęstości, odczynu i lepkości roztworów roboczych. Boczki garbarskie, palety do układania skór. Narzędzia specjalistyczne i przyrządy kontrolno-pomiarowe. Stoły sortownicze, stół do ręcznego malowania skór, wózki transportowe, noże do profilowania skór. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Garbowanie tkanki skórnej i uszlachetnianie okrywy włosowej określonej skóry futerkowej zgodnie z dokumentacją

Hala produkcyjna, urządzenia i maszyny do chemicznej i mechanicznej obróbki tkanki skórnej i okrywy włosowej. Pomieszczenia do prowadzenia procesów chemicznych, instalacje, gniazda ujęć wody zimnej i ciepłej, kanały ściekowe, kratownice, wentylacja, klimatyzacja, para technologiczna do podnoszenia temperatury roztworów roboczych, oświetlenie spełniające wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ergonomii oraz ochrony środowiska. Pomieszczenia do suszenia skór i mechanicznych obróbek skóry i włosa "na sucho", dodatkowe urządzenia wyciągowe do kurzu, pyłów i oparów chemicznych, kłaczków wełny i włosa, oraz do sortowania, klasyfikacji, paczkowania i magazynowania zgodne z normą. Maszyny i urządzenia: do chemicznych procesów technologicznych (cytroki futrzarskie, pralnice, kadzie na roztwory robocze), do mechanicznej obróbki tkanki skórnej, do odwadniania skór futerkowych (suszarnie, wirówka odśrodkowa), do mechanicznej obróbki okrywy włosowej (bęben trociniak, strzyżarka, czesarka, prasowaczka, trzepaczka), maszyna do mierzenia powierzchni skór. Narzędzia i sprzęt: grubościomierze, przymiar liniowy, zestaw naczyń laboratoryjnych (zlewki, cylindry miarowe), pehametr, areometr, stoły sortownicze i podesty do układania skór, wózki transportowe, boczki garbarskie i palety do układania skór, noże do profilowania obrzeży skór. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej 

symbol cyfrowy: 812[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać materiały niemetalowe, metale nieżelazne i ich stopy, stopy żelaza na podstawie oznaczeń;

1.2.   rozpoznawać części, podzespoły i zespoły walcarek, urządzeń transportujących walcowni, pieców grzewczych, pieców do obróbki cieplnej;

1.3.   rozróżniać maszyny, urządzenia podstawowe i pomocnicze stosowane w procesach walcowania, kucia, tłoczenia i ciągnienia;

1.4.   rozróżniać procesy i operacje związane z walcowaniem, kuciem, tłoczeniem i ciągnieniem;

1.5.   rozróżniać wady wyrobów walcowanych, odkuwek, wyrobów ciągnionych i tłoczonych;

1.6.   stosować nazwy, symbole, oznaczenia i sformułowania specjalistyczne używane w procesach walcowania, kucia, tłoczenia i ciągnienia.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać narzędzia i przyrządy pomiarowe;

2.2.   dobierać temperaturę obróbki plastycznej dla różnych rodzajów metali i stopów na podstawie norm i tablic;

2.3.   analizować wskazania mierników i wskaźników pulpitu sterowniczego walcarki i urządzeń pomocniczych walcowni;

2.4.   obliczać wielkość materiałów surowych, objętość odkuwek i odpadów;

2.5.   dobierać z tablic i norm wielkość naddatków w zależności od procesów i operacji kucia;

2.6.   obliczać wymiary wykrojów do wykonania wytłoczek z materiału wyjściowego;

2.7.   dobierać prasy i narzędzia do operacji tłoczenia.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla środowiska naturalnego powstające w zakładach obróbki plastycznej;

3.2.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w zakładach obróbki plastycznej;

3.3.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka podczas obsługi maszyn i urządzeń w zakładach obróbki plastycznej;

3.4.   dobierać środki ochrony indywidualnej stosownie do wykonywanego zadania zawodowego przy obsłudze maszyn i urządzeń walcowni, kuźnictwa, tłocznictwa i ciągarstwa;

3.5.   określać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej w sytuacjach powypadkowych mogących mieć miejsce podczas obsługi pieców grzewczych, maszyn i urządzeń walcowni, kuźnictwa, tłocznictwa i ciągarstwa oraz obsługi pras.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie określonych prac związanych z operacją walcowania zgodnie z dokumentacją.

2.   Wykonanie operacji kucia swobodnego określonego przedmiotu zgodnie z dokumentacją.

3.   Wykonanie operacji tłoczenia określonego elementu z blachy lub operacji ciągnienia pręta stalowego, zgodnie z dokumentacją.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie określonych prac związanych z operacją walcowania zgodnie z dokumentacją:

3.1.1.  wykonać czynności związane z przygotowaniem do operacji walcowania;

3.1.2.  sterować z pulpitu rozwijarki transporterem podającym, stołem podającym, rozwijarką;

3.1.3.  założyć krąg blachy na rozwijarkę;

3.1.4.  uruchomić walcarkę;

3.1.5.  wykonać operację walcowania;

3.1.6.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie operacji kucia swobodnego określonego elementu zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  zamontować oprzyrządowanie do kucia;

3.2.2.  nagrzewać wsad zgodnie z technologią, odczytywać temperatury, parametry pieca, oceniać temperaturę materiału wsadowego (przynajmniej dwoma sposobami);

3.2.3.  ciąć wsad na gorąco siekierą kowalską na wagę;

3.2.4.  dogrzewać wsad do temperatury kucia;

3.2.5.  spęczniać wsad i kuć element;

3.2.6.  kuć odkuwki na wymiar;

3.2.7.  kontrolować wymiar odkuwki;

3.2.8.  znakować odkuwki;

3.2.9.  studzić odkuwki;

3.2.10.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.2.11.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.12.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.13.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

3.3.   Wykonanie operacji tłoczenia określonego elementu z blachy lub operacji ciągnienia pręta stalowego, zgodnie z dokumentacją:

3.3.1.  uruchomić prasę;

3.3.2.  wsuwać blachę do ograniczników tłocznika;

3.3.3.  tłoczyć element próbny;

3.3.4.  dokonywać oględzin otrzymanych elementów pod względem poprawności kształtu, stanu powierzchni i wymiarów po tłoczeniu;

3.3.5.  tłoczyć elementy;

3.3.6.  transportować materiał na stół załadowczy ciągarki;

3.3.7.  sprawdzić zgodność materiału wsadowego do ciągnienia z dokumentacją warsztatową;

3.3.8.  zamontować ciągadła;

3.3.9.  wprowadzać materiał wsadowy pomiędzy szczęki wciskarki;

3.3.10.  uruchomić wciskarkę;

3.3.11.  wprowadzić w ruch wózek ciągarki;

3.3.12.  sprawdzić wymiar powierzchni i prostoliniowość;

3.3.13.  transportować materiał po ciągnieniu na nożyce lub piłę;

3.3.14.  kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.3.15.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.3.16.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.3.17.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie określonych prac związanych z operacją walcowania zgodnie z dokumentacją

Walcarka, transporter łańcuchowy podający, stół podający, rozwijarka, nożyce ręczne do cięcia blachy, miara stalowa, pędzel, farba biała. Krąg blachy. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.

2.   Wykonanie operacji kucia swobodnego określonego elementu zgodnie z dokumentacją^*

^*   Zadanie to zdający wykonuje przy udziale dwóch instruktorów ze względu na wymogi bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące obsługi młotów pneumatycznych (jeden z instruktorów pełni rolę pomocnika kowala, drugi sterowcy młota).

Młot do kucia swobodnego podwójnego działania napędzany sprężonym powietrzem. Piec do nagrzewania wsadu: komorowy, opalany gazem ziemnym, wyposażony w rekuperator i urządzenia kontrolno-pomiarowe, urządzenia transportowe. Instrukcja: obsługi młota i pieca grzewczego. Oprzyrządowanie: kowadła do kucia, płyta, kliny, wkładki centrujące kowadło, przebijaki, narzędzia: siekiera kowalska, odsadzka, maski kowalskie (zewnętrzne i wewnętrzne), przymiar, kleszcze do kucia, kleszcze transportowe, miara kowalska, znakowniki, młotek. Dokumentacja warsztatowa. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

3.   Wykonanie operacji tłoczenia określonego elementu z blachy lub operacji ciągnienia pręta stalowego, zgodnie z dokumentacją

Prasa wyposażona w spychacz, tłocznik z opornikami, elementy do mocowania tłocznika, zestaw kluczy do montażu tłocznika, narzędzia pomiarowe (przymiar kreskowy, suwmiarka), materiał smarujący powierzchnie robocze tłocznika (olej mineralny), stół na materiał wyjściowy, pojemnik na wykonane elementy, pojemnik na odpady, stół pomocniczy dostawiany do stołu prasy. Materiały do tłoczenia: blacha do tłoczenia, pręt stalowy. Ciągarka łańcuchowa do ciągnienia prętów składająca się: ze stołu załadowczego, z wciskarki, koszy zbiorczych i linii roboczej ciągarki. Linię roboczą stanowią: kozioł matrycowy, łoże, silnik napędu głównego, przekładnia, koło łańcuchowe, łańcuch, wózek, mechanizm do automatycznego zakleszczania wsadu, wyrzutnik przeciągniętego materiału, mechanizm przyspieszonego ruchu powrotnego wózka, pulpit. Narzędzia: mocujące (klucz płaski) i pomiarowe (mikrometr), ciągadła, urządzenia transportowe. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: operator maszyn i urządzeń metalurgicznych 

symbol cyfrowy: 812[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować pojęcia, symbole, oznaczenia i sformułowania dotyczące maszyn i urządzeń metalurgicznych;

1.2.   rozróżniać termometry, przyrządy suwmiarkowe i mikrometryczne;

1.3.   rozpoznawać oznaczenia stopów żelaza, metali nieżelaznych, materiałów ogniotrwałych oraz materiałów wsadowych stosowanych w procesach metalurgicznych;

1.4.   rozpoznawać urządzenia do przeróbki, prażenia rud, otrzymywania metali, redukcji tlenków metali oraz rafinacji metali.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać maszyny i urządzenia związane z wytapianiem surówki i stali i obróbką pozapiecową;

2.2.   analizować wskazania temperatury, ciśnienia, objętości, napięcia i natężenia prądu elektrycznego;

2.3.   dobierać specjalistyczne maszyny, urządzenia, narzędzia i materiały do procesów przygotowania rud metali nieżelaznych, wytapiania metali nieżelaznych lub ich stopów, odlewania metali lub ich stopów.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia człowieka oraz środowiska naturalnego występujące w zakładach metalurgicznych;

3.2.   dobierać środki ochrony osobistej do prac na stanowiskach w zakładach metalurgicznych;

3.3.   stosować przepisy w zakładach metalurgicznych, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń takich, jak: zapylenie, opary, rozpryski ciekłego metalu i żużla, substancje chemiczne i żużle, promieniowanie cieplne, hałas, gazy trujące oraz transport suwnicowy i kolejowy;

3.4.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej w sytuacjach powypadkowych poszkodowanym w zakładach metalurgicznych (poparzenie cieplne i chemiczne, urazy mechaniczne);

3.5.   stosować zalecenia ochrony środowiska w zakładach produkujących surówkę i stal oraz metale nieżelazne.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - obsługa określonych maszyn i urządzeń metalurgicznych do przygotowania i produkcji stopów żelaza lub metali nieżelaznych i ich stopów.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Obsługa określonych maszyn i urządzeń metalurgicznych do przygotowania i produkcji stopów żelaza lub metali nieżelaznych i ich stopów:

3.1.1.  wykonać czynności z zakresu obsługi maszyn i urządzeń metalurgicznych w przygotowaniu wsadu i produkcji stopów żelaza lub metali nieżelaznych i ich stopów;

3.1.2.  sprawdzić działanie maszyn i urządzeń metalurgicznych (test pracy);

3.1.3.  uzbroić maszyny i urządzenia metalurgiczne wymagane do wykonania zadania w oprzyrządowanie technologiczne;

3.1.4.  sprawdzić działanie maszyn i urządzeń wraz z oprzyrządowaniem technologicznym, dokonać poprawek lub korekt;

3.1.5.  sterować pracę maszyn i urządzeń podczas wykonywania zadania;

3.1.6.  dokonywać bieżącej kontroli i oceny prowadzonych prac;

3.1.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - obsługa określonych maszyn i urządzeń metalurgicznych do przygotowania i produkcji stopów żelaza lub metali nieżelaznych i ich stopów:

Hala warsztatowa obróbki metalurgicznej zgodnie z wymaganiami przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Oświetlenie hali sztuczne, zgodne z normą. Urządzenia do usuwania oparów i spalin. Maszyny i urządzenia: piec indukcyjny, wanny do elektrolizy, kolumny rektyfikacyjne, przesiewacze, flotowniki, autoklawy. Narzędzia i sprzęt: czujniki temperatury, lanca pomiarowa z przewodami kompensacyjnymi i gniazdem elektrycznym, kleszcze do wyjmowania próbki metalu, pojemnik z wodą. Instrukcje stanowiskowe. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: operator maszyn i urządzeń odlewniczych 

symbol cyfrowy: 812[03] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozpoznawać symbole, oznaczenia maszyn i urządzeń odlewniczych;

1.2.   rozróżniać elementy maszyn i urządzeń odlewniczych;

1.3.   rozróżniać gatunki staliwa, żeliwa i stopy metali nieżelaznych oraz materiały ogniotrwałe stosowane w odlewniach;

1.4.   rozróżniać materiały stosowane w modelarstwie odlewniczym;

1.5.   posługiwać się specjalistycznymi pojęciami, symbolami, znakami i nazwami określającymi przygotowanie odświeżania i regenerowania mas formierskich, wykonywania form i rdzeni oraz zalewania form, oczyszczania i wykańczania odlewów;

1.6.   rozróżniać maszyny i urządzenia stosowane do przerobu mas formierskich i rdzeniowych, wykorzystywanych w procesach wytwarzania form i rdzeni oraz oczyszczania i wykańczania odlewów;

1.7.   rozróżniać urządzenia transportowe stosowane w procesach wytwarzania odlewów i określać ich przeznaczenie;

1.8.   rozpoznawać materiały wsadowe do procesów odlewniczych oraz materiały ogniotrwałe;

1.9.   rozpoznawać i określać podstawowe funkcje maszyn i urządzeń odlewniczych.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać przyrządy pomiarowe w zależności od dokładności przeprowadzanych pomiarów;

2.2.   dobierać narzędzia i materiały do ręcznej i mechanicznej obróbki skrawaniem;

2.3.   dobierać urządzenia do wytwarzania form i rdzeni na podstawie dokumentacji;

2.4.   dobierać z katalogów i norm narzędzia, przyrządy i materiały w zależności od wykonywanych zadań;

2.5.   analizować wskazania masy, temperatury, ciśnienia i objętości oraz obliczać wartości ich odchyłek;

2.6.   dobierać narzędzia i materiały do wytopu żeliwa, staliwa i stopów metali nieżelaznych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia człowieka oraz środowiska naturalnego występujące w odlewniach;

3.2.   dobierać środki ochrony osobistej związane z obsługą maszyn i urządzeń odlewniczych oraz pieców odlewniczych;

3.3.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w wypadkach podczas obsługi maszyn i urządzeń odlewniczych oraz pieców odlewniczych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie: opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Wykonanie określonych prac związanych z obsługą maszyn do wytwarzania form, rdzeni lub urządzeń do oczyszczania i wykańczania odlewów.

2.   Wykonanie określonych prac związanych z przygotowaniem wsadu lub obsługi pieców odlewni metali.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Wykonanie określonych prac związanych z obsługą maszyn do wytwarzania form, rdzeni lub urządzeń do oczyszczania i wykańczania odlewów:

3.1.1.  wykonać czynności związane z obsługą maszyn do wytwarzania form, rdzeni, urządzeń do oczyszczania i wykańczania odlewów;

3.1.2.  sprawdzić działanie maszyn i urządzeń do wytwarzania form, rdzeni, czyszczenia i wykańczania odlewów (test pracy);

3.1.3.  uzbroić maszyny i urządzenia w wymagane do wykonania zadania oprzyrządowanie technologiczne;

3.1.4.  obsługiwać i sterować pracą maszyn i urządzeń do wytwarzania, czyszczenia lub wykańczania form, rdzeni, odlewów;

3.1.5.  kontrolować na bieżąco jakość pracy i usuwać usterki;

3.1.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

3.2.   Wykonanie określonych prac związanych z przygotowaniem wsadu lub obsługi pieców odlewni metali:

3.2.1.  wykonać czynności związane z przygotowaniem wsadu, obsługi pieców odlewni metali;

3.2.2.  sprawdzić działanie pieca do odlewania;

3.2.3.  sprawdzić działanie urządzeń: warzących, dozujących, transportu wewnętrznego i form odlewniczych;

3.2.4.  przygotować wsad do odlewania materiału odlewniczego;

3.2.5.  obsługiwać i sterować pracą pieca do odlewania i urządzeń współpracujących;

3.2.6.  kontrolować na bieżąco jakość pracy i usuwać usterki;

3.2.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Wykonanie określonych prac związanych z obsługą maszyn do wytwarzania form, rdzeni lub urządzeń do oczyszczania i wykańczania odlewów

Stanowisko do wykonywania form, rdzeni, stanowisko do wybijania odlewów z form, stanowisko oczyszczania i wykańczania odlewów. Maszyna formierska, masy formierskie oraz narzędzia i przyrządy formierskie. Maszyna rdzeniarska, masy rdzeniowe oraz narzędzia pomocnicze. Urządzenia i narzędzia do wybijania odlewów z form oraz usuwania rdzeni. Urządzenia i narzędzia do obcinania układów wlewowych, nadlewów i zalewek. Urządzenia do oczyszczania odlewów. Rdzennica, masa rdzeniowa, mieszarka do masy, ubijak, pokrycie, pędzel. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Wykonanie określonych prac związanych z przygotowaniem wsadu lub obsługi pieców odlewni metali

Stanowisko wyposażone w urządzenia ważące i dozujące, urządzenia transportu wewnętrznego w odlewni, piec. Urządzenia, przyrządy i narzędzia do pomiaru temperatury ciekłego metalu, pobierania próbek ciekłego metalu i wysyłania próbek do laboratorium. Urządzenia, przyrządy i narzędzia do transportu ciekłego metalu, zalewania form. Urządzenia do odlewania: kokilarki, maszyny do odlewania pod ciśnieniem, maszyny i urządzenia do odlewania odśrodkowego. Zawiesina, łyżka do pobierania próbek, kokila, termopara. Piec indukcyjny, waga, suwnica. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: operator urządzeń przemysłu ceramicznego 

symbol cyfrowy: 813[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozpoznawać asortymenty wyrobów ceramicznych, podstawowe tworzywa ceramiczne, surowce do mas, szkliw i farb ceramicznych;

1.2.   posługiwać się podstawowymi pojęciami i określeniami stosowanymi w technologii ceramicznej oraz zasadami prowadzenia procesów przeróbczych i cieplnych;

1.3.   rozróżniać maszyny i urządzenia ceramiczne, elementy układów automatyki przemysłowej, schematy technologiczne i symbole graficzne zawarte w normach, instrukcjach obsługi i dokumentacji technicznej;

1.4.   odczytywać z receptury roboczej lub instrukcji technologicznej wiadomości dotyczące: oznaczeń nazw handlowych surowców, ich dozowania i magazynowania oraz pobierania próbek do badań;

1.5.   rozróżniać procesy występujące w trakcie przygotowania masy ceramicznej oraz zjawiska zachodzące w masie;

1.6.   rozpoznawać maszyny i urządzenia służące do przerobu surowców i mas ceramicznych, maszyny i urządzenia formierskie, rozróżniać ich elementy oraz określać przeznaczenie;

1.7.   rozróżniać metody formowania oraz określać przydatność masy do formowania.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać surowce do mas, szkliw i farb ceramicznych, sposoby ich przygotowania oraz wykonywać obliczenia związane z ich dozowaniem na podstawie norm i receptur produkcyjnych;

2.2.   pobierać próbki do badań i interpretować uzyskane wyniki na podstawie norm, instrukcji technologicznych i receptur;

2.3.   dobierać maszyny i urządzenia do przerobu surowców i mas ceramicznych;

2.4.   kontrolować przebieg procesów przygotowania mas oraz pracy maszyn i urządzeń na podstawie parametrów zawartych w instrukcjach ich obsługi i dokumentacji technicznej;

2.5.   dobierać masy, maszyny i urządzenia formierskie oraz materiały pomocnicze do metody formowania na podstawie instrukcji stanowiskowych, dokumentacji technologicznych i technicznych;

2.6.   kontrolować parametry procesu formowania oraz pracy maszyn i urządzeń formierskich na podstawie dokumentacji technicznej i instrukcji ich obsługi.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika podczas wykonywania czynności zawodowych związanych z produkcją wyrobów ceramicznych;

3.2.   wskazywać skutki niewłaściwej obsługi i konserwacji maszyn i urządzeń, stosowanych do produkcji wyrobów ceramicznych, oraz suszarń i pieców ceramicznych;

3.3.   przewidywać skutki niewłaściwego składowania materiałów, narzędzi i sprzętu;

3.4.   wskazywać zachowania w sytuacjach wymagających udzielania pomocy przedlekarskiej;

3.5.   dobierać odzież roboczą i sprzęt ochrony indywidualnej w zależności od zagrożeń występujących na stanowiskach pracy.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Przygotowanie masy ceramicznej o określonych parametrach technologicznych.

2.   Formowanie i wykańczanie wyrobów ceramicznych z masy o określonych parametrach.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Przygotowanie masy ceramicznej o określonych parametrach technologicznych:

3.1.1.  naważyć surowców zgodnie z recepturą roboczą;

3.1.2.  obsługiwać maszyny i urządzenia w kolejności wykonywanych czynności przeróbczych;

3.1.3.  pobierać próbki masy do analiz w trakcie jej przygotowania;

3.1.4.  sprawdzać zgodność parametrów uzyskanej masy z normą lub instrukcją technologiczną;

3.1.5.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.6.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.7.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić maszyny i urządzenia stosowane do przygotowania masy oraz je zakonserwować, zagospodarować odpady.

3.2.   Formowanie i wykończenie wskazanego wyrobu ceramicznego z masy o określonych parametrach zgodnie z dokumentacją:

3.2.1.  nadać właściwy kształt formowanemu wyrobowi zgodnie z projektem lub opisem;

3.2.2.  wykończyć uformowany wyrób i sprawdzić zgodność wymiarów z projektem lub opisem;

3.2.3.  skorygować ewentualne błędy powstałe podczas procesu formowania i wykańczania;

3.2.4.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.5.  stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

3.2.6.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.7.  uporządkować stanowisko pracy oraz zakonserwować maszyny i urządzenia formierskie, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Przygotowanie masy ceramicznej o określonych parametrach technologicznych

Pomieszczenie zamknięte o powierzchni około 20 m² i wysokości minimum 3,3 m, o odpowiednim oświetleniu i temperaturze, zaopatrzone w wentylację. Receptury mas. Surowce ceramiczne: kaolin, skaleń, kwarc. Dodatki: upłynniacze, woda, barwniki. Urządzenia do rozdrabniania surowców: kruszarki, gniotowniki, strugarki, młyny. Urządzenia do przesiewania surowców: przesiewacze, separatory, sita. Urządzenia do dozowania surowców: dozowniki, wagi. Urządzenia do przygotowania mas: mieszadła, przecieraki, prasy filtracyjne, prasy ślimakowe. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Formowanie i wykańczanie wyrobów ceramicznych z masy o określonych parametrach

Pomieszczenie zamknięte o powierzchni około 20 m² i wysokości minimum 3,3 m, o odpowiednim oświetleniu i temperaturze, zaopatrzone w wentylację. Zestaw mas ceramicznych. Rysunki techniczne, projekty, szkice, instrukcje dotyczące kształtów i wymiarów wyrobów. Urządzenia do formowania: prasy ślimakowe, prasy mechaniczne hydrauliczne, izostatyczne, wrzeciona formierskie, tokarki, półautomaty, linie odlewnicze, wtryskarki. Formy do formowania. Materiały, sprzęt i narzędzia do wykańczania uformowanych półfabrykatów: gąbka, drut, naczynie z wodą. Waga techniczna. Pojemnik na odpady. Suszarnia. Instrukcje stanowiskowe. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: operator urządzeń przemysłu szklarskiego 

symbol cyfrowy: 813[02] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozpoznawać asortyment wyrobów szklanych, podstawowe rodzaje szkieł i surowców szklanych;

1.2.   posługiwać się podstawowymi pojęciami i określeniami stosowanymi w technologii szkła oraz wskazywać zasady prowadzenia procesu wytopu szkieł i produkcji wyrobów szklanych;

1.3.   odczytywać i interpretować wskazania urządzeń pomiarowych służących do kontrolowania procesów technologicznych w przemyśle szklarskim;

1.4.   odczytywać z recepty lub instrukcji technologicznej wiadomości dotyczące surowców, zasad ich magazynowania, pobierania próbek do badań i metod topienia masy szklanej;

1.5.   rozróżniać procesy wytwarzania wyrobów szklanych i wskazywać metody przetwarzania szkieł na podstawie schematów technologicznych i opisów zawartych w dokumentacji technicznej;

1.6.   rozpoznawać maszyny i urządzenia do przetwarzania szkieł, rozróżniać ich elementy i określać ich przeznaczenie;

1.7.   określać rolę surowców barwiących szkło, materiałów ściernych, materiałów do trawienia szkła.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać składniki zestawu szklarskiego na podstawie danych zawartych w normach i receptach szklarskich;

2.2.   dobierać surowce zgodnie z zestawem szklarskim i wykonywać obliczenia związane z naważeniem składników;

2.3.   dobierać maszyny i urządzenia do wytwarzania określonego asortymentu wyrobów szklanych;

2.4.   interpretować parametry techniczno-technologiczne i eksploatacyjne maszyn i urządzeń do przetwórstwa szkła.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać miejsca zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika podczas wykonywania czynności zawodowych związanych z produkcją wyrobów szklanych;

3.2.   wskazywać skutki niewłaściwej obsługi i konserwacji maszyn i urządzeń stosowanych do przetwarzania mas szklanych i produkcji wyrobów szklanych;

3.3.   wskazywać zachowania w sytuacjach wymagających udzielania pomocy przedlekarskiej;

3.4.   dobierać odzież roboczą i sprzęt ochrony osobistej do zagrożeń występujących na stanowiskach pracy, związanych z przetwórstwem szkła.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w danym zawodzie, objęte tematem - uformowanie określonego wyrobu z masy szklanej lub półfabrykatu zgodnie z projektem lub opisaną metodą.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Uformowanie określonego wyrobu z masy szklanej lub półfabrykatu zgodnie z projektem lub opisaną metodą:

3.1.1.  uformować wyrób zgodnie z projektem i techniką wykonania;

3.1.2.  odprężyć wyrób w odprężarce;

3.1.3.  wykonywać czynności związane z gięciem, hartowaniem i klejeniem szkła;

3.1.4.  wykończyć uformowany wyrób i sprawdzić zgodność wymiarów z rysunkiem, opisem lub normą;

3.1.5.  korygować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;

3.1.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.7.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.8.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - uformowanie określonego wyrobu z masy szklanej lub półfabrykatu zgodnie z projektem lub opisaną metodą:

Pomieszczenie zamknięte o powierzchni około 20 m² i wysokości minimum 3,3 m, o odpowiednim oświetleniu i temperaturze, zaopatrzone w wentylację. Piece szklarskie (topliwe i pomocnicze). Rysunki techniczne, projekty, instrukcje, wzorniki dotyczące kształtów i wymiarów wyrobów. Urządzenia i narzędzia do formowania ręcznego: piszczele i nabieraki, płytka stalowa do rozwalcowania porcji masy szklanej, kształtowniki, zestawy deseczek do spłaszczania i wygładzania masy, formy metalowe lub drewniane do nadawania kształtu wyrobu; zestaw noży, kleszczy i foremek pomocniczych, pałasz; stół na odrzucone wyroby, korytka szklarskie z wodą, pojemnik na stłuczkę. Urządzenia i narzędzia do formowania mechanicznego: zasilacze do urządzeń formierskich (kroplowe, strumieniowe), urządzenia do formowania (automaty i półautomaty, prasy, walcarki, rozwłókniarki, piszczele mechaniczne, ciągarki do szkła). Urządzenia do formowania z półfabrykatów: palniki gazowe, piece do gięcia i hartowania szkła. Urządzenia do wykańczania i odprężania wyrobów ze szkła: opękarki, zatapiarki do obrzeży wyrobów, odprężarki. Instrukcje stanowiskowe. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: operator urządzeń przemysłu chemicznego 

symbol cyfrowy: 815[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia chemiczne, pierwiastki, podstawowe związki nieorganiczne i organiczne na podstawie symboli i wzorów chemicznych, równań reakcji chemicznych, oznaczeń i nazw systematycznych;

1.2.   posługiwać się podstawowymi pojęciami z technologii chemicznej, zasadami prowadzenia procesów chemicznych;

1.3.   posługiwać się oznaczeniami, nazwami handlowymi surowców, półproduktów, produktów oraz pojęciami technologicznymi, sformułowaniami specjalistycznymi stosowanymi w procesach produkcji związków nieorganicznych i organicznych;

1.4.   rozróżniać procesy występujące w produkcji związków nieorganicznych i organicznych;

1.5.   rozpoznawać aparaty, urządzenia, maszyny i ich elementy konstrukcyjne stosowane w produkcji związków nieorganicznych i organicznych oraz wskazywać ich przeznaczenie.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać sposoby przygotowania surowców i półproduktów i ich dozowania oraz pobierać próbki substancji w zależności od ich stanu skupienia i przeznaczenia, na podstawie wymagań zawartych w normach przemysłu chemicznego;

2.2.   oceniać przebieg procesów chemicznych na podstawie danych o ich parametrach ujętych w dokumentacji technologicznej, z uwzględnieniem zasad technologicznych i wskazań aparatury kontrolno-pomiarowej;

2.3.   dobierać sposoby pakowania, oznakowywania, przechowywania, transportu oraz magazynowania chemikaliów i surowców pokrewnych w zależności od ich właściwości i przeznaczenia;

2.4.   przeliczać jednostki miar, stężeń roztworów, gęstości, masy oraz podstawowych parametrów fizykochemicznych procesów;

2.5.   dobierać aparaty i urządzenia do technologii stosowanych w produkcji związków nieorganicznych i organicznych na podstawie schematów technologicznych;

2.6.   wykonywać obliczenia związane z produkcją związków nieorganicznych i organicznych dotyczących: zapotrzebowania surowców, wydajności procesu, bilansu materiałowego.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia, życia i środowiska w poszczególnych procesach przemysłu chemicznego, w tym oddziaływania na człowieka i środowisko naturalne najczęściej używanych substancji szkodliwych, niebezpiecznych i trujących, oraz wskazywać sposoby ich neutralizacji;

3.2.   wskazywać skutki nieprawidłowej eksploatacji aparatury oraz urządzeń chemicznych i zapobiegać im przez właściwą konserwację;

3.3.   wskazywać zachowania w sytuacjach wymagających udzielania pomocy przedlekarskiej oraz stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska naturalnego;

3.4.   wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz środowiska naturalnego podczas obsługi aparatów i urządzeń w procesach przemysłu chemicznego nieorganicznego i organicznego;

3.5.   dobierać właściwe środki ochrony indywidualnej stosownie do wykonywanych zadań zawodowych związanych z produkcją określonych związków nieorganicznych i organicznych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisu, instrukcji, tabeli, wykresu, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Obsługa urządzeń stosowanych w przetwarzaniu surowców, wytwarzaniu półproduktów lub produktów nieorganicznych we wskazanym etapie produkcji chemicznej.

2.   Obsługa reaktorów typu zbiornikowego we wskazanych procesach organicznych w przemyśle chemicznym.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Obsługa urządzeń stosowanych w przetwarzaniu surowców, wytwarzaniu półproduktów lub produktów nieorganicznych we wskazanym etapie produkcji chemicznej:

3.1.1.  przygotować materiał lub półprodukt zgodnie z wymaganiami zawartymi w dokumentacji;

3.1.2.  uruchomić urządzenie stosowane we wskazanym etapie produkcji zgodnie z instrukcją obsługi;

3.1.3.  wykonywać czynności związane z obsługą i kontrolą pracy uruchomionych urządzeń zgodnie z instrukcjami obsługi (zasilanie materiałem, odbieranie, uzyskiwanie wytworzonego produktu lub półproduktu);

3.1.4.  kontrolować pracę urządzenia poprzez reagowanie na nieprawidłowości jego działania oraz wskazania przyrządów kontrolno-pomiarowych;

3.1.5.  wyłączyć urządzenie z ruchu po określonym w instrukcji czasie pracy;

3.1.6.  pobrać próbki uzyskanego materiału, półproduktu lub produktu nieorganicznego;

3.1.7.  przeprowadzić kontrolę wymaganych parametrów uzyskanego materiału, półproduktu lub produktu nieorganicznego;

3.1.8.  oczyścić urządzenie;

3.1.9.  zakonserwować urządzenie;

3.1.10.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.11.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.12.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Obsługa reaktorów typu zbiornikowego we wskazanych procesach organicznych w przemyśle chemicznym:

3.2.1.  przygotować surowiec do procesu organicznego zgodnie z wymaganiami;

3.2.2.  uruchomić napęd silnika;

3.2.3.  kontrolować pracę reaktora poprzez reagowanie na nieprawidłowości w jego pracy oraz wskazania przyrządów kontrolno-pomiarowych;

3.2.4.  kontrolować przebieg prac;

3.2.5.  wyłączyć napęd silnika po określonym w instrukcji obsługi czasie pracy;

3.2.6.  pobrać próbki;

3.2.7.  opróżnić reaktor;

3.2.8.  oczyścić wnętrze reaktora;

3.2.9.  zabezpieczyć reaktor;

3.2.10.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.11.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.12.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Obsługa urządzeń stosowanych w przetwarzaniu surowców, wytwarzaniu półproduktów lub produktów nieorganicznych we wskazanym etapie produkcji chemicznej

Stanowisko wyposażone w urządzenia spełniające wymagania wynikające z przepisów bhp i ochrony przeciwpożarowej stosowane do: filtracji, suszenia, rozdrabniania oraz dozowniki i sprzęt pomocniczy. Instrukcje obsługi i konserwacji urządzeń. Materiały, surowce i półprodukty do zasilania poszczególnych urządzeń. Waga, sprzęt do pobierania próbek, aparatura i sprzęt do badań kontrolnych. Pojemniki na materiały, produkty lub półprodukty. Środki do konserwacji urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

2.   Obsługa reaktorów typu zbiornikowego we wskazanych procesach organicznych w przemyśle chemicznym

Stanowisko wyposażone w reaktory typu zbiornikowego stosowane w procesach przemysłu organicznego (sulfonowanie, nitrowanie, estryfikacja) wraz z oprzyrządowaniem kontrolno-pomiarowym. Instrukcja obsługi i konserwacji reaktora typu zbiornikowego. Surowce stosowane w procesie. Waga, sprzęt do pobierania próbek, aparatura i sprzęt do badań kontrolnych. Środki do konserwacji urządzeń. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: operator maszyn w przemyśle włókienniczym 

symbol cyfrowy: 826[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać surowce i wyroby włókiennicze z uwzględnieniem pochodzenia, budowy i przeznaczenia, na podstawie właściwości fizykochemicznych, oznaczeń oraz nazw handlowych;

1.2.   rozróżniać procesy, technologie i techniki wytwarzania oraz wykończania wyrobów włókienniczych w zależności od przerabianego surowca, od rodzaju wytwarzanego wyrobu i jego przeznaczenia;

1.3.   rozpoznawać parametry jakościowe wyrobów włókienniczych w zależności od etapu procesu technologicznego;

1.4.   stosować pojęcia, oznaczenia i sformułowania specjalistyczne zawarte w dokumentacjach procesów wytwarzania, barwienia i wykończania wyrobów włókienniczych oraz w instrukcjach obsługi maszyn i urządzeń włókienniczych;

1.5.   rozróżniać surowce, półprodukty i produkty włókiennicze w zależności od budowy i właściwości, etapów procesów wytwarzania, barwienia i wykończania oraz rodzajów maszyn;

1.6.   rozróżniać maszyny i urządzenia włókiennicze w zależności od technologii wytwarzania, barwienia i wykończania wyrobów włókienniczych, rodzaju półproduktu i wyrobu włókienniczego;

1.7.   rozpoznawać systemy przędzenia ze względu na rodzaj przerabianego surowca na podstawie schematów technologicznych, nazw zespołów maszyn, półproduktów i produktów;

1.8.   rozróżniać i określać zadania zespołów roboczych maszyn i urządzeń stosowanych w procesach wytwarzania, barwienia i wykończania wyrobów włókienniczych;

1.9.   określać parametry strukturalne oraz właściwości użytkowe liniowych i płaskich wyrobów włókienniczych;

1.10.  stosować nazwy, pojęcia i sformułowania specjalistyczne stosowane w wykończalnictwie wyrobów włókienniczych;

1.11.  określać rodzaje i przydatność barwników na podstawie nazw handlowych;

1.12.  rozróżniać operacje pomocnicze związane z przygotowaniem wyrobów do druku i barwienia w zależności od składu surowcowego;

1.13.  rozróżniać sposoby utrwalania i wykończenia wydruków w zależności od zastosowanego barwnika;

1.14.  rozpoznawać techniki drukarskie na podstawie stosowanych maszyn oraz rodzajów druku w zależności od technik nanoszenia wzoru.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   stosować informacje zawarte w normach do określania cech i jakości surowców i wyrobów włókienniczych oraz środków pomocniczych używanych w przemyśle włókienniczym;

2.2.   obliczać grubość surowców i półproduktów włókienniczych;

2.3.   wskazywać przeznaczenie wyrobów włókienniczych w zależności od użytych surowców, technologii i technik wytwarzania i wykończania;

2.4.   wskazywać wady technologiczne półproduktów i wyrobów włókienniczych oraz przyczyny ich powstawania;

2.5.   obliczać wielkość produkcji półproduktów i wyrobów włókienniczych;

2.6.   rozpoznawać sposoby przewlekania nitek osnowy przez płochę i nicielnicę na podstawie rysunków dyspozycyjnych tkania dla splotów zasadniczych i pochodnych;

2.7.   wskazywać maszyny i urządzenia włókiennicze w zależności od technologii, technik wytwarzania, barwienia i wykończania wyrobów włókienniczych;

2.8.   określać parametry strukturalne płaskich wyrobów włókienniczych w zależności od cech wyrobu;

2.9.   interpretować zasady pracy i współpracy elementów oczkotwórczych w maszynach dziewiarskich;

2.10.  wskazywać środki bielące i pomocnicze do przeprowadzenia procesu bielenia w zależności od składu jakościowego i rodzaju wyrobu włókienniczego;

2.11.  wskazywać barwniki i środki pomocnicze do przeprowadzenia procesu barwienia w zależności od składu jakościowego i rodzaju wyrobu włókienniczego;

2.12.  wskazywać rodzaje wykończeń do uszlachetniania wyrobów włókienniczych w zależności od przeznaczenia użytkowego;

2.13.  wskazywać parametry technologiczne procesu barwienia;

2.14.  wykonywać przeliczenia stężeń (%, g/dm³) środków chemicznych i barwników podanych w recepturze na wielkości wagowe z uwzględnieniem masy surowca i modułu kąpieli;

2.15.  określać parametry wody technologicznej przydatnej do procesów wykańczalniczych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   stosować zalecenia przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wytwarzania, barwienia i wykańczania wyrobów włókienniczych;

3.2.   wskazywać miejsca zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz środowiska naturalnego w procesach wytwarzania, barwienia i wykańczania wyrobów włókienniczych;

3.3.   dobierać środki ochrony osobistej w zależności od wykonywanych czynności eksploatacyjnych podczas wytwarzania, barwienia lub wykończania wyrobów włókienniczych.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:

1.   Obsługa maszyn i urządzeń w procesie wytwarzania produktu lub półproduktu włókienniczego o określonych parametrach na wskazanym etapie produkcji.

2.   Obsługa wskazanych maszyn i urządzeń w procesie barwienia określonego wyrobu włókienniczego.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:

3.1.   Obsługa maszyn i urządzeń w procesie wytwarzania produktu lub półproduktu włókienniczego o określonych parametrach na wskazanym etapie produkcji:

3.1.1.  uruchomić maszyny i urządzenia występujące w procesie wytwarzania produktu lub półproduktu włókienniczego o określonych parametrach na wskazanym etapie produkcji;

3.1.2.  wykonywać czynności związane z obsługą uruchomionych maszyn i urządzeń zgodnie z instrukcjami obsługi (zasilanie maszyn surowcem, odbieranie, zdejmowanie wytworzonego produktu, półproduktu);

3.1.3.  przeprowadzać kontrolę parametrów jakościowych półproduktów i produktów włókienniczych - grubości, nierównomierności, czystości;

3.1.4.  likwidować powstałe w procesach przerobu usterki i błędy technologiczne;

3.1.5.  reagować na niewłaściwą pracę maszyn;

3.1.6.  zapisać w dokumentacji ilość wykonanej produkcji;

3.1.7.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.8.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.9.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić maszyny i urządzenia, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

3.2.   Obsługa wskazanych maszyn i urządzeń w procesie barwienia określonego wyrobu włókienniczego:

3.2.1.  przygotować wyrób włókienniczy do procesu barwienia;

3.2.2.  uruchomić maszyny zgodnie z instrukcją obsługi;

3.2.3.  załączyć dopływ wody i czynnika grzewczego;

3.2.4.  sporządzić roztwór barwnika i środków pomocniczych zgodnie z recepturą;

3.2.5.  dozować roztwory barwnika i środków pomocniczych zgodnie z założeniami;

3.2.6.  przeprowadzać proces barwienia zgodnie z założeniami;

3.2.7.  obserwować przebieg procesu barwienia;

3.2.8.  reagować na nieprawidłowości prowadzonego procesu;

3.2.9.  zakończyć proces barwienia;

3.2.10.  zapisać w dokumentacji ilość wykonanej produkcji;

3.2.11.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.2.12.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.2.13.  uporządkować stanowisko pracy, oczyścić maszyny i urządzenia, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:

1.   Obsługa maszyn i urządzeń w procesie wytwarzania produktu lub półproduktu włókienniczego o określonych parametrach na wskazanym etapie produkcji

Stanowiska spełniające wymagania wynikające z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Stanowisko do wytwarzania liniowych wyrobów włókienniczych wyposażone w zespół maszyn i urządzeń do procesów przędzenia sprawnych technicznie. Surowce, półprodukty do zasilania poszczególnych maszyn w zespole. Aparat do pomiaru nierównomierności grubości półproduktów i produktów. Waga laboratoryjna. Przeglądarka. Dyspozycje produkcyjne. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń do wytwarzania liniowych wyrobów włókienniczych. Odzież robocza i środki ochrony indywidualnej. Stanowisko tkackie - krosno sprawne technicznie, wyposażone w artykuły techniczne (przenośniki wątku, wzornica w mechanizmie nicielnicowym). Osnowa przewleczona przez struny nicielnicowe i szczeliny płochy i zarobiona. Przędza wątkowa. Lupka tkacka i nożyczki. Instrukcja obsługi krosna. Stanowisko do wytwarzania dzianin wyposażone w maszyny dziewiarskie do wytwarzania dzianin rządkowych i kolumienkowych, sprawne technicznie. Surowiec do zasilania. Przyrządy do regulacji urządzeń ustawienia ścisłości dzianin oraz urządzenia obciągająco-nawijającego. Płaskoszczypy, nożyczki, pędzelek, szydełko. Przyrządy pomiarowe: przymiar liniowy, pęseta, lupa, igła preparacyjna, środki do znakowania. Odzież robocza i środki ochrony indywidualnej. Pojemnik na odpady. Stół pomocniczy. Instrukcja obsługi maszyn. Apteczka.

2.   Obsługa wskazanych maszyn i urządzeń w procesie barwienia określonego wyrobu włókienniczego

Maszyna barwiarska w stanie sprawności technicznej i czystości, wirówka i urządzenie do podgrzewania wody do temperatury wrzenia. Instrukcja obsługi maszyny barwiarskiej i urządzeń. Katalogi barwników i środków pomocniczych. Wyrób włókienniczy. Środki chemiczne, pomocnicze. Sprzęt pomocniczy: naczynia do odważania i przygotowywania roztworów. Waga, nici, nożyczki. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.

Zawód: operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego 

symbol cyfrowy: 827[01] 

Etap pisemny egzaminu obejmuje:

Część I -    zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:

1.1.   stosować nazwy, pojęcia i określenia z zakresu określonego przetwórstwa spożywczego;

1.2.   rozróżniać surowce do przetwórstwa spożywczego, rodzaje dodatków i materiałów pomocniczych;

1.3.   rozróżniać rodzaje technologii przetwórstwa spożywczego;

1.4.   rozpoznawać operacje i procesy technologiczne występujące w przetwórstwie spożywczym w zależności od rodzaju surowców;

1.5.   rozróżniać rodzaje maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle spożywczym z uwzględnieniem rodzaju przetwórstwa;

1.6.   określać wpływ operacji i procesów technologicznych na wartość odżywczą, dietetyczną oraz cechy organoleptyczne wytwarzanych produktów;

1.7.   rozróżniać produkty przetwórstwa spożywczego w zależności od rodzaju surowca i technologii przetwórstwa;

1.8.   rozróżniać sposoby obróbki wstępnej i zasadniczej surowców z uwzględnieniem form spożycia produktów i warunków przechowywania;

1.9.   wskazywać metody utrwalania półproduktów i produktów przetwórstwa spożywczego;

1.10.  rozpoznawać asortymenty półproduktów i wyrobów gotowych przetwórstwa spożywczego w zależności od surowca, na podstawie nazwy;

1.11.  określać parametry technologiczne procesów przetwórstwa spożywczego w zależności od jakości surowców i półproduktów oraz rodzaju asortymentu produktów;

1.12.  określać znaczenie utrzymania higieny w procesach przetwórstwa spożywczego;

1.13.  wskazywać sposoby pakowania, przechowywania, transportu surowców, półproduktów i produktów przetwórstwa spożywczego;

1.14.  dokumentować przebieg pracy maszyn i urządzeń oraz wykonywanych czynności obsługowych zgodnie z instrukcjami systemu zapewnienia higieny produkcji.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   dobierać surowce do przetwórstwa spożywczego w zależności od rodzaju asortymentu produktów;

2.2.   dobierać maszyny i urządzenia do określonych operacji i procesów technologicznych występujących w przetwórstwie spożywczym w zależności od rodzaju surowców i asortymentu produktów;

2.3.   dobierać parametry technologiczne procesów przetwórstwa spożywczego w zależności od rodzaju i jakości surowców i półproduktów oraz asortymentu produktów;

2.4.   obliczać zużycie surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji określonego produktu gotowego;

2.5.   przeprowadzać kalkulację kosztów bezpośrednich dotyczących produkcji i przygotowania do sprzedaży produktów gotowych;

2.6.   interpretować wyniki pomiarów jakościowych i ilościowych surowców, półproduktów i wyrobów gotowych.

3.   Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:

3.1.   dobierać środki ochrony indywidualnej oraz środki myjące i zabezpieczające maszyny i urządzenia w przemyśle spożywczym;

3.2.   rozróżniać rodzaje i przeznaczenie zabezpieczeń stosowanych w maszynach i urządzeniach przemysłu spożywczego;

3.3.   wskazywać zagrożenia występujące w procesach przetwórstwa spożywczego podczas obsługi maszyn i urządzeń;

3.4.   stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące przy obsłudze maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego;

3.5.   wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej oraz postępowania z poszkodowanym w wypadku na stanowisku pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego;

3.6.   wskazywać wymagania dotyczące utrzymania higieny w zakładach przetwórstwa spożywczego.

Część II -   zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

Absolwent powinien umieć:

1.   Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:

1.1.   rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;

1.2.   rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

1.3.   identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.

2.   Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:

2.1.   analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.2.   sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;

2.3.   rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - obsługa wskazanych maszyn i urządzeń w określonym przetwórstwie spożywczym.

Absolwent powinien umieć:

1.   Planować czynności związane z wykonaniem zadania:

1.1.   sporządzić plan działania;

1.2.   sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;

1.3.   wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.

2.   Organizować stanowisko pracy:

2.1.   zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

2.2.   sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;

2.3.   dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

3.   Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematem:

3.1.   Obsługa wskazanych maszyn i urządzeń w określonym przetwórstwie spożywczym:

3.1.1.  przeprowadzać obróbkę wstępną surowców;

3.1.2.  przeprowadzać obróbkę zasadniczą surowców, półproduktów;

3.1.3.  obsługiwać maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie spożywczym zbóż, owoców i warzyw, mięsa, mleka (zasilać maszyny i urządzenia surowcem, odbierać, zdejmować półprodukty, produkty) oraz w produkcji piekarsko-cukierniczej;

3.1.4.  kontrolować na bieżąco parametry procesów technologicznych w przetwórstwie spożywczym zbóż, owoców i warzyw, mięsa, mleka oraz w produkcji piekarsko-cukierniczej;

3.1.5.  wykonać zadanie w przewidzianym czasie;

3.1.6.  utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;

3.1.7.  uporządkować stanowisko, oczyścić maszyny i urządzenia, rozliczyć materiały, zagospodarować odpady.

4.   Prezentować efekt wykonanego zadania:

4.1.   uzasadnić sposób wykonania zadania;

4.2.   ocenić jakość wykonanego zadania.

Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematem - obsługa wskazanych maszyn i urządzeń w określonym przetwórstwie spożywczym:

Pomieszczenia do prowadzenia procesów określonego przetwórstwa spożywczego spełniające wymagania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz sanitarno-epidemiologicznych. Pomieszczenie do przetwórstwa zboża. Maszyny i urządzenia do czyszczenia czarnego: wialnia, zapora magnetyczna, tryjer, nawilżacz, czerpak. Maszyny i urządzenia do czyszczenia białego: obłuskiwacz typu ekonos, suchy oddzielacz kamieni, łamacz, pneumoseparator, nawilżacz mgłowy, mlewniki walcowe, odsiewacze płaskie, wialnia, zapora magnetyczna. Materiały: asortyment zboża, worki, deska do wykładania prób i sprzęt do analiz. Pomieszczenie do produkcji asortymentów owocowo-warzywnych. Magazyn owoców i warzyw. Asortyment owoców, warzyw. Maszyny i urządzenia do obróbki wstępnej owoców i warzyw. Maszyny i urządzenia do obróbki zasadniczej surowców, półproduktów. Materiały: taśma inspekcyjna, waga, pojemniki na odpady, sprzęt bezpieczeństwa i higieny pracy. Pomieszczenie do produkcji piekarsko-cukierniczej. Sprzęt i urządzenia piekarskie: piec piekarski, sprzęt do utrzymania czystości pieca i stanowiska wokół pieca. Surowce i półprodukty: uformowane asortymenty wyrobów piekarskich, ciastkarskich lub cukierniczych. Pomieszczenie do przetwórstwa mięsa. Stoły do rozbioru i wykrawania mięsa. Sprzęt i urządzenia: piły tarczowe, urządzenia do odtłuszczania skórek, sprzęt drobny (noże, tasaki), pojemniki aluminiowe lub z tworzyw sztucznych do zbiórki i transportu mięsa, wilk oraz siatki o odpowiedniej średnicy oczek. Surowce i półprodukty: surowiec mięsny odpowiedniej klasy, przyprawy. Pomieszczenie do produkcji mleczarskiej. Maszyny i urządzenia wchodzące w skład ciągu technologicznego do produkcji mleka świeżego i jego przetworów. Surowce i półprodukty zgodne z warunkami zadania. Materiały: środki czystości, środki do mycia i dezynfekcji w każdym pomieszczeniu. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń przetwórstwa spożywczego. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka.