Aktualności
W serwisie Znanyprawnik.pl znajdziesz zawsze zaktualizowane informacje

Rządowy projekt zaostrzenia kar skrytykowany przez Komisję Kodyfikacyjną

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego nie zostawia suchej nitki na rządowym projekcie zmian w Kodeksie karnym, zakładającym m.in. zaostrzenie kar za napaść na funkcjonariusza publicznego i tzw. zabójstwo kwalifikowane. W opinii komisji, proponowany projekt należy ocenić negatywnie, zarówno pod względem celowości zmian, jak i legislacyjnym.

Rządowy projekt nowelizacji Kodeksu karnego oraz Ustawy o policji (druk nr 2986) wpłynął do Sejmu 20 kwietnia 2010 r. Powstał na szybko, po tym, gdy w lutym całą Polską wstrząsnęła tragiczna śmierć funkcjonariusza policji, mł. asp. Andrzeja Struja. Policjant zginął na przystanku tramwajowym na warszawskiej Woli, ugodzony nożem przez 17-latka, w czasie, gdy usiłował interweniować w trakcie chuligańskiego wybryku. Rząd, starając się szybko zareagować na bulwersujące opinię publiczną wydarzenie, skierował projekt do Sejmu z pominięciem zdania Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego -  organu działającego przy Ministerstwie Sprawiedliwości, złożonego z trzynastu wybitnych ekspertów z zakresu prawa, sędziów i prokuratorów. Komisji przewodniczą prof. Andrzej Zoll, były sędzia i prezes Trybunału Konstytucyjnego oraz Rzecznik Praw Obywatelskich i prof. dr hab. Piotr Hofmański, sędzia Izby Karnej Sądu Najwyższego i kierownik Katedry Postępowania Karnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Tylko dwa wymiary kary

Zmiany proponowane przez rząd w Kodeksie karnym polegają m.in. na dodaniu nowego artykułu, przyznającego osobom podejmującym tzw. obronę konieczną interwencyjną taki sam zakres ochrony prawnej, jaki jest przewidziany dla funkcjonariuszy publicznych.

Kolejna zmiana dotyczy nowelizacji art. 148 i została uzasadniona potrzebą zmiany stanu prawnego, który powstał w następstwie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 16 kwietnia 2009 r. Trybunał uznał wówczas, iż art. 1 pkt. 15 ustawy nowelizującej Kodeks karny jest niezgodny Konstytucją ponieważ został uchwalony przez Sejm bez zachowania odpowiedniej procedury dla wydawania aktów prawnych tego typu. Trybunał umorzył jednocześnie postępowanie w pozostałym zakresie, nie zajmując stanowiska w głównej kwestii, jakiej dotyczył wniosek - wątpliwości co do wymiaru kar za zbrodnię zabójstwa kwalifikowanego, które nowelizacja ograniczała wyłącznie do 25 lat pozbawienia wolności lub kary dożywocia.

Rządowy projekt zmian w Kodeksie karnym nawiązuje do regulacji, które nie weszły w życie w wyniku wyroku TK, zakładając takie same wymiary kar oraz wprowadzenie nowych kwalifikowanych typów zbrodni zabójstwa i dodatkowo zaostrzając kary za ataki na najbardziej narażonych na agresję fizyczną funkcjonariuszy publicznych. 25 lat więzienia lub dożywocie sądy miałyby orzekać za zabójstwo ze szczególnym okrucieństwem, zabójstwo połączone z gwałtem, rozbojem lub wzięciem zakładnika, zabójstwo z użyciem broni palnej, bądź materiałów wybuchowych oraz zabójstwo w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie.

Wystarczy to, czym sądy dysponują obecnie

W opinii Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego uzasadnienie dla wprowadzenia kwalifikowanych typów zabójstwa, usuniętych z Kodeksu karnego wyrokiem TK, jest nieprzekonujące. Komisja, w przeciwieństwie do projektodawców, nie widzi niezbędności wprowadzenia takich regulacji. Jej zdaniem, w projekcie "brak jakichkolwiek argumentów uzasadniających tę propozycję". Jak czytamy dalej: "Brakuje koniecznego, od strony konstytucyjności proponowanych zmian, wykazania, że zasada proporcjonalności wymaga tak drastycznego, jak to czyni projekt, zaostrzenia dolnej granicy kary. Z przedstawionych Komisji Kodyfikacyjnej danych statystycznych za rok 2009, w którym nie obowiązywał typ zabójstwa kwalifikowanego, na 527 osób skazanych z art. 148 § 1 k.k. 202 osoby (38,3 proc.) zostały skazane na kary 15 lat, 25 lat lub dożywotniego pozbawienia wolności. W tym na kary 25 lat i dożywotniego pozbawienia wolności zostało skazanych 101 osób, czyli 19,2 proc. Trudno więc uznać, że kary za zabójstwo są zbyt łagodne". Zdaniem ekspertów komisji, sądom wystarczą obecne regulacje, by móc skutecznie i bez pobłażliwości karać za zabójstwa.

Komisja skrytykowała także pomysł nadzwyczajnego podnoszenia kar za ataki na funkcjonariuszy publicznych, przypominając, iż projekt powstał po nagłośnionym w mediach zabójstwie warszawskiego policjanta. Prawnicy komisji, uznając rządowe uzasadnienie zaostrzenia kar za nieprzekonujące, dowodzą, że ataki na funkcjonariuszy publicznych będących na służbie zdarzają się nie na tyle często, by trzeba było odstraszać sprawców wizją wyższej kary. Zaostrzenie kodeksu w tej kwestii jest, zdaniem Komisji, nieuzasadnione, gdyż z badań statystycznych wynika, że, od 1990 r. w czasie służby zginęło 120 policjantów. Zdecydowana większość w wypadkach samochodowych. Od roku 2000 do 2010 śmierć w wyniku zamachów przestępczych poniosło dziewięciu policjantów. Najwięcej takich zdarzeń odnotowano w 2004 r. (zginęły 4 osoby) i w 2003 r. (śmierć poniosło 3 funkcjonariuszy). W 2007 i 2010 r. na służbie zginęło po jednym funkcjonariuszu.

- Oceniając tę propozycję od strony merytorycznej należy podnieść, że nie znajduje ona uzasadnienia w świetle konstytucyjnej zasady proporcjonalności, bowiem czynów realizujących znamiona proponowanego typu właściwie nie ma lubto pojedyncze wypadki - napisała komisja w swojej opinii, kończąc konkluzją: "Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego ocenia przedstawiony projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz Ustawy o Policji negatywnie, tak pod względem celowości proponowanych zmian, jak i pod względem legislacyjnym".

autor: Piotr Ciesielski

Polecamy

Poszukując najlepszego prawnika na dolnym śląsku pamiętajmy że tylko prawnik Wrocław oferuje najtańsze usługi prawnicze w tej części kraju. Planujesz remont? Poszukujesz projektanta domu? Najlepsi fachowcy pomogą Ci w każdej pracy budowlanej – kwiaty na telefon Wrocław – najtaniej zakupisz w kwiaciarni Margarita we Wrocławiu przy ul. Orląt Lwowskich. Kiedy zdaży Ci się stłuczka lub kiedy Twój samochód odmówi Ci posłuszeństwa - znajdź najlepszą firmę holowniczą dzięki serwisowi o tematyce "pomoc drogowa". Polecamy równierz.
Wszelkie prawa zastrzeżone, © ZnanyPrawnik 2024
Dodaj do ulubionych Mapa strony Polityka prywatności Regulamin Reklama Współpraca Kontakt